İZMİR - Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, siyanürlü altın madenleri kadar ekolojiye zarar veren taş ocakları için son 3 ayda 175 "ÇED gerekli değil" kararı verdi.
Siyanürlü altın, gümüş, bakır madenlerinin arkasında kalan taş ocakları da en az onlar kadar doğa tahribatı yaratıyor. Mermer, kaya, kil, granit, kalker gibi taşları çıkarmak için açılan bu ocaklar için de genellikle ormanlar, tarım arazileri ya da yerleşim alanlarına yakın bölgeler seçiliyor. Tamamı açık madencilik olarak işletilen bu ocaklarda yapılan patlatmalar yeraltı çatlak sistemlerini bozarak çökmelerle suyollarının değişmesine ve suyun derinlere geçmesine neden oluyor. Bitki örtüsünün tamamen kazınarak açılması nedeniyle habitatın parçalanmasına, biyolojik çeşitliliğin azalmasına, toprak yapısının bozulmasına, erozyon ve heyelan riskinin artmasına neden oluyor.
En belirgin olarak Rize İkizdere'de Eşkencedere Vadisi'nde gördüğümüz örneği ile akar dereleri yok eden, ormanları parçalayan taş ocakları gürültü ve toz kirliliği nedeni ile de açıldığı bölgeyi yaşanmaz duruma getiriyor. Siyanürlü altın madenciliğine dikkatler çekilirken, arkadan büyük bir artış gösteren taş ocakları neredeyse her mahallede faaliyet gösteriyor. Bu ocaklardaki artış ile sağlık ve güvenliğe yönelik tehditler, çiftçiliğin engellenmesi, hayvanların serbest dolaşımını engelleme, toplulukların yerinden edilmesi, tarımsal verimde azalma, kültürel alanların zarar görmesi gibi toplumsal sorunlar da yaşanıyor. Ocaklardan kalkan tozlar ormanlarda ağaçlara, tarlalarda bibere, domates konuyor tarımsal üretim yapılamaz duruma gelirken, yakın çevrede yaşayan yurttaşlar yaz aylarında camlarını bile açamaz duruma düşüyor.
3'TE 1'İ DEVLET KURUMU
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı sitesindeki verilere göre 1 Ekim-24 Aralık tarihleri arasında 175 taş ocağı için "Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) gerekli değil" kararı çıktı. Bu kararların 53 tanesi ise Devlet Su İşleri (DSİ), Karayolları, Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı ve İl Özel İdaresi gibi devlet kurumlarına ait ocaklar oldu. En çok karar ise 6 Şubat 2023'te depremin vurduğu ve tüm kentin şantiye alanına döndüğü Hatay için verildi. Enkaz kaldırma, yeni inşaatlar ile yoğun hava kirliliğinin yaşandığı kenttin farklı ilçelerinde 6 taş ocağı açılması için ÇED aranmadı.
3 ayda taş ocağı açılmasına onay verilen alanlara dair kararlar şöyle:
* 1 Ekim: Kayseri Sarıoğlan ilçesinde Kayseri Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı kum-çakıl ocağı
* 2 Ekim: Mereş Bazarcix ilçesinde Karayolları 5. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan kalker ocağı ve kırma eleme tesisi
* 4 Ekim: Şirnex Cizîr ilçesinde Karayolları 9. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan kalker ocağı ve kırma eleme tesisi
* 4 Ekim: İstanbul Çekmeköy ilçesinde Karayolları 1. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan kalker ocağı ve kırma eleme tesisi
* 8 Ekim: Bursa Gemlik ve Gürsu ilçelerinde Karayolları 14.Bölge Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan kalker ocağı kapasite artışı
* 8 Ekim: Erzirom Aziziye ilçesinde DSİ 8. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan bazalt ocağı ve kırma eleme tesisi
* 8 Ekim: Mereş Avşîn ilçesinde Kahramanmaraş Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı (YİKOB) tarafından yapılması planlanan kalker ocağı ve kırma eleme tesisi
* 8 Ekim: Kayseri Kocasinan ilçesinde Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan ariyet ocağı
* 10 Ekim: Bayburt Merkez ilçesinde DSİ 22. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan kil ocağı
* 11 Ekim: Denizli Çardak ilçesinde DSİ 21. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan kireç taşı ocağı kapasite artışı
* 11 Ekim: Tekirdağ Malkara ilçesinde DSİ 11. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan bazalt ocağı
* 11 Ekim: Erzirom Aziziye ilçesinde DSİ 8. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan andezit ocağı ve kırma eleme tesisi
* 15 Ekim: Kırşehir Merkez ilçesinde Karayolları 6. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan kum-çakıl ocağı
* 15 Ekim: Samsun Terme ilçesinde DSİ 7. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan kum-çakıl ocağı ve kırma eleme tesisi
* 17 Ekim: Hatay İskenderun ilçesinde Karayolları 5. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan kalker ocağı ve kırma eleme tesisi
* 17 Ekim: Hatay Yayladağı ilçesinde Hatay Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı kalker ocağı ve kırma eleme tesisi
* 18 Ekim: Kırşehir Akpınar ilçesinde DSİ 12. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan granit ocağı ve kırma eleme tesisi
* 21 Ekim: Konya Meram ilçesinde DSİ 4. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan kil ocağı
