CİSST’e bir yılda bin 572 başvuru: Ciddi ihlaller yaşanıyor

img
İSTANBUL - Cezaevlerinde 2021 yılından bu yana en az 51 tutuklu yaşamını yitirdi. Son bir yılda bin 572 ihlal başvurusu alan CİSST, hasta tutuklulara dönük ciddi ihlallerin olduğunu belirtti.
 
Cezaevlerinde ağır hak ihlalleri yaşanmaya devam ediyor. İşkence, tecrit, kötü muamele, sağlık ve sosyal haklara erişim engeli, çıplak arama bu ihlallerin başında gelirken, cezaevlerinde şüpheli ölümler de yaşanıyor. 
 
EN AZ 51 TUTUKLU YAŞAMINI YİTİRDİ
 
İnsan Hakları Derneği’nin (İHD) 31 Mart 2022 raporuna göre Türkiye cezaevlerinde 651’i ağır olmak üzere toplam bin 517 hasta tutuklu bulunuyor. Yine İHD’nin verilerine göre 2021 yılının başından bu yana 46 hasta tutuklu yaşamını yitirdi. Ölüme terk edilen hasta tutuklular dışında cezaevinde sistematik işkenceye maruz kalan Garibe Gezer, Vedat Erkmen, Sinan Kaya, Ferhan Yılmaz, Sıdık Uğur ve Sezer Alan da cezaevinde yaşamını yitirdi. 
 
BİN 572 İHLAL BAŞVURUSU
 
Ceza İnfaz Sistemi Sivil Toplum Derneği’nin  (CİSST) 2021-2022 yılı arasında hazırladığı ancak henüz tamamlamadığı rapora göre, şuana kadar bin 187 tutuklu ile temas kuruldu. 3 bin 180 tutuklu tarafından ise derneğe mektup ile başvuru yapıldı. CİSST’e gelen başvurular arasında bin 562 vaka tespit edildiği belirtildi.
 
140 İŞKENCE VE KÖTÜ MUAMELE
 
Bu sayı içerisinde tutuklulardan 140’ı işkence ve kötü muamele gördüğünü belirtirken, 181 tutuklu da yaşadıkları sağlık sorunlarından dolayı hak ihlallerine maruz kaldıklarını belirtti. CİSST Cezaevi tematik alanda çalışma yürüten Özge Aksoy, cezaevlerinde yaşanan hak ihlalleri ile hasta tutukluların yaşadıkları sorunlara dair bilgi verdi. 
 
AYRIMCILIK
 
Aksoy, cezaevlerinde ayrımcılık ve hak ihlallerinin yaşandığını belirterek, bu nedenle çok fazla mağduriyet yaşandığını dile getirdi. Cezaevlerinde tutukluların sağlık ve yaşam hakkından devletin sorumlu olduğunu ifade eden Aksoy, cezaevlerinin yapısal sorunlarına işaret etti. 
 
İKLİM KOŞULLARI 
 
Cezaevlerinin iklim yapısına göre düzenlenmediği için büyük sorunlara yol açtığını kaydeden Aksoy, yaşanan kimi ihlalleri şöyle sıraladı: “Kıyafet kotası bütün cezaevlerinde aynı şekilde uygulanıyor. Oysa her bölgenin iklim koşulları birbirinden farklıdır ve bu iklim koşullarına göre insanların ihtiyaçları değişiyor. Tek tipleştirildiğinde burada bir hak ihlali oluyor. Dolayısıyla beslenmenin yeterli ve kaliteli olmaması, havalandırma sisteminin yeterli olmaması, ısınma sisteminde sorunlar yaşanması, hijyen malzemelerin ücretsiz verilmemesi gibi sorunları bütünsel olarak ele aldığımızda bunların yapılmadığını ve hasta tutukluların bu haktan yararlanamadığını görüyoruz."
 
