Kazimi: ABD Taliban'a kazandırmak için baskı yaptı

  • dünya
  • 12:59 17 Ağustos 2021
  • |
img
VAN - Gazeteci Ahmed Kazimi, Taliban güçlerinin Afganistan’ın yönetimini tekrar ele almasını “Domino taşlarının devrilmesi” olarak yorumlayarak, ABD’nin Afgan hükümetinin ayakaltını boşalttığını ve Taliban’a kazandırmak için baskı yaptığını söyledi. 
 
New York kentinde bulunan Dünya Ticaret Merkezi’ne yönelik 11 Eylül 2001’de düzenlenen saldırı sonrası Amerikan Birleşik Devletleri (ABD) öncülüğündeki koalisyon güçlerinin müdahalesiyle iktidardan uzaklaştırılan Taliban, 20 yıl sonra Afganistan'da başkent Kabil'de yeniden kontrolü sağladı. 300 bin kişilik Afgan kuvvetleri, 75 bin kişilik Taliban ordusuna karşı hiçbir varlık göstermedi. Taliban’ın başkent Kabil’e girmesinin ardından Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani, saatler içerisinde istifa edip ülkeden ayrıldı. 
 
DÜNYADAN TEPKİLER
 
Taliban'ın Kabil’e girmesinin ardından Afganistan'dan kaçmak isteyen binlerce sivil, bir yandan Kabil'deki Hamid Karzai Uluslararası Havaalanı'na bir yandan da komşu ülkelerin sınır kapılarına akın etti. Taliban’ın Kabil’i teslim almasından bir gün sonra ise kentte sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Rusya’dan, Afganistan’da geçiş hükümetiyle işbirliği yapmaya hazır olduklarını ancak henüz Taliban’ı tanımanın söz konusu olmadığı açıklaması yapıldı. ABD Başkanı Joe Biden ise, Afganistan'dan çekilme kararını savunarak, Afgan güvenlik güçlerinin kendi ülkeleri için savaşmaya gönüllü olmadığı bir ortamda ABD askerlerinin savaşmaması gerektiğini söyledi. Yine Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, BM Güvenlik Konseyi ve uluslararası topluma "Afganistan'da küresel terör tehdidine karşı birlik olma ve insan haklarının korunması" çağrısı yaptı. Diğer Avrupa ülkelerinin liderleri de yine Taliban yönetimine karşı “temkinli” açıklamalar yapmakla yetindi. 
 
TÜRKİYE’YE YANSIYACAK
 
ABD ve NATO’nun çekilmesiyle birlikte Kabil Havaalanı’nın güvenliğini sağlayacağını ilan eden Türkiye’nin ise bu planı durdurduğu yönünde bir karar alındı. Daha önce bir göç akını söz konusu olmadığını söyleyen Erdoğan, daha sonra “Giderek artan istikrarsızlığın Afganistan'dan yeni bir göç dalgasını tetiklemesi yönündeki endişeleri ancak bu şekilde ortadan kaldırabiliriz. Türkiye olarak İran üzerinden gerçekleşen Afgan göçmen dalgasıyla karşı karşıyayız. Bölgenin ve Afganistan'ın bir an önce istikrara kavuşturulması için her türlü çabayı göstermeye devam edeceğiz” açıklaması yaptı. 
 
Kabil başta olmak üzere Afganistan’dan ayrılan on binlerce kişi, İran üzerinden Türkiye’ye doğru ilerliyor. Pakistan’ın sınırlarını tamamen kapatmasıyla göç İran ve Türkiye’ye yöneldi. Ulusal ve uluslararası basının da akın ettiği Van’da, sınır bölgelerine binlerce asker yerleştirildi. Afganistan’da yaşanan kaos ve belirsizlik, en fazla yansıyacağı ülkelerin başında ise yine Türkiye geliyor. 
 
