Ailesinden 80 kişi öldürülen Çiçek: Dersim'e dair gerçekler ortaya çıkarılsın

img
DERSİM – Dersim katliamı sırasında ailesinden 80 kişiyi katledilen Hıdır Çiçek, bütün tarihi gerçekler olduğu gibi ortaya çıkarılması ve kabullenilmesini istediklerini söyledi.
 
Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşu ile birlikte girişilen Türk-İslam sentezine dayalı ulus inşası doğrultusunda atılan adımlardan biri 1937-38 yıllarında gerçekleştirilen Dersim katliamı oldu. Meclis’te 25 Aralık 1935 tarihinde çıkarılan 2884 sayılı 'Tunceli Vilayetinin İdaresi Hakkında Kanun' ile birlikte girişilen Tedip ve Tenkil Harekâtı sonucunda devletin resmi kayıtlarına göre, 1937 yılında bin 737 kişi, 1938’de ise 6 bin 868 kişi hayatını kaybetti. 
Resmi olmayan bilgilere göre ise en az 70 bin dolayında insan katledildi, on binlercesi sürgün edildi.
 
Kıyımdan kurtulmak için mağaralara sığınanların zehirli gazlarla öldürüldüğü, küçük kız çocukları ailelerinden koparıldığı Dersim, en kanlı katliamlardan biri olarak tarih sayfalarına kaydoldu.
 
SADECE İKİSİ KURTULDU
 
Üzerinden 84 yıl geçen katliam sırasında Hıdır Çiçek’in ailesinden 80’den fazla kişi öldürüldü. Kutudere bölgesi Gökçek Köyü’ne bağlı Gevrek mezrasında yaşayan ailesine dönük katliamdan sadece babası Kamer Çiçek ve kuzeni kurtuldu.
 
Katliama dair babasından dinlediği hikayelerle büyüyen Çiçek, devlete yakın aşiret liderlerinin o dönemde köyde bulunan yaşlı, kadın ve çocukları toplayıp yakın karakola teslim ettiğini anlattı. Bu kişilerin birkaç gün sonra Pax ve Marçik bölgesinde toplu şekilde öldürüldüğünü, bunun üzerine halkın geri kalanının dağlara çekildiğini aktaran Çiçek, babası ve yeğenin yıllarca mağaralarda yaşadıktan sonra çıkan af yasası ile hayatta kaldığını dile getirdi.
 
BABASINDAN DİNLEDİĞİ VAHŞETİ ANLATTI 
 
Çiçek, babasının tanık olduğu katliama dair kendisine anlattıkları ise şu sözlerle paylaştı:  “Dağdakilerin de çok sevdiği, saygı duyduğu, ahlakıyla, duruşuyla örnek olan abisi Hemede Civraile Khejiaile vurulma anı babamı çok etkilemişti. Ne zaman ki abisinden laf açılmışsa da gözleri hep dolmuş ve ağlamıştır. Abisinin cenazesine giderken onun üzerindeki silahını belindeki tabancasını, bıçağını alıyorlar. İkincisi ise Laç mağarasında öldürülen cenazelerin üzerlerine gaz dökerek öbek öbek yakmışlardı. Hangi cenazenin kime ait olduğu bilinmiyor. Amcam, oğlunu ve kızını alıp gece yarısı ablukayı yarıp çıkıyor. Eşi ve 3 çocuğu orada kalıyor. En büyük kızı bu ‘nineler çetesi’nde yargılandı. Yardım yataklıktan 90 yaşındayken cezaevinde kaldı ve çıktıktan sonra öldü.”
 
Yaşananları anlatmasını her istediğinde babasının boğazı düğümlendiğini paylaşan Çiçek, “Babamın teslim olması için bizim pirlerimiz, ileri gelenlerimiz ikna etmeye çalışıyordu. ‘Kerbela’da insanlar katledildi ama neticede bir cüret kaldı. Sen ölürsen koca bir ailede kimse kalmamış olacak’ diyerek ikna etmeye çalışıyorlar. Babam silahını vermemek şartıyla kabul etti. O zaman Pah Karakolu'na teslim oluyorlar. Haber geliyor, işte dağdakiler teslim olacak diye. İnsanlar direnişçileri kitleler halinde görmeye geliyor” diye belirtti.
 
