NAVENDA NÛÇEYAN - Jinên ku di 2’yemîn salvegera berxwedana “Jin, Jiyan, Azadî” de daketin qadan gotin, “Ji Cemîle heta Leyla, ji Jîna Emînî heta Narînê em li dijî polîtîkayên bêcezakirinê li qadan in.”

 

Jinên ku di 2’emîn salvegera qetilkirina Jîna Emînî de li gelek bajaran daketin qadan peyama, “Em ê bi ‘Jin, Jiyan, Azadî’ hesabê jin û zarokên hatin qetilkirin bipirsin” dan.

 

AMED

 

Platforma Jinan a Dîcle ya Amedê (DAKAP) û Tora Têkoşîna li Dijî Tundiyê ya Amedê bi boneya duyemîn salvegera qetilkirina Jîna Emînî, ji ber Edliyeya Amedê heta Qada Şêx Seîd meşiyan. Nûnerên gelek sazî, partiyên siyasî û rêxistinên sivîl ên bajêr, Dayikên Aştiyê, parlamenterê Partiya Wekhevî û Demokrasiyê ya Gelan (DEM Partî) Serhat Eren û gelek jin beşdarî meşê bûn.

 

Meşvanan wêneyên Jîna Emînî û Narîn Guran a 8 salî ya di 21'ê Tebaxê de hat windakirin û di 8'ê Îlonê de cenazeyê wê hat dîtin hilgirtin û dirûşmeyên “Neparêze, bidarizîne”, "Peymana Stenbolê dide jiyîn”, "Ji Jîna Emînî heta Narînê em kujeran nas dikin” û dovîzên "Me nivîsand, em ê pêk bînin" hilgirtin.

 

BENDA POLÎSAN HAT RAKIRIN

 

Polîsan pêşî meşê asteng kirin û dawiyê meşvanan dorpêç kirin. Jinan bi tilîliyan, çepikan û berzkirina dirûşmeyên “Bendê deynin pêşiya kujeran, "Bijî berxwedana Jinan", "Jin, Jiyan, Azadî", "Zilam lê dide, dewlet diparêze", "Ji jinên berxwedêr ên Rojhilat re hezar silav” û “Hesabê Narîn wê bê pirsîn” bertek nîşan da.

 

Jin bi çepik, tilîlî û dirûşmeyan hatin qada Şêx Sêîd û li vir daxuyanî dan. Berdevka DAKAP’ê Fîlîz Kaydû daxuyaniya hevpar da. Fîlîz Kaydû da xuyakirin ku di merasîma cenazeyê Jîna Emînî de civakê bi taybetî jinên Kurd bi dirûşma "Jin, Jiyan, Azadî" dengê xwe yê berxwedanê li dijî rejîma paşverû ya Îranê bilind kirin û got: “Jîna Emînî bûye sembola çalakiyên li her derê berfireh bûye. Tirsa wan a ji birêxistinkirina nasnameya jina azad roj bi roj mezin dibe.”

 

Fîlîz Kaydû anî ziman ku rojeva herî girîng a berxwedana jinê ya bênavber têkoşîna li dijî tundiya li ser jinê ye û wiha berdewam kir: “Em ê hesab ji kujerên Narîn û yên ku wan diparêzin bipirsin. Em ê hesab kujerên Sila ya ku di 2 saliya xwe de rastî tecawizê hat û yên wa diparêzin bipirsin. Em ê hesab ji kujerên Hîlal Kar a di 23’yê Hezîranê de hat qetilkirin û kiryar hêj nehatine girtin biprisin. Em ê hesab ji kujerên Sûdenaz a li Amedê hat qetilkirin bipirsin. Em ê hesan ji kujerên Jîna Emînî qetil kirin û yên ku biryara darvekirinê dane çalakvanan bipirsin. Ji bo hesab ji kujerên jinan bipirsin û edaletê pêk bînin em li kolanan in.”

 

Herî dawî Fîlîz Kaydû got, “Têkoşîna jinan a li dijî rejîmên paşverû her ku diçe mezin dibe. Şoreşa me ya jinan ji Îranê heta Amedê berfireh dibe. Dengê ‘Jin, Jiyan, Azadî’ bi yek dengî bilind dibe. Em di berxwedanê de bi biryar in.”

 

ÎDIR

 

Rêxistinên Partiya Wekhevî û Demokrasiyê ya Gelan (DEM Partî) û Partiya Herêmên Demokratîk (DBP) bi boneya salvegera qetilkirina Jîna Emînî di sala 2020’an de li Tehranê, daxuyanî dan.

 

Hevşaredar, endamên meclîsa şaredariyê, Parlementerê DEM Partî yê Îdirê Yilmaz Hûn, saziyên civaka sivîl û gelek kesên ku li pêşiya avahiya DEM Partî ya bajêr li hev civiyan, heta Bîrdariya Mûsa Enter a li Kolana Cumhuriyetê meşiyan. Girse di dema meşê de gelek caran dirûşmeya “Jin, Jiyan, Azadî” berz kirin û pankarta “Ji Cemîle heta Leyla, ji Jîna Emînî heta Narîn li dijî polîtîkayên bêcezakirinê li qadan in” vekirin.

