Yılmaz Güney Komîna Fîlm a Rojava ile yaşıyor

URFA - Yılmaz Güney'in Komîna Fîlm a Rojava ile yaşadığını dile getiren Sevînaz Evdîkê, Çirkin Kral’ın halkın sanatçısı olduğunu belirterek, “Bizim en büyük öğretmenimiz. Onun açtığı yoldan yürüyoruz” dedi.
 
Sinemanın "Çirkin kralı" olarak tanınan ve hem oyunculuğu hem de filmleriyle büyük bir beğeni toplayan yönetmen, oyuncu ve senarist Yılmaz Güney'in yaşamını yitirmesinin üzerinden 38 yıl geçti. "Halkın sanatçısı, halkın savaşçısıdır" şiarıyla sinemada bilindik tüm tabuları yıkan Güney, sürgünde son bulacak yaşamının ilk yazgısı gibi bir iç sürgünde, Adana’nın Karataş ilçesine bağlı Yenice köyünde yoksul bir Kürt ailenin 7’nci çocuğu olarak 1 Nisan 1937’de dünyaya geldi. Daha çocuk yaşta mevsimlik tarım işçiliğinden simit satıcılığına kadar birçok işte çalıştı. Türkiye sinemasının yüz akı olan Güney, liseyi bitirdikten sonra arkadaşlarıyla Püren ve Doruk edebiyat dergilerini çıkardı. Güney, 1955 yılında büyük umutlarla okumaya gittiği İstanbul’da üniversite öğrencisi iken yazdığı “3 bilinmeyenli eşitsizlik sistemleri” yazısı nedeniyle hakkında soruşturma açıldı ve “komünizm propagandası yapmaktan” 18 ay hapis, 6 ay sürgün cezası aldı. Güney, cezaevinden çıktıktan sonra bir süre macera filmleri çekti ve bu filmlerinde özellikle hor görülen ve ezilenlerin otoriteye başkaldırısını beyaz perdeye taşıdı.
 
 
ÖDÜLE LAYIK FİLMLERİ
 
Kameranın karşısına ilk kez 1959 yılında Atıf Yılmaz’ın yönetmenliğini yaptığı “Bu vatanın çocukları” filminde geçen Güney, filme sadece oyuncu değil, senaryo yazarı olarak katkılarını sundu. Güney, 1966'da "At avrat silah" filminde ilk kez yönetmen koltuğuna oturdu. Oyuncu, yapımcı, yönetmen ve senaryo yazarlığını üstlendiği "Seyit Han" filmiyle 1968’de Adana Altın Koza Şenliği'ne katılan Güney, "En İyi Erkek Oyuncu" ödülünü aldı. Ayrıca Seyit Han, Çirkin Kral’ın Güney’in ilk reji denemesi yaptığı film oldu. Bir Çirkin Adam ile 1970’te Antalya Altın Portakal Film Festivali’nde En İyi Film ödülü alan Güney, En İyi Erkek Oyuncu ve En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu dallarında da ödül kazandı. 1971’de Ağıt, Acı ve Umutsuzlar olmak üzere üç filmi birden Adana Altın Koza Film şenliğinde dereceye girdi. Umut filmiyle Grenoble Film Şenliği’nde Büyük Jüri Özel Ödülü’ne de layık görülen Güney’in, Türk Sinema Derneği'nin 1971-1972 yılları en iyi 10 film sıralamasında “En İyi Film” seçilen Ağıt adlı filmi 1972’de Venedik’te Türkiye’yi temsil eden ilk film olma özelliğini taşıyor.
 
