Spectrum House, “Kürt Z kuşağının” sosyokültürel, sosyoekonomik ve sosyopolitik dinamiklerini anlamaya odaklanan, kendinden önceki, kendinden sonraki ve kendi kuşağı arasındaki ilişkiyi, etkileşimi ve dijitalizasyon ile iletişim teknolojisinin bu kuşak üzerindeki etkilerini inceledi. Diyarbakır, Van, Şırnak, İzmir ve İstanbul’da yapılan ve 26 bölgede bin 12 Kürt genciyle yapılan araştırmada, “Demografi, eğitim durumu, istihdam, gelir durumu”, “Medya tercihleri”, “Gündelik ve toplumsal yaşam”, “Etnik kimlik, din ve ayrımcılık” ve “Siyaset” olmak üzere 5 temel başlıkta irdelenerek raporlaştırıldı.

 

EN TEMEL SORUN İŞSİZLİK

 

Araştırmaya göre; Kürt Z kuşağın politik tahayyülleri kendinden önceki kuşaklarla paralellik gösterse de siyasete ve siyaset yapıcılara yönelik mesafesi, dikkat çekici bir ayrıntı olarak ön plana çıkıyor. Araştırmaya göre; Kürt Z kuşağı ülkedeki siyasi, sosyal ve ekonomik gelişmelerin bilincinde, fakat bu gelişmelere etki etme ve bunları değiştirme konusunda kendinden önceki kuşaklardan görece daha edilgen/tepkisiz bir kuşak olarak dikkat çekiyor. Araştırmaya göre Kürt Z kuşağının en temel sorunları işsizlik, gelecek kaygısı ve ekonomik sorunlar oluştururken bu durum gençlerin endişe, korku ve geleceğe dair tasavvurlarını önemli oranda etkiliyor.

 

3’TE 2’Sİ YURT DIŞINDA YAŞAMAK İSTİYOR

 

Araştırmaya göre; Kürt Z kuşağının kendinden önceki kuşaklardan ve ebeveynlerinden belirgin bir şekilde eğitim seviyesi açısından ayrışmakta, okuryazarlık oranı gittikçe artmaktadır. Kürt Z kuşağının gelir düzeyinin yüzde 43’ünün bin liranın, yüzde 54’ünün de bin 500 liranın altında olduğu kaydedildi. Ekonomik sebeplerden dolayı da gençlerin yüzde 85’ine yakını aileleriyle birlikte yaşarken, üçte ikisi ekonomik sorunlar, istihdam sorunu ve ülkedeki siyasi belirsizlik ve kutuplaştırmanın bir sonucu olarak yurtdışında yaşamayı istemektedir.

 

POLİTİK TUTUMLARI

 

Araştırmaya göre; Kürt Z kuşağının politik tutumları Kürt toplumunun politik tutumuyla büyük oranda paralellik gösterirken, gençlerdeki politik tutumlarda sürekliliği belirleyen faktörlerin önemli bir kısmı ortak kültür ve ortak hafızadan kaynaklanıyor.

 

CUMHURBAŞKANINA GÜVEN YÜZDE 15

 

Kürt Z kuşağının yönetim sistemine, asker, polis, yargı gibi kurumlara ve bürokrasiye güvenleri oldukça düştüğü belirtilen araştırmaya göre, bunlar içinde Cumhurbaşkanlığına güvenin yüzde 15 gibi çok düşük bir orana sahip olması dikkat çekiyor. Yapılan araştırmada Kürt illerinde belediyelere güvenmeme oranı ise Diyarbakır’da yüzde 56,8, Şırnak’ta yüzde 57,1, Van’da ise yüzde 45,3. Araştırmaya göre bu güvensizliğin önemli sebeplerinden biri olarak 2016’dan beridir hayata geçirilen kayyım uygulaması.

 

AYRIMCILIĞA UĞRAMA HİSSİ HER YERDE

 

Araştırmaya göre; gençlerin dörtte üçü etnik aidiyet konusunda kendisini Kürt kimliğine ait hissederken, gençlerin dörtte üçü etnik, dil, cinsiyet ve ekonomik durum itibariyle ayrımcılığa uğradığını ifade ediyor. Gençler genel toplum, medya, mahkemeler, ordu, polis gibi kurumlarda yüzde 50’nin üzerinde, siyasi partilerde ise yüzde 49,6 oranında ayrımcılık olduğunu düşüyor.

 

EN YAKIN HDP’Yİ GÖRÜYORLAR

 

Araştırmaya katılan gençlerin yüzde 38’i kendisini herhangi bir partiye yakın görmezken, yüzde 55’i bir siyasi partiye kendisini yakın görüyor. Yakın hissedilen partiler açısından oranlara göre yüzde 57,8 ile HDP diğer partilerden açık ara önde görülüyor. HDP’den sonra gençler yüzde 18,4’ü CHP’yi, yüzde 15,2’si AKP’yi kendisine yakın görüyor.

 

EN ÇOK OKUNAN GAZETE YENİ YAŞAM

 

Araştırmaya göre Kürt Z kuşağının en çok okuduğu gazete yüzde 26,7 ile Yeni Yaşam gazetesi olurken, en çok izlediği televizyon kanalı ise yüzde 22,8 ile FOX TV.

 

GENÇLERİN YÜZDE 56’SI MEMNUN DEĞİL

 

Araştırma kapsamında gençlere sorulan “Bugünlerde hayatınızdan ne kadar memnunsunuz?” sorusuna yüzde 56,2’si memnun değilim yanıtını verirken yüzde 20,8’i memnunum yanıtı verdi. İllere göre dağılım ise Şırnak yüzde 70,6 ile başı çekerken onu yüzde 66,3 ile Diyarbakır, yüzde 53,6 ile İstanbul, 51,2 ile Van izliyor.

 

BATI’DA ULAŞIM DOĞU’DA İŞSİZLİK

 

Gençlere sorulan “Yaşanılan şehirde değiştirmek istediğiniz?” sorusuna batı illerinde yaşayan gençler yüzde 47,9 ile ulaşım cevabını verirken Kürt illerinde ise yüzde 57,3 iş olanakları cevabını verdi. “Türkiye’yi yaşamak için güvenli buluyor musunuz?” diye sorulan soruya gençlerin 63,2’si güvenli bulmazken katılımcıların sadece yüzde 22,8’inin Türkiye’yi yaşamak için güvenli bulması dikkat çekiyor.

 

“Türkiye’de demokratik işleyişten ne kadar memnunsunuz?” sorusuna ise katılımcıların yüzde 76,6’sı memnun olmadığını söylerken yüzde 9,3’ü memnunum cevabı verdi.

 

EN BÜYÜK GÜVEN DEMİRTAŞ’A

 

“Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde hangi adaya oy verirsiniz?” sorusuna gençleri yüzde 39,4 oranında Selahattin Demirtaş cevabı verirken, yüzde 19,3’u ise tercihini Millet İttifakı adaylarından yana kullanıyor. Oy skalasında yüzde 12 oranında kararsız bulunurken gençlerin sadece yüzde 11,2’si Erdoğan’dan yana tercih kullanacağını belirtmesi dikkat çekiyor. Araştırmaya göre gençlerin Millet İttifakı adaylarından Ekrem İmamoğlu’na yüzde 45,64 oy verebileceğini belirtirken yüzde 27,18’i Mansur Yavaş’a yüzde 21,03’ü Kemal Kılıçdaroğlu’na, yüzde 6,15’i ise Meral Akşener’e o verebileceğini belirtti.

 

İKİNCİ TERCİH İMAMOĞLU

 

Kürt gençlerine “ilk turda desteklediğiniz aday seçimi kazanmazsa ve seçimin ikinci tura kalırsa kimi destekleyeceksiniz?” sorusuna yüzde 33,1’i “Millet İttifakı adaylarına”, yüzde 22,7’si “partimin göstereceği adaya” yüzde 10,0’u “Selahattin Demirtaş’a” şeklinde cevap verdi. Gençler Millet İttifakı adaylarından Ekrem İmamoğlu’na yüzde 49, Kemal Kılıçdaroğlu’na yüzde 26,6 oy vereceğini söylüyor. 

 

MA / Ferhat Çelik