TANIKLARI DİNLEYİP KAYIT ALTINA ALDI
 
Babasının yanı sıra bugüne dek katliama tanıklık eden en az yüz kişiyle konuştuğunu söyleyen Çiçek, bunların içerisinde milislik yapanlar, teslim olanlar, direnenler, yaralı kalanlar olduğunu da ifade etti.
 
Orta okul yıllarındayken o dönem hayatta olup, direnişe katılanların seslerini kayıt ettiğini anlatan Çiçek, şöyle devam etti: “Tornova’da Seyit Rıza’nın yaşadığı köye yakın bir yerde yaşlı bir adamla karşılaştım. Katliamın yaşandığı zamanda 14 yaşlarında olduğunu söyledi. Nasıl kurtulduğunu söyleyince ‘yiğitler vardı, direndiler. Güvenlik buraya gelinceye kadar ki üç dört yıl geçmişti, af çıktı, biz bu şekilde kurtulduk’ dedi. Yoksa devletin şefkatinden, korumacılığından kurtulmadılar. Devlete gelip biat edenler, sığınanların hiçbiri hayatta yok, yaşamadı. Hatta babamın anlattığına göre ‘biz 7 kış 8 yaz kaldık’ diyordu. Türkiye ve Kemalist milliyetçileri açısından olay farklı bir şekilde bakılıyor. Keza bizde de farklı şekilde lanse edenler vardır. Özünde yaşayanların, anlatımların sonucunda devlet öteden beri buraya bir katliam yapmak için bir plan yapıyor.  Bütün gelen raporların hepsinde aşağı yukarı aynı şeyler vardır.”  
 
‘SOYKIRIM OLARAK DEĞERLENDİRİYORUZ’
 
Dersim katliamında yer alan Sabiha Gökçen’in 1956 yılında verdiği bir röportajda; ‘Bize dediler ki hiçbir canlı kalmayacak. Hatta onların beslenmelerini temin edecek keçileri de vuruyorduk. Onların da öldürülmesi gerekiyordu’ dediğini belirten Çiçek, “Biz buna soykırım diyoruz. Hiçbir bebek, yaşlı, kadın, genç bırakılmaksızın imha ediliyor. Bu açıdan bir soykırım olarak değerlendiriyoruz” dedi.
 
GERÇEKLER ORTAYA ÇIKARILSIN 
 
Dünyanın hiçbir yerinde böyle bir vahşetin yaşanmadığını vurgulayan Çiçek, “Ben diyorum ki dünyanın hiçbir yerinde hamile kadınların karnından bebekler alınıp ne kadar yaşayacaklar diye kronometre tutmadılar. Bunlar tanıkların ifadesinde var. 4 Mayıs 1937’de bakanlık kararı bu katliam için bir starttır. Biz bu startın deşifre edilmesini istiyoruz. Biz intikam peşinde değiliz. Bütün tarihi gerçeklerin olduğu gibi ortaya çıkarılması ve kabullenilmesi istiyoruz” diye konuştu.
 