DOMİNO ETKİSİ 
 
Afgan gazeteci Ahmed Kazimi, Afganistan’ın Taliban tarafından çok kısa bir sürede ele geçirilmesini “Domino taşlarının devrilmesi” olarak yorumladı. Kazimi, “Kısa sürede önce Herat, sonra Kandehar, ondan sonra Helmend ve sonrasında Mezar-ı Şerif düştü. Kabil’in en yakınında yer alan şehirler kuşatılınca, Kabil’in düşmemesi de gerçekçi bir yaklaşım değildi. Kabil’in çevresini saran Taliban en sonunda orayı da ele geçirerek, yönetimi tamamen eline aldı. Kabil’deki hükümet güçleri, Taliban’ın bu kadar hızlı işgali karşısında hem moral olarak hem de güç olarak kayıp yaşadı. O saatten sonra da Taliban’a karşı bir direnişin anlamı olmayacaktı. Bence bir direniş olsaydı, çok büyük bir katliam olurdu. Nihayetinde devlet en sonunda teslim oldu ve Taliban saraya yerleşti. 20 gün içerisinde olup biteni, 20 yıl, hatta belki de daha fazla zamanda ancak anlayacağız. O 20 gün içerisinde neler oldu, neler görüşüldü, kim devreye girdi ve neden böyle bir sonuç çıktığına ilişkin çok önemli sorular ortada duruyor” dedi. 
 
ORDU DİRENMEDİ 
 
Taliban’ın bu kadar hızlı bir şekilde kontrolü ele geçirmesinin beklenmediğini belirten Kazimi, “Taliban Kabil’e gelmeden önce zaten büyük bir korku hakimdi. Taliban’ın Kabil’e girmesiyle birlikte insanlar artık canlarını kurtarmanın telaşına girdiler ve büyük bir kaos yaşandı. Bu kadar kaosun ortaya çıkmasının en temel nedeni, Taliban’ın bu kadar hızlı bir şekilde Kabil’i alacağının tahmin edilmemesiydi. İnsanlar, en azından Kabil’in alınmasının çok zor olacağını düşünüyordu. Afgan halkı 30 yıl önce Sovyetlerin buradan çekilmesi sonrası da aynı şeyi yaşadı. Ama o dönem devletin bir direnişi vardı. Bugün ise hiçbir direniş gösterilmedi. Aslında ordu, Taliban’a karşı çok önemli bir savunma gösterebilir, hatta belki de iyi bir refleks gösterebilirdi. Afgan ordusunun durumu Taliban’a nazaran daha güçlüydü. Bu durumun nasıl oluştuğunu tahmin etmek çok zor. Son günlerde uluslararası güçlerin politika değişiklikleri bu durumu ortaya çıkardı. Yoksa ben Afgan ordusunun geri çekilmek istediğini tahmin etmiyorum” diye konuştu. 
 
KADINLARIN YAŞADIKLARI
 
Afganistan’da kadın ve çocukları çok zor bir süreç beklediğini anlatan Kazimi, şöyle devam etti: “Kadınlar ilk olarak Herat’taki üniversiten işe giden kadınlar işten geri gönderildi. Kız çocukların burka giymesi ve okulda erkek olmaması üzerine bir eğitim süreci öngörülüyor. Yine erkek çocukların 7’nci sınıftan sonra kadın öğretmen olmaması kaydıyla eğitimlerini devam edebileceği açıklandı. Ama görünen şu ki kadınlar çok ağır bir korku içerisinde ve dehşet bir durum yaşıyorlar. Şimdi Taliban’ın dün kadın haklarına ilişkin yaptığı açıklamaların gerçekçi olduğunu zaten düşünmüyorum. Önceki Taliban’dan hiçbir farkları olmayacaktır. Taliban aynı Taliban’dır. Şuan tek fark, en azından şimdilik insanların evlerine girilip insanlar öldürülmüyor. Daha önceki yıllarda saldırmalarda katliam yapıyorlardı. Belki de bu durum biraz daha farklı görünmek ve uluslararası kamuoyunun dikkatini çekmemek için yapıldı. Yine tüm ırkların içerisinde yer aldığı bir hükümet kuracaklarını söylediler. Bu nasıl olacak? Bunun olması mümkün mü değil mi, açıkçası öngörmek mümkün değil. Önceden Taliban’ın tüm yönetimlerinde sadece Peştunlar ama sadece Kandeharlı Peştunlar vardı. Sanki bunu değiştirmek istiyorlar ama bu durum kesinlikle garanti değil.”
 
