CİSST’e bir yılda bin 572 başvuru: Ciddi ihlaller yaşanıyor

img
İSTANBUL - Cezaevlerinde 2021 yılından bu yana en az 51 tutuklu yaşamını yitirdi. Son bir yılda bin 572 ihlal başvurusu alan CİSST, hasta tutuklulara dönük ciddi ihlallerin olduğunu belirtti.
 
Cezaevlerinde ağır hak ihlalleri yaşanmaya devam ediyor. İşkence, tecrit, kötü muamele, sağlık ve sosyal haklara erişim engeli, çıplak arama bu ihlallerin başında gelirken, cezaevlerinde şüpheli ölümler de yaşanıyor. 
 
EN AZ 51 TUTUKLU YAŞAMINI YİTİRDİ
 
İnsan Hakları Derneği’nin (İHD) 31 Mart 2022 raporuna göre Türkiye cezaevlerinde 651’i ağır olmak üzere toplam bin 517 hasta tutuklu bulunuyor. Yine İHD’nin verilerine göre 2021 yılının başından bu yana 46 hasta tutuklu yaşamını yitirdi. Ölüme terk edilen hasta tutuklular dışında cezaevinde sistematik işkenceye maruz kalan Garibe Gezer, Vedat Erkmen, Sinan Kaya, Ferhan Yılmaz, Sıdık Uğur ve Sezer Alan da cezaevinde yaşamını yitirdi. 
 
BİN 572 İHLAL BAŞVURUSU
 
Ceza İnfaz Sistemi Sivil Toplum Derneği’nin  (CİSST) 2021-2022 yılı arasında hazırladığı ancak henüz tamamlamadığı rapora göre, şuana kadar bin 187 tutuklu ile temas kuruldu. 3 bin 180 tutuklu tarafından ise derneğe mektup ile başvuru yapıldı. CİSST’e gelen başvurular arasında bin 562 vaka tespit edildiği belirtildi.
 
140 İŞKENCE VE KÖTÜ MUAMELE
 
Bu sayı içerisinde tutuklulardan 140’ı işkence ve kötü muamele gördüğünü belirtirken, 181 tutuklu da yaşadıkları sağlık sorunlarından dolayı hak ihlallerine maruz kaldıklarını belirtti. CİSST Cezaevi tematik alanda çalışma yürüten Özge Aksoy, cezaevlerinde yaşanan hak ihlalleri ile hasta tutukluların yaşadıkları sorunlara dair bilgi verdi. 
 
AYRIMCILIK
 
Aksoy, cezaevlerinde ayrımcılık ve hak ihlallerinin yaşandığını belirterek, bu nedenle çok fazla mağduriyet yaşandığını dile getirdi. Cezaevlerinde tutukluların sağlık ve yaşam hakkından devletin sorumlu olduğunu ifade eden Aksoy, cezaevlerinin yapısal sorunlarına işaret etti. 
 
İKLİM KOŞULLARI 
 
Cezaevlerinin iklim yapısına göre düzenlenmediği için büyük sorunlara yol açtığını kaydeden Aksoy, yaşanan kimi ihlalleri şöyle sıraladı: “Kıyafet kotası bütün cezaevlerinde aynı şekilde uygulanıyor. Oysa her bölgenin iklim koşulları birbirinden farklıdır ve bu iklim koşullarına göre insanların ihtiyaçları değişiyor. Tek tipleştirildiğinde burada bir hak ihlali oluyor. Dolayısıyla beslenmenin yeterli ve kaliteli olmaması, havalandırma sisteminin yeterli olmaması, ısınma sisteminde sorunlar yaşanması, hijyen malzemelerin ücretsiz verilmemesi gibi sorunları bütünsel olarak ele aldığımızda bunların yapılmadığını ve hasta tutukluların bu haktan yararlanamadığını görüyoruz."
 
‘SUÇ’ TİPİNE GÖRE MUAMELE
 
Hasta tutukluların daha çok sağlık sorunlarıyla ilgili kendilerine başvuruda bulunduğunu aktaran Aksoy, “Revire çıkarılmada, hastalığın teşhisinde, hastane sevklerinde sorunlar yaşayabiliyorlar. Örneğin tutukluların hastaneye geç sevk edilmesi sorun olabiliyor. Sevk esnasında ring aracıyla götürülüyorlar ve bu ring araçları çok kalabalık araçlar olabiliyor. Hastanelere gidildiğinde eğer bu sayı birden fazla ise tutuklular bekleme odalarında orada yer yoksa ring araçlarında kelepçeli olarak bekletiliyorlar. Bu koşulların hepsi sağlıksız koşullar. Doktora götürüldüklerinde kelepçeli muayene dayatılıyor. Asker ve jandarma muayene esnasında orada kalıyor. Siyasi tutuklular suç tiplerine göre ayrımcılığa maruz kalıyor. Sevk esnasında doktorlara siyasi tutukluların kimlik bilgileri veriliyor ve tutuklunun suçları belirtiliyor. Bunlar birer hak ihlalidir ve kesinlikle olmaması gerekiyor” şeklinde konuştu.
 
