Diyarbakır Valiliğinin ABD'li petrol devi TransAtlantic Petroleum'un Amed'in Sûr ilçesi Şemamî Mahallesi'nde petrol arama, çıkarma ve üretimi projesi için verdiği "Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) gerekli değildir" kararı, Diyarbakır 4'üncü İdare Mahkemesi tarafından iptal edildi. Diyarbakır Barosu Çevre ve Kent Komisyonu ile Ekoloji Derneğinin yaptığı itirazı inceleyen mahkeme, proje tanıtım dosyasının bilimsel ve teknik açıdan yetersiz olduğunu, tarım alanları ve yeraltı suları açısından ciddi riskler içerdiği sonucuna vardı.

 

BİLİRKİŞİ DEĞERLENDİRMESİ

 

Bilirkişi raporuna yer veren mahkeme, 7 farklı uzmanlık alanından oluşan bilirkişi heyeti raporunda, proje alanının birinci sınıf sulu tarım arazileri içinde yer aldığı, proje tanıtım dosyasında yeraltı ve yerüstü su kaynaklarına ilişkin hidrolojik ve hidrojeolojik herhangi bir çalışmanın bulunmadığının tespit ettiğine işaret etti. Mahkeme, raporda, petrol amaçlı sondaj çalışmalarının "önemli yeraltı suyu rezervuarı oluşturan Midyat Kireçtaşı akiferi içinden geçerek hedeflenen derinliklere indiği" belirtilerek gerek sondaj gerekse işletme aşamasında akiferin kirlenme riski bulunduğu tespiti yaptığına dikkati çekti. 

 

VERİLER HATALI

 

Mahkeme, bilirkişi raporunda, proje tanıtım dosyasında kullanılan jeolojik verilerin hatalı olduğu, yanlış paftalara ait haritaların esas alındığı, güncelliğini yitirmiş deprem haritalarının kullanıldığı ve proje alanında beklenen yer ivmelerine ilişkin herhangi bir değerlendirmenin yapılmadığını dair tespitini vurguladı.

 

ÇED KARARI İPTAL EDİLDİ

 

Mahkeme, bilirkişi raporunda ayrıca, proje kapsamında patlatmalar, sondaj çamurları, formasyon suları ve gaz yakma faaliyetlerine ilişkin somut, ölçülebilir ve izlenebilir önlemlerin yer almadığı, hava kirliliği ve gürültüye dair herhangi bir modelleme yapılmadığını kaydettiğini belirtti. 

 

Mahkeme, kararında bilirkişi raporundaki tespitlere dayanarak, "ÇED gerekli değildir kararına konu olan proje işlemlerinin çevresel etkiyi en aza indirecek planlamaları içermediği"  gerekçesiyle dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığına hükmetti. 

 

MA / Fethi Balaman