* 22 Ekim: Bayburt Merkez ilçesinde DSİ 22. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan kil ocağı
* 24 Ekim: Kastamonu Şenpazar ilçesinde Karayolları 15. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan kalker ocağı kapasite artışı
* 25 Ekim: Kırıkkale Çelebi ilçesinde Karayolları 4. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan ariyet ocağı
* 25 Ekim: Meleti Akçadağ ilçesinde DSİ 9. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan malzeme ocakları ve yıkama eleme tesisi
* 28 Ekim: Kastamonu Araç ilçesinde DSİ 23. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan taş ocağı
* 30 Ekim: Niğde Merkez ilçesinde DSİ 4. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan kil ve andezit ocağı
* 31 Ekim: Osmaniye Merkez ve Hasanbeyli ilçeleri sınırlarında DSİ 6. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan kireç taşı, kum-çakıl, kaya ocakları kırma-eleme-yıkama tesisi ve beton santrali
KASIM
* 4 Kasım: Sivas Ulaş ilçesinde Sivas İl Özel İdaresi tarafından yapılması planlanan kalker ocağı ve kırma eleme tesisi
* 6 Kasım: Hatay Antakya ilçesinde Hatay Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı kalker ocağı kapasite artışı
* 6 Kasım: Eskişehir Tepebaşı ilçesinde DSİ 3. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan kil ocakları
* 11 Kasım: Edirne Keşan ilçesinde Karayolları 1. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan ariyet ocağı
* 11 Kasım: Yozgat Yenifakılı ilçesinde Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan ariyet ocağı
* 13 Kasım: Edirne Lalapaşa ilçesinde DSİ 11. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan mıcır ocağı kapasite artışı
* 14 Kasım: Hatay Kırıkhan ilçesinde Karayolları 5. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan kalker ocağı ile kırma-eleme tesisi kapasite artışı
* 21 Kasım: Burdur Çeltikçi ilçesinde Karayolları 13. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan kalker ocağı ile kırma-eleme tesisi
* 22 Kasım: Hatay Belen ilçesinde Karayolları 5. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan kalker ocağı ile kırma-eleme tesisi
* 27 Kasım: Amed Erxenî ilçesinde Karayolları 9. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan kalker ocağı ile kırma-eleme ve mekanik plent tesisi
* 28 Kasım: Ankara ili Polatlı ilçesinde Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan bazalt ocağı ve kırma eleme tesis
* 28 Kasım: Balıkesir Sındırgı ilçesinde DSİ 25. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan kil ocağı
* 29 Kasım: Kütahya Simav ilçesinde DSİ 3.Bölge Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan kil ve kaya ocakları ile kırma-eleme-yıkama tesisi ve hazır beton santrali
* 29 Kasım: Balıkesir Dursunbey ilçesinde DSİ 3.Bölge Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan kil ve kaya ocağı
ARALIK
* 3 Aralık: Konya Ilgın ilçesinde DSİ 4. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan kil ocağı
* 6 Aralık: Hatay Antakya ilçesinde Hatay Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı tarafından yapılması planlanan kalker ocağı
* 10 Aralık: Amed Bajarê Nû ilçesi Hantepe ve Sivritepe Mahalleleri mevkiindeki Devlet Su İşleri 10. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan kum-çakıl malzeme ocakları ve yıkama-eleme tesisi
* 11 Aralık: Manisa Soma ilçesinde DSİ 25. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan dolgu kili ocağı
* 11 Aralık: Edirne Lalapaşa ilçesinde DSİ 11. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan granit ocağı kapasite artışı
* 11 Aralık: Edirne Uzunköprü ilçesinde Edirne İl Özel İdaresi tarafından yapılması planlanan ariyet ocağı
* 12 Aralık Mersin Tarsus ilçesinde Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan kalker ocağı
* 12 Aralık: Mersin Anamur ilçesinde Karayolları 5. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan kalker ocağı ve kırma eleme tesisi
* 17 Aralık: Bedlis Tetwan ilçesinde Karayolları 11. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan kalker ocağı ve kırma-eleme tesisi
* 18 Aralık: Sivas Merkez ilçesinde DSİ 19. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan kalkşist ocağı ve kırma-eleme tesisi
* 18 Aralık: Sinop Ayancık ilçesinde Karayolları 7. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan kalker ocağı
* 19 Aralık: Bilecik Merkez ilçesinde DSİ 3.Bölge Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan kil ocağı, kırma-eleme-yıkama tesisi ve hazır beton santrali
* 20 Aralık: Manisa Kula ilçesinde Devlet Demiryolları İşletmeleri Genel Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan kalker ocağı
* 20 Aralık: Eskişehir Sivrihisar ilçesinde DSİ 3. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan kil ocakları
MA / Tolga Güney