CEZAEVİ YILLARI
 
Güney, 1971 yılında ise Türkiye Halk Kurtuluş Cephesi (THKPC) Lideri Mahir Çayan’ı ve arkadaşlarını evinde sakladığı gerekçesiyle 2 yıl hapis cezası aldı. Güney, cezaevinde kaldığı dönemlerde sürgün edildi. Cezaevinden çıktıktan sonra en çok bilinen filmleri arasında yer alan Arkadaş’ı çekti. Aynı yıl Adana’nın bir ilçesi olan Yumurtalık’ta “Endişe” adlı filmi çekerken, ilçe yargıcı Sefa Mutlu’yu öldürmekten yapılan yargılamalar sonucu 13 Temmuz 1976’da 19 yıl hapis cezası aldı. 5 yıl aradan sonra izinli olarak çıktığı cezaevinden yurt dışına çıktı. Güney, Antalya’nın Kaş ilçesinden Yunanistan’a bağlı Meis Adası’na, oradan da İsviçre’ye geçti. Güney, Avrupa’da olduğu zaman zarfında da çalışmalarını ara vermeden sürdürmeye devam etti.
 
ALTIN PALMİYE ÖDÜLÜ
 
Eserleriyle yurt içinde ve yurt dışında ses getiren Güney, toplam 114 filmde oyuncu, 26'sında yönetmen, 15'inde yapımcı, 64'ünde ise senarist olarak yer aldı. Güney, 1982 yılında Yol filmiyle Cannes Film Festivali'nde Altın Palmiye ödülünü alarak, evrensel anlamda da başarısına başarı kattı. Hayatının 12 yılını cezaevinde geçiren Güney, yakalandığı mide kanseri nedeniyle 9 Eylül 1984'te sürgün yıllarını yaşadığı Paris'te yaşamını yitirdi.
 
KOMÎNA FÎLM A ROJAVA
 
Filmleri, romanı, senaryoları, öykü kitapları ve devrimci kişiliğiyle halkların gönlünde yaşayan Güney’in, sinemada yarattığı tarz birçok sinema yönetmenini etkiledi. Güney’in sinema tarzından etkilenen ve kurdukları akademi müfredatında yer veren Komîna Fîlm a Rojava (Rojava Film Komünü), Kuzey ve Doğu Suriye’de 2015 yılında kurulan bir film kolektifidir. Komün yöneticilerinden Sevînaz Evdîkê, Rojava sinemasına Yılmaz Güney’in etkisini anlattı.
 
Kuzey ve Doğu Suriye’de Rojava Devrimi’nden öncede de Yılmaz Güney’in tanındığını dile getiren Sevînaz Evdîkê, “Biz sinema ile daha tam olarak tanışmadan önce Kürt sinemasına dair tek tanışıklıklarımız Yılmaz Güney ve Şehit Halil Dağ idi. İki isim bizim için Kürt sinemasını tanıma kapıları oldu. Rojava’da sinema ile alakası olmayanlar bile Yılmaz Güney’i tanırlar. Genç, çocuk, yaşlık, kadın, erkek herkes onun filmleri izlerlerdi. Çünkü onun filmlerinde anlatılan onların kendi hikayesiydi. Bunun için Yılmaz Güney’in adı uzun bir zamandır bu topraklarda var. Rojava Devrimi’nden sonra sinema severler kendi aralarında Komîna Fîlm a Rojava’yı kurdu. Bu komün Yılmaz Güney sinemasının etkisi altında kuruldu. 2012 yılında komün kuruldu ve komün içerisinde sinema dersleri verildi. Bizim akademi dediğimiz eğitimde ilk aldığımız derslerden biri Kürt sineması idi. Kürt sineması içinde ise en başta biz Yılmaz Güney sinemasını öğrendik. 38 yıl geçti ancak hala sinema üzerine tartışmalarımız, araştırmalarımız Yılmaz Güney’in bize gösterdikleri üzerine” diye konuştu.
 
GÜNEY’İN AÇTIĞI YOLDA YÜRÜYORLAR 
 
Yılmaz Güney’in çektiği filimler ile Kürt halkının sorunlarını dile getirmeyi profesyonel bir şekilde başardığının altını çizen Sevînaz Evdîkê, “Bizde Yılmaz Güney’in izinde sinema ile Kuzey ve Doğu Suriye halklarının yaşadıklarını dünyaya duyurmayı amaçlıyoruz. Biz Yılmaz Güney’in bize açtığı yoldan yürüyoruz. Uzun yıllar kimse Kürt halkının yaşadıklarını sinemaya taşıyamadı, bunu Yılmaz Güney aştı. Biz sinemayı Yılmaz Güney’den öğrendik ve bu eksende sinemamızı ilerletiyoruz” dedi.
 