ULUSLARARASI GÜÇLER
 
ABD’nin Afgan hükümetinin ayakaltını boşalttığını ve Taliban’a kazandırmak için baskı yaptığını söyleyen Kazimi, “Şimdi bu durumdan sonra bazı ülkelerin konumu netleşecek gibi. ABD, zaten burada çok kötü bir yönetim sergiledi ve niyeti belli. Rusya, zaten Taliban’la iyi ilişkilere sahip. Rusya ABD’nin oradan çekilmesini istiyordu ve şuan mutlu durumda. Çin için ise burada olup bitenin bir önemi yok. Çin sadece ticari kazancına dokunulmamasını istiyor. Pakistan ise önceden beri zaten Taliban taraftarı. Diğer uluslararası güçlerin konumunun ne olacağı konusunda kimsenin bir fikir yürütmesi mümkün değil. Kimse bu durumu kabul etmediğini söylüyor ama gelinin durum ortada” dedi. 
 
BÜYÜK GÖÇ 
 
Afganistan’dan büyük bir göçün başladığını, bu durumun Taliban’ın yönetimine göre şekilleneceğine işaret eden Kazimi, şunları söyledi: “Şuan İran sınırları kapalı değil, İran kurallarına göre insanları ülkeye alıyor. Vizesi olanlar İran’a gidebiliyor. Bu kaos durumunda insanlar ülkeden çıkmaya çalışacaktır. Çok büyük bir göçün asıl Taliban’ın halka nasıl davrandığına göre şekillenmesini bekliyoruz. Şu anki göç, çok büyük bir göç. Geleceği olmayan tüm insanlar oradan kaçacaktır ve kaçmaya başladılar da. Afganistan’dan çıkan insanlar aslında İran üzerinden Türkiye’ye yöneliyor. Afganlar başka ülkelere geçmek için İran ve Türkiye’yi bir yol olarak görüyor. Göçün biraz da ülkelerle olan ilişkileri sonucu şekilleneceğini düşünüyoruz. Türkiye’nin burada nasıl bir rolü olacak ve hangi konularda Taliban ile konuşacaklar bilmiyoruz. Taliban, İran ve Pakistan ile bir araya gelemeyeceğine göre, Erdoğan hükümeti ile bazı noktalarda konuşacaktır. Mesela nasıl bir hükümet kuracağı ve nasıl yöneteceği ile ilgili bir durumdur.” 
 
20 YIL ÖNCE 20 YIL SONRA
 
“Uluslararası toplum bu saatten sonra bir şey yapmaz. Bu iş artık bitmiştir” diyen Kazimi, “Biz bu savaşın ne zaman biteceğini, bu ülkedeki insanların ne zaman huzura kavuşacağını bilemeyiz. Çünkü halk tarihin en büyük belirsizliğini yaşıyor. Taliban eğer halkın taleplerini görmezden gelirse, asla başarılı olmayacaktır ve 20 yıl sonra çok daha başka bir savaş yaşanır. Hepimiz, 20 yıl önce Afganistan için demokrasi, ekonomik özgürlük, kadın hakları ve diğer hakların güçleneceğini ve daha da ilerleyeceğini düşünüyorduk. Kimse 20 yıl sonra Taliban’ın iş başına geçeceğini beklemiyordu. Hatta Taliban üyeleriyle görüştüğümde, onlar bile bu duruma çok şaşırdıklarını söylediler. Şuan ülkede dehşet görüntüler yaşanıyor. Tüm bu görüntüler gösteriyor ki; uluslararası güçler ve tüm dünya, Afgan halkını politikalarına kurban etti” şeklinde konuştu. 
 