‘SUÇ’ TİPİNE GÖRE MUAMELE
 
Hasta tutukluların daha çok sağlık sorunlarıyla ilgili kendilerine başvuruda bulunduğunu aktaran Aksoy, “Revire çıkarılmada, hastalığın teşhisinde, hastane sevklerinde sorunlar yaşayabiliyorlar. Örneğin tutukluların hastaneye geç sevk edilmesi sorun olabiliyor. Sevk esnasında ring aracıyla götürülüyorlar ve bu ring araçları çok kalabalık araçlar olabiliyor. Hastanelere gidildiğinde eğer bu sayı birden fazla ise tutuklular bekleme odalarında orada yer yoksa ring araçlarında kelepçeli olarak bekletiliyorlar. Bu koşulların hepsi sağlıksız koşullar. Doktora götürüldüklerinde kelepçeli muayene dayatılıyor. Asker ve jandarma muayene esnasında orada kalıyor. Siyasi tutuklular suç tiplerine göre ayrımcılığa maruz kalıyor. Sevk esnasında doktorlara siyasi tutukluların kimlik bilgileri veriliyor ve tutuklunun suçları belirtiliyor. Bunlar birer hak ihlalidir ve kesinlikle olmaması gerekiyor” şeklinde konuştu.
 
Politik tutuklulara dönük “Bu tehlikeli mahpustur” tanımını İstanbul protokolüne aykırı olduğunu söyleyen Aksoy, hastanın mahremiyet hakkı olduğunu ve doktorla görüşme esnasında yalnız olması gerektiğini söyledi. Aksoy, sözlerini şöyle sürdürdü: “Cezaevinde özel ihtiyaçları olan hasta tutukluların ihtiyaçları karşılanmayarak ikinci bir cezalandırma yöntemi ile karşı karşıya bırakılıyor. Ceza içinde cezalandırma hali söz konusu. Bir sene içinde cezaevlerinde birçok ölüm haberi geliyor. Son aşamaya geldikten sonra tahliye edilen insanların haberini alıyoruz. Dolayısıyla hasta tutuklulara yönelik ciddi ihlaller gündemde.”
 
CİNSİYETÇİ POLİTİKALAR
 
Cezaevlerinin cinsiyetçi uygulamalarından kaynaklı kadın hasta tutuluların özgün ihtiyaçlarını karşılayamadığına dikkat çeken Aksoy, kadınların sağlığa erişim konusunda erkeklere göre daha dezavantajlı durumda olduğunu söyledi. Aksoy, “Özellikle kadın hastalıkları konusundan sorun yaşayan kadınların, bu sorunun çözümü ve zamanında sağlığa erişim sağlanmadığında travmatik ve psikolojik etkilerle karşı karşıya kalıyor. Ne yazık ki bugün cezaevlerinde bu sorunların çözümüne dair önleyici hiçbir tedbir alınmadığını söylemek mümkün. Cezaevleri daha çok tek tip erkek merkezli olarak düzenlemiş. Hijyen, malzemeleri, petlerin ücretsiz verilmemesi, kıyafet kotası sorunu kadınları zorlayan ve şikayet konusu olan şeyler. Kemik erimesi, demir eksikliği gibi hastalıklar kadınlarda çokça gözükebiliyor ve bunlara özgü beslenmesinin düzenlemesi gerekiyor” ifadelerini kullandı.
 
‘KADINLAR MUAYENE OLAMIYOR’
 
Kadın hasta tutukluların kelepçeli muayene götürülmesi ve jandarmanın muayene odasından ayrılmamasından dolayı tedavi olmadan geri gitmesine neden olduğunu vurgulayan Aksoy, “Jinekoloji bölümüne giden kadın hasta tutuklular, muayene odasında bekleyen asker veya polis perdenin öte tarafında çıkmamak için ısrar ediyor. Kadınlar da bunu kabul etmediği için çoğu zaman geri dönmek zorunda kalıyorlar ve kontrol süreçlerini ilerletemiyorlar. Bu aslında ciddi bir ihlal oluşturuyor. Bu birimlerde toplumsal cinsiyet eğitimleri verilmeli ki kadın tutuklulara özgü davranışlar nasıl olmalı bunlar üzerinde kendilerini geliştirmeleri lazım” şeklinde konuştu.
 
TAHLİYELER ENGELLENİYOR
 
Hasta tutukluların tahliyesini engelleyen Adli Tıp Kurumu’nun (ATK) kararlarına değinen Aksoy, şunları söyledi: “Aysel Tuğluk bu konuda simge bir isim olmuştur. Hasta tutukluların infazının ertelenmesi ve tedavilerine dışarıda devam etmeleri için ATK’den rapor alınması gerekiyor. Türkiye’de çok az sayıda ATK var.  İnsanlar uzak cezaevlerinden buraya getiriliyor ve genelde ailelerinden uzak oluyorlar. ATK ile ilgili bize gelen şikayetlerden bazıları da bu sürecin çok uzun sürdüğünü ve detaylı görüşmeler yapılmadığına dair başvuralar alıyoruz. ATK raporlarıyla hasta tutukluların tahliye edilmesi engelleniyor. Yine siyasi tutuklular özelinde ATK olumlu yönde rapor verse de  'toplumun güvenliğini riske atacak’  diye bir kanun var. Bu kanunla savcı tahliye olmasını istemeyebilir bu durumda kişi tahliye edilmiyor. Maalesef  bu uygulama siyasi tutuklular özelinde uygulanıyor.”
 