Politik tutuklulara dönük “Bu tehlikeli mahpustur” tanımını İstanbul protokolüne aykırı olduğunu söyleyen Aksoy, hastanın mahremiyet hakkı olduğunu ve doktorla görüşme esnasında yalnız olması gerektiğini söyledi. Aksoy, sözlerini şöyle sürdürdü: “Cezaevinde özel ihtiyaçları olan hasta tutukluların ihtiyaçları karşılanmayarak ikinci bir cezalandırma yöntemi ile karşı karşıya bırakılıyor. Ceza içinde cezalandırma hali söz konusu. Bir sene içinde cezaevlerinde birçok ölüm haberi geliyor. Son aşamaya geldikten sonra tahliye edilen insanların haberini alıyoruz. Dolayısıyla hasta tutuklulara yönelik ciddi ihlaller gündemde.”
 
CİNSİYETÇİ POLİTİKALAR
 
Cezaevlerinin cinsiyetçi uygulamalarından kaynaklı kadın hasta tutuluların özgün ihtiyaçlarını karşılayamadığına dikkat çeken Aksoy, kadınların sağlığa erişim konusunda erkeklere göre daha dezavantajlı durumda olduğunu söyledi. Aksoy, “Özellikle kadın hastalıkları konusundan sorun yaşayan kadınların, bu sorunun çözümü ve zamanında sağlığa erişim sağlanmadığında travmatik ve psikolojik etkilerle karşı karşıya kalıyor. Ne yazık ki bugün cezaevlerinde bu sorunların çözümüne dair önleyici hiçbir tedbir alınmadığını söylemek mümkün. Cezaevleri daha çok tek tip erkek merkezli olarak düzenlemiş. Hijyen, malzemeleri, petlerin ücretsiz verilmemesi, kıyafet kotası sorunu kadınları zorlayan ve şikayet konusu olan şeyler. Kemik erimesi, demir eksikliği gibi hastalıklar kadınlarda çokça gözükebiliyor ve bunlara özgü beslenmesinin düzenlemesi gerekiyor” ifadelerini kullandı.
 
‘KADINLAR MUAYENE OLAMIYOR’
 
Kadın hasta tutukluların kelepçeli muayene götürülmesi ve jandarmanın muayene odasından ayrılmamasından dolayı tedavi olmadan geri gitmesine neden olduğunu vurgulayan Aksoy, “Jinekoloji bölümüne giden kadın hasta tutuklular, muayene odasında bekleyen asker veya polis perdenin öte tarafında çıkmamak için ısrar ediyor. Kadınlar da bunu kabul etmediği için çoğu zaman geri dönmek zorunda kalıyorlar ve kontrol süreçlerini ilerletemiyorlar. Bu aslında ciddi bir ihlal oluşturuyor. Bu birimlerde toplumsal cinsiyet eğitimleri verilmeli ki kadın tutuklulara özgü davranışlar nasıl olmalı bunlar üzerinde kendilerini geliştirmeleri lazım” şeklinde konuştu.
 
TAHLİYELER ENGELLENİYOR
 
Hasta tutukluların tahliyesini engelleyen Adli Tıp Kurumu’nun (ATK) kararlarına değinen Aksoy, şunları söyledi: “Aysel Tuğluk bu konuda simge bir isim olmuştur. Hasta tutukluların infazının ertelenmesi ve tedavilerine dışarıda devam etmeleri için ATK’den rapor alınması gerekiyor. Türkiye’de çok az sayıda ATK var.  İnsanlar uzak cezaevlerinden buraya getiriliyor ve genelde ailelerinden uzak oluyorlar. ATK ile ilgili bize gelen şikayetlerden bazıları da bu sürecin çok uzun sürdüğünü ve detaylı görüşmeler yapılmadığına dair başvuralar alıyoruz. ATK raporlarıyla hasta tutukluların tahliye edilmesi engelleniyor. Yine siyasi tutuklular özelinde ATK olumlu yönde rapor verse de  'toplumun güvenliğini riske atacak’  diye bir kanun var. Bu kanunla savcı tahliye olmasını istemeyebilir bu durumda kişi tahliye edilmiyor. Maalesef  bu uygulama siyasi tutuklular özelinde uygulanıyor.”
 
