Tahliyesi sonrası ilk kez konuştu: Gücümüze güvenelim

img

DİYARBAKIR - 4 Kasım siyasi darbesinde tutuklanan ve cezaevinden yaklaşık 5 yıl sonra çıkan HDP eski Milletvekili Çağlar Demirel, verdiği ilk demecinde “Türkiye’nin demokratikleşmesi için mücadele ettik. Bugün de aynı noktadayız” dedi.

Tek başına iktidarda olma şansını kaybettiği 7 Haziran 2015 seçimlerinin ardından Kürt meselesinin çözümüne dair kurulan masayı Urfa Ceylanpınar’da işlenen şüpheli iki polis cinayetiyle sonlandıran AKP, meydanlarda patlayan bombaların gürültüsü altında 1 Kasım’da gidilen seçimlerde yeniden iktidar koltuğuna oturdu. 
 
İktidardan düşme tehlikesi yaşamasıyla HDP’yi hedef alan AKP, önce CHP’nin de desteği ile dokunulmazlıkları kaldırdı. Bu adımın ardından 4 Kasım 2016’da HDP’nin 12 önemli ismi evlerine yapılan polis baskınıyla gözaltına alındı. Dönemin Eş Genel Başkanları Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ, Grup Başkanvekili İdris Baluken ile milletvekilleri Leyla Birlik, Selma Irmak, Nursel Aydoğan, Gülser Yıldırım, Ferhat Encü ve Abdullah Zeydan olmak üzere 9’u tutuklandı. Bunları 7 Kasım’da Hakkari Milletvekili Nihat Akdoğan, 13 Aralık’ta ise Diyarbakır Milletvekili Çağlar Demirel’in tutuklanması izledi.
 
Derik Belediye Başkanı olduğu dönemde yargılandığı ‘KCK Ana Davası’ kapsamında 2 yılı aşkın süre cezaevinde kalan Çağlar, Ocak 2020’de “örgüt üyeliği” iddiasıyla yargılandığı davada, 7 yıl 6 ay hapse mahkum edildi. Yargılandığı KCK dosyası, hapis cezası verilen dosyasıyla birleştirilen Demirel, Yargıtay’ın dosyayı bozmasıyla geçtiğimiz 22 Eylül'de yeniden görülen davada tahliye edildi.
 
Yaklaşık 5 yıl sonra fiziki özgürlüğüne yeniden kavuşan Demirel, 4 Kasım darbesinden cezaevlerinin durumuna, AKP’nin Kürt meselesinden Meclis’ten geçirdiği tezkere ve buna ‘Hayır’ diyen muhalefetin itirazının Türkiye siyasetinde aralayabileceği değişikliklere dair sorularımızı yanıtladı. 
 
 
 
Yaklaşık 5 yılı bulan ikinci tutukluğunuzun ardından özgürlüğünüze kavuştunuz. Öncelikle günleriniz nasıl geçiyor?
 
Dışarıda olmanın burukluğunu yaşadığımı söyleyebilirim. Birincisi; siz çıkıyorsunuz ama içeride bıraktığınız arkadaşlarınız var. Onun burukluğu çok fazla. Binlerce siyasi tutsak var içeride. Kandıra Cezaevi’nde siyasi nedenlerle rehin tutulan eşbaşkanlarımız başta olmak üzere bütün siyasi tutsakları orada bırakıp geliyorsunuz. En acı veren de annesiyle birlikte kalmak zorunda kalan çocuk tutsakları cezaevinde bırakıp çıkmanın burukluğu. Uzun tutukluluktan tahliye oldum belki ama bunun sevincini hiçbir şekilde yaşayamadım. Hem cezaevinde bıraktıklarımızın hem de çıktığımda yaşamlarını yitirdiklerini öğrendiğim yakınlarımı, yıllarca birlikte çalıştığım arkadaşlarımı görememenin acısını yaşadım. Bunları hissetmek gerçekten çok üzücü. 
 
Hissettiğiniz bu burukluk ve acıların dışında dışarıda sizi şaşırtan ya da sevindiren şeyler de oldu mu?
 
 
 5 yıllık süreç içerisinde halkın çok daha fazla yoksullaştığını fark edebiliyor, kazanılmış halk iradesinin kayyımlar eliyle gasp edilmesinin yarattığı değişimi çok net görebiliyorsunuz.
 
Açıkçası tahliye olduktan sonra çok fazla dışarıya çıkma şansım olmadı. Gelip giden dostlar, arkadaşlar yalnız bırakmadı. Yine de insanlarda ya da mekanlarda bir değişim olduğunu insan görebiliyor. Bu 5 yıllık süreç içerisinde halkın çok daha fazla yoksullaştığını fark edebiliyor, kazanılmış halk iradesinin kayyımlar eliyle gasp edilmesinin yarattığı değişimi çok net görebiliyorsunuz. Halka ait yerlerin gasp edildiğini ve halkın buraları kullanmasına izin verilmediğini görüyorsunuz.  Diğer şey de daha Sur’a gitmedim. 5 yıl önce bıraktığımız gibi Sur’a giriş yasakları, kapalı ablukalar hala devam ediyor. Bu da ayrı bir acı hissi yaratıyor insanda.
 
Son yıllarda neredeyse her gün birkaç farklı cezaevinden baskı, hak gaspı, kötü muamele ve işkence haberleri kamuoyuna yansıyor. Cezaevlerinde durum ne? Bu konuda neler paylaşırsınız?
 