MA / Adnan Bilen 
 

Diğer başlıklar

21/05/2025
23:55 Tayyip Temel: Sürecin inisiyatifi Sayın Öcalan’da
23:45 İsrail saldırılarında 63 Filistinli katledildi
23:26 Rusya: Ukrayna'da ilk önce ateşkesin sağlanması yaklaşımına karşıyız
22:48 Hacettepe Üniversitesi öğrencilerine ırkçı saldırı
21:36 ‘Kent Uzlaşısı’ davasındaki karara tepki: Kazanan biz olacağız
21:14 İBB soruşturmasında bir şirkete daha kayyım atandı
20:57 ‘Kent Uzlaşısı’ davasından tahliye çıkmadı
20:46 Kadın Zamanı Derneği: Şiddetsiz yaşam için mücadele edeceğiz
20:31 Kürt Dil Bayramı etkinlikleri devam ediyor
20:11 RTÜK'ün yeni üyeleri seçildi
19:41 Gazze'de devre dışı kalan hastane sayısı 20'ye yükseldi
19:17 Şirnex’te doğa talanına karşı yürüyüş
19:10 Tutsak öğrenciler için eylem
19:04 KHK eylemi 332'nci haftasında
19:02 Wan’da 38 örgütten çağrı: Hasta tutsaklar serbest bırakılsın
18:31 Kürt Dil Bayramı kapsamında dengbêj dinletisi
18:25 Seyithan Durdu’yu öldürmekten yargılanan asker: Kürtçe konuşsa bile bir vatandaşın ölümüne üzüldüm!
18:20 ‘Askerler Kürtçe dil derneğine gelip hukuka aykırı yorumlar yaptılar’
18:12 Neşet Güven 31 yılın ardından tahliye edildi
17:45 Fırtına Vadisi davası görüldü
17:42 Avukat Ruken Gülağacı’na ev hapsi
17:18 Hasta tutsak Koyuncu'nun tahliyesi 9 ay ertelendi
16:42 Eş genel başkanlardan Tekik’in ailesine ziyaret
16:36 DEM Partili Livan Orman serbest bırakıldı
16:28 DEM Parti'den grevdeki işçilere dayanışma ziyareti
15:16 Yüksel Koç tutuklandı
14:49 AB ülkeleri 'savunmayı güçlendirme' konusunda uzlaştı
14:44 HSK seçiminin iptali için AYM’ye başvuru
14:43 Wan'da zırhlı araç motosiklete çarptı: 2 yaralı
14:35 İmamoğlu protestoları raporu: İşkence yasağı ihlal edildi
14:21 Tahliye edilmeyen Saymadi: HDK toplumsal bir örgütlenmedir
14:03 'Etkin pişmanlıktan' ifade veren Yıldız tahliye oldu
13:59 Asker ve polis annelerine çağrı: El ele verelim
13:54 Eş genel başkanlardan Sağlam'ın taziyesine ziyaret
13:12 Çerkes Soykırımı 161. yılında: Yüzleşme çağrısı
12:32 Çankaya Belediyesi’nin köpek katliamı protesto edildi
12:19 Kayyım Tekbıyıkoğlu merkeze çekildi
11:57 Katledilen meslektaşlarını anan gazetecilere soruşturma
11:46 Savcı gazeteciye beraat kararını istinafa taşıdı
10:38 İsimsiz örgütün propagandasından tutuklandılar
10:37 Halide Türkoğlu: Komisyonda kadınlar öncü olmalı
10:36 Meclis’e 'Hakikat ve Adalet Komisyonu kurulsun' önergesi
10:34 Silahlı saldırıya uğrayan Yiğiter: Durumum iyi
10:22 ÖHD'li avukat gözaltına alındı
10:22 Ankara’daki Gezi ek soruşturmasında takipsizlik
10:18 Tahliye edilen Özbay: Sedyeye kelepçeleyip ameliyathaneye aldılar
10:02 Licê'de bulunan kemikler: Hukuka uygun inceleme yapılmadı
09:52 Olgun: PKK'nin kararı stratejik, karşı taraf aynı ciddiyetle adım atmalı
09:43 Belediye başkanının sekreteri ve danışmanı silahlı saldırıda öldü