MA / Esra Solin Dal

Diğer başlıklar

21/11/2024
22:52 Çandar: Suriye politikasının değişmesi için elverişli şartlar var
22:45 Önder’den Soylu’ya ‘helallik’ yanıtı: Barış gelsin o işin kolay kısmı
22:36 YJA Star’lı Leyla Yıldızgören toprağa verildi
22:26 ‘Kürtler ırkçılığa maruz kalmıyor’ diyen komisyon başkanına örnekler sıraladı
21:28 Uzman çavuş bir kadını katletti
21:23 Sümeyye Boz: Abdullah Öcalan’ın fikirleri çözüm için yol haritası sunuyor
21:15 KESK mitingine çağrı
20:56 Pakistan'da silahlı saldırıda 38 kişi öldü
20:47 Erkek şiddetine karşı kurulan komisyonun başına erkek getirildi
20:38 Avukat görüş yasağına tepki: Ne yapmaya çalışıyorsunuz?
20:33 Irak: Güvenlik güçlerimiz savunmaya hazır
20:05 Tutanaklarda her dil serbest, Kürtçe yasak!
19:46 İsrail'den 'Netanyahu' açıklaması: Geri adım atmayacağız
19:42 DEM Parti Esenyurt ilçe eşbaşkanları tutuklandı
19:33 KESK’ten İsmet Aslan için uluslararası imza kampanyası
19:12 İsrail'in saldırılarında yaşamını yitirenlerin sayısı 44 bini aştı
19:08 Sevk talebiyle açlık grevinde olan tutsak için İHİK’e başvuru
19:00 Avrupa'dan 'Netanyahu kararını uygularız' mesajı
18:40 İran'ın başkenti değişiyor
18:25 Öztürk: Abdullah Öcalan’a dair ‘umut hakkı’ Meclis’te onaylansın
18:18 Cem Garipoğlu soruşturmasında takipsizlik kararı
18:14 Mêrdîn’de avukatlara silahlı saldırı
18:08 Özgürlük İçin Sanat İnisiyatifi'nden kayyıma karşı dayanışma çağrısı
18:03 'Rusya kıtalar arası balistik füze kullandı' iddiası
17:42 Tutsak kadınların kitapları imzalandı: Dışarıdaki dünyayla bir köprü
17:17 Uğur Kaymaz ve babası mezarı başında anıldı
16:46 DEM Parti ve CHP görüşmesi ertelendi
16:43 25 Kasım kapsamında özel savaş politikası tartışıldı
16:03 Katletme girişiminde bulunan fail serbest bırakıldı
15:57 'Özgür toplum kadınların mücadelesiyle inşa edilecek'
15:41 UCM’den Netanyahu hakkında tutuklama kararı
15:38 Meclis’teki 9 partiden kanun teklifi: Kayyım düzenlemesi kaldırılsın
15:29 'Bütçeyi kurşuna göre değil çocukların ihtiyaçlarına göre düzenleyin'
15:23 Xelfetî Belediyesi önünden seslendiler: Kayyım sen nerelisin?
15:15 Maaşlarını alamayan 670 işçi eylemde
14:48 SES Eş Genel Başkanı: Sağlıkta idareciler seçimle belirlensin
14:39 Dêrsim’de belediye başkanına verilen cezaya tepki: Biat etmeyeceğiz
14:37 PTT’de hafta sonu çalıştırmaya tepki: Hukuksuzluğa son verin
14:25 Merkez Bankası faizi sabit tuttu
14:21 DEM Parti’den YRP’ye ziyaret: Kürt sorununun çözümü barışa katkı sağlar
14:10 Soylu’nun referans gösterdiği Bilici dolandırıcı çıktı
13:54 TÜRÇEP Eskişehir’de toplanacak
13:46 DAD’dan Dêrsim Belediyesi ile dayanışma çağrısı
13:22 Xelfetî'de nöbet: Seçimle geldik, kayyımla gitmeyiz
13:12 DEM Parti ile Yeniden Refah görüşmesi başladı
12:57 Bagok'ta SİHA hareketliliği
12:49 Gazeteci Kaya'nın davasında Yargıtay kararı beklenecek
12:28 Tutsaklara para gönderme kampanyası başlatıldı
12:02 Eş Genel Başkanlar ile Özgür Özel görüşmesinin tarihi belli oldu
