İZMİR - İstanbul Sözleşmesi’nin hedefe alındığı 2020’den bu yana kadınların katledildiği en az 21 davada yargı mercileri, faillere “Haksız tahrik” indirimi uyguladı.
Muğla’da 21 Temmuz 2020 tarihinde Pınar Gültekin’i katleden Cemal Metin Avcı ile ona yardım eden aile bireylerinin yargılandığı davanın karar duruşması 20 Haziran’da görüldü. “Vicdanım rahat mahkeme heyetinin de rahat olsun” diyen katil Avcı’ya "haksız tahrik" indirimi uygulandı ve ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası 23 yıla indirildi. Avcı, 14,5 yıl hapis yatacak. 8 yılın ardından ise açık cezaevine nakil olma hakkına sahip olacak.
Aynı davada tutuksuz yargılanan kardeşi Mertcan Avcı, annesi Ayten Avcı, babası Selim Avcı, boşandığı Eda Karagün ve ortağı Şükrü Gökhan Orhan'ın ise beraatına karar verildi.
PINAR GÜLTEKİN’İN YAŞAMI SORGULANDI
Katliama dair yürütülen soruşturmanın tamamlanması ardından 9 Kasım 2020’de başlayan yargılama, 13 duruşma olarak sürdü. Ancak mahkemede, katil Avcı yerine Pınar Gültekin’in özel hayatı tartışıldı ve sorgulandı. Verilen karar, başta kadınlar olmak üzere birçok kesimin tepkisine neden olurken, kadın katillerine uygulanan “haksız tahrik” indirimi bir kez daha gündeme geldi.
HDP KANUN TEKLİFİ VERDİ
Kararın ardından Halkların Demokratik Partisi (HDP) İstanbul Milletvekili Züleyha Gülüm, kadın ve çocuklara karşı işlenen suçlarda “haksız tahrik” indiriminin kaldırılmasına ilişkin kanun teklifi verdi.
Türk Ceza Kanunu'nun 29’uncu maddesi, haksız tahriki, kişinin haksız bir fiilin kendisinde meydana getirdiği hiddet veya şiddetli elemin etkisi altında suç işlemesi halinde ceza sorumluluğunu azaltan bir ceza indirimi olarak tanımlıyor. Kadın örgütleri ve hukukçular, “haksız tahrik” indiriminin özellikle İstanbul Sözleşmesi’nin hedef alınmaya başlandığı tarihten itibaren arttığını vurguluyor. Sözleşmeden çekilme tartışmalarından sonra yargıda arka arkaya kadınların aleyhine kararlar çıkmaya başladı.
AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan tarafından İstanbul Sözleşmesi’nin tartışmaya açıldığı 2020 yılından bu yana “haksız tahrik” indirimi verilen davaları derledik.
* Urfa’da, eşi Sema Kiraz’ı katleden İsmail Kiraz’a yerel mahkeme tarafından verilen ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası, Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 1. Ceza Dairesi tarafından 2 Ağustos 2020 tarihinde bozularak, “haksız tahrik” indimi uyguladı ve ceza 22 yıla düşürüldü. İstinaf, ayrıca “iyi hal” indirimine de karar vererek, cezayı 18 yıl 4 ay olarak belirledi. Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Kemal Aksakal, “tahrik indirimi”ne karşı çıktı. Dosyaya ilişkin Yargıtay kararı henüz çıkmadı.
* Edirne'nin Keşan ilçesinde, 14 Aralık 2018 tarihinde Diğdem Uslu'yu katleden baba Hasan Uslu hakkında açılan dava Edirne 3’üncü Ağır Ceza Mahkemesi'nde görüldü. 27 Eylül 2020’deki karar duruşmasında mahkeme, Hasan Uslu'nun "Altsoydan akrabayı kasten öldürmek" suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile cezalandırılmasına ardından "haksız tahrik" indirimi uygulayarak, cezayı 24 yıla düşürdü.