 

Hevseroka DBP’ê ya Îdirê Kezban Karasu Tanca di çalakiyê de axivî û Jîna Emînî bi bîr anî. Tanca bal kişand ser zextên dewleta Îranê yên li dijî jinan û wiha got: “Qetilkirina bi zalimane ya Jîna Emînî veguheriye qîrîna edaletê ya bi mîlyonan jinên li tevahiya cîhanê ku rûbirûyê zilmê tên.”

 

Kezban Karasu Tanca diyar kir ku tundiya polîtîkayên desthilatdariyê yên li ser jinê zêde dibin û wiha got: “Li vî welatî ku hema hema her roj destdirêjî û kuştina jinan pêk tê, ewlehiya canî ya jin û zarokan nemaye. Li vî welatî jinan ji bo ku kujerên jinan û mêrên tundiyê dikin bên cezakirin û ji bo edaletê her roj li qadan diqîrin.”

 

RIHA

 

Aktîvîstên Tevgera Jinên Azad (TJA) ji bo Jîna Emînî û Narîn Guran li Rihayê daxuyanî dan çapemeniyê. Di daxuyaniya li Parka Alî Şellî ya navçeya navenda Halîliyê hat dayîn de pankartên bi Tirkî û Kurdî "Em ê ji bo Narînê bêdeng nemînin, em ê hesab bipirsin" û "Ji Jîna heta Narînan em ê hesab bipirsin, Jin, Jiyan, Azadî" hatin vekirin.

 

Beriya daxuyaniyê polîsan xwest girseya ku dixwest pankartan li ser rêya parkê daliqînin asteng bikin. Girseya gel astengiya polîsan bi çepik û dirûşmeyan şermezar kirin.

 

Aktîvîsta TJA’yê Adîle Fîdan di daxuyaniyê de axivî û got: “Em zîhniyeta ku îro nahêle em van pankartan daliqînin, şermezar dikin û dubare dikin ku em ê li hemberî her cure tundî û qetlîamên li ser jinan bêdeng nemînin. "

 

Daxuyanî bi dirûşmeyên "Jin, Jiyan, Azadî" û tilîliyan bi dawî bû.

 

ŞIRNEX

 

Li navçeya Cizîr a Şirnexê bi pêşengiya TJA’yê meşek hat lidarxistin. Rêxistinên DBP, DEM Partî yên bajar û navçeyên Şirnexê, Meclîsa Dayikên Aştiyê, parlamenterê DEM Partiyê yê Şirnexê Zekî Îrmez, aktîvîstên TJA, Hevşaredarên Silopiya û Cizîrê û gelek jin beşdarî meşê bûn.

 

Jinên ku li Kolana Qesephane ya taxa Cûdiyê li hev civiyan, pankarta “Her dem Jin, Jiyan, Azadî” berzkirin. Di dema meşa ku ji Kolana Nisêbîn heta Qada Dortyolê hat kirin de dirûşmeyên “Berxwedan jiyan e, bêdengî mirin e” û “Destên dirêjî Narîn hatine kirin bila bişkin” hatin berzkirin.

 

WAN

 

Li Wanê jî bi pêşengiya TJA'yê li Kolana Hunerê daxuyaniya çapemeniyê hat dayîn. Di çalakiya ku gelek rêxistinên jinan û rêxistinên sivîl beşdar bûn de, Hevseroka Navçeya Rêya Armûşê ya DEM Partiyê Şevîn Polat axivî û got: “Jinên Kurd ji bo wekheviya zayendî têdikoşin û di lêgerîna azadî û edaletê de roleke girîng dilîzin. Ev têkoşîn ne tenê li Îranê ye. Berxwedana Jîna Emînî weke parçeyek ji vê têkoşîna mezin ketiye dîrokê."

 

ÊLIH

 

Li Êlihê komeke qelebalix ku di nav de Meclîsa Dayikên Aştiyê, Hevşaredara Êlihê Gulistan Sonuk, Partiya Herêmên Demokratîk (DBP), Partiya Wekhevî û Demokrasiyê ya Gelan (DEM Partî) Platforma Ked û Demokrasiyê ya Êlihê jî di nav de, li Parka Yilmaz Guney hatin ba hev.

 

Li vir jî pîştî daxuyaniyê meş hat lidarxistin. Di meşê de gelek caran dirûşmên "Jin, Jiyan, Azadî", "Bijî berxwedana jinan", "Bimre xiyanet bijî Kurdistan" û "Bijî berxwedana Îmraliyê” hatin berzkirin.

 

Meş bi çepik, dirûşme û tilîliyan li ber avahiya DEM Partiyê bi dawî bû.