MA / Esra Solin Dal

Diğer başlıklar

08/11/2024
22:29 Xelfetî'de 10 tutuklama
22:22 Halk iradesine sahip çıkıyor: Teslim olmayacağız
21:52 Rojda'nın konseri Küçükçekmece Belediyesi tarafından iptal edildi
21:43 KDP’nin sınır dışı ettiği HDP’lilerden açıklama
21:36 Astana toplantısı 11-12 Kasım’da yapılacak
21:23 Mêrdîn’de bir kişi tutuklandı
20:58 Lübnan’daki saldırılarda 3 bin 117 kişi yaşamını yitirdi
20:45 DFG: Gazetecilere saldırı girişimini kabul etmiyoruz
19:55 Kendilerini polis diye tanıtan kişiler gazetecileri silahla tehdit etti
19:42 ‘Aynı çatı altında bulunmak istemiyorum’ diyerek belediyeden istifa etti
18:35 Eskişehir’de Kazdağları için eylem: Doğamızı koruyacağız
18:26 Kadın tutsaklardan, idam cezası verilen Pexşan Ezîzî için çağrı
18:06 Mêrdîn’de 5 kişi gözaltına alındı
17:50 Amed Barosu’ndan Şêx Said’e yönelik hakaretler nedeniyle suç duyurusu
17:19 Xarpêt’te 5 büyüklüğünde deprem
17:07 Botan'dan seslendiler: Sözünüzde durun İmralı kapılarını açın
16:52 DEM Parti Kadın Meclisi: ‘Kadının soyadı’ maddesinin çıkarılması yeterli değil
16:44 DEM Parti MYK yarın 'kritik gündemle' toplanacak
16:40 Xelfetî'de esnaf ve yurttaşlara kayyım ablukası
16:37 Amed’de bir genç gözaltına alındı
16:35 Mêrdîn ve Adana'da yarın yapılacak kayyım protestolarına çağrı
16:33 Êlih'te direniş 5'inci gününde: Vali bu halkın huzurunu kaçırıyor
16:28 Alduş'ta şüpheli kadın ölümü
16:23 Êlih’te saldırıya karşı gençler eylemde
16:21 Bazîd'de kayyıma karşı yürüyüş
16:16 Narin Güran davası: Aile toplantısını askerlerin kontrolünde aldık
16:15 Artemêt Belediyesi'nden şiddete karşı tutum belgesi
16:12 HDK Kadın Konferansı sonuç bildirgesi: Direncimizle yeni yaşamı kuracağız
15:48 Arjantin'de ‘Öcalan’a özgürlük’ kampanyası başlatılıyor
15:45 Amed'de kitlesel yürüyüş: Kayyımları bu topraklardan temizleyeceğiz
15:25 1 Eylül'de tutuklanan gençler hakkında tahliye kararı
15:05 Kayyıma 'belediyeyi boşalt' diye seslenen genç tutuklandı
14:50 Keskin Bayındır Gever’den seslendi: İmralı kapılarını açın
14:43 DAD’dan Dervişoğlu'na: Elinden urgan düşürmeyen ırkçı
14:37 Xelfêtî’de ‘Hayali kayyımcılık burada meftundur’ mesajı
14:27 Xelfetî kayyımı da Kürtçeyi sildi
14:20 KDP, HDP temsilcilerini Hewler’den çıkarttı
14:14 Wan'da kayyım protestosu
13:48 Mülteci kadını taciz eden doktor tutuklandı
13:31 'Kadın katliamlarını önleyici politikalar geliştirilsin'
12:57 Tutsağa askeri nizamda yürüyüş dayatması ve ölüm tehdidi
12:35 Gazeteciye yöneltilen suçlama: Röportaj almak ve vermek
12:30 ‘Bir dahaki seçime kadar burada barikatlar mı olacak’
12:11 Erdoğan'dan yargıya 'kayyım' tebriği
12:01 Kayyım polis için ağaç budadı
11:12 Aileler İmralı’ya gitmek için başvurdu
11:08 İran 3 Kürt’e idam cezası verdi
10:59 Keskin Bayındır: Eksenimiz Abdullah Öcalan’ın özgürlüğüdür
10:55 DEM Parti’den polis şiddetine tepki: Yasal işlem başlatılsın