Diğer başlıklar

17:53 Özel'den 'Leman' açıklaması: Saygısızlığa da linçe de izin vermem
17:35 Sekasur'da başlatılan çadır nöbeti devam ediyor
17:21 Öğretmenler yürüyüşünde 23 gözaltı
17:05 HDK'den Leman açıklaması: İfade özgürlüğünü savunacağız
16:49 Erdoğan: Mizah kisvesiyle yapılan açık bir kışkırtmadır
16:24 Reşat Aşan ilk duruşmada tahliye edildi
16:24 Petrolün içme suyuna karıştığı köyde inceleme yapıldı
16:23 İzmir’deki gözaltılara tepki
16:18 DEM Parti komisyon taslağını Kurtulmuş’a sundu
16:14 İzmir'de 10 bin hektar alan yandı
15:45 İran’da altı ayda 424 kişi idam edildi
15:21 DEM Parti’nin komisyon için sunacağı taslağın detayları
15:06 Beyoğlu’nda provakatif buluşma
15:01 İHD Ankara Gençlik Komisyonu kuruldu
14:47 CHP kurultayı davasında ‘görevsizlik’ kararı kaldırıldı
14:45 Tarım Orkam-Sen TİS taleplerini açıkladı
14:37 Emekliler TÜİK’e yürüdü: Artık yeter
14:33 Nimet Tanrıkulu’nun davası eksik hususlar gerekçesiyle ertelendi
14:20 Tülay Hatimoğulları’ndan TESK’e ziyaret
14:18 Avrupa’dan gelen heyetten DEM Parti'ye ziyaret
14:01 IFJ: Hong Kong’da basın özgürlüğündeki sorunlar sürüyor
13:54 Dumlu Cezaevi'ndeki tutsaklara soruşturma
13:52 Leman dergisine erişim engeli
13:48 Leman dergisi çalışanlarının emniyetteki ifadeleri tamamlandı
13:47 Gemlik’te 3.0 şiddetinde üçüncü deprem
13:41 Barış ve Demokratik Toplum Süreci’nde kritik hafta
13:24 İran: ABD güvence vermezse müzakere yok
13:21 İstanbul'un enflasyonu belli oldu
13:17 Erxenî’de şüpheli ölüm
13:11 Gemlik'te 4.2 büyüklüğünde deprem
13:08 İmamoğlu: Bu ülke kumpaslarla uyanmak zorunda değil
13:08 31 yılın ardından ‘Herne Pêş’ marşıyla karşılandı
13:06 DAD'tan Madımak açıklaması: Hakikatleri Araştırma Komisyonu kurulsun
12:50 Bakırhan: Komisyon kurulsun, demokratikleşme adımları atılsın
12:30 Avrupa’dan gelen heyetten Öcalan ile görüşmek için dilekçe
12:20 Bakan Yumaklı’dan yangınlara dair açıklama
12:04 Gemlik'te deprem
11:28 Bahçeli LeMan Dergisi’ni hedef aldı
11:19 Hatay’da yangın yayılıyor: 27 uçak, 105 helikopter nerede?
11:18 AB’nin dönem başkanlığı Danimarka'ya geçti
11:17 Elkê'de 3 bölgeye girişlere yasak
11:17 DEM Parti: Muhalefeti bastırmaya yönelik her yaklaşımın karşısındayız
10:58 Fotoğraf yarışmasında dereceye girenlerin ödülleri verilmedi
10:53 ABD, Suriye’ye yönelik yaptırımları kaldırdı
10:52 Beyoğlu'nda gösteri ve yürüyüşler bir gün yasak
10:51 İstanbul'un 24 ilçesinde 8 saatlik elektrik kesintisi
10:49 Türkdoğan: Komisyon kurulursa siyasi ve hukuki zeminin önü açılacak
10:34 IHRNGO: Yeni yasa casusluk suçlamalarıyla idam riskini arttırıyor
10:13 Manisa'nın 3 ilçesinde orman yangını
09:40 İzmir'deki orman yangını 3'üncü gününde
09:25 Bayındır: Küresel gelişmeler Ulusal Kongre'yi zorunlu kılıyor
09:22 Gimgim’de kadınlar kültür, doğa ve özgürlük için buluştu