* Eskişehir Sivrihisar ilçesinde, 26 Ağustos 2020 tarihinde eşi Aynur S.’yi (47) katleden Hicazi S. hakkında açılan davanın kararı 11 Mart 2021’de açıklandı. Mahkeme heyeti, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verdiği sanığa “haksız tahrik” indirimi uygulayarak, 20 yıl hapis cezasına hükmetti.
* Kocaeli'in İzmit ilçesinde, 16 Ekim 2019 tarihinde boşandığı Ayşe Acar’ı katleden Kerem Tuğral “Tasarlayarak öldürme” suçundan Kocaeli 6. Ağır Ceza Mahkemesi'nde yargılandı. 16 Mart 2021’de görülen karar duruşmasında mahkeme heyeti, sanık Tuğrul'un cinayeti “haksız tahrik” altında işlediğine kanaat getirerek, 24 yıl hapis cezası verdi.
* İstanbul’un Ümraniye ilçesinde, 14 Nisan 2017 tarihinde evli olduğu Duygu Kadakal'ı (27) katleden Hakan Kadakal'ın yargılandığı dava, 14 Nisan 2021’de sonuçlandı. Mahkeme heyeti, suçun işleniş biçimi, suçta kullanılan araçlar, işlendiği yer, zaman, meydana gelen zarar ve sanığın güttüğü amacı değerlendirerek, "Eşi kasten öldürme" suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verdi ancak ardından sanığın duruşmadaki “iyi hali”ni “takdiri indirim” nedeni olarak kabul ederek, hapis cezasını müebbete indirdi.
* Konya Karataş ilçesinde, 22 Ağustos 2019 tarihinde evli olduğu Tuba Erkol'u katleden Bekir Erkol hakkında açılan dava, 20 Haziran 2021’de sonuçlandı. Konya 4'üncü Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen davada mahkeme heyeti, önce “Eşi kasten öldürme” suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verdi, ardından suçu “haksız tahrik” altında işlediği ve duruşmadaki “iyi hali”ni göz önünde bulundurarak, cezayı 18 yıl 4 aya indirdi. Gerekçeli kararda ise, katliamın “canavarca hisle” gerçekleştirdiğini gösteren somut bir delilin bulunmadığı belirtildi.
* Eskişehir'de, 23 kez suç duyurusunda bulunmasına rağmen boşandığı Yalçın Ö. Tarafından katledilen Ayşe Tuba Arslan davasında, Eskişehir 3'üncü Ağır Ceza Mahkemesi "Tasarlayarak, canavarca hisle ve eziyet çektirerek kasten öldürme" suçundan ağırlaştırılmış ömür boyu hapis cezası verdiği fail hakkında "iyi hal" ve "haksız tahrik indirimi" uygulamadı. Ancak itirazlar üzerine dosyayı değerlendiren Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 2'nci Ceza Dairesi, fail Yalçın Ö.'ye "Tasarlayarak kasten öldürme" suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verirken, katliamın "haksız tahrik" altında işlendiğine hükmederek, cezayı 24 yıla indirdi. Mahkeme, 14 Temmuz 2021 tarihli gerekçeli kararında, indirime Ayşe Tuba Arslan'ın telefonuna gelen "canım" hitabını öne sürdü.
* Antalya Serik ilçesinde, evli olduğu kadının annesi Makbule Can'ı (64) katleden Mahir İncedayı (43) hakkında açılan dava Manavgat 2'nci Ağır Ceza Mahkemesi'nde görüldü. 12 Kasım 2021 tarihinde kararını açıklayan mahkeme heyeti, katliamın “haksız tahrik” altında işlendiğine kanaat getirerek, 18 yıl hapis cezası verdi.
* İstanbul’un Üsküdar ilçesinde, 27 Kasım 2017 tarihinde Yılmaz Aykan tarafından katledilen Asiye Aykan davasını 2019 yılında karara bağlayan Anadolu 5. Ağır Ceza Mahkemesi, faile indirim uygulayarak müebbet hapis cezası verdi. Fakat dosyanın taşındığı Yargıtay 1. Ceza Dairesi, mahkemenin kararının bozulmasına hükmetti. Yargıtay'ın bozma kararının ardından davanın yeniden görüldüğü Anadolu 5. Ağır Ceza Mahkemesi, 18 Kasım 2021’de “Haksız tahrik” indirimi uygulayarak failin cezasını 20 yıla indirdi.