10:41 Êlih'te gece gündüz direniş
10:08 Ahoo Daryaei için çağrı: Hayatı tehlikede
09:55 Gözaltında gördüğü şiddet nedeniyle eli yarıldı
09:29 Narin Güran davasında ara verildi: Tanıklar ifadelerini inkar etti
09:14 Ankara'dan tepki: Keyfinize göre kayyım atayamazsınız
09:13 Xelfetî belediye eşbaşkanları: Kayyımları göndereceğiz
09:12 Çıplak aramaya karşı çıkan tutsağa soruşturma
09:11 Narin Güran davasında ikinci gün
09:10 Savunması alınmadan hücre cezası verildi
09:09 Ortak mücadele çağrısı: Kayyım kadın iradesine saldırıdır
09:07 Tiryaki: Halk sokaklarda çözümün adresini gösteriyor
09:05 Arhavi'den Kazdağları'na talanın adı: Cengiz Holding
09:04 Umut Kitapevi bombalanmasının üzerinden 19 yıl geçti
09:03 Kürt dilinde araştırma görevlisi alımına Türkçe mezuniyet şartı
09:03 Abdullah Öcalan'ın Yol Haritası'nda Türk-Kürt ilişkileri
09:00 08 KASIM 2024 GÜNDEMİ
07/11/2024
23:59 9'uncu Yargı Paketi Meclis'ten geçti
23:28 ‘Yaralarım Aşktandır’ oyununa izleyiciden tam not
23:01 Şirnex Barosu’ndan Mêrdîn’deki nöbet eylemine destek
22:53 Êlih’teki gençlerin direnişi 4’üncü gününde
22:41 Qoser’de havai fişekli protesto
22:35 Suriye çölünde 10 ayda 585 kişi öldürüldü
22:09 Mêrdîn’de 3 gözaltı
21:37 Mersin’de binler yürüdü: Kayyıma geçit yok
21:29 Türkiye'den sınır dışı edilen yurttaş Efrîn'de kaçırıldı
20:43 Bursa'da çıkan yangın Balıkesir'e sıçradı
20:18 Hol Kamp'ın da 50 DAİŞ'li yakalandı
20:12 ‘Kadının soyadı’ düzenlemesi yargı paketinden çıkarıldı
20:00 Darp edilen 4 kişi tutuklandı
19:54 DEM Parti Kadın Meclisi 25 Kasım startını verdi
19:50 Alevi kurumlarından Dervişoğlu’na tepki
19:34 Çayçî: Toplumsal sorunları kadınlar sahneye taşıdı
19:10 Irak, İsrail'i vurdu
18:57 Amed’de ilçe belediyeleri toplantılarını halkla aldı
18:28 Yıllar Kibar ve Mutlu Akyüz tahliye edildi
18:18 Kayyım protestoları: Gaspçılara kentlerimizi teslim etmeyeceğiz
17:54 Xelfetî’de nöbet sürüyor: Belediyede hırsız var
17:33 Lübnan’dan 20 bin 331 kişi Kuzey ve Doğu Suriye’ye geldi
16:45 Adana’da gençlerden YÖK protestosu
16:21 Narin Güran duruşmasının ilk günü bitti: Herkes birbirini suçladı
16:12 İHD Eş Genel Başkanı: Tecridi kaldırın sorunlar çözülsün
15:45 Êlih halkı polis saldırısına karşı direnişte
15:25 'Öcalan’ın uzattığı barış eli tutulmalı'
15:11 Bagok'ta askeri operasyon sürüyor
15:01 Êlîh’teki polis şiddeti Meclis'e taşındı
14:59 Polis şiddetine karşı suç duyurusu
14:42 Êlih’te direniş 4’üncü gününde: Direnmeye devam edeceğiz
14:39 'İktidar ülkeyi çocuk ve kadın mezarlığına çevirdi'
14:38 Özgür Özel: MİT tüm siyasi partileri bilgilendirmeli
14:15 Tutsak Bayhan'ın kitapları için TÜYAP'ta imza günü düzenlenecek
14:10 Xelfetî Belediye Meclisi toplandı: Duvarlar arasında yönetmek için seçilmedik
14:08 Kayyıma karşı direnişin engel tanımayan yüzü
14:07 Denizli'de ‘çocuğa sistematik tecavüz' davası görüldü