11:53 Dêrsim’de nöbet sürüyor: İrade gaspına izin vermeyeceğiz
11:35 Avukatlar İmralı’ya gitmek için yeniden başvurdu
11:33 'Yenidoğan Çetesi' davası sanık savunmalarıyla devam edecek
11:32 İstanbul'da bazı deniz seferleri iptal edildi
11:10 Kayyım Kadın Müdürlüğü Koordinatörlüğü'ne erkek atadı
10:10 Gazeteci Paksoy'a verilen ceza onandı
10:00 Abdullah Öcalan’a 6 aylık yeni avukat görüş yasağı
09:20 'Sus-ma: İçeride, dışarıda sansür ve otosansür' sergisi açıldı
09:17 Cezaevinde 'Türkçe konuş' dayatması
09:15 Kayyıma tepki gösteren Kürtçe eğitmenler istifa etti
09:13 ‘Türkiye ya İmralı’yı muhatap alacak ya da İran’ın konumuna gelecek’
09:10 TJK-E Sözcüsü: ‘Özgürlük’ mücadelesi yeni bir aşamaya geçti
09:09 Subaşı'ya verilen cezanın gerekçesi: Kürtçe çalışmalar
09:08 Şükran Demir: Sistemi kadının gücü değiştirecek
09:07 Soğuk havalarda ilk durak aktarcılar
09:06 Wanlı kadınlardan yürüyüşe katılım çağrısı
09:04 Şiddet biçimi olarak estetik: Beden ve ruh arasında karşıtlık yaratıldı
09:02 Filistin’den mesaj var: Kadınlar onurlu bir yaşam için direniyor
09:00 21 KASIM 2024 GÜNDEMİ
08:46 DEM Parti MYK’si tecrit ve kayyım gündemleriyle toplanacak
08:34 49 il için sarı kodlu uyarı
08:20 Hozan Aydın hayati tehlikeyi atlattı
08:02 AYM'den 'pasaport' kararı
20/11/2024
23:47 Dêrsim Belediyesi'nde nöbet: İttifakımıza yenileceksiniz
23:38 Erkeklerden yürüyüş: Geleceğimiz kadınların özgürlüğüne bağlı
23:30 Sakık: Yüz yıldır Kürtlerin iradesi yok sayılıyor
22:17 Çiğdem Kılıçgün Uçar: Abdullah Öcalan esas muhataptır
21:44 İYİ Partili Çömez, çocuk bakım evlerindeki işkenceyi gündeme getirdi
21:01 ABD ‘Gazze'de acil ateşkes’ tasarısını 4’üncü kez veto etti
20:35 Rojin Kabaiş’in kaybolduğu sahilde açıklama: Kesinlikle intihar değil
19:57 MHP’den 3 milletvekili istifa etti
19:47 Dünya Çocuk Hakları Günü: Türkiye’nin karnesi giderek kötüleşti
19:29 Bahçeli ile görüşen Uras: ‘Türkiye’de yeni bir sayfa açılabilir’ diye düşünüyor
19:04 TÜM BEL-SEN: Zulme karşı direnişi büyüteceğiz
18:18 Abdullah Öcalan için BM önünde eylem: Tecrit insan haklarına aykırıdır
17:56 Meclis’te ‘etki ajanlığı’ gündemli toplantı
17:50 Özel’den destek için beş kriter: Toplumsal mutabakat şart
17:44 Mersin’de çocuk hakları paneli
17:38 Eren Keskin: Kadına şiddet devlet eliyle meşrulaştırılıyor
17:29 Amed Büyükşehir Belediyesi'nin araç alımına 'tasarruf tedbiri' engeli
17:11 Yerlikaya’ya tepki: Öldürülen kadınları birer sayı olarak göremezsiniz
17:03 Haber alınamayan genç için nehirde arama başlatıldı
16:59 DEM Parti'den eylemdeki işçilere ziyaret
16:58 Dêrsim Belediye Eşbaşkanı Konak: Kimse bize geri adım attıramaz
16:21 Tiryaki'den Yerlikaya'ya: Başınızı eğiyorsunuz, inşallah utançtandır
16:18 Xelfetî'de seçilmişlerin belediyeye girişine engel
15:57 DEM Parti'den cezalara tepki: Darbeci olarak anılacaksınız
15:47 Göçmen Mülteci Dayanışma Ağı: Kalıcı mekanizmalar oluşturulmalı
15:45 Wan Barosu: Rojin Kabaiş'in boğulması gerçek dışıdır
