Buldan: Muhalefet Kürt sorununda kararını vermeli

img
ANKARA - HDP Eş Genel Başkanı Pervin Buldan, muhalefetin Kürt sorununa dair artık kararını vermesi gerektiğini belirterek, demokrasi ittifakına işaret etti ve "Ya demokratik bir ülke ya da krizler" uyarısında bulundu.
 
Siyasal ve ekonomik krizin derinleştiği yılın son günlerinde muhalefet partileri iktidarın yönetememe haline karşı "erken seçim" çağrılarını sürdürüyor. Hem siyasette hem de meydanlarda çözüm arayışlarını yoğunlaştıran Halkların Demokratik Partisi (HDP), ülkedeki çoklu krize karşı muhalefet partileriyle bir dizi temaslarda bulundu. Saadet Partisi ile başlayan ziyaretler, Gelecek Partisi, DEVA ve CHP ile devam etti. HDP Eş Genel Başkanları Pervin Buldan ve Mithat Sancar’ın, muhalefet partilerine ziyaretlerinin gündemi de erken seçim oldu. HDP Eş Genel Başkanı Mithat Sancar’ın 6 Aralık’ta Meclis Genel Kurulu’nda dile getirdiği “erken seçim önergesi” verilmesi talebi, bu ziyaretlerde partilerin genel başkanlarıyla paylaşıldı. Görüşmelerde önergenin sahiplenilmesi ve yaşanan krize dair muhalefetin sorumluluğuna işaret edildi.
 
HDP Eş Genel Başkanı Pervin Buldan, ziyaretlere ve yıl boyunca öne çıkan gelişmelere dair Mezopotamya Ajansı’nın (MA) sorularını yanıtladı.
 
 
Halkın 2021 yılında yükselen adalet talebiyle başlayalım. Emine Şenyaşar Urfa Adliyesi önünde, tutuklu yakınları ise Van ve Diyarbakır’da nöbette ancak iktidar “reform” ile övünüyor. Adalet deyince, Türkiye’nin gerçek tablosu nedir?
 
Bugün Türkiye’de adaletten elbette ki söz edilemez. Türkiye’deki tüm kesimler bir adaletsizlik yaşıyor. AKP hükümeti adaletsizlikler üzerinden kendini var eden bir hükümet haline geldi. Özellikle son dönemde gittikçe oy kaybeden ve bu kaybı daha fazla adaletsizlik yaparak, telafi etmeye çalışan bir anlayışa sahip oldu. Adalet bu ülkede aslında uzun süredir yok. Adaletin olmadığını Kürtler, Aleviler, kadınlar, gençler çok iyi bilir. Emine Şenyaşar örneği ortadır. Roboski Katliamı 10’uncu yılında. Türkiye’deki adaletsizlikler sadece bu yıl değil, Roboski’den de başlarsak, geçmişte de çok yaşandı. Türkiye toplumunun her kesiminde farklı bir mağduriyet var. İşçinin, emekçinin, kadının, gencin, farklı mezhep ve inançların yaşadığı büyük adaletsizlikler var. Bugün Türkiye’de adaletin ‘a’sı bile yok. Bu adaletsizlikler üzerinden kendini var etmeye çalışan bir anlayış var. Bu mağduriyetler binlerle, on binlerle değil bugün milyonları bulan bir durumdur. Bugünün Türkiye’sinde milyonlarla adaletsizlikle boğuşuyor.
 
 Geride bıraktığımız yılda önemli gündemlerden biri de İstanbul Sözleşmesi’nin feshedilmesi oldu. Bir gecede Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile sözleşmeden çekildiği duyuruldu. İktidarın kadın kazanımlarına yönelik bu saldırılarla sonuç alması mümkün mü?
 
AKP hükümetinin kadına bakış açısı çok farklı, kadını görmeyen, yok sayan, ötekileştiren, kadın mağduriyetleri üzerinden bile siyaset yapan bir parti ve anlayış var karşımızda. Kadınlar açısından en büyük mağduriyetler AKP döneminde yaşandı. Kadınların öldürülmesi, katledilmesi, cinsel saldırıya, şiddete, baskıya maruz kalmasından çokça örneklerle de anlatabiliriz. En fazla kadın ölümleri de AKP döneminde yaşandı. Çünkü AKP kadına değer vermiyor, bir tema olarak kullanıyor sadece. Dolayısıyla İstanbul Sözleşmesi bir kırılma noktasıydı. Bir turnusol kağıdıydı aslında. Kadınların sahip çıktığı, ölümüne direndiği, hayata geçmesi içinde büyük çabalar harcadığı bir sözleşmeden bahsediyoruz. İstanbul Sözleşmesi’nin altına bir zamanlar imza atan ve kabul ettiğini dile getiren bir parti ne oldu da üzerinden birkaç yıl geçtikten sonra, ‘Bu sözleşmeyi tanımıyorum, kadınlar için bir tehlikedir, Türkiye toplumu için bir tehlikedir’ sözlerini sarf edecek noktaya geldi. Kadınların İstanbul Sözleşmesi’ni kendileri için bir yaşam garantisi olarak görmeye başladığı noktada, AKP’nin fikirleri değişti. Kadına verilen değeri, saygıyı AKP’nin pratik ve uygulamalarında hangi noktada olduğunu görüyoruz. Kadınlar ‘bitti’ demeden, İstanbul Sözleşmesi bitmez. Kadınlar ‘çekiliyoruz’ demeden İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmek olmaz. Bu seçimlerde iktidarı değiştirdikten, AKP’yi gönderdikten sonra kadınlara sözümüzdür; İstanbul Sözleşmesi’ni hayata geçireceğiz. HDP’nin kadın meselesinde ne kadar duyarlı olduğu pratikleri ve duruşuyla ortadadır. Kadın meselesini tüm partiler yeniden önüne koyarak, düşünmelidir. Başta eşit temsiliyet olmak üzere, kadınlar bütün karar mekanizmalarında söz sahibi olmasının önü açılmalıdır. Bunu yapmayan partilerin iktidar ve ortağından farkı olmayacaktır. HDP bu konuda örnek bir partidir, tüm partilerin örnek alması çağrısını yapıyoruz.
 
Cezaevleri; son bir ayda 7 tutuklu yaşamını yitirdi. Hasta tutuklular tüm çağrılara rağmen hasta tutuklular neden tahliye edilmiyor? 
 
Bugün bütün cezaevlerinde büyük adaletsizlikler, hak ihlalleri var. Bunlar zaman zaman hasta tutukluların yaşamlarını yitirmesine sebep olurken, bazen de tahliyesi gerçekleşmek üzere olan ya da gününü dolduran insanların cezaevlerinden çıkmasını engellemeye dönük bir sistem var. Cezaevlerinde özellikle politik tutsaklara dönük bir yönelim var. Bir tutuklu hükümlü hale gelmiş, hükmünü de doldurmuş. 30 yıl cezaevinde kalmış bir insanın farklı bir disiplin cezasıyla cezaevinde kalmasını sağlamak bir utanç tablosudur. Bugünün Türkiye’sinde böyle bir uygulama var bu dünyanın hiçbir yerinde yoktur. Türkiye’de ağırlıklı olarak politik tutsaklara yani Kürtlere yönelik bir uygulamadır.
 
 İmralı’da yapılan görüşmelerde de PKK Lideri Abdullah Öcalan’ın temel gündemiydi. Müzakerelerin ön koşulu olmasına rağmen sözler tutulmadı, tahliyeler engellendi. O günden bugüne baktığımızda, nasıl bir politika uygulanıyor?
 
İmralı’da Sayın Öcalan ile yaptığımız her görüşmenin birinci konusu hasta tutuklulardı. Hasta tutukluların listesini verdik, bunların tahliye edilmesi gerektiğini belirttik. O dönem tahliye edilmeyenlerin bugün cezaevlerinden cenazeleri çıkıyor.
 
İmralı’da Sayın Öcalan ile yaptığımız her görüşmenin birinci konusu hasta tutuklulardı. İmralı’dan çıktığımızda Adalet Bakanlığı’yla, diğer yetkililerle yaptığımız görüşmelerde çok uğraştık. Hasta tutukluların listesini verdik, bunların tahliye edilmesi gerektiğini belirttik. O dönem tahliye edilmeyenlerin bugün cezaevlerinden cenazeleri çıkıyor. O dönemde tahliye edilmiş olsalar, bugün bu ölümler yaşanmayacaktı. Görüşmelerde bize ‘tamam, ilgileniyoruz, ilgileneceğiz’ demelerine rağmen tek bir arpa boyu bile yol alınmadı. O dönem hiçbir hasta tutuklu tahliye edilmedi. Hasta tutuklular listesini hem kamuoyu ile hem de bakanlıklarla paylaştık ama buna karşı bir direnç vardı. Bu direnç ne yazık ki insanların yaşamlarını yitirmesine, cezaevlerinden maalesef cenazelerin çıkmasına neden oldu.
 
Çok fazla hasta tutuklu var. Bu tutuklular ya son gününe kadar cezaevlerinde tutuluyor ya da ölümlerine birkaç gün kala tahliye ediliyorlar. Evlerine gidemeden yaşamını yitirenler oldu. Bu çok insani bir mesele ve meseleye de insan olarak bakmak lazım. İnsanların vicdanı körelmiş ve vicdan hesabı yoksa bu ölümler oluyor. Ama biz bu ölümlerin önüne geçmek zorundayız. Anneler ‘Adalet Nöbeti’ başlattılar. Emine Şenyaşar örneği var. Bir annenin adliye önünde uzun süredir nöbet tutmasına karşı yönetenlerin vicdanında en ufak bir kıpırdamaya neden olmuyorsa, bu ülkede vicdanlar körelmiş demektir. Bu meseleye bir insan olarak ve vicdan muhasebesiyle bakılması gerekir.
 
Kandıra F Tipi Cezaevi’ni ziyaret ettiniz, Aysel Tuğluk'un sağlık durumu nasıl?
 
Aysel birlikte mücadele yürüttüğümüz bir arkadaşımız. Aysel’i en son bir buçuk yıl önce ziyaret etmiştim. Aslında o zamanda hastalığı vardı. Aysel’in hareketlerini, konuşmalarının farklılaştığını gözlemlemiştik. Aysel sonrasında birçok kez hastaneye gitti ve son olarak Kocaeli Tıp Fakültesi tarafından cezaevinde kalamayacağına dair rapor verildi. Bu konuda Adalet Bakanlığı’nın ya da sistemde yerelde olan hastanelerin kararları geçerli olmuyor. Adli Tıp Kurumu (ATK) denilen bir mekanizma var. ATK’ye giden Aysel hakkında ise ‘cezaevinde kalabilir’ raporu verildi. Bu siyasi bir karardır. Siyaseten alınan bir karar olduğu çok belli, çünkü Aysel’in durumu gözler önünde. Hem cezaevi idaresi hem de yanında kalan arkadaşlarıyla da görüştüm. Cezaevi idaresi de durumun farkında. Gültan Kışanak, Figen Yüksekdağ ile görüştük ve hepsi aynı şeyi söylüyor; ‘Aysel hanım cezaevinde yaşamını idame edemez bir durumda’. Aysel konuşma zorluğu yaşıyor. Hareketlerinde kısıtlamalar var. Aysel artık sağlıklı da düşünemiyor ve çok farklı bir durumda yaşanabilir. En kısa zamanda bakanlığın ayrı bir önlem alması ve cezasının ertelenmesine karar verilmesi gerekir. Cezası ertelenmez ise daha çok uzun süre cezaevinde kalması gerekecek. Bu meseleye insani ve vicdani olarak bakılması lazım. Aysel’in dışarıda ailesinin yanında bir tedaviye ihtiyacı var. Bunun dışında hiçbir şey Aysel’in hastalığını iyileştiremez. Aysel’in sağlık durumu giderek daha fazla ağırlaşıyor. Bu hastalığı bitirmenin bir yolu ve tedavisi yok ancak bu hastalığının ilerlemesi durdurulabilir.
 

Cezaevlerinde yaşanan hak ihlallerinin en kapsamlı olanı İmralı Adası’nda yaşanıyor. Öcalan’dan 25 Mart’ta gerçekleştirilen kesintili telefon görüşmesinden bu yana haber alınamıyor. İktidarın İmralı politikası nedir?

 
Tecridin bir an önce kalkması gerekir. Bu bir suç ve insan hakları ihlalidir. Cezaevinde olan her insan gibi Sayın Öcalan’ın da avukatları ve ailesiyle görüşme hakkı vardır. Bunu Sayın Öcalan’ın elinden hiç kimse alamaz.
 
Tecrit konusu uzun süredir gündemimizde. Sadece HDP’nin değil, aynı zamanda Kürtlerin uzun zamandır gündeminde. Tecrit İmralı’da çok derin yaşanıyor. Sadece Sayın Öcalan değil, yanında bulunanlar da bu tecride maruz kalıyor. Sayın Öcalan ile birlikte 3 kişi daha ailesi, avukatlarıyla görüşemiyorlar. Bir dönemin çözüm sürecini hep birlikte yaşadık ve bu çözüm sürecinde İmralı’ya gidildi, gelindi. En kötü şartlarda bile İmralı Ada’sında görüşmeler yaptık. Hava şartlarının çok kötü olduğu, siyasi atmosferin çok zor olduğu dönemlerde gerçekleşti bu görüşmeler. O dönemde Sayın Öcalan’ın Türkiye’nin barışı, demokrasisi, Ortadoğu’nun barışı, demokrasisi açısından önemli görüşleri vardı. Bu AKP tarafından da önemli görülüyordu. Bu süreç 3 yıl sürdü. Çözüm sürecinde belki tecrit çok fazla yaşanmadı ama Sayın Öcalan İmralı Ada’sına girdiği günden beri tecrit var. Tecrit zaman zaman ağır yaşandı ama hiçbir zaman ortadan kalkmadı. Son dönemlerde avukat ve aile görüşleri yaptırılmıyor. İktidar kendi yasalarını da ihlal ediyor. Böyle bir anlayış var. Tecridin bir an önce kalkması gerekir. Bu bir suç ve insan hakları ihlalidir. Cezaevinde olan her insan gibi Sayın Öcalan’ın da avukatları ve ailesiyle görüşme hakkı vardır. Bunu Sayın Öcalan’ın elinden hiç kimse alamaz.
 
Tecrit keyfi olarak uygulanıyor. İşine geldiği zaman kendi çıkarları doğrultusunda görüşmeler yaptırıyorlar. Bazen de böyle hiçbir görüşme yaptırılmadan keyfiyeti derinleştirme politikaları var. Bu uygulamanın derhal son bulması lazım. Bu uygulamanın Türkiye’nin adaletine, hukukuna, demokrasisine hiçbir faydası yok. 2022 yılında bu tecridin Türkiye’nin gündeminden çıkmasını, tüm tutuklular gibi Sayın Öcalan ve yanındaki arkadaşlarının da ailesi ve avukatlarıyla düzenli görüşmelerinin yapılması elzemdir.
 
Yıla damgasını vuran bir diğer konu ise Kürdistan tartışması oldu. Bu realitenin inkar edilmesi Türkiye halklarına ne kazandırır? 
 
Sadece Kürtlerin yaşadığı coğrafya değil, bugün Kürtlerin kendisi, varlığı, yaşam hakkı inkar ediliyor ve bu dönemde çok ayyuka çıktı. Kürtlerin seçtiği belediyeler ellerinden alınır, yerlerine kayyım atanır. Kürtlerin seçtiği milletvekilleri cezaevlerine gönderilir. Kürtlerin demokratik siyasetteki ısrarına karşı tutuklama, gözaltı, fezlekeler ve kapatma davası demoklesin kılıcı sallanıyor. Kürtlerin varlığı, dili, kimliği, kültürü inkâr edilemeyecek kadar çok daha gerilere giden, öz geçmişi olan ve bu kadim topraklarda yüzyıllardır var olan bir gerçekliği inkâr etmek, Türkiye hiçbir şey kazandırmaz. 21’inci yüzyılda herkes ileriye giderken, AKP hükümeti hala gerilere sarmaya devam ediyor. 1990’lı yıllara geri dönüşler var. O yıllarda yaşadığımız köy yakmaları, faili meçhuller şimdi başka versiyonla karşımıza çıkıyor.
 
Oysa bu iktidar kurulduğu zaman çok farklı anlayışla gelmişti. İnsanlar AKP’ye Kürt sorunun demokratik yöntemlerle çözümüne de katkı sağlayacağı üzerinden oy vermişti. Bugün geldiğimiz noktada böyle bir durum yok. Kürtler her anlamıyla inkâr ediliyor. Kürtler demokratik siyasetin dışına itilmeye çalışılıyor, Kürtlerin varlığı tehlike olarak görülüyor. Bundan bir an önce vazgeçilmesi lazım. Kürtler bu coğrafya da yüzyıllardır vardı, bundan sonra da var olmaya devam edecekler. Sadece kendi kimlikleriyle de değil, dilleriyle, inançlarıyla, renkleriyle bütün bunları hayata geçirme ve yaşama hakkına sahip olan bir halktan bahsediyoruz. Öyle bir milyon iki milyon da değil, 40 milyona yakın Kürdü inkâr etmek kimseye bir şey kazandırmaz. İktidarın kendine çeki düzen vermesi gerekiyor. Gerçi biz bu iktidarı zaten göndereceğiz, o yüzden onlardan bir beklentimiz yok.
 
İktidarın politikaları herkesin malumu ancak muhalefet cephesinde de Kürt sorununda belirsiz bir yaklaşım görülüyor. Önce “Meclis’te çözülür” diyen ana muhalefet, sonra “Kürdistan söyleminden rahatsız oluyorum” dedi. Kürt sorununda git-gel politikasıyla çözüm sağlanır mı? 
 
 
 CHP’nin zaman zaman farklı çıkışları olsa da büyük çoğunlukla bir cesaretsizlik yaşadığını da biliyoruz. Kürtler üzerinden siyaset yapmak, Kürtler üzerinden söz söylemek, Kürtlerin hassas olduğu konularda farklı görüşler ortaya koymak CHP’nin elini güçlendirmez.
 
Biz yönetimde yer almayı hedeflediğimiz için öyle tek başlarına çok bir şey yapacakları fırsatı vermeyeceğiz. Muhalefet elbette iktidara gelmeli ve bunun içerisinde HDP mutlaka olmalı ki böyle bir hedefimizde var. CHP’nin zaman zaman farklı çıkışları olsa da büyük çoğunlukla bir cesaretsizlik yaşadığını da biliyoruz. Kürtler üzerinden siyaset yapmak, Kürtler üzerinden söz söylemek, Kürtlerin hassas olduğu konularda farklı görüşler ortaya koymak CHP’nin elini güçlendirmez. Bu ülkede son yıllarda yaşananları bile ele alsak, demokrasiden, adaletten, insan haklarından söz ediyoruz. Bu alanlardan bile söz etsek, CHP’nin artık bu tutumunu bir an önce bir kenara koyması gerekiyor. İktidar ile aynı noktalarda buluşuyorsanız, aynı anlayışa sahipsiniz demektir. Muhalefetinde artık bir karar vermesi gerekir. ‘Kürtler kimdir? Nedir? Ne istiyor? Kürtlere neden bu kadar baskı var? Kürtlere neden bu kadar adaletsizlik yapılıyor?’ Bütün bunları CHP başta olmak üzere tüm partilerin hesaplaması gerekiyor. Bakın Roboski Katliamı’nın 10’uncu yıldönümü. Roboski hala çözülmeyen bir trajedir. Kürtlerin tarihinde en kanlı katliamlardan bir tanesidir. Tüm bu acıları hissetmek, Kürtlerin yaşadıklarını bilince çıkarmak ve bunu hissetmek muhalefet partilerini daha büyütür. Çok daha iyi noktalara götürür.
 
Biz yeri geldiği zaman muhalefeti destekleme kararı alabiliyoruz. Muhalefet ile her ne kadar siyasi olarak çok yan yana gelmesek de bazı noktalarda bazı zeminlerde orada bulunan insanların yararına ise bazı şeylerden ödün verebiliyorsak, muhalefetin de bunu iyi hesaplaması gerekir. Buna son seçimler örnektir. Bizde içimizden gele gele ‘evet’ oyu kullandık diyemeyiz ama birçok şeyi içimize gömerek, elimizi taşın altına koyarak, bunu yaptık. Muhalefetinde bütün bu hassasiyetleri göz önünde bulundurması gerekiyor. Muhalefet partilerinin biraz daha cesur, biraz daha hissederek siyaset yapmasının önemli olduğunu düşünüyorum.
 
 Kürtlere yönelik saldırılar sınır ötesinde de devam ediyor. Kobanê’de SİHA saldırıları, Federe Kürdistan’da devam eden operasyonlarıyla Kürt kazanımları tehdit altında. Kürt ulusal birliğinin sağlanmamasının bu saldırılarda payı nedir?
 
Kürtlerin ulusal birliğini sağlaması için çok çaba ve emek sarf ettik ama ne yazık ki bir ilerleme olmadı. Bütün bu yaşananlar aslında Kürtlerin karar alamamasından kaynaklı. Bugün Kürtler birlik olsaydı, ulusal birlik ilan edilmiş olsaydı; bölgede Kürtler bu kadar saldırı altında da olmazdı. Kürtlerin kendi içerisinde birliği olmadığı için yoğun saldırılar var. Bir an önce Kürtlerin bu konuda karar alması çok acildir. Kürtler içerisindeki birlik bu saldırıların önüne geçmek için acilen yapılmalıdır. Dolayısıyla bu tehlikeler devam ettiği için de adımlar atılmalı. Biz çok zorladık, zaman zaman görüşmeler de yaptık ama bazı meseleler ya da çıkarlar yüzünden bir taraf sıcak bakmıyor. İsim vererek eleştirmek istemiyorum ama Güney’deki partilerin bu konuda adım atması gerekiyor. Yoksa Kürtler katledilmeye, yok edilmeye, tasfiye edilmeye, demokratik siyasetin dışına itilmeye devam edecek. Buna göz yummamak lazım. Bunun önüne geçmek ve engel olmak lazım. Herkesin önünde büyük bir sorumluluk var.
 
Deniz Poyraz’ı katleden Onur Gencer’in yargılandığı dava başlıyor. Bu katliamın aydınlatılması siyasi cinayetler mezarlığına dönen Türkiye demokrasisi için ne anlam ifade ediyor?
 
Büyük bir toplumsal desteğe ihtiyaç var. İktidar son dönemlerde özellikle kendi iktidarını koruyabilmek için daha fazla HDP’yi kriminalize ederek, toplumu kutuplaştırma ve ayrıştırma politikalarını devreye koydu. Deniz’in katledilmesinde iktidarın dili ve hedef göstermesinin etkisi vardı. Sadece AKP’nin değil, MHP’nin de çok büyük rolü var. Sürekli HDP’yi hedef gösteren, HDP üzerinden kutuplaştırmayı derinleştiren, HDP’yi öcü partisi gibi karalayan her gün bir şeyler söyleyen söylemler var. Bunların sonucunda Deniz katledildi. Katillerin bunlardan güç aldığını, bunlardan beslendiğini ifade edebiliriz. Bu yüzden katliam davasında Türkiye orada olmalıdır. Bu cinayetler karşısında susmak, bu cinayetlere ortak olmaktır. Bu cinayetlere susmak, cinayetlerini onaylamak demektir. Duruşmalarının da iyi bir sahiplenmesi ve HDP’yi kriminalize edemezsiniz, mesajının verilmesi gerekir. Önümüzde zorlu bir dönem var. Kapatma, Kobanê davası var. Biz Deniz’e sahip çıkacağız. Deniz bizim yoldaşımızdı. Deniz gibi milyonlarca insan HDP etrafında kenetlenmişse başka Denizlerin ölmemesi için bir kenetlenmeye ihtiyaç var. Arzu ediyorum ki sadece tetiği çekenle sınırlı kalmayan, bunun arkasındaki güçleri açığa çıkaran bir yargılama olur. Biz hakikat için Deniz’in duruşmasında olacağız. Adaletin sağlanması için denizin duruşmasında olacağız. Çünkü Deniz yaşatmaya söz verdik.
 
 Ekonomide yaşanan krizin derinleşmesiyle birlikte muhalefet seçim yapılması çağrılarında bulundu. Bu kapsamda HDP olarak muhalefet partilerini ziyaret ettiniz. Görüşmelerde öne çıkanlar nedir?
 
 
 Milletvekilliği seçimlerinde ittifak içerisinde yer almıyoruz. Cumhurbaşkanlığı seçimleri için ise 27 Eylül’deki deklarasyonumuz geçerlidir. Asla isim tartışması yapmıyoruz. Bu deklarasyona imza atan, ‘Benim de deklarasyonumdur’ diyen kim varsa, HDP onu destekler. 
 
İktidarın, Türkiye gündemini değiştirme, ekonomik krizi kapatma gibi bir çabası var. 2021 yılın en büyük krizlerinden bir tanesi ekonomik krizdi. Ekonomik kriz kasıp, kavurdu. Hiç kimsenin geleceğine güvenle bakamadığı bir ortam hazırlandı. Herkeste bir ‘yarın ne olacak’, ‘bu kışı nasıl geçireceğiz’ kaygısı oluştu. Yaptığımız görüşmelerde hem ekonomik krizi hem de erken seçime dair bir istişare de bulunuyoruz. Bunun yanı sıra muhalefetin ortak bir görüntü vermesine de ihtiyaç var. Daha önceki görüşmelerde ortak bir görüntü verilmemişti. Muhalefet partilerinin kendi içlerinde yaptığı görüşmelerin şeffaf olması gerektiği kanısındayız. Bu şeffaflık basın toplantılarıyla ve ortak görüntüleriyle verilmelidir ki Türkiye halklarının size olan güveni sarsılmasın. İçerdeki görüşmelerde de çok farklı şeyler konuşmuyoruz. Erken seçim talebini biz de ifade ediyoruz, gittiğimiz ev sahipleri de ifade ediyor. Erken seçim konusunda bir ortak önergeye de ihtiyaç olduğunu söyledik.
 
Ağırlıklı bu konuyu CHP ile tartıştık ama erken seçimi diğer partilerinde dışarıdan desteklemesi önemlidir. Zaten bir seçim olmasını tüm muhalefet istiyor. Ortak önergeyi savunduklarına dair söz söylemelerinin önemli olduğunu düşünüyoruz. İktidar, seçimlerden, ekonomik krizlerden, Türkiye’deki mağduriyetlerin konuşulmasını istemediği için fiili bir durum yaratma çabası içerisinde. Türkiye halkının bizden beklentileri doğrultusunda ve üstlendiğim sorumluluk gereği bu görüşmeleri sürdüreceğiz. Sadece bununla sınırlı kalmayacak görüşmelerimiz sivil toplum örgütleriyle, meslek örgütleriyle bir araya geleceğiz. Erken seçimin yapılması için sürekli görüşlerimizi dile getireceğiz.
 
Demokrasi ittifakında şekillenen, somutlaşan bir çalışmanız var mı?
 
Buna dair 27 Eylül’de açıkladığımız deklarasyon geçerliliğini koruyor ve temaslarımız da sürüyor. Bu ittifak asıl olarak seçim zamanında şekillenecek, milletvekilleri seçimlerinde büyük bir hedefimiz var. Seçimlere sadece mevcut HDP ile değil, daha büyük, daha geniş çevrelere ve daha farklı kesimleri içerisine almış ve onları da Meclis’e taşıyan bir HDP’yle gideceğiz. Şu an HDP içerisinde olmayan, saflarında yer almayan ama gönlü, yüreği HDP ile atan kesimlerin çok olduğunu biliyoruz. Dolayısıyla milletvekilleri seçimlerini aslında Cumhurbaşkanlığı seçimlerinden ayırt etmemek gerekiyor. O da Cumhurbaşkanlığı seçimi kadar önemli olacak. Çoğunluğun muhalefet partilerinde olan bir parlamento olması gerekiyor. Özellikle çıkan, çıkabilecek yasalar da muhalefetin etkisinin büyük olacak. Milletvekilliği seçimlerinde ittifak içerisinde yer almıyoruz. Cumhurbaşkanlığı seçimleri için ise 27 Eylül’deki deklarasyonumuz geçerlidir. Asla isim tartışması yapmıyoruz. Bu deklarasyona imza atan, ‘Benim de deklarasyonumdur’ diyen kim varsa, HDP onu destekler. Bu seçimler Türkiye’nin geleceği açısından önemli bir seçim olacak. İnsanlar bir tercih yapacak. Ya demokratik bir ülke, demokratik bir cumhuriyet ya da şu ana kadar yaşanan krizlere, hukuksuzluklara bir kez daha evet diyecek. Bu iki tercih arasında mutlaka halkımızın demokrasiden yana olanı seçeceğine inanıyorum. Türkiye toplumu büyük mağduriyetler yaşadı, haksızlıklar yaşadı. O zaman ne yapacağız; bu iktidarı göndereceğiz.
 
MA / Berivan Altan

Diğer başlıklar

10:21 DEM Parti Heyeti Perşembe günü İmralı'ya gidecek
09:12 Kabayel: Süreç Aleviler için tarihidir
09:11 Meral Danış Beştaş: Sürecin tarafı ve muhatabı Öcalan’dır, dinlenmeli
09:10 İstanbul'da 1 Eylül'ün adresi Rıhtım Meydanı
09:09 Ankara’da sürecin nabzı: Toplum kalıcı bir barış istiyor
09:08 Mandela’nın avukatı: Öcalan’ın açıklamaları herkes için barış ve adalet umudu sağlıyor
09:08 Şanar Yurdatapan: Türkiye'nin demokratikleşmesi tek tarafın attığı adımlarla gerçekleşemez
09:05 Nurgül Çelebi: Toplumsal barışın sağlanabilmesi için din iktidar aracı olmaktan çıkarılmalı
09:04 AKP'li belediye gerçeğini kurutup yerine yapayını yaptı
09:03 Terlikle hastaneye gitmeyi reddeden tutsağın sevki iptal edildi
09:00 26 AĞUSTOS 2025 GÜNDEMİ
08:08 ABD heyeti Ebdî ve Şara ile görüştü
08:02 Gazze'de 7 Ekim'den bu yana 246 gazeteci öldürüldü
25/08/2025
21:41 Cizîr’de kadınlardan 'barış' buluşması
21:24 TOKİ’de iş cinayeti
20:14 Yenişehir ilçesinde yangın: 3 yaralı
20:08 Binden fazla aktivistten Şerife Muhammedi için çağrı
19:29 DEM Parti Eş Genel Başkanları'ndan Bengi Başer hakkında suç duyurusu
16:58 Yousefi’nin ‘Ronahiya Jin’ sergisi Wan’da açıldı
16:27 Mêrdîn’de yüksek fatura protestosu
15:58 Riha ve İzmir'de ‘Demokratik toplum için barışa ses ver’ çağrısı
15:18 Tecrit sürüyor, toplum adım bekliyor: Erdoğan'dan 'sabır' açıklaması
14:56 33 yıllık tutsaklığın ardından kardeşinin mezarına ziyaret
14:23 Komisyonun 6 ve 7'nci toplantılarının programı belli oldu
14:07 Geri gönderme merkezinde tutulan Nanaxanim Babazade için eylem
12:53 Wan'da kaza: 2 ölü, 3 yaralı
12:52 DBP Kadın Meclisi: Şiddet artıyor, devlet kurumları sessiz
12:52 Kadın tutsaklardan Meclis Komisyonu’nda Kürtçe engeline tepki
12:25 DEM Parti İmralı Heyeti bu hafta İmralı'ya gidecek
12:00 Temelli: Öcalan ile görüşmeyen komisyon yol alamaz
11:39 Bursa'da 3.4 büyüklüğünde deprem
11:38 Bedlîs’teki yangın söndürüldü
11:32 İmalat sanayisi kapasite kullanımı son 5 yılın gerisine düştü
10:59 Gazze'de 2'si çocuk 11 kişi daha açlıktan hayatını kaybetti
10:54 İran'ın nükleer programı görüşmesi Cenevre'de yapılacak
09:57 Foza Yûsif: Türkiye yapıcı bir rol üstlenmeli
09:46 Alevilerin beklentisi eşit yurttaşlık
09:37 Avrupa'daki belediye başkanları İmamoğlu için İstanbul'a gelecek
09:16 Taraftar cezalara karşı Amedspor'un yanında
09:13 Xwebûn 'Dil kırmızı çizgidir' manşetiyle çıktı
09:07 Diyanet hutbesine tepki: Kadınlar etkin mücadele vermeli
09:05 'Tecridin 7 penceresi' 3 dile çevrildi
09:03 Kızıl Parti Sekreteri Yağan: Öcalan'ın özgür tartışma koşulları oluşturulmalı
09:01 Spor ve sohbete 'personel eksikliği', kitaba 'sakıncalı' engeli
09:00 25 AĞUSTOS GÜNDEMİ
24/08/2025
23:55 Tülay Hatimoğulları: Tarihi fırsat elde etmiş durumdayız
23:37 Amedspor'dan farklı galibiyet
22:19 Sındırgı’da 4,8 şiddetinde deprem
22:06 31 yıl sonra tahliye olan Gülten Akgül’e ziyaret
21:51 Amedspor-Sivasspor maçı başladı
21:06 İsrail’den Yemen’e hava saldırısı: 2 ölü, 5 yaralı
20:52 Halk Amedspor’u LED ekrandan izleyecek: İşte taraftar, işte şampiyon
20:23 Pirsûs’ta yürüyüş: Barış gelmeden hiçbir sorun çözülmez
19:55 Kadınlardan barış zinciri ve serbest kürsü
19:29 İstanbul’da 1 Eylül Dünya Barış Günü etkinliği
18:00 Kahire’de ‘umut hakkı’ ve tecrit tartışıldı
17:46 İspanya’da Ağustos'ta aşırı sıcaklar rekor kırdı
17:13 Gimgim’daki inanç festivali halaylarla sona erdi
17:00 Bangladeş ve Pakistan ilişkileri normalleştirme kararı aldı
16:50 Bakırhan: Kürt halkının hafızasını dengbêjler korudu
16:44 Bekçilerin darp ettiği genç 'mukavemetten' tutuklandı
16:00 'Kürtler ve Türkler tarihsel bir eşikte: Barış tereddütsüz desteklenmeli'
15:27 İstanbul’da şüpheli kadın ölümü
15:25 Afganistan’da kamuya açık kırbaç cezası
15:17 NADA’dan Hesfa Vadisi için uluslararası soruşturma çağrısı
15:04 ABD Irak’taki güçlerini çekiyor
14:35 Tülay Hatimoğulları: Komisyon zaman kaybetmeden Öcalan’la görüşmeli
13:06 İran’da idam cezası verilen üç tutsaktan haber alınamıyor
12:46 Licê’deki yangın kontrol altına alındı
12:13 Özerk Yönetim: Şam Hükümeti inkar siyasetini meşrulaştırmaya çalışıyor
11:22 Kadınlara yeni anayasa çağrısı: Gelin sözümüzü ortaklaştıralım
11:18 MSD: 25 Ağustos’taki anayasa çalıştayı ertelendi
11:11 Öğrencileri taşıyan minibüs TIR'a çarptı: 2 ölü, 10 yaralı
11:03 14 yaşındaki çocuk ateşli silahla yaşamını yitirdi
10:26 Alevi sanatçılar süreçten umutlu
09:53 Jin dergi kadın gazetecilerin mücadelesini kapağına taşıdı
09:07 Licik’te 30 yıldır bêrîvanlık yapıyor: Jeotermal doğamızı yok edecek
09:06 Fazla mesai dayatmasına tepki: Sağlıktaki sorunlar kökten çözülmeli
09:05 Gabar’daki petrol faaliyetleri nedeniyle 3 binden fazla insan aylardır susuz
09:03 Komisyonda konuşan İHD Başkanı Yılmaz: Öcalan’ın dinlenmesi gerekiyor
09:02 Kayyım mağduru işçiler 25 gündür direnişte
09:02 İncirde verim düştü
09:00 24 AĞUSTOS 2025 GÜNDEMİ
08:54 Meteoroloji’den sağanak yağış uyarısı
07:00 Mereş’te 4 büyüklüğünde deprem
23/08/2025
23:44 Hums’taki hastaneler hizmet dışı
22:34 Gimgim’da inanç festivali 2’nci gününde
22:26 İstanbul'da halk şöleni: Barış için Abdullah Öcalan’ın koşulları değişmeli
22:11 Kerboran'da müzik festivali sona erdi
21:53 Seyircisiz oynanacak Amedspor maçı için LED ekran kurulacak
21:47 Süveyda'da 'ulusal ordu' kuruldu
21:13 Mamak'ta halk buluşması
20:38 Bakırhan: Sayın Öcalan ile yapılan görüşmeler azaldı, bu yaklaşımdan vazgeçin
20:06 Gültan Kışanak: Komisyon Öcalan’ı dinlemeli, bu bir dayatma ve siyasi talep değildir
20:01 Jandarma, Önder ve Demirtaş’ın fotoğraflarını söktü
19:47 Bayındır: Öcalan'ın fiziki özgürlüğünün zamanıdır
19:03 Wan mitinginde Öcalan posterleri
18:35 Meletî’de yangın devam ediyor
18:17 Onbinlerin katıldığı Wan mitingi: Komisyon Sayın Öcalan ile görüşmeli
17:56 Geçiş Hükümeti: Kuzey ve Doğu Suriye ile Süveyda’da öngörülen seçimler iptal edildi
17:51 Hakem kurulu zam oranını belirlemek için toplandı
17:45 Gülistan Tara’nın mezarı başında anma: Bizi güçlü tutan hakikat mücadeleleri
17:40 Wanlılar miting alanına gelmeye başladı
16:59 Yangından etkilenen mahallelerde inceleme ve anket
16:37 Bakırhan, mesire alanının açılışını yaptı
16:16 KESK’ten Gazze protestosu: Katil İsrail Filistin'den defol
16:00 Munzur Gözeleri'nde 'mescit' protestosu: Rızasız her iş zulümdür
15:20 Katledilen gazeteciler anıldı: Mücadeleleri yol gösteriyor
15:01 GGM'de tutulan Nanaxanim Babazade deport edilmek isteniyor
14:56 Bahçeli'den 'çatlak' iddialarına yanıt
14:53 İstanbul'da kadınlardan ‘barış zinciri’ eylemi
14:33 Sındırgı'da 4.1 büyüklüğünde deprem
14:24 700'üncü F Oturması eylemi: Tüm hasta tutsaklara özgürlük
13:36 İktisatçı Eğilmez: Facianın büyüklüğü 60 milyar doları aştı
13:24 Derince'deki yangın baraka ve konteynerlere sıçradı
13:22 Cumartesi Anneleri eylemi: Barış hakikati konuşarak gelir
13:12 Kayıp yakınlarından komisyona çağrı: Pratik zamanı
13:10 Şimşek: KKM'de yeni hesaplar açılmayacak
12:39 Euro'dan yeni rekor
10:54 Wan'da miting günü: Temel talep Öcalan'a özgürlük
10:22 Rezan'da halk 'Katılımcı Bütçe'nin projelerini belirledi
09:36 İki kardeşin şüpheli ölümünde özel savcı görevlendirildi
09:14 Milas'ta bir kadın katledildi
09:13 Uzman çavuşun vurduğu astsubay hayatını kaybetti
09:12 22 taşınmazı satan kayyıma dava
09:11 Gençlerle iklim anketi: Yerel yönetimler ve STÖ'lerin çalışmaları yetersiz
09:10 Komisyonda dinlenen Batı: Öcalan ile görüşülmesi süreci hızlandırır
09:09 'Kadınların güvenliği barışın temel taşıdır'
09:05 DEM Parti gençliği özel savaşa karşı mücadelede
09:04 50 derecede mesai
09:03 Geçmez: Herkes dinlenmeli, süreç hukuki zemine oturtulmalı
09:02 Egîdê Cimo'da kayıt dönemi
09:01 Dinamitlerle doğayı tahrip eden karayolları çalışanları: Yerle bir ettik!
09:01 250 hastaya tek onkolog, o da izinde
09:00 23 AĞUSTOS 2025 GÜNDEMİ
08:59 Kur Korumalı Mevduat uygulaması sona erdi
22/08/2025
23:56 Gulistan Tara ve Hêro Bahadîn katledildikleri yerde anıldı
22:36 Silêmanî’deki çatışmaların ardından 200’ü aşkın gözaltı
22:31 Husiler, İsrail'e saldırdı
22:24 Kerboran'da festival ikinci gününde
21:57 Azerbaycanlı öğrenciye gözaltı: Çıplak arama ve aç bırakma iddiası
21:35 Suriye Geçiş Hükümeti, yeni paralarını Rusya’da basacak
21:27 Trump: Fed üyesi Lisa Cook istifa etmezse görevden alacağım
21:20 Peri Tekstil İşçilerinin eylemi 17’nci gününde: Mücadeleyi büyütelim
21:14 Gimgim’da 3 gün sürecek inanç festivali başladı
20:42 223 işçi 24 gündür direniyor
20:07 ‘Kadınlar olarak demokratik toplumu inşa etmeliyiz'
18:48 Doktorlar Birliği: Uluslararası bir heyet İmralı'ya gitmeli
18:20 Memur-Sen: Hakem Kurulu'na başvurmama kararı aldık
18:11 Meletî'de orman yangını