ROJAVA SİNEMASI İLE BENZERLİKLERİ
 
Yılmaz Güney sineması ile Komîna Fîlm a Rojava’nın çektiği filimler arasında büyük benzerlikler olduğuna dikkat çeken Sevînaz Evdîkê, “Bizi bir araya getiren, buluşturan Kürt halkının hikayesiydi. Kürt halkının kimliği bizim ortak kimliğimizdir. Her ne kadar Yılmaz Güney başka bir dilde filmlerini çekmiş olsa da Kürt kimliğini savundu. Komîna Fîlm a Rojava’nın kuruluş esaslarından biride Kürt halkının kimliğini tanıtmak. Yılmaz Güney’in ardından 38 yılda birçok Kürt yönetmen yetişti ve çeşitli ödüller de aldılar ancak halkın sanatçısı olamadılar. Yılmaz Güney ve bizler halkın sesi olduk, onların hikayesini beyaz perdeye taşıdık. Bu bize moral veriyor. Bir senaryoyu yazmadan önce o senaryoyu gidip yaşayanlar ile konuşuyoruz, anlatıyoruz. Biz onlara senaryoyu anlatırken yaptığımız yanlışları da onlar bize anlatıyor. Bu bizi birbirimize yakınlaştırıyor. Sadece Kürtlerin yoksulluğunu değil, Kürtlerin direnişini de hem Yılmaz Güney hem de Komîna Fîlm a Rojava’nın çektiği filmlerde görmek mümkün. Yılmaz Güney’in Yol filminde ana karakter son sahnede yönünü dağlara çeviriyor. Rojava’da da yaşananları olduğu gibi aktarıyoruz, bu yaşananlar arasında direnişte var. Biz bunu Yılmaz Güney’den öğrendik ve ilerde çekeceğimiz filmlerde de bunu esas alacağız” şeklinde konuştu. 
 
HALKIN SANATÇISI OLMALI 
 
Yılmaz Güney’i “Büyük öğretmen” olarak tanımlayan Sevînaz Evdîkê, her Kürt yönetmenin Yılmaz Güney’i esas alması gerektiğini kaydetti. Yılmaz Güney’in halkının sanatçısı olduğunu vurgulayan Sevînaz Evdîkê, şunları söyledi: “Sadece film çekmek, sadece kitap yazmak yetmez, her sanatçının halkın sanatçısı olması gerekir. Biz Komîna Fîlm a Rojava olarak halkın bir komünü olmak istiyoruz. Rojava’da 12 yıldır savaş durumu var. Savaşçılar silahları ile tarih yazıyor, bizde bunu perdeye yansıtarak dünyaya duyurmayı amaçlıyoruz. Direniş devem ediyor ve devam edecek. Eğer biz halkın sanatçıları olarak bu direnişi yeterince duyuramazsak, sanatımız bizimle ölür. Sinemaya bakarak herkesin Rojava’da nasıl bir devrim yapıldığını anlaması gerek. Bizim amacımız Rojava devrimi için bir ayna olmak. Sinema sanatı, akan bir dereye benzer. 40 yıl önce Yılmaz Güney bize dersler verdi, bugün biz ondan öğrendiklerimizi başkasına öğretiyoruz. Yılmaz Güney Komîna Fîlm a Rojava ile yaşıyor. Biz bu halkın çocuklarıyız. Sinemanın birleştirme yan yana getirme gücü var ve burada bize en iyi dersi Yılmaz Güney veriyor.”
 