15:34 Mahalleyi elektriksiz bırakan DEDAŞ'ın 'yanlışlarını' sıraladılar
15:29 25 Kasım etkinlikleri: Taksim'e çağrı
15:21 'Pêşi peya' soruşturmasına takipsizlik
15:01 Hatimoğulları: Tecrit kalkmalı, Abdullah Öcalan konuşmalı
14:48 TUAY-DER'den tutsaklara 'para gönderme' kampanyası
14:21 Çocuk Hakları Günü: 2 oluşum ilan edildi
13:56 Gazeteci Namık Tarancı mezarı başında anıldı
13:55 Dokunulmazlık tezkereleri Meclis Karma Komisyonu'na gönderildi
13:35 Dêrsim Belediye Eşbaşkanı Konak'a 6 yıl 3 ay ceza
13:19 DEM Parti'den Çocuk Komisyonu kurulması için kanun teklifi
13:11 Uzman çavuş pansiyonda ölü bulundu
12:58 Colemêrg Belediye Eşbaşkanı Akış’a 9 yıl ceza
12:46 Xelfetî'de nöbet 17'nci gününde
12:30 Kayyımın sendika üyesi yöneticileri görevden alması protesto edildi
11:56 Ceylan Önkol resim yarışmasının sonuçları açıklandı
11:46 Wan'da 'örgütlenme seferberliği' toplantısı
11:36 Amed’de otobüsler mor rengine boyandı
11:27 Mêdêa oyunu Ankara’da sahnelenecek
10:59 DEM Parti bakanlık önünde: Her 10 dakikada bir kadın katlediliyor
10:51 Bütçe görüşmelerinde Yerlikaya'ya kayyım protestosu
10:44 FİSA verisi: 2022'den bu yana 65 çocuk yangınlarda yaşamını yitirdi
10:22 Êlih'te direniş devam edecek
10:20 500 madenci özelleştirmeye karşı kendini madene kapattı
10:15 Uğur Kaymaz cinayeti: İnkar politikası failleri cezasız bıraktı
10:00 5 bin 216 ihlal başvurusundan sadece 22'si yerinde incelendi
09:50 Sağlık alanında anadil hizmeti veren tercüman talebine ret
09:39 Helin Ümit: PKK'ye gelen bir şey yok
09:35 'Özgürlük Sosyolojisi' İspanyolca yayımlandı
09:11 'Kürtler manipülasyona açık olmayan bir iradeye sahip'
09:10 Savcılık ağaç kesimini ‘hukuka uygun’ buldu
09:09 'İran'da verilen idam cezaları Kürt sorunuyla bağlantılı'
09:09 Kadın gazetecilere cezanın gerekçesi: İzin alınmadı, ikaza uyulmadı
09:08 İnfazı yakılarak tahliye tarihine 'ölünceye kadar' yazıldı
09:07 HDK'nin yeni Eşsözcüleri: Hedef her yerde varlık göstermek, mücadeleyi büyütmek
09:04 Qileban’dan Mexmûr’a uzanan mücadele
09:03 Serra Bucak: Kayyımın çökerttiği sistemi yeniden işlevli kıldık
09:01 TJA 8’inci yılında: En güçlü özsavunma aracı örgütlülük
09:00 20 KASIM 2024 GÜNDEMİ
08:49 Sanatçı Hozan Aydın kalp krizi geçirdi
07:52 Birçok kent için sağanak uyarısı
00:16 ‘Konser’ soruşturmasında 2 kişi görevden alındı
00:06 Gazeteci Sönük Erzincan Cezaevi’ne sevk edildi
19/11/2024
23:49 Sudan'da 25 kişi hayatını kaybetti
23:03 İran Öğrenciler Haber Ajansı: Ahoo Deryaei ailesine teslim edildi
22:03 332 savcı ve hakimin görev yeri değiştirildi
21:43 Sudani: İsrail, Irak’a saldırmak için bahane arıyor
20:59 Yenidoğan Çetesi davası: 112 araya girmeden bebekleri sevk alıyorduk
20:48 Şêrawa köyüne saldırı
20:46 Tiryaki: 149 kez kayyım atayarak Kürt kültürüne karşı soykırım yaptınız
20:22 Rusya-Ukrayna savaşında,10 milyonu aşkın kişi yerinden edildi
20:10 Yunanistan'da gazeteciler 24 saatlik greve gitti
19:57 Kürtler, nüfus sayımı için kentlerine dönüyor