13:56 Grevdeki aile hekimlerinin talepleri
13:41 Ahmet Özer soruşturmasından gizli tanık çıktı
13:28 Esenyurt Belediyesi’ne girişleri engellenen CHP’liler: Geri çekilmeyeceğiz
13:21 Polisten engelli yurttaşa köpekli işkence
13:13 Fatma Oğur'u katleden Kaçak'a ağırlaştırılmış müebbet
12:18 Darp edilerek gözaltına alınan çocuklar serbest bırakıldı
12:13 Keskin Bayındır: Sokaklarda direnmeyi sürdüreceğiz
12:08 İçişleri Bakanlığı: Bakırhan hakkında yasal işlem başlatıldı
12:00 Kadınlar: Narin'in failleri bulunana kadar mücadele edeceğiz
11:56 Avukatlardan İmralı için yeni başvuru
11:41 Nöbet alanına konulan zırhlı araç tepki sonrası geri çekildi
11:36 Doğan'dan çağrı: Sözün gereği yapılmalı
11:33 İzmir'de operasyon: Çok sayıda gözaltı
11:26 'Kürt Sorunu için Bütünlükçü Barış Yöntemi' raporu
10:48 Önceki dönem görevden alınan eşbaşkan: Güçlüyüz ve kazanacağız
10:36 Basın meslek örgütleri: Gazetecilere yönelik şiddeti kınıyoruz
10:08 Mehmet Öcalan: Devlet aklı söylediklerinin gereğini yapmıyor
09:37 Mêrdîn'de kayyım atama kararı yargıya taşındı
09:21 Narin Güran duruşması: Ara verildi
09:15 Enternasyonalist gençler: Krizlere alternatif Demokratik Konfederalizm
09:08 Ayla Akat Ata: Kayyımlar gidecek, direnişe devam
09:07 Êlih Belediye Eşbaşkanı Işık: Halkın iradesine sahip çıkmakta kararlıyız
09:06 CHP'den 'İradene sahip çık' çağrısı
09:05 TOD-DER Başkanı: Çözüm için Abdullah Öcalan ile görüşme yapılmalı
09:03 Kayyımlara karşı sokaklarda mücadele çağrısı
09:02 Wanlılar: Çözüm isteniyorsa muhatap Öcalan'dır
09:01 ‘Çocukların geleceği için yerel yönetimler güçlendirilmeli’
09:00 07 KASIM 2024 GÜNDEMİ
08:17 Narin Güran davası: Tutuklu sanıklar adliyeye getirildi
06/11/2024
23:45 9. Yargı Paketi'nin 5 maddesi kabul edildi
23:20 Mêrdîn Büyükşehir Belediyesi önündeki nöbet sürüyor
23:09 Gençler direnişte: Uyuma iradene sahip çık
22:40 Bismil’de şüpheli ölüm
22:25 İsrail’in Lübnan saldırısında 30 kişi yaşamını yitirdi
22:08 Êlih’in 10 mahallesinde gençler direnişte
21:52 Nisêbînliler irade gaspına karşı yürüdü
21:35 Gong oyununa yoğun ilgi
21:29 İstanbul sokaklarında duvar yazılamalı kayyım protestosu
21:25 CHP’nin ‘Demokrasi Nöbeti’ üçüncü gününde
20:42 Yeni Yaşam'a Abdullah Öcalan gerekçeli toplatma kararı
20:15 Êlih’te sahte plakalarla pusu kuran polisleri teşhir etti
20:00 Polisin ulaşımını belediye otobüsleri sağlıyor
19:47 Bayındır: Kürtler düşmanlığınıza baş eğmeyecek
Işık: Kayyımlara karşı dimdik duracağız
19:39 Êlih’te zırhlı araç halkın direnişi karşısında işlevsiz kaldı
19:34 HDP binasına saldırı davasında tanık hakkında zorla getirme kararı
19:23 FİSA'dan MESEM raporu: Çocukların hayatı ev ve işyeri arasında sıkıştırılıyor
19:15 DEM Parti'den Yerlikaya’ya: Êlîh'te siyah cerrahi maskeler takanlar kim?
18:49 Kadınlar kayyıma karşı yürüdü: Haklıyız kazanacağız