09:13 Feride Eralp: Kadınların özgür olduğu bir barış için çalışalım
09:12 Antakya'da yangın sürüyor
09:11 Tutsakların turşusuna 'stok' gerekçesiyle el konuldu
09:10 Hesandîn'de ÇED'siz faaliyet: Geri dönüşü zor tahribat uyarısı
09:08 Fatma Bostan Ünsal: Söylem dışında siyasi ve hukuki adımlar atılmalı
09:07 Riha'da çocuğa tecavüz davasının duruşması görülecek
09:06 Baro başkanları: TBB yasa izleme ve gözlem heyetleri kurmalı
09:05 Rozerin Çukur’un ailesinden AYM’ye tepki: Adaleti bulamadık
09:05 Seferi Yılmaz: Savaş rantçılarına karşı herkes barış için çalışmalı
09:02 Yazar Taç: Sürece sıkı sıkıya tutunalım
09:00 01 TEMMUZ 2025 GÜNDEMİ
07:45 İzmir'de CHP'lilere operasyon: Tunç Soyer gözaltına alındı
00:23 Tetwan festivali: Biz kadınlar sürece hazırız
30/06/2025
23:56 LeMan'ın Beyoğlu'ndaki binasına saldırı
23:43 LeMan: Sürülen lekeyi kabul etmiyoruz
23:23 Amed’de Demokatik Toplum Buluşmaları: Daha çok örgütlenmeliyiz
22:36 Agirî’de Demokratik Toplum Bulaşmaları sürüyor
22:29 Trump, Suriye'ye yaptırımların hafifletilmesine ilişkin kararname imzalayacak
22:23 Leman dergisine 'karikatür' soruşturması
22:18 Hasta tutsak Ayık için çağrı: Sağlık hakkına erişimi sağlansın
22:07 Kadın festivali Xecê ve Beser Şahin konseriyle sona erdi
21:39 ‘Nemrut Krater Gölü ve Kalderası tehdit altında’
21:36 Riha’da gerçekleştirilecek 250 halk buluşmasının startı verildi
21:31 Leyla Dolaş'ı katleden fail tutuklandı
21:26 Tülay Hatimoğulları'ndan Hatay'daki yangın için çağrı: Halk, kaderine terk edilmesin
21:16 Kadınlar uyuşturucuya karşı yürüdü
21:10 Aydın ve sanatçılar barışı konuştu: Herkes süreci sahiplenmeli
20:50 Erdoğan: Son hadiseler sürecin stratejik bir adım olduğunu teyit etmiştir
20:17 Antakya'da yangın sürüyor: 500 kişi tahliye edildi
19:53 Colemêrg'te 4.4 büyüklüğünde deprem
19:33 Mêrdîn'de Zeynep Kınacı ve Sema Yüce anması
19:00 DEM Parti Amed Gençlik Meclisi'nden çalıştaya davet
18:56 Barış Anneleri’nden TUAY-DER’e ziyaret: Barışa çok yakınız
18:51 Petrol içme suyuna karıştı, kadınlar valiliğin önünde toplandı
18:30 İstanbul'da 3 kişi tutuklandı
17:57 AFAD: Yangın mağdurlarına 162 bin lira destek verilecek
17:36 İstanbul için kuvvetli rüzgar uyarısı
17:32 Türk-İş: Açlık sınırı 26 bin 115 lira
17:29 Şirnex’te 'İklim ve Kıyı Kanunu’na tepki
17:07 Almanya'da enflasyon yüzde 2'ye düştü
16:32 Amed Ekoloji Meclisi'nden bildirge: Komünlerle doğayı savunalım
16:29 Temelli: Hukuki altyapı ve güvence sağlanmalı
16:20 Emekliler için araştırma önergesi
15:47 Kadınlar 'Jineoloji Atölyesi'nde bir araya geldi
15:38 Barışa İhtiyacım Var Kadın İnisiyatifi 8 Temmuz’da Ankara’ya çağırıyor
14:50 Bodrum'da yangın
14:40 Şirin Ebadi: Evin Cezaevi’nde tutsaklara yönelik işkence arttı
14:17 2 kişinin hayatını kaybettiği olayda barış sağlandı
14:06 Kadın festivali ikinci gününde