09:42 'Pişmanlığı' reddeden tutsağın tahliyesine 3’üncü engel
09:38 Çayırhan Madeni özelleştirildi
09:23 KHK'liler süreçten umutlu: İşe iade edilmeliyiz
09:21 Tutsak gazeteci Öznur Değer’in duruşması yarın
09:19 Koruculardan ağaç kesimi için köylülere tehdit
09:08 Prof. Dr. Köker: Öcalan'ın yeni paradigması ulus devletin değişimi üzerine kurulu
09:08 Barış Vakfı Başkanı Tahmaz: Süreci destekleyen değil, öznesi olmalıyız
09:07 DEM Parti 'barış komisyonları' ile ortak mücadeleyi örecek
09:06 Gözaltı ve tutuklama sopası: 2911 sayılı kanun
09:05 Colemêrg'de asker korumasında doğa talanı
09:04 Gençlerin talebi anadilde eğitim
09:02 Sayın: Yeni çıkış sosyalistler açısından sağlam bir başlangıç noktası
09:00 21 MAYIS 2025 GÜNDEMİ
08:40 Sıcaklık mevsim normallerinin üzerine çıkacak
20/05/2025
23:56 İstanbul’da 4 büyüklüğünde deprem
23:18 Kaytan ve Altun, Silêmanî’de anıldı
22:57 Artuklu’da Dengbêj Gecesi’ne yoğun ilgi
21:49 Irak, genel af kapsamında 3 bin 441 kişiyi serbest bıraktı
21:19 Cenk Yiğiter yoğun bakıma alındı
21:06 PKK’nin kongre kararlarına gönderme yapan İmamoğlu Meclis’i işaret etti
20:55 Sınır dışı edilen Suriyeli aktivist Elgazi için çağrı
20:52 Mağarcık için İstanbul ve Ankara’da eylem
20:43 TAYAD’lı Ailelerden ‘kuyu’ tipi cezaevlerinin kapatılması çağrısı
20:39 İmamoğlu’nun diploma davasında ara karar
20:29 Devrimci önderleri anan 2 genç tutuklandı
20:26 Gözaltında kaybedilenlere ilişkin önerge reddedildi
20:20 Belediyelere ‘vali atanacak' iddiasına Bakanlıktan açıklama
20:16 Avaşîn deresinde akıntıya kapılan Kom, 11 gündür bulunamıyor
20:07 Katledilen kadının çocukları yalan ifade için korkutuldu
19:58 AB, Suriye'ye yönelik yaptırımları kaldırdı
19:33 ABD Dışişleri Bakanı: Suriye’deki hükümet birkaç haftada çökebilir
19:27 Cenk Yiğiter silahlı saldırıya uğradı
19:20 Suruç Aileleri İnisiyatifi: 33’lerin mirasına dayanarak adalet aramayı sürdüreceğiz
18:54 Barış için atılması gereken adımları sıraladı
18:24 DEM Parti’den görüşmeler sonrası açıklama
18:14 Bahar Aksu’yu katledenler hakkında ağırlaştırılmış müebbet talebi
18:09 DEM Parti ve YRP görüşmesi sona erdi
17:57 MİT Başkanı Kalın Suriye’de
17:50 Amed’de kitlesel yürüyüş: Kürt dil mücadelesi yaygınlaştırılacak
17:31 Bitlis Valiliği Kürt yazarların fuara katılımını engelledi!
17:25 Qamişlo’da ‘Kürt Birliği Çalıştayı’
17:07 ‘Elektrik akımı’ davasında sanıkların adli kontrolü kaldırıldı
17:01 TÜSİAD yöneticilerinin yurt dışı yasağı kaldırıldı
16:52 Özgür Özel: HSK seçimleri hukuksuzdur
16:50 Serêkaniyê’de Kadın Dayanışma Merkezi açıldı
16:43 DEM Parti ve YRP görüşmesi başladı
16:32 Cengiz Holding’e Sinop'ta 897 hektarlık maden sahası
16:16 DEM Parti ve CHP görüşmesi sona erdi
15:59 Kürt siyasetçi Yüksel Koç gözaltına alındı
15:34 Gazeteci Oruç’un duruşması ertelendi
15:08 Serap Avcı tahliye edilmedi: 2 tanık ifade değiştirdi