MA / Emrullah Acar
 

Diğer başlıklar

05/07/2025
22:55 Tetwan'daki festival konserlerle sürüyor
22:48 Muhittin Böcek tutuklandı
22:29 3 ilçedeki yangınlar kontrol altına alındı
22:14 Gazze'de katledilenlerin sayısı 57 bin 338’e çıktı
22:09 Pirsûs'ta katledilenler için Tuzluçayır'da yürüyüş
21:55 Özel'den Erdoğan'a istifa çağrısı
21:46 Birçok kentte 'süreç' temalı buluşma: Halk somut adım bekliyor
21:19 İngiltere Dışişleri Bakanı Lammy'den Şam’a ziyaret
21:14 Muhittin Böcek'e tutuklama talebi
20:40 CHP PM yarın olağanüstü toplanacak
20:06 Serra Bucak: Belediye başkanlarının yeri cezaevi değildir
19:46 Gabar Dağı’nda yeniden yangın çıktı
19:42 Kürtçe, Süryanice ve Ermenice kurslardan mezun olanlar belgelerini aldı
19:27 Muhittin Böcek adliyeye sevk edildi
19:22 Aydınlar barışı tartıştı: Direnenin direnenle dayanışma düzeyi düşük
19:11 Ege Denizi'nde 3,9 büyüklüğünde deprem
19:08 AKP’li Çelik'ten Özel'e yanıt
18:50 Emek ve Demokrasi Güçleri: Başkanları serbest bırakın
18:45 Deprem Bilimci Görür’den uyarı
18:18 Gazeteci Timur Soykan gözaltına alındı
18:16 'Kültürel soykırım' paneli: Köklerimize dönmeliyiz
18:08 İHD: Yangına geç müdahale ihlallere yol açtı
18:01 Bakırhan: Hukukun olmadığı bir sistem kimseye kazandırmaz
17:53 Aydın’da bir kadın katledildi
17:48 Bakan Tunç CHP’ye operasyonları eleştirenleri hedef aldı
17:43 Licê’deki yangın kontrol altına alındı
17:31 DEM Parti olağanüstü toplanıyor
17:27 Wan’da halk buluşmaları: Daha büyük bir mücadele başlıyor
17:14 Gözaltındaki Zeydan Karalar halkı belediye önüne çağırdı
17:07 Güney Kürdistan Ulusal Kürt Kadın Birliği Platformu deklare edildi
16:35 Çocuk çalıştayında deneyimler paylaşıldı: Modelimizi oluşturmalıyız
16:16 'Hêviyên Hunerê' sergisi açıldı
16:13 Özgür Özel: Bu savaş ilanı demokratik siyasete açılmıştır
16:03 KHK eylemi 137'nci haftasında: Barışın önü işe iadelerle açılır
15:44 Sabahat Tuncel: 8 Temmuz’da Ankara’da buluşalım
15:39 DEM Parti'den Semsûr Belediyesi'ne dayanışma ziyareti
15:37 Amedspor yeni sezon formalarını tanıttı
15:21 Dörtyol yangınında son durum
15:16 Muratpaşa'da aynı yerde ikinci yangın
15:12 Licê kırsalında yangın
15:10 Antalya Arkeoloji Müzesi yıkılacak
14:58 Adana Büyükşehir Belediyesi önünde gözaltı protestosu
14:44 Silivri açıklarında 4,1 büyüklüğünde deprem
14:36 Ağır hasta tutsaklar Aktaş ve Gurban'ın tahliyesini istediler
14:19 Çocuk çalıştayında anadilde eğitime vurgu
14:09 İki kentte gençlik çalıştayı: Üzerimize düşeni yapacağız
13:58 Erdoğan'dan 'süreç' açıklaması: Titizlikle çalışıyoruz
12:56 Hatay'da deprem
12:56 Bakırhan'dan operasyonlara tepki: Antidemokratik uygulamalardan vazgeçin
12:51 Cumartesi Anneleri: Vedat Aydın dosyasında cezasızlığa son verin
12:26 CHP'nin Kurtulmuş ile yapacağı komisyon görüşmesi ertