DFG: 35 rojnameger hatin binçavkirin û 16 jî hatin girtin

  • rojane
  • 11:05 4 Tîrmeh 2022
  • |
img

AMED - Li gorî rapora DFG’ê, di meha hezîranê de 25 rojnameger rastî êrişan hatin, 35 rojnameger hatin binçavkirin û ji wan 16 jê hatin girtin. 

 
Komeleya Rojnamegeran a Dîcle Firatê (DFG) rapora xwe ya “Binpêkirinên li dijî Rojnamegeran a Meha Hezîrana 2022’yan” parve kir. Di daxuyaniyê de hat gotin ku polîtîkaya girtin, zext, operasyon, “qanûna sansurê”, astengkirina şopandina nûçeyan û cezakirinê ya li ser rojnamegerên kurd berdewam dike. DFG’ê, da zanîn ku bi vê polîtîkayê hewl tê dayîn ku civakê bifetisînin. 
 
Daxuyaniya DFG’ê wiha ye:
 
“Li Tirkiyeyê bi serdagirtina mal û kargehên rojnamegerên kurd, derxistina ‘qanûnên sansurê’, astengkirina şopandina nûçeyan û polîtîkaya cezakirina rojnameger û rojnemevaniyê tê xwestin ku çapameniya azad û civakê bê nefes bihêlin. Di 8’ê hezîranê di 30’emîn salvegera qetilkirina rojnameger Hafiz Akdemîr e. Rojnameger Hafiz Akdemîr 30 sal berê di vê rojê de li navçeya Sûr a Amedê bi destê endamên rêxistina Hîzbûllahê ve hate qetilkirin ku ev rêxistin ji hêla hêzên tarî yên dewletê ve hatiye avakirin. Di roja ku hevalên rojnameger Hafiz Akdemîr dixwestin bi bîr bînin û daxwaza darizandina kujerên wî dikirin de polîsan bi ser mal û kargehên xebatkarên çapameniya azad de girt û 20 rojnamegerên şopdarên Apê Mûsa binçav kirin.
 
MEZINTIRÎN ÊRIŞA SALÊN DAWÎ BÛ
 
Ev êrişa dawî ya li dijî rojnamegeran hatiye kirin, di salên dawî de mezintirîn êrişa li dijî rojnamegeran e. Di êrişê de 20 jê rojnameger bi giştî 22 kes hatin binçavkirin. Polîsan bi ser mal û kargehên çapameniyê de girtin. Di encama serdegirtina mal û kargehan de hevserokê komeleya me Serdar Altan, Midûra JINNEWS’ê Safiye Alagaş, Edîtora JINNEWS’ê Gulşen Koçuk, Edîtorê Ajansa Mezopotamyayê (MA) Azîz Oruç, Rojnameger Omer Çelîk, Sûat Doguhan, Ramazan Gecîken, Esmer Tunç, Neşe Toprak, Zeynel Abîdîn Bûlût, Mazlum Dogan Guler, Mehmet Şahîn, Kadîr Bayram, Lezgîn Akdenîz, Elîf Ungur, Îbrahîm Koyuncu û Remziye Temel hatin binçavkirin. Di çarçoveya heman êrişê de welatiyê bi navê Îhsan Ergulen ê ku bi wî re hevpeyvîna kolanê hatibû kirin jî hat binçavkirin. 
 
ARMANC TUNEKIRINA XEBATÊN ROJNAMEGERIYÊ YE
 
Di serdagirtina bûroya JINNEWS û kargehên Pîa, Pel û Produksiyona Ariyê de polîsan dest danîn ser hemû alavên weşanê yên dijîtal. Li gel ku sedemeke qanûnî nîne jî polîsan ji roja 8’ê hezîranê ve kargehên Arî û Piayê dorpêç kirine. Bi hinceta lêgerînê nahêlin kes têkeve van kargehan. Ev rêbaz û helwest aşkera dike ku armanc û mexseda serdagirtinê ne tenê girtin û binçavkirina rojnamegeran e lê di heman demê de tunekirina hemû derfetên kar û xebatên rojnamegeriyê ye jî. 
 
Hevpîşeyên me li Midûriyeta Emniyetê ya Amedê hatin ragirtin û bêyî ku sedemek bê destnîşankirin, 8 rojan di bin çavan de man. Rojnamegeran nedizanin bê ka bi çi tên sûcdarkirin. Hêj di roja destpêkê ya serdagirtinan de saziya fermî ya dewletê TRT 1’ê bi weşanên xwe hempîşeyên me hedef girt. 
 
JI BER KARÊ ROJNAMEGERIYÊ HATIN SÛCDARKIRIN
 
Hevalên me di 16’ê hezîranê de sewqî Edliyeya Amedê hatin kirin. Hem li dozgeriyê û hem jî li dadgehê ji ber kar û barên rojnamegeriyê hatin tewambarkirin. Ev darizandin heta serê sibeha roja din berdewam kir. Di encamê de hevserokê komeleya me Serdar Altan jî di nav de bi giştî 16 rojnameger hatin girtin. 5 rojnameger û walatiyek jî bi biryara kontrola edlî hatin berdan. Bi rêbaza îfadeyên şahidên nepen re 16 hevalên me hatin girtin û hejmara rojnamegerên girtî ya li Tirkiyeyê derket 76’an. 
 
KAMERA Û WÊNEKÊŞ WEKE DELÎLÊN SÛC NÎŞAN DAN
 
Midûriyeta Emniyetê ya Amedê piştî girtina hempîşeyên me, ji bo ku pêşî li bertekên di raya giştî de bigire li ser medyaya alîgir wêneyên serdagirtina mal û kargehên weşangeriyê weşand. Lê van wêneyên ku parve kiribûn, armanc û mebesta wan bêhtir derxist holê. Di van wêneyan de kamera, wênekêş, arşîva rojnameyan û wêneyên şehîdên çapameniya azad ku nirx û rûmeta me ne weke delîlên sûc hatibûn destnîşankirin. Bi vê sepanê xuya dibe ku hikûmetê li dijî rojnameger û rojnamegeriyê şer daye destpêkirin.
 
QANÛNA SANSÛRÊ
 
Di dema binçavkirina 16 rojnamegerên kurd de her wiha “qanûna sansûrê” ku weke “qanûna dezenformasyonê” tê binçavkirin jî li Komîsyona Edaletê ya Meclisê derbas bû. Heke ev qanûna navborî bê erêkirin dê derxistina karta çapameniyê û girtina malperên înternetê girêdayî Saziya Teknolojiya Enfarmasyonê (BTK) be. Ev rêbaz jî tê wateya sanurkirina hemû cureyên medyayê ye. Welatiyek ji ber parvekirineke xwe dikare bi 3 salan cezayê hefsê bê cezakirin û hikûmet hewl dide gel bêhtir bitengijîne. 
Desthilatdarî bi salan e bi rêbaza girtin û destguhertina saziyên medyayê re piraniya medyayê xist kontrola xwe. Bi derxistina vê qanûna navborî re dê çendek saziyên çapemeniyê yên azad ên mayî jî bên tunekirin an jî serî pê bidin tewandin. Dê têkoşîna me ya li dijî vê qanûnê her ku diçe xurtir bibe. 
 
BIRYARA ASTENGKIRINÊ BETAL BIKIN
 
Dadgeha Ceza ya Sulhê ya Enqereyê li ser daxwaza Desteya Bilind a Radyo û Televîzyonan (RTUK), ji bo edîsyona beşa nûçeyên tirkî ya Voice of America (Dengê Amerîka) û Deutsche Welle (DW) ya navenda xwe li Almanyaye biryara astengkirinê da. Li gorî biryara di meha sibatê de hatiye dayîn, hemû çêkarên bernameyên navneteweyî neçarin li Tirkiyeyê lîsansê bigirin. Van her du weşanan jî ji bo xwe bigihînin şopînerên xwe pêşniyara VPN’a alternatîf kirin. Em vê rêbaza heyî ya li Tirkiyeyê, ji bo edîtoriya azad weke mudaxele û sansurê destnîşan dikin. Daxwaz me ew e ku ev biryara astengkirinê di zûtirin demê de bê rakirin.
 
ASTENGKIRIN BÊNAVBER DIDOMIN
 
Di vê mehê de jî astengiyên li pêşiya şopandina nûçeyan bênavber domiyan. Rojnamegerên ku li Stenbolê ‘20’emîn Meşa Rûmetê ya LGBTÎQA+’yan a Stenbolê’ dişopandin, rastî êriş û lêdana polîsan hatin û Peyamnêrê AFP’ê Bûlent Kiliç hate binçavkirin. Li pêşiya Edliyeya Stenbolê jî dema rojnamegeran dixwest tundiya li dijî çalakiya xizmên girtiyan bikişînin, ji hêla polîsan ve hatin astengkirin. Nayê qebûlkirin ku ji ber nixûmandina tundî, binçavkirin û girtinên polîsan ev astengkirin bên kirin. 
 
Ciwanê bi navê Kemal Kurkut di Newroza 2017’an a Amedê de bi guleyên polîsan ve hate qetilkirin û rojnameger Abdurrahman Gok jî ev kêlî kişandibûn. Rojnameger Gok ku bi saya karê xwe polîsê kujer teşhîr kir, ji hêla dadgehê ve bi îdiayên ‘endamtiya rêxistinê’ û ‘propagandaya rêxistinê’ hate cezakirin. Em careke din dibêjin; rojnamegerî ne sûc e û bi tu awayî naye darizandin. “
 
Di daxuyaniyê de binpêkirinên heyî wiha hatin rêzkirin:
 
BINPÊKIRINA MAFÊN JIYAN Û EWLEHIYÊ YÊN ROJNAMEGERAN 
 
* Rojnamegerên rastî êrişê hatine: 25
* Rojnamegerên ku bi ser malên wan de hatiye girtin: 25
* Rojnamegerên hatine binçavkirin: 35
* Rojnamegerên rastî nêzikatiya xerab hatine: 49
* Rojnamegerên ku ji bo şopandina nûçeyê hatine astengkirin: 35
 
BINPÊKIRINÊN DERHEQÊ AZADIYA RAMAN Û ÎFADEYÊ DE 
 
* Rojnamegerên ku derheqê wan de lêpirsîn hatine vekirin: 27
* Rojnamegerên derheqê wan de doz hatine vekirin: 5
* Rojnamegerên ceza lê hatiye birîn: 16
* Rojnamegerên ku darizandina wan berdewam dike: 156
* Hejmara rojnamegerên girtî (Ji 1’ê tîrmeha 2022’yan heta niha): 76
 
ASTENGKIRIN Û SANSÛRA LI SER SAZIYÊN ÇAPEMENÎ Û RAGIHANDINÊ 
 
* Biryara qedexekirina weşanê: 4
 
ASTENGKIRINA QADÊN ÎNTERNET Û MEDYAYÊ 
 
* Nûçeyên hatine astengkirin: 12
 

Sernavên din

12:26 OHD’ê serî wezaretan da: Bila pêkanînên dibin sedema binpêkirina mafê tenduristiyê bi dawî bibin
11:53 Rapora cîsmên teqîyayî: Malbata Dayan hat mexdûrkirin
11:52 Parêzerên Abdullah Ocalan ji bo hevdîtinê dîsa serlêdan kirin
11:25 Ertak: Em ê li Şirnexê bi ruhê 2004’an biçin ser sindoqan
11:19 Bi hinceta îşareta serkeftinê peywîra wî ya hilbijartinê betal bû
11:02 Karkerên Agrobayê destkeftiya xwe ya ewil bi dest xist
10:57 Tiştên ku ji kantînê bi pereyên xwe kirîne hatine desteserkirin
10:33 Ji bo piştgiriya bi DEM Partiyê re li Şemrexê meş hat lidarxistin
10:22 Parêzerê Abdullah Ocalan: CPT ji saziyeke ku baweriyê dide derketî ye
09:43 DEM Partî ji bo Cîhanbeyliyê serferber bûye
09:07 Ebex wê hesabê 2019'an bipirse: Em ê bi DEM Partiyê re xwe bi rê ve bibin
09:06 DEM dê li Xinûsê bibe warê çareseriyê
09:05 Greva birçîbûnê ya bi daxwaza azadiya Abdullah Ocalan di roja 123’yan de didome
09:04 Ji rojnameger Silêman Ehmed 156 roj nin agahî nayên girtin
09:03 Wêranşar li gel DEM Partiyê ye
09:02 Li dijî hilbijêrên sixte hilbijêrên livdar: Bi hezaran kesî serî li DEM Partiyê dan
09:01 Xizmên girtiyan: Hûn pêdiviyên wan pêşwazî bikin em jî dê pereyan neşînin!
09:00 ROJEVA 28’Ê ADARA 2024’AN
08:50 Li Girtîgeha Tîpa T a Xelatê êrişa provakatîf
08:49 Qesra Spî hewl dide Îsrarîlê ji bo hevdîtinan qaneh bike
27/03/2024
23:30 Li Agiriyê ciwanan bal kişand ser tecrîdê
21:53 Gergerlîoglû: Tu hêz nikare dengê 'Berxwedan jiyan e' bibire
21:49 Namzetên Mêrdînê li qadê ne: Em ê bi rêjeyeke zêde bi ser bikevin
21:37 Li Îzmîrê kuştina jinan hat şermezarkirin
20:35 Ji ber keyatiyê bi hev ketin: 4 jê giran 8 kes birîndar bûn
20:24 Polîsan nehişt EMEP'î biçin cem Emîne Şenyaşarê
19:54 Li Stenbolê gelek kes hatin binçavkirin
17:20 Turkdogan serdana TÎHV û ÎHD’ê kir
17:06 Zana çû serdana Nobeta Edaletê: Heke ne ji têkoşîna dayikan bûya dê zimanê me tune bûbûya
17:05 Hatîmogûllari: Me xwe bi hezaran kesan li qadê îspat kir
17:01 DEM Partî xebatên hilbijartinê didomîne: Em ê di 1’ê nîsanê de serkeftinê pîroz bikin
16:25 OHD’ê rapora xwe ya têkildarî girtîgehên Herêma Marmarayê eşkere kir
16:24 Hilbijêrên bitevger ji Mûglayê bi rê ketin
15:48 Şaredariyê 70 hezar lîre dan zêringirê ku ‘hewcehiya wî bi alîkariyê heye’!
15:42 Uçar: Ev hilbijartin di navbera kesên heqaret li Şêx Seîd kirin û neviyên Şêx Seîd de ye
15:26 Bersûcê Doza Hrant Dînk: Me agahiya cînayetê weke ku rojek piştî cînayetê girtibe rapor amade kir!
15:00 Bayindir li Qereyaziyê ye: Ev hilbijartin ji bo ziman û nasnameya kurdan referandûm e
14:58 Rewşa Yildiz a 75 salî aloz bû rakirin nexweşxaneyê
14:53 Li Qilebanê xebata belavkirina belavokan veguherî meşê
14:42 DEM Partiyê li Elkê perwerdeya ewlehiya sindoqan da
14:38 Şagirtên dibistanan birin mîtînga Erdogan
14:37 Rayedarê tirk: Daxwazeke Rûsyayê ya ji bo girtina êrişkaran tune bû
13:50 Baro û saziyên sivîl ji bo Îmraliyê bang li CPT’yê kirin: Ji bo çareseriyê gavê biavêjin
13:46 Li Çewligê bi tevlibûna hezaran kesan mitîng tê lidarxistin
13:42 Cezayê hucreyê dan 5 girtiyên ketine greva birçîbûnê
13:05 Rapora kesê pispor a Licikê: Xetere heye ku kîmyewiyên jehrî tevî Hewzaya Firatê bibin
12:14 YNK: PDK’ê li Kerkûkê bi Eniya Tirkmen re lihev kir û nirxên neteweyî firot
