Salgın nedeniyle çalışmaları durdurulan özel tiyatrolar, yaklaşık 6 ay boyunca kapalı kaldı. Bu zaman diliminde yaşanılan sorunlara ilişkin Kültür ve Turizm Bakanlığı’na 7 başlıkta iletilen taleplere ise herhangi bir çözüm üretilmedi. Haziran ayı ile birlikte sınırlı kapasite ile açılan tiyatrolar, bu kez iş yapamaz duruma geldi. 

 

Oyuncuların yanı sıra sahne arkası emekçilerin de zor bir süreç yaşadığı bu dönemde giderleri karşılayamayan Toy Tiyatro Sahnesi, Küçük Salon ve Öykü Sahne gibi tiyatrolar tek tek perde indirerek kapanmaya başlandı.

 

DAYANIŞMAYLA PERDE KAPANMADI 

 

Tüm bu olumsuzluklara rağmen bazı tiyatrolar, kendi aralarında kurdukları dayanışma ağlarıyla ayakta kaldı. Bunlardan biri olan Yolcu Tiyatro, dayanışma kampanyasıyla hem ayakta kaldı hem de oyunlarını yeniden sahneye taşıdı. Tiyatro’nun dayanışmayla yeniden sahneye taşıyacağı oyunlardan “Gomidas”, 29, 30 ve 31 Ocak’ta sahnede olacak. 

 

Tiyatronun yönetmeni ve aynı zamanda oyuncusu Ersin Umut Güler, salgınla birlikte yaşadıkları sorunların yanı sıra dayanışma kampanyaları ve yeniden sahneye taşıdıkları “Gomidas” oyununa dair konuştu.

 

TEK GEÇİM KAPISI 

 

Tek geçim kaynaklarının tiyatro olduğunu aktaran Güler, salgın sürecinde yaklaşık 50 oyunun turnelerinin iptal edildiğini söyledi. Güler, “Seyirciyle buluştuğumuzda gelir elde ediyoruz. Bu yüzden faaliyetlerin durması hem tiyatroları hem de çalışanları etkiledi” dedi.  Özellikle de ekonomik olarak sarsıldıklarını kaydeden Güler, “Aslında tiyatrolar fiili olarak genelgeyle kapatılmadı ama faaliyet açısından durmak zorunda kaldı. Belirsiz bir vakte kadar varlığımızı sürdürmek için çabalayacağız” diye belirtti.

 

DESTEKLENMEYEN SANAT 

 

Bu süreçte çaldıkları birçok kapının açılmadığının altını çizen Güler, destek amaçlı birçok yere başvurduklarını ancak hiçbir dönüşün olmadığını ifade etti. Birçok Avrupa ülkesinde tiyatroların ve sanatçıların devlet desteğiyle projelerini hayata geçirdiğini dile getiren Güler, şöyle dedi: “Maalesef bizde böyle bir şey yok.  Zaten kısıtlı bir Kültür Bakanlığı fonu var. O da herkese verilmiyor. Dolayısıyla sanatçılar kendi öz gücü ile ayakta kalmaya çalışıyor. Türkiye’de herkes tırnaklarıyla kaza kaza bir şekilde idare etmeye çalışıyor. Aslında burada en büyük pay devlete düşüyor. Ülkenin sanatını desteklemesi gereken devlettir. Ama maalesef kendi sanatı dışında destek verdiği pek bir durum yok ve politik sebeplerden dolayı da kimi zaman görmüyor dahi. Birçok kişi kara listede devlet için.” 

 

8 YILLIK SERÜVEN

 

Tiyatrolarının yaklaşık 8 yıllık serüveni boyunca devlet veya herhangi bir kurumdan hiçbir maddi destek almadan ayakta kaldıklarını dile getiren Güler, dayanışma kampanyası başlattıkları ifade etti. Bu kampanyaya seyircilerin de destek olduğunu belirten Güler, “Dayanışma kampanyası oluşturduk. Bu sayede 29-30-31 Ocak’ta Gomidas’ı oynayacağız. Pandemi sürecinde boş bırakmak zorunda kaldığımız koltukları da hatıra biletleri ile dolduracağız” dedi.

 

GOMİDAS’IN HİKÂYESİ

 

Bu toprakların büyük müzisyenlerinden biri olarak tanımladığı “Gomidas”ın kendileri için çok değerli olduğunu anlatan Güler, Gomidas’ı şu şekilde anlattı: “Gomidas, Kütahya’da doğmuş bir Ermeni. Ayrıca Kürtçe, Türkçe ve Farsça birçok derlemesi var. Halk türkülerini notaya dökmesiyle de biliniyor. Öte taraftan bir başrahip. Hayatı aslında farklı şehirler ve ülkelerde geçmiş. 1915’te Ermeni aydınlarla birlikte sürgüne gönderiliyor ve sürgünden dönen az sayıda aydından biri. Döndükten sonra da çok trajik bir hikâye başlıyor. Döndüğünde ne evini ne eserlerini ne de arşivlerini buluyor.”

 

1915’in vermiş olduğu tahribat nedeniyle Gomidas’ın bir süre sonra aklını yitirdiği aktaran Güler,  “Önce müziği bırakıyor, ardından da hastanede yatıyor ve son 18 yılını suskunlukla geçiriyor. ‘Bu dünyaya ait hissetmiyorum kedimi, siz bu dünyada çocukları öldürüyorsunuz’ diyerek susuyor. Bundan dolayı da bizim için bu hikâyeyi anlatmak çok önemli” ifadelerini kullandı. 

 

KAMPANYAYA ÇAĞRI 

 

Kumkapı’da bulunan bir Ermeni Kilisesi’nde oyunlarını oynamaya devam ettiklerini söyleyen Güler, bu oyunda Lusavoriç Korosu’nun yaklaşık 40 kişilik kadrosuyla kendilerine eşlik ettiğini söyledi. Başlatmış oldukları destek kampanyasıyla Gomidas’ın yaşaması ve oyunun sürdürülebilirliğini sağlamaya çalıştıklarını belirten Güler, son olarak seyircilere Gomidas oyunu için başlatılan kampanyaya destek çağrısında bulundu.

 

MA/ Berfin Karaman