Cezaevleri yıllardır hak ihlallerinin yaşandığı yerler. Fiziki koşulların kendisini bir işkence sistemi olarak değerlendirmek gerekiyor. Beslenmenizden sosyal aktivitelere kadar hiçbir şeyi olağan bir yaşam standardı ile yaşayamıyorsunuz. Küçük bir hücre, havalandırmada gökyüzü bir avuç gibi görünüyor. Bunlar yaşamınızı genel anlamda olumsuz etkileyen durumlar. Barış sürecinde nispeten yaşanan rahatlama dışında cezaevlerinde hak ihlallerinin her zaman yaşandığını söyleyebiliriz. Fakat iktidarın kendisine alan yarattığı ya da ondan faydalanmaya çalıştığı dönemlerde ihlaller daha da artmaya başladı. Darbe girişimi sonrası ve pandemi sürecinde olduğu gibi… Özellikle pandemi süreci bir işkenceye dönüştü. Pandemi gerekçesiyle kazanılmış haklar yaklaşık iki yıldır gasp edilmiş durumda. Mahpuslar için en önemli sosyal aktivitelerinden biri farklı koğuştakilerle bir araya gelmektir. Ama bu da diğer tüm sosyal aktiviteler gibi yasaklandı. Dışarıda insanların birbirleriyle yan yana gelmelerinde artık sakınca olmamasına rağmen cezaevlerinde sıfır temas söz konusu. Avukatlar dahil hiç kimse ile fiziki temasta bulunamıyorsunuz.
 
İkincisi, aile görüşleri bile engellenmiş durumda. Yine pandemi bahanesiyle ayda sadece iki kez kapalı görüş yapılabiliyor. Bunların yanı sıra cezaevlerinde baskılar yoğun şekilde arttı. Hukuk dışı aramalardan tutalım baskınlara kadar cezaevindeki tecrit politikalarının yoğunlaştığını görebilirsiniz. Dışarıda iktidarın siyaseten yaşadığı sıkışma cezaevlerine daha fazla baskı olarak yansıyor. Özellikle hasta tutsakların yaşamlarını idame etme koşulları çok zor. 
 
Yine çocuklarıyla birlikte cezaevinde kalmak zorunda kalan anneler var. F tipi cezaevlerinim koşullarını zaten biliyorsunuz. Koğuş tipi cezaevlerinde 15-20 kişi birlikte kalabiliyorsunuz, dolayısıyla sosyal aktiviteniz çok daha geniş olabiliyor. Ama fiziki koşullar açısından F tiplerinin çok ağır koşullar barındırdığını söyleyebilirim. Kocaeli F Tipi’nde ilk kez kadınlar için bir bölüm açıldı, 3 kişi bir odayı paylaşıyorsunuz. En son 25 yıldır cezaevinde olan Laleş Çeliker ile Rojavalı Cihan Osman ve 2 buçuk yaşındaki oğlu Romav ile birlikte aynı odada kalıyorduk. Onun psikolojisini anlamak, hissetmek başlı başına bir durum. Cezaevi koşullarının hasta tutuklular ve çocuklar için kalınabilecek bir yer olmadığını özellikle vurgulamak istiyorum. O yüzden de başta hasta tutsaklar olmak üzere tüm siyasi tutsakların tahliye edilmeleri gerekli. Bir de acı dönemler olabiliyor cezaevlerinde. Figen (Yüksekdağ) ve Gültan (Kışanak) başkanlar babasını kaybetti ama birbirimize dokunamıyor, acılarımızı bile paylaşamıyoruz cezaevlerinde. 
 
AKP iktidarının Kürt sorununda yeniden savaş politikalarına dönmesiyle 4 Kasım 2016’den itibaren dönemin HDP Eş Genel Başkanları Demirtaş ve Yüksekdağ ile birlikte partili vekiller tutuklandı ve sizler bunu bir "siyasi darbe" olarak tanımladınız. Neden böylesi bir adıma başvuruldu, AKP amacına ulaştı mı? 
 
 
Siz halkın iradesine karşı gelirseniz, iktidarlarınız bulunduğu yerden her zaman daha da geriye gidecektir. Çözüm sürecinde sorunun savaşla ve çatışmayla değil, müzakere ve diyalogla çözülmesi gerektiğini defalarca vurguladık.
 
4 Kasım süreci beş yılı geride bıraktı. ‘O günden bugüne ne değişti, ne oldu?’ diye değerlendirmek, siyaseten analizini yapmak gerekiyor. Biz bundan 5 yıl önce de siyaseten güçlü konumdaydık, iktidarı sürekli eleştiriyorduk. Yanlış politikanın bir yere varamayacağını söylüyorduk. Ne kadar haklı, yerinde uyarılar yaptığımızı bu 5 yıl içerisinde halkımız, toplum gördü, yaşadı. Yapılması gereken dokunulmazlıkların kaldırılmasıyla birlikte HDP’li milletvekillerine, eş başkanlarına yapılan darbenin iktidara bir şey kazandırmayacağı konusunda HDP’nin yaptığı uyarıların dikkate alınmasıydı. Ama ne yazık ki bizi rehin tutmakla, partimizi kriminalize ederek siyasetçileri rehin tutmakla, halkımıza baskı uygulamakla, halkın iradesini gasp etmekle, kayyımlar atayarak halkın seçmiş olduğu belediye eşbaşkanlarını tutuklamakla bir yere varılamayacağını aslında geçtiğimiz süreçte çok net bir şekilde gördük. Çünkü siz halkın iradesine karşı gelirseniz, iktidarlarınız bulunduğu yerden her zaman daha da geriye gidecektir. Çözüm sürecinde sorunun savaşla ve çatışmayla değil, müzakere ve diyalogla çözülmesi gerektiğini defalarca vurguladık. Geçmişte de vurguladık şimdi de vurguluyoruz. HDP olarak hala bu noktadayız, geçmişte ne söylediysek bugün onların arkasındayız. 
 
HDP olarak barıştan, çözümden, diyalogdan, demokrasiden yana olduğumuzu ifade ettik. AKP ise kendisini iktidarda tutmak için, ona muhalefet edebilecek tek güç olan HDP’yi siyaset dışında bırakmaya yönelik bir operasyona girişti. Ama bize yapılan baskıların, tutuklamaların kendilerine yarar sağlamadığını çok net gördüler. Çünkü halkımız, bütün baskılara rağmen diğer dünya halklarının bunu görmelerini sağladı. Siz muhalefeti diskalifiye etmeye kalkarsanız, kendi gelişiminizi sağlayamazsınız. Bırakın muhalefet sizi eleştirsin, gelişmek istiyorsanız yanlışlarınızı söylesin. Bırakın da muhalefet Türkiye’nin demokrasisi için mücadele etsin. HDP olarak bugüne dek Türkiye’nin demokratikleşmesi için mücadele ettik. Bugün de aynı noktadayız. Demokrasi, halkların özgür, eşit, yaşam hakkı korunmadığı sürece Türkiye’de hiçbir zaman bir gelişme kat edilemez. Nitekim bunu yaşayarak hep birlikte gördük. 
 
Siz bir siyasi darbe ile dokunulmazlıkları kaldırıp HDP milletvekillerini, belediye başkanlarını, siyasetçileri, halkı tutuklayarak bir şey elde edemezsiniz. Nitekim görüyoruz ki AKP, bugün iktidarını kaybedecek noktadadır. Bu HDP’ye kaybettirmek değil, Türkiye halklarına kaybettirdiler. Halkı zulümle, baskıyla sindirmeye çalıştılar ama HDP daha güçlü bir şekilde çıktı. Çünkü söylediğimizde haklıydık. Bizleri rehin almakla Kürt sorununun çözülebileceğini ve Türkiye’nin daha çok büyüyeceğini sananlar Türkiye halklarını daha fazla yoksullaştırdılar. Hep bir büyüme ile kendilerini ifade edenler halkları, toplumu daha yoksul bir noktaya taşımış oldular.
 
İzlediği politikalar, aldığı kararlarla AKP’nin kadın düşmanlığını, özellikle Kürt kadın siyasetçilerin yargılandığı davalarda görmek mümkün. Son olarak TJA Sözcüsü Ayşe Gökkan'a 30 yıl hapis verildi. İktidar karşıtı mücadelede kadınların direnişi nasıl bir yer kaplıyor, bu mücadele iktidarı ne kadar zorluyor?
 
 
Kadınlar, bugün yerel yönetimlerde, belediyelerde eşbaşkanlık sistemini uyguladıkları, karar mekanizmalarında yer aldıkları için yargılanıyorlar. Dikkat ederseniz en çok tutuklu seçilmişler kadınlardır, çünkü kadınlar mücadelenin her alanında. 
 
Gerçekten ülkede muhalefet yapanlar HDP, Kürt kadınları, Kürtler ile Kürt siyasetçilerdir. İktidar bu güçlerden çok korkuyor. Kadınlar, verdikleri kadın mücadelesinden dolayı yargılanıyor. Şimdiye dek kadın özgürlük mücadelesine inanan ve bu uğurda mücadele eden binlerce kişi yargılandı, tutuklandı, katledildi. Biz ‘kadınlar katledildi’ veya ‘kadınlar direniyor’ dediğimizde bunların hepsi suç unsuru sayılıyor. Türkiye’deki tüm kadın örgütleriyle buluşmalar gerçekleştiriyor, kadın haklarını savunuyoruz. Fakat bunlar suç olarak gösteriliyor. Biz bunların kadın özgürlük mücadelesinin geldiği düzeyi göstermek açısından önemli olduğuna inanıyoruz. Biz kadınlar yıllardır mücadele ettik. Hem kadın sorununa hem Kürt sorununa yaklaşımda mücadele ettik. Kadın özgürlüğüne inanan Kürt kadınları bu mücadeleyi daha da büyütecektir. Bugün biz demokratik özgür kadın hareketinin mücadelesinden, kadın kurumlarında vermiş olduğumuz mücadeleden yargılanıyoruz. Bu yaklaşımın kadının iradesinden, mücadelesinden, direngenliğinden duyulan korkunun eseri olduğunu düşünüyorum. Bugün Ayşe Gökkan’a verilen 30 yıllık cezada olduğu gibi kadınlar, 8 Mart ve 25 Kasım’larda alanlara çıkıp, dirençlerini ve cesurca yaklaşımlarını sergiledikleri için yargılanıyorlar. Çok açık söyleyelim; tutuklamalardan, yargılanmalardan korkmuyoruz. Çünkü biz kadın özgürleşmeden toplumun özgürleşmesinin mümkün olmadığına inananlarız. Dolayısıyla kadın mücadelesinden korkanlar, bugün kadının karar mekanizmalarında yer almalarından korkuyor. O nedenle eşbaşkanlık sistemi yargılanıyor bugün. Kadınlar, bugün yerel yönetimlerde, belediyelerde eşbaşkanlık sistemini uyguladıkları, karar mekanizmalarında yer aldıkları için yargılanıyorlar. Dikkat ederseniz en çok tutuklu seçilmişler kadınlardır, çünkü kadınlar mücadelenin her alanında. 
 
Şüphesiz yoğun bir baskıya maruz kalıp, kapatılma tehdidi altında bulunsa da HDP, geride kalan süreç içerisinde etkin bir muhalefet ortaya koyabildi mi?
 
İktidara karşı etkin bir muhalefet yürüten tek parti HDP’dir. Halkların, ezilenlerin, kadınların ve gençlerin partisi olarak HDP bugün halkların sesidir. Diğer muhalefetlerden farklıdır. Bu farkı da ilkesel olarak hareket edip yanlışa yanlış, doğruya doğru demesi ve alternatif üretebilmesidir. HDP, 3’üncü yoldur aslında. Diğer muhalefet partilerine baktığımızda ise, iktidarı ayakta tutan HDP dışındaki muhalefetin ona verdiği destektir. Bunu görmek gerekiyor. Biz geçmişte bunu defalarca ifade ettik. Evet, eleştiriyor, yanlış buluyor ama onaylıyor. İktidarın gücüne güç katmaya çalışıyor. Muhalefet partileri muhalefet gibi hareket etmiyor. En önemli konulardan biri, bir muhalefet iktidarın hatasını gördüğünde açıkça söyler, onun arkasında gitmez. Söyleyip onun dediğini yapmak bir muhalefet partisine yakışır durum değildir. Dokunulmazlıkların kaldırılması oylamasında bunu gördük. CHP, ‘Yanlış buluyorum ama dokunulmazlığın kaldırılmasına evet diyorum’ dedi. Tezkere de İYİ Parti'nin yaptığı gibi “Doğru bir tutum olarak görmüyorum ama ‘evet’ diyorum’ denilmesinin gösterdikleri iktidarın değirmenine su taşıyanın muhalefet partilerinin yaklaşımı, zihniyeti olduğudur. Gerçekten muhalefet yapmış olsalardı, bugün Türkiye halklarının durumu böyle olmazdı. HDP bugün de geçmişte de gerçek muhalefet yaptığı için var. Bir tarafta Cumhur İttifakı, diğer tarafta Millet İttifakı var. HDP olarak söylemek istediğimiz; demokrasi ittifakıdır. HDP’nin son açıklamış olduğu demokrasi, adalet ve barış deklarasyonu bu yüzden çok önemlidir.
 
 
Eleştirdiğiniz gibi, bugüne dek iktidarın politikalarına zımnen destek verip, yanında hizalanan bir muhalefet görüntüsü vardı. Fakat son tezkere oylamasında bu bozuldu. İYİ Parti ve MHP dışında HDP, CHP ve Saadet Partisi 'hayır' oyu verdi, DEVA Partisi 'çekimser' kaldı. Bu "hayır", Türkiye siyasetinde yeni bir kapı aralayabilir mi? 
 
 
 CHP, belki ilk kez doğru bir karar vermiş oldu tezkereye ‘Hayır’ demekle. Bu daha önce yapılmış olunsaydı bugüne kadar ki acı dönemleri yaşamamış olabilirdik.
 
Geçmişten bugüne baktığımızda CHP, belki ilk kez doğru bir karar vermiş oldu tezkereye ‘Hayır’ demekle. Bu daha önce yapılmış olunsaydı bugüne kadar ki acı dönemleri yaşamamış olabilirdik. Yine de geleceğe bakmak açısından önemli bir adım. Önemli olanın halkların, toplumun taleplerini görmekten geçtiğini vurgulayarak söylemek istiyorum. Bunu daha yeni yeni gördü belki CHP. Oysa biz geçmişten bugüne halkımız ne istiyor, toplum ne istiyor diyerek, toplumun çıkarlarını ön plana koymak gerektiğini ifade ettik. CHP belki bugün halkların, toplumun talebine bir nebze olsa bakarak bunu gördü. Bundan sonraki süreçlerde muhalefet partisinin, iktidarın değirmenine su taşıyacak yaklaşımlardan uzak durması, halkların, toplumun çıkarlarını düşünen muhalefet yaklaşımını göstermesi gerekiyor. Tezkereye hayır demeleri tabi ki önemli ve anlamlıydı ama bunu daha da büyütüp, genişletmeleri gerekiyor. Türkiye'deki bazı sorunlar daha net çözülsün diye...
 
Muhalefeti düne kadar ‘evet’ dedikleri tezkereye bugün farklı tavır sergileme noktasına getiren ne oldu? 
 
Bunda Kürt mücadelesinin vermiş olduğu büyük bir etkileşim var. Bunu artık tüm dünya görüyor. Aslında Türkiye’deki değişim ve dönüşümü sağlayan Kürt halkının, hareketinin mücadelesidir. CHP’nin bundan etkilenmesi tabi ki var. Umarım ki CHP, zihinsel bir değişimle bunu çok daha net görüp, iktidarın söylemleri, yaklaşımları, pratikleri ile söylemleri arasından bir sonuç çıkarabilir. Artık iktidardan medet uman bir pozisyondan çıkıp kendisi iktidar olabilecek bir mücadelenin adımını atabilir. 
 
 Tezkereye ‘evet’ oyu veren İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener’in Siirt ziyaretinde sohbet ettiği bir yurttaşın “Burası Kürdistan” çıkışı siyasetin gündemine oturdu. Siz de geçmişte ‘Kürdistan’ ifadesini kullandığı için yargılanan bir isim olarak, Kürdistan gerçekliği bugün Türkiye siyasetinde nasıl yankı buluyor?
 
 
Kürdistan demek, suç değildir. Kürt halkının mücadelesini, yaklaşımını görmek hem iktidara hem de muhalefete geleceğinde ışık sunacaktır.
 
Biz bunu defalarca Meclis’te de, başka yerlerde de ifade ettik. Fakat Kürdistan’ın coğrafi bir alan olarak değerlendirilmesini anlamak istemeyen bir yaklaşım söz konusu. Yurttaşın düşüncesini, bir realiteyi ve gerçekliği ifade etmesi insanları niye bu kadar etkiliyor? Niye gözaltına alınmasına sebep oluyor? İfade ettiği bir gerçekliktir. Kürt’seniz, kadınsanız, kimliklerinizle varsınızdır. Bir kimliği inkar etmek, bir bireyi inkar etmek size neyi kazandırır? Mahkemelerdeki savunmalarımızda da bunu söyledik. Son savunmamda da ifade ettim. Kadın olduğumdan, Kürt olduğumdan, HDP’de siyasete inandığım ve yaptığım için yargılanıyorum, diye. Siz bu üç kimliği benden koparıp alamazsınız, mümkün değil. Bu bir insanın varoluşudur ve yaşamının genel ilkeleridir. Yaşamın vücuda bürünmesidir. 
 
Ben de birçok konuşmamda ‘Kürdistan’ dediğim için yargılanıyorum. Şimdi tarihi süreçlere girmek istemiyorum, iktidarın kendisinin mecliste söylediği bir söz. Ama biz düşüncelerimizi, fikirlerimizi ifade ettiğimizde nedense bir suç olarak lanse ediliyor. Biz bunları her zaman ifade ettik, ediyoruz, edeceğiz de. Kürdistan demek, suç değildir. Kürt halkının mücadelesini, yaklaşımını görmek hem iktidara hem de muhalefete geleceğinde ışık sunacaktır. Kürt hareketinin yıllardır verdiği varoluş mücadelesi vardır. Bu mücadeleyi bile görmek aslında Türkiye’deki, az önce söylediğim CHP’nin Kürtlerden öğrendiği duruma da ışıktır. Kürtlerin mücadelesini gördükçe biraz daha cesaretleri gelişebilir. Kürt halkında cesaretli, ilkeli, demokrasi, özgürlük ve barışa inanan bir durum söz konusudur. Bunu yaşamımızın her alanında söyleriz. Tıpkı Siirt’teki yurttaşımızın, halkımızın söylediği gibi.
 
İktidarın savaş politikalarına destek verilmemesiyle muhalefet cephesinde Türkiye siyasetinde yeni bir başlangıç örülebilir mi? HDP'nin yayımladığı deklarasyonla yaptığı "Demokrasi İttifakı" çağrısı, bunun zeminini oluşturmak için yeterli mi?
 
Aslında çok önemli bir çağrı. 11 maddelik deklarasyonda çok önemli vurguları var HDP’nin. Yıllardır buna yönelik çağrılar yapıldı ama en sonunda şunu çok net olarak ifade edebiliriz ki, tüm muhalefetin iktidarın halkı kutuplaştıran söylemlerinin dışına çıkıp, ilkesel bir tutumla demokrasi, adalet ve barışı kapsayan bu deklarasyonda buluşması anlamlı ve önemlidir. HDP bugün bu deklarasyonu halkların taleplerini dikkate alarak, mevcut koşullardan bir sonuç çıkartarak yayınladı. Bu demokrasi ittifakında herkesin buluşması gerekiyor. Şu ana kadar bize oy vermemiş, bizi eleştirmiş insanların bile bu deklarasyon etrafından kenetlenmesi gerektiğine inanıyorum. HDP barıştan, demokrasiden özgürlükten yana olan, yaşadığı tüm zorlu süreçlere rağmen kendisini ayakta tutabilen, halkıyla, toplumuyla haklarıyla destek sunan bir parti. Sonuçta hangi parti olursa olsun bu kadar zor süreçlerden sonra böyle bir başarıyı elde edemezdi. 
 
 
Farklı düşünebiliriz, birbirimizi eleştirebiliriz bunlar çok normal ama demokrasi ortak paydasında buluşabiliriz. Böyle bir imkanımız varsa, cesaret ve kararlılığımız da olmalıdır.
 
Şimdi HDP yerinde başka bir parti olsaydı, silinmiş gitmiş olabilirdi. Ama HDP halkların partisidir. Ezilenlerin, zulme uğrayanların partisidir. O nedenle zulme uğrayan herkesin bu demokrasi deklarasyonunun arkasında birleşmesi gerekiyor. Bu deklarasyonunda bir ‘üçüncü yol’ vardır. Umutsuz insanlarda bir umut yaratıyor HDP’nin üçüncü yolu. Çünkü alternatifsiz değiliz, umutsuz değiliz, geleceğe dair inancımız çok güçlü. Bunları görmemiz gerekiyor. Kadınlara, gençlere, ezilen tüm halklara yönelik çağrımızdır bu aslında. Ezilenlerin ve sömürülenlerin, zulme uğrayanların partisi olarak HDP’de birleşerek demokrasiyi var edip daha güçlendirebiliriz. Bütün partilerin, STÖ’lerin, inanç kesimlerinin, Kürt halkının farklı düşüncede olan insanların bu demokrasi bloğu içerisinde yer alması gerekiyor. Farklı düşünebiliriz, birbirimizi eleştirebiliriz bunlar çok normal ama demokrasi ortak paydasında buluşabiliriz. Böyle bir imkanımız varsa, cesaret ve kararlılığımız da olmalıdır. 
 
Halkın yoksullaştığı, adaletsizliğin bu kadar ayyuka çıktığı dönemlerde, tam da ihtiyacımız olduğu bu süreçte demokrasi ittifakında birleşmek tüm Türkiye’ye kazandıracaktır. Çünkü iktidar hem dış politika da hem iç politikada artık çürümüşlüğünü her yönüyle açığa çıkardı. Biz geçmişte bunu söylüyorduk, belki söylediklerimiz bugün herkes tarafından kabul gördü. Geçmişte uyardık bugünleri yaşamamak adına uyardık. Ama bugün ne yazık ki bütün halklar, AKP’nin kendi tabanı bile bunları görmüş oldu. Bugün yine uyarıyoruz, yine söylüyoruz. Bu yaşanan haksız ve hukuksuzluktan çıkmak gerekiyor. Yargının bağımsız ve tarafsız olmadığını artık bütün dünya biliyor. Dolayısıyla bu yaşanan haksız ve hukuksuzluğun artık son bulması ve cezaevindeki bütün siyasi tutsakların, bütün arkadaşlarımızın özgürlüğüne kavuşması için mücadelenin verilmesi gerektiğini bir kez daha ifade ediyorum.  
 
 Eklemek istediğiniz başka bir şey var mı?
 
Başlarken ki sorunuza yeniden dönecek olursam, cezaevlerinde gücünüzü, inancınızı daha güçlü kılıyorsunuz. Kat be kat güçleniyorsunuz. Fakat dışarıda iktidar giderken acaba kaos mu yaratacak, şu bu mu olacak karamsarlığını görüştüğüm insanlarla çok gördüm. Mesele bu değil, mesele sizin ne kadar güçlendiğinizdir. O anlamda umudu, direnci, cesareti hiçbir zaman yitirmemek gerekiyor. Biz kendi gücümüze güvenelim, kendi örgütlenmemize, kendi alternatiflerimizi oluşturmamıza, kendi halkımıza güvenelim. Çünkü biz halkların partisiyiz. Halkların partisi olarak, söylemlerine kulak vererek onların umutlarını daha güçlü kılmalıyız. 
 
 
Umudu, direnci, cesareti hiçbir zaman yitirmemek gerekiyor. Biz kendi gücümüze güvenelim, kendi örgütlenmemize, kendi alternatiflerimizi oluşturmamıza, kendi halkımıza güvenelim. Çünkü biz halkların partisiyiz.
 
Mesela acı bir olay yaşadık. Bunun acısını cezaevinde çok daha fazla hissettik Sevgili Deniz Poyraz’ı anarak sözümü bitirmek istiyorum. İzmir’de Deniz Poyraz yoldaşımızı katledenleri ve bunun arkasında kimlerin olduğunu, bu katliamların geçmiş süreçlerde olduğu gibi bugün de devam ettiğini gördük. Ama Deniz Poyraz’ın partimizde hunharca katledilmesinden sonraki Türkiye’de herkesin sahiplenmesi, anısına saygı duyması, Deniz Poyraz öznesinde kenetlenmesi ve HDP’den farklı düşüncede olan insanların bile bu katliamı lanetlemesi aslında belki bundan sonra yapılacak katliamları da önlemiş oluyor. Yani kendi gücümüzü görerek, kendi birlik ve kenetlenmemizi, demokrasi deklarasyonundaki buluşmanın aslında bu nedenle çok önemli olduğunu görmemiz açısından önemlidir. 
 
Bugün HDP’ye yapılanlar, bu zulümler yarın bir başkasına da yapılabilir. Nitekim biz şunu söylemiştik sokağa çıkma yasaklarının olduğu dönemlerde. Bakın bu bugün Kürtlere yapılıyor, yarın dönüp aynı şeyler sizlere de yapılabilir. Böyle görmek gerekiyor, empati kurmak gerekiyor, anlamak gerekiyor. HDP kendi gücüne güvenen bir parti. Bundan sonra da halkının gücüne güvenerek daha geniş bir yelpazede demokrasi deklarasyonu, ittifakı etrafında bir araya gelebilir. Ve daha güçlü bir yarınları gerçekleştirebilir. 
 
MA / Ömer Çelik - Özgür Paksoy
 
 
   

Diğer başlıklar

00:04 Qers’te 41 köy yolu ulaşıma kapandı
27/12/2025
23:12 Halep’te 2 üniversite öğrencisi kaçırıldı
22:56 İran sinemasının usta ismi Behram Beyzayi yaşamını yitirdi
22:32 Şêxmeqsûd ve Eşrefiyê’de abluka arttı
21:25 Hacı Özkal okurları ile buluştu
21:09 İzmir'de Gaxan etkinliği: Barışa vesile olsun
20:16 Bağımlılığa karşı örgütlü mücadele çağrısı
19:52 Çiğdem Kılıçgün Uçar: Umut hakkı barış, eşitlik, özgürlüktür
19:38 Alman aktivist Anna Liedtke için eylem
19:29 İstanbul’da kaza: 4 kadın işçi yaşamını yitirdi
19:26 Mûş beyaza büründü
18:12 Gazze’de 71 bin 219 insan katledildi
17:39 Silêmanî’ye çalışmaya giden genç ölü bulundu
17:20 Rusya’dan başkent Kiev’e saldırı
17:14 Arkaş'tan panele katılım çağrısı: Sorunları masaya yatıralım
17:02 Bayındır: Kürt halkı Önder Öcalan'dan ayrı olamaz
16:55 Gazeteci Aykol'un akciğerlerinden sıvı örneği alındı
16:51 Mêrdîn'de 4 Ocak çağrısı
16:47 Şêxmeqsûd ve Eşrefiye'de kuşatma ve saldırılar sürüyor
16:29 Türköne: Devlet Abdullah Öcalan’ın ‘Ortak yaşam’ vizyonuna geldi
16:13 Bismil’de Arjen Kültür ve Sanat Merkezi açıldı
16:06 Dêrsim’de ilk kar
15:59 4 Ocak mitinge çağrı:‘Umut hakkı’ sağlanmalı
15:34 Üç ilde erkek şiddeti: Bir kadın katledildi
15:15 Ertürk ve Kavak’ın tahliyesi talep edildi
15:01 Yaşamevi Kadın Dayanışma Derneği raporu: Kadınlar şiddetin her türlüsüne maruz kalıyor
14:48 ‘Doğu Raporu’nun 30. Yılında: Dünden Bugüne Paneli
14:43 Dêrsim'de Gaxan etkinliği
13:42 Kayıp yakınları beş kentte adalet talep etti
13:34 Mêrdîn'de görüş mesafesi 5 metrenin altına düştü
13:23 HPG'li Lokman Gazyak anıldı
13:10 Emek ve Demokrasi Platformu: ‘Umut hakkı’ barışın toplumsallaşmasını sağlar
12:58 Cumartesi Anneleri Mehmet Özdemir’in akıbetini sordu
12:42 Sokağa çıkma yasaklarında katledilen sağlık emekçileri anıldı
12:40 Mersin’de 2 çocuk yangında yaşamını yitirdi
11:49 İBB’ye yeni operasyon: 4 gözaltı
10:34 Eşbaşkanlardan ‘Umut ve Özgürlük’ mitingine davet
09:32 Libya uçak kazasını incelemek için heyet gönderdi
09:07 3’ü kadın 4 öğrenciyi yaralayan kişi tutuksuz yargılanıyor
09:06 4 Ocak mitingine çağrı: 'Umut hakkı' bir halkın umudunun ilkesidir
09:06 Şaqayiq Nowruzi: İran’da kadın hareketi akan bir nehir
09:05 Kürdistan'da 300’ü aşkın arkeolojik alan baraj suları altında bırakıldı
09:04 Kadifekale'de özel savaş politikasına karşı yürüyüş
09:03 Erdoğan ‘kesinlikle bulacağız’ demişti: İnal’dan 20 yıldır haber yok
09:03 2026’da kadın mücadelesi ve örgütlülüğü daha da güçlenecek
09:02 Roboskî 14 yıldır kanıyor: Acımızı barış dindirir
09:01 Sistematik tacize uğrayan çocuğa polisten soru: Annen iftira mı atıyor?
09:00 Zam, enflasyon, yoksulluk: Türkiye 2026’ya ekonomik çöküşle giriyor
09:00 27 ARALIK 2025 GÜNDEMİ
08:09 Şêx Meqsûd ve Eşrefiye'ye saldırı
07:57 38 il için yağış uyarısı
00:05 Demokratik Suriye Meclisi: 10 Mart Mutabakatı’nın başarısı acil bir ulusal öneme sahiptir
26/12/2025
23:50 Artuklu’da meşe ve çam fidanları toprakla buluştu
23:43 Gözaltına alınan gazeteci Mezarcı serbest bırakıldı
22:56 Amed’de bir kadını katleden Siraç Kartal tutuklandı
22:52 DEM Parti: Saldırılara karşı ortak mücadele hayati önemdedir
22:25 DAİŞ gümrük devriyesine saldırdı: 3 yaralı
22:03 Alevi Yüksek Meclisi: Cami saldırısının sorumlusu Şam’dır
21:36 Bakan Tunç’tan 11’inci Yargı Paketi savunması: Ceza adaletini sağlamaya yönelik bir düzenleme
21:25 Ankara'da Şeva Yelda kutlaması
20:40 Gazze’de can kaybı 70 bin 945’e yükseldi
20:28 Amed’de iş cinayeti
20:11 Süveydalı tutuklular açlık grevine başladı
20:05 Antalya'da polis şiddetine tepki: Sorumlular cezalandırılsın
19:23 Humus’taki cami saldırısını HTŞ’nin ‘eski’ kolu üstlendi
19:05 Alevi örgütlerinden katliamlara karşı mücadele çağrısı
18:28 Wan’da 223 işçinin eylemi sürüyor: Ne zaman dur diyeceksiniz?
18:18 HDK’deki çalışmaları nedeniyle sosyolog Berfin Azdal’a hapis cezası
18:12 'Yomra’da doğa talanına izin vermeyeceğiz'
17:24 MESEM protestosunda tutuklanan öğrencilere tahliye
17:22 Yeniden Refah Partisi’nden 102 kişi istifa etti
17:09 Mêrdîn’de 3 kişinin öldürülmesine dair hukukçular ve aileden açıklama
17:08 Katliam Yasası'nın durdurulması için BM'ye başvuru yapılacak
16:21 Humus’ta Alevilere ait camiye saldırı: Çok sayıda ölü ve yaralı var
16:20 Bayram ve Yıldeniz aileleri yaşamını yitiren yakınlarını andı
15:56 Keskin Bayındır: 7'den 70'e herkes mitinge katılmalı
15:49 Ankara'daki barınaklarda 10 ayda 17 bin köpek ölümü
15:42 Selma Kara'yı katleden faile ağırlaştırılmış müebbet cezası istemi
15:41 Şirnex’te ağaç kıyımının üstü brandayla örtülüyor
15:15 ABD'den Nijerya'ya DAİŞ operasyonu
15:12 Katliamın üzerinden 14 yıl geçti: Roboskî süreç açısından turnusol kağıdıdır
14:39 Adana'da 4 Ocak mitinginin çalışmaları için start verildi
14:34 Leyla Zana'ya saldırı ve hakaretlere suç duyurusu
14:13 Emeklilerden asgari ücret protestosu
13:54 Katliamların aydınlatılması için hukuki düzenleme ve komisyon talebi
13:53 Tutsaklara yeni yıl kartı
13:52 Humus’ta camide patlama: 3 ölü, 5 yaralı
13:28 ABB Başkanı Mansur Yavaş hakkında soruşturma izni talep edildi
12:43 Yolda önlem alınmamasına tepki: Hakkari’de ölüm var!
12:32 4 Ocak mitingine çağrı: ‘Umut hakkı’nı savunmak, barışı savunmaktır
12:30 DTSO Meclisi’nden çağrı: Barış ve ekonomi için somut adım şart
12:27 Nihal Ay’ın taziyesine kitlesel ziyaret
11:25 Enflasyonun düşeceğini bekleyenlerin oranı düştü
10:50 AİHM İmamoğlu dosyasını ‘öncelikli’ inceleyecek
10:16 Buca Belediyesi işçileri yeniden iş bıraktı
09:59 Süreç anketi: 'Umut hakkı' talebi yüzde 71 oranında
09:43 Karasu: Kürt halkının iradesinin dikkate alınması gerekiyor
09:20 Mazlum Ebdî Şam’a gidecek
09:17 Doğum izni düzenlemesi: Kadınların hayatını zorlaştıracak
09:17 Edebiyat, folklor, bilim ve direnişin sesi: Sehîdê Îbo
09:15 Kadınların talepleri 'yetersiz elektronik kelepçe' gerekçesiyle reddediliyor
09:14 Wan Barosu Cezaevi Komisyonu'ndan Kaya: Süreci sabote etmek isteyen hapishane ve yönetimleri var
09:13 Yazar Tunç: Mereş'te yaşananlar soykırımdı, devlet yüzleşmeli
09:13 Sanatçılar: Abdullah Öcalan’ın özgürlüğü için miting alanını dolduralım
09:07 Gaxan'ın bu yılki gündemi: Demokratik toplum ve barış
09:06 Dumlu'da tutsaklara sistematik şiddet
09:01 İnsan hakları ve yargı açısından garabet bir yıl geride kaldı
09:00 Avrupa yıl boyunca Abdullah Öcalan’ın özgürlüğünü haykırdı
09:00 26 ARALIK 2025 GÜNDEMİ
08:49 Çok sayıda kent için kar ve sağanak uyarısı
08:40 Futbolda bahis soruşturması sürüyor: 29 kişi hakkında gözaltı kararı
08:32 Colemêrg'de bir araç Zap Suyu'na yuvarlandı
08:30 Asgari ücret artışı Resmi Gazete'de yayımlandı
25/12/2025
23:55 Selim Sadak’ın hayati riski sürüyor
23:17 Erdîş’te yangın: 15 kişi hastaneye kaldırıldı
23:13 Wan’da kavgada bir kişi hayatını kaybetti
21:34 Şêxmeqsûd ve Eşrefiyê’de abluka sürüyor
21:25 Asgari ücrete tepki: Geçim artık imkansız
20:56 Boş dairede bir kadın hayatını yitirmiş halde bulundu
20:17 Pulur’da Gaxan kutlandı
20:12 Aralık ayı katliamları yürüyüşle protesto edildi
19:37 Minbic’te 1 çocuk katledildi
19:35 İsrail Lübnan’da aracı hedef aldı: 2 ölü
18:54 DEM Parti İzmir Kadın Meclisi: Leyla Zana onurumuzdur
18:41 Geçiş hükümetine bağlı gruplar bir çocuğu katletti
17:35 Mazlum Alas'ın taziyesine kitlesel ziyaret
17:14 İran Kürt yurttaşa idam cezası verdi
16:47 Gazeteci Aykol'un tedavisi sürüyor
16:40 Emeklilerden iktidar protestosu: Bu iktidar sermayenin iktidarıdır
16:38 Nihal Ay'ın taziyesine kitlesel ziyaret
15:33 Pêrtag Belediyesi, GES kurulması için 350 dönümlük araziyi kiraya verdi
15:20 Mazlum Ebdî: Entegrasyon noktasında ortak anlayışa varılmıştır
15:04 MED TUHAD-FED: İstasyon Meydanı'nı barış meydanı yapalım
14:45 Sudan’da 73 kadın ve 29 kız çocuğu alıkonuldu
14:44 'Ajanlaştırma baskısına' karşı mücadele vurgusu
14:36 Ayşegül Doğan: Türkiye Suriye’de yapıcı rol oynamalı
13:36 İslami Araştırmalar Federasyonu eşbaşkanları seçildi
12:46 Eğitim Sen: Şiddeti çözmek uzun vadeli eğitim politikalarıyla mümkün
12:12 DEM Parti'den Leyla Zana'ya yönelik saldırılara karşı suç duyurusu
12:10 Mêrdîn'de Süryaniler ‘Doğuş Bayramı’nı kutladı
11:47 Wan'lı yurttaşlar: Devlet adım atsın
11:35 Libya heyetini taşıyan jete ilişkin yeni detaylar
11:16 Abdullah Öcalan: Demokratik İslam, Medine Vesikası’nın ruhuna dönmektir
11:09 Fenerbahçe Başkanı Saran adliyeye sevk edildi
11:00 Tülay Hatimoğulları: Kürt meselesi herkesin yüzleşmesi gereken bir meseledir
10:48 Riha’da ‘Umut ve Özgürlük’ mitingine çağrı
10:32 70 yaşındaki gazeteci 70 gündür direniyor
09:37 Kadınlara 4 Ocak çağrısı: Abdullah Öcalan'ın özgürlüğünü haykıralım
09:30 Kriz, toplumsal çöküş ve direniş: Zibechi'den alternatif bir dünya okuması
09:28 Ercan Yılmaz: Meclis’e sunulan raporlar meseleyi çözme noktasında eksik