11:36 Bakirhan: Em li bin dara Rêya Sêyemîn bibin yek
11:23 Ji namzetên hevşaredariyê banga ‘xwedîderketina li sindoqan’
11:22 Di êrişên li ser sînor de 10 kolber birîndar bûn
10:38 Li Şirnex û Rihayê gelek kes hatin binçavkirin
10:24 Li bejahiya Hezroyê operasyona leşkerî û dorpêç
10:00 Parastvanên mafan: Girtina Yildiz binpêkirina mafê mirovan e
09:51 ‘Em ê her kesên ku xwe digihînin me em ê bibin ser sindoqan’
09:04 Êrişên DAIŞ'ê: Dixwaze vegere rewşa xwe ya beriya 2015'an
09:03 Girtiyên siyasî 122 roj in bi daxwaza azadiya Abdullah Ocalan di greva birçîbûnê de ne
09:03 155 roj nin agahî ji rojnameger Silêman Ehmed nayên girtin
09:01 Malbatên Roboskê: Her raya ji AKP'ê re diçe dê wekî bombe li ser serê me bibare
09:01 Qeyûm navenda jinan salane bi hezar û 500 lîreyî da bi kirê
09:01 Li Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê şaredariyên neteweya demokratîk
09:00 Ji Egeyê bi hezaran hilbijêr ji bo qeyûman bişînin diçin bajarên xwe
09:00 AKP li Dîlovasiyê dest bi belavkirina bertîla hilbijartinê kiriye
09:00 ROJEVA 27'Ê ADARA 2024'AN
26/03/2024
23:59 Girtiyê nexweş piştî 30 salan ji girtîgehê derket
22:48 Li Hezexê şahiya gel
20:54 Nobeda Edaletê ya Emîne Şenyaşarê di roja 62'yan de ye
19:58 Karwana DEM Partiyê li gundên Silopiyayê geriya
19:37 Namzetên AKP'ê yên Amedê beramberî rayan kartên BÎM'ê belav dikin
18:46 'DEM wê li Rihayê, Riha jî wê pir li DEM'ê bê'
16:50 Dozger xwest Keskîn û Yarkan bên cezakirin
16:47 Zana: Ji bo paqijkirina mejiyan şaredarî girîng in
16:40 Demîrel ji doza “heqareta serokkomar” beraet kir
16:23 Di Nobeta Edaletê de peyama israra domandina têkoşînê hat dayîn
16:11 Têkildarî tundiya polîsan a li Colemêrgê pûşnûmepirs dan Meclisê
15:59 DEM Partiyê xwest ji bo girtiyên nexweş li Meclisê komîsyon bê avakirin
15:58 Zilamekî hewl da li Rihayê jinekê bikuje
15:52 DEM Partî li qadan e: Em ji bo îradeya xwe ji qeyûm bistînin tên
14:55 Ji bo Yildiz a ser sedyeyê biribûn girtîgehê serî li AYM’ê dan
14:42 516 kes û saziyan bi daxuyaniyekê piştgirî dan DEM Partiyê
14:41 Li Mêrdîna dîrokî dîwarê îstînadê hilweşiya
14:40 Biryara domandina rewşa girtî ya kameravan Akkaya hate dayîn
13:40 DEM Partiyê der barê Ahmet Saymadî de daxuyanî da
13:05 Sonuk: Em ê bersiva pêwîst di 31’ê Adarê de bidin kesên îradeya jinan nas nakin
12:33 Li girtîgaha Tîpa S a Kavakê cezayên disiplînê yên keyfî
11:56 Li Hatayê bager û baran: Konteyner di bin avê de man
11:56 Ji bo hevdîtina bi Abdullah Ocalan re serlêdan hate kirin
11:36 ‘Qada Newrozê wêneyê serkeftina me ya 31'ê Adarê bû'
11:06 Li Parlamentoya Ingilistanê resepsiyona Newrozê hate dayîn
11:01 Ji bo azadiya Abdullah Ocalan 3 milyon îmze hatin komkirin
11:00 Li wargeha KYK’ê mirineke biguman
10:57 Bakirhan ji Erdogan re got: Muxatab milyonan kesên li qada Newrozê ne
10:46 Li kana madenê ya qaçax cînayeta kar
10:44 Roja Şanoyê ya Cîhanê: Lîstikvanên kurd li dijî qedexeyan têdikoşin
10:04 Li Qamûşan û Pazarcixê meyla gel li ser DEM Partiyê ye
10:02 Ji ber berfê li Bedlîs û Tetwanê navber dan perwerdeyê
09:42 Rojnamevan Drewş: PDK li Kurdistanê cerdevantiyê dike
09:21 Greva birçîbûnê ya bi daxwaza azadiya Abdullah Ocalan di roja 121’ê de didome
09:20 Ji rojnameger Silêman Ehmed 154 roj in agahî nayên girtin
09:02 Li Sêrtê coşa xebatên hilbijartinê: Di şevekê de 2 hezar û 300 malbat ziyaret kirin
09:01 DEM Partî li Bedlîsê lez da xebatan