* İzmir'de, 8 Ekim 2020 tarihinde Bihter Yalçınsoy'u katleden Rahman Yalçınsoy hakkında açılan davada, iki kez “Tahrik indirimi” uygulandı. Karşıyaka 2’nci Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen davada, mahkeme heyeti failin katliamı “Tahrik altında” işlediğine karar verip, duruşmalarda “iyi hal” gösterdiğini savundu ve 15 yıl hapis cezası verdi. Bihter Yalçınsoy’un aile avukatının itirazı üzerine dosya, İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 4'üncü Ceza Dairesi'ne gönderildi. Dosyayı inceleyen daire, faile eksik ceza tayini yapıldığı gerekçesiyle kararı bozup, dosyayı yerel mahkemeye geri gönderdi. Yeniden görülen davanın 23 Aralık 2021 tarihindeki duruşmasında mahkeme, ilk kararın aynısına hükmederek, faile yine 15 yıl ceza verdi.
* Kocaeli’nin Körfez ilçesinde, 12 Mayıs 2021 tarihinde Rabia Buse Şeker’i yaralayan Burhan Şeker hakkında açılan dava, 21 Mart 2022’de sonuçlandı. Önce ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası veren mahkeme heyeti, ardından eylemin teşebbüs aşamasında kalması nedeniyle cezayı 15 yıla indirdi. Bununla da yetinmeyen mahkeme, en son “Haksız tahrik” indirimi uygulayarak, 11 yıl 3 ay hapis cezası verdi.
* Burdur'un Bucak ilçesinde, Gizem Canbulut’u (17) 17 Mart 2021 tarihinde katleden Eren Yıldız’ın yargılandığı dava, 9 Mart 2022’de sonuçlandı. Mahkeme heyeti, Eren Yıldız'a önce ağırlaştırılmış ömür boyu hapis cezası verdi. Ardından “Haksız tahrik” ve “İyi hal” indirimleri uygulayarak, 20 yıl hapis cezasına hükmetti.
* Ankara’da, Ağustos 2020’de evli olduğu Dilek Akbulut ve çalıştığı akaryakıt istasyonunun sahibini katleden Bekir Akbulut hakkında açılan dava, 24 Mart 2022 tarihinde sonuçlandı. Mahkeme heyeti, fail Akbulut’a “Tahrik altında eşini ve patronunu öldürdüğü” gerekçesiyle toplam 36 yıl hapis cezası verdi.
* Kayseri’nin Kocasinan ilçesinde, 30 Eylül 2019 tarihinde Sinem Karadeniz'i (21) sokak ortasında bıçaklayarak ağır yaralayan Ali Karadeniz hakkında ilk önce 15 yıl hapis cezası verildi. Ancak itiraz üzerine dosyayı inceleyen Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 1'inci Ceza Dairesi, kararı esastan bozarak, dosyayı yeniden yerel mahkemeye gönderdi. Ceza Dairesi'nin bozma gerekçesinde, fail hakkında “haksız tahrik” indirimi uygulanmadığı ve cezanın fazla olduğu belirtildi. Kararının ardından Kayseri 3’üncü Ağır Ceza Mahkemesi’nde yeniden görülen davada, 22 Mart 2022 tarihinde karar çıktı. Mahkeme heyeti, 15 yıl hapis cezası verdiği faile, “Haksız tahrik” indirimi uygulayarak, cezayı 11 yıl 3 aya düşürerek, tutukluluk halinin devamına karar verdi.
* Muğla’nın Menteşe ilçesinde, evli olduğu Sedef Berberoğlu ve işverenin yeğeni Abdullah Tekin'i katleden Lütfü Safa Berberoğlu'na verilen hapis cezasında iki kez “Tahrik indirimi” uygulandı. Muğla 1'inci Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen ilk davada mahkeme, daha önce ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verdi. Failin avukatları, “Tahrik indirimi” uygulanmadığı gerekçesiyle karara itiraz etti. Bunun üzerine dosya, Yargıtay'a gönderildi. Yargıtay 1'inci Ceza Dairesi, “Tahrik indirimi” uygulanmadığı gerekçesiyle kararı bozdu. Kararın ardından yeniden görülen davanın 29 Mart 2022 tarihli duruşmasında kararını açıklamayan mahkeme, daha önce ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verdiği faile, önce müebbet ardından “Tahrik indirimi” ile 22 yıl hapis cezası verdi.