14:39 DEM Parti ve CHP görüşmesi başladı
14:02 ‘Türkiye BM Kayıplar Sözleşmesi’ni imzalasın’ çağrısı
13:57 Amedspor, Servet Çetin’le yollarını ayırdı
13:10 ÖHD'den Kürtçeye dair 5 talep
13:00 Kurtulmuş: Süreci zehirlemeye çalışanlar olacak, tedbirliyiz
12:54 HPG: Türk ordusunun saldırıları sürüyor
12:53 Şemrex’te ‘Kadın Kent Bostanı’nda ilk ekim
12:45 Tülay Hatimoğulları: Ertelenen adımlar için engel kalmadı
12:18 Ağrı Valiliği: Yaralı çocuk ambulansla sevk edildi
11:46 Gazeteci Sapan’a para cezası
11:42 Zozan Çewlîg: Mücadelemizin merkezi Önder Apo'dur
11:24 AYM cezaevinde görüş ve yazışma gözetimini bir kez daha ihlal saydı
11:23 Şiyar Amed: Yeni bir kapı açılıyor
Seyfi Zoğurlu: Şimdi yürütülecek savaş daha zorlu
11:21 Gazeteci Yelda Çiçek’in yeniden yargılandığı dava görüldü
10:07 Sema Yüce'nin annesi: Devlet adım atsın
10:06 Borsa İstanbul'da manipülasyon soruşturması
10:05 Kardeşi anlattı: Kaytan ‘bir lokma bir hırka’ felsefesinin vücut bulmuş haliydi
09:55 İstinaf: DTK toplantısında konuşmak örgüt üyeliği kabul edilemez
09:51 TJA’dan ‘Toplumsal Barış Yürüyüşü’ne çağrı
09:47 Türkdoğan: Öcalan özel kanunla bir komisyon kurulmasını istedi
09:21 Mexmûrlular talepleri karşılanıncaya kadar eylemde olacak
09:16 Danıştay Dedeoğulları'nın 'idari sorumluluk' davasında karar verdi
09:10 Asker görev alanı dışında cinayet işledi: Mermi çekirdekleri değiştirildi
09:09 İstanbul'da Kürt Dil Bayramı şöleni düzenlenecek
09:08 7 köyün ortak alanına taş ocağı ruhsatı, köylüler eylemde
09:07 'Let's go Kürdistan'a dava
09:06 Yazar Yusuf Karadaş: Lozan tartışmalarında hedef CHP
09:04 Savaşın kazananı, barışın kaybedeni: Silah şirketleri
09:03 Kürt yazarlar: Çözüm için Kürtçe resmi dil statüsüne kavuşturulmalı
09:01 20 MAYIS 2025 GÜNDEMİ
08:45 İBB’ye operasyonda 22 gözaltı
00:14 Faruk Sağlam’ı binler uğurladı
19/05/2025
23:59 Adana'da kadın cinayeti
23:36 Zelenski –Trump görüşmesi: Koşulsuz ateşkese hazırız
23:27 DEM Parti’li Faruk Sağlam hayatını kaybetti
23:12 Özel’den Erdoğan’a: Küresel bir lider değil diktatörsün
23:03 Trump ve Putin telefonda görüştü: Ateşkes görüşmeleri başlayacak
21:55 '19 Mayıs Pontos soykırımı olarak kabul edilsin'
20:59 İsrail’den Lübnan’a saldırı
20:54 DEM Parti Gençlik Meclisi'nden Livan Orman gözaltına alındı
19:42 Eyn Îsa’da savaş kalıntısı patladı: Bir yurttaş yaşamını yitirdi
17:51 Amed’de baba ve oğlu yanmış halde bulundu
17:36 Son 24 saatte 136 Filistinli katledildi
16:43 Anmaya giderken kaza yapanlardan birisi daha hayatını kaybetti
16:40 Avrupa Kürt Kadınları Ulusal Birliği İnisiyatifi kuruldu
16:19 DEM Parti'den siyasi partilere 'tam yetkili komisyon' önerisi
16:10 GABB 'Kadın Kent Bostanları’ projesinin startını verdi
15:53 Kayyım açılmış olan semt pazarını törenle açtı!
15:19 100 aile Şengal’e geri döndü
15:11 Ambargoya karşı çadır eylemi 5’inci gününde