14:03 'Hayata Dönüş Operasyonu' davasında karar çıkmadı
14:01 Barolardan 'zeytinlik yasasına' karşı mücadele çağrısı
14:00 Berivan Araz'ın taziyesine kitlesel ziyaret
13:58 Özgür Özel'den Saraçhane çağrısı
13:56 Kadın tutsaklara ‘Newroz kutlaması’ cezası
13:43 Kerim Boran cezaevinden çıktı
13:24 Antakya'da yangın yerleşim yerine ulaştı
12:48 CHP’den ilk açıklama: Partimizi teslim etmeyiz
12:00 CHP'nin kurultay davasında ‘görevsizlik kararına itiraz’ süreci beklenecek
11:37 Semsûr'da bir kadın katledildi
11:32 TÜİK’e göre işsiz sayısı 2 milyon 972 bin
11:30 DEM Parti ‘ara zam’ talebiyle İstanbul’da sahaya indi
11:21 Anneler: Birlik sağlanmalı
10:00 Abdullah Öcalan ile görüşmek isteyen isimler Türkiye'ye geliyor
09:53 Xêro Abbas: Sanatçılar sürece omuz vermeli
09:32 De Conca: Çözüm Öcalan’ın manifestolarında
09:30 3 kentte yangınlar kontrol altına alındı
09:03 DEM Parti İstanbul eşbaşkanı: Süreci demokratik zemine çekme görevi bize düşüyor
09:02 Şiddet uygulayıp tehdit ettiler: Burası Guantanamo
09:02 Mersin’deki sivil toplum örgütlerinden iktidara 'adım at' çağrısı
09:01 İstanbul Sözleşmesi’nin feshinin üzerinden 4 yıl geçti: Vazgeçmeyeceğiz
09:00 30 HAZİRAN 2025 GÜNDEMİ
08:55 İzmir'de yangınlar 2'nci gününde: 10 mahalle boşaltıldı
08:16 Hasta tutsak Boran'ın cezası kaldırıldı
08:03 Omerya'daki yangın kontrol altına alındı
00:15 Tozan Alkan, Alevi deyişlerinden oluşan yeni bir albüm hazırladı
29/06/2025
23:47 Türkiye, Kurojaro ve Metina'yı bombaladı
23:24 Erdîş’teki şenlik alanından Abdullah Öcalan’a selam
23:08 İzmir ve Manisa'da yangın: 1 tutuklama 1 gözaltı
22:13 Özgür Özel'den kurultay davasına ilişkin açıklama
22:03 İstanbul’da halk buluşmalarına yoğun katılım
21:55 Tülay Hatimoğulları: Enternasyonalist güçlü bir barış hareketine ihtiyacımız var
21:41 Tatvan Kültür ve Sanat Festivalinde çocuklar için etkinlikler
21:31 DEM Parti, Romanlarla buluştu
21:23 Kadın festivalinde atölye çalışması ve film gösterimi
21:12 'Alevi halkına yönelik katliama karşı ses çıkar' çağrısı
21:07 Trump'tan İran'a yaptırım açıklaması
21:02 İzmir'de iki ayrı orman yangını: Evler tahliye edildi
20:53 Bazîd’te Demokratik Toplum Buluşması: Devlet adım atsın
20:21 İran BM'den tazminat talep etti
20:18 TTB: Barışı ve toplum sağlığını savunuyoruz
20:04 MİT Başkanı Kalın Hamas heyetiyle görüştü
19:55 Omerya bölgesinde yangın rüzgarın etkisiyle yayılıyor
19:50 Orhan Doğan mezarı başında anıldı: İzinden gideceğiz
19:41 Abdullah Öcalan'ın doğduğu evde çekilen ilk Kürtçe klip yayınlandı
19:24 Sekasor’da maden ocağına karşı nöbet 2’nci gününde
19:13 Özgür basın emekçisi Erenci mezarı başında anıldı
18:53 'Kürdistan'da 100 yıl: Hakikat Adalet ve Barış' çalıştayının sonuç bildirgesi açıklandı
18:36 Akrabalar arasında çıkan kavgada bir kadın yaşamını yitirdi