* Kayseri’nin Talas ilçesinde, 15 Kasım 2021 tarihinde kızı Şahinder Karakulak'ı (40) katleden Basri Karakulak’ın yargılandığı davada 8 Nisan 2022’de kararını açıklayan mahkeme heyeti, faile “Alt soydan akrabayı kasten öldürmek” suçundan önce ağırlaştırılmış ömür boyu hapis cezası verdi. Heyet, daha sonra “Haksız tahrik” indirimi uygulayarak, cezayı 24 yıla ardından “İyi hal” indirimiyle cezayı 20 yıla düşürerek, tutukluluk halinin devamına karar verdi.
* Ankara’da, 2 Eylül 2019 tarihinde evli olduğu Sibel Köksal'ı bıçaklayarak katleden İbrahim Köksal'ın yargılandığı davada karar 22 Nisan 2022’de çıktı. "Eşi kasten öldürme" suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verilen fail hakkında "Haksız tahrik” indirimi uygulanarak, “Eşinin cep telefonundaki kişisel bilgileri hukuka aykırı ele geçirmek” suçuyla birlikte toplamda 24 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
* İzmir'in Seferihisar ilçesinde, 16 Temmuz 2021 tarihinde boşanma aşamasındaki Irmak Kıvrak T.'yi darp eden ve tutuksuz yargılanan Murat T.'ye (49) hem “İyi hal” hem de “Haksız tahrik” indirimi uygulanarak, 2 yıl 4 ay 3 gün hapis cezası verildi. Sadece 36 gün cezaevinde kalan Murat T., hakkında açılan dava 25 Mayıs 2022’de sonuçlandı.
* Tokat’ın Zile ilçesinde, 20 Eylül 2021 tarihinde Kadriye Alper’i katledip, gömdükten sonra polise kayıp başvurusunda bulunan Murat Alper’in yargılaması 30 Mayıs 2022’de sona erdi. Fail hakkında “Kasten öldürme” suçundan Zile Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davada mahkeme heyeti, faile önce “Eşe karşı öldürme” suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verdi, ardından “Haksız tahrik” indirimiyle cezayı 20 yıla düşürdü. Failin duruşmalardaki “İyi hali” de dikkate alınarak, toplamda ise 16 yıl 8 ay hapis cezasına karar verildi.
* Konya’nın Meram ilçesinde, 9 Ekim 2021 tarihinde evli olduğu Sevil Ş.'yi (70) katleden Turgut Ş. (70) hakkında "Eşi kasten öldürme" suçundan açılan davada karar 31 Mayıs 2022’de verildi. Mahkeme heyeti, faile "Eşi kasten öldürme" suçundan önce ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verdi, daha sonra üst sınırdan "Haksız tahrik" indirimi uygulayarak, cezayı 15 yıla indirdi.
* Konya’nın Çumra ilçesinde, 16 Aralık 2020 tarihinde 6 buçuk aylık hamile Sadife Yüzer’i (35) katleden Ali Rıza Yüzer hakkında açılan davada, “Gebe olduğunu bildiği eşi kasten öldürme” suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verildi. Daha sonra ağır yaraladığı kadının yarasına tampon uyguladığı gerekçesiyle “İyi hal” indirimi uygulanan failin cezası müebbet hapse düşürüldü. Cumhuriyet Savcısı ve tarafların itirazı üzerine dosyayı inceleyen Konya 1’inci Ceza Dairesi, “Haksız tahrik” indirimi uygulanması yönünde karar bildirerek, dosyayı bozdu. 8 Haziran 2022’de yeniden görülen davanın duruşmasında, “Haksız tahrik” indirimi uygulanarak, ceza 23 yıla düşürüldü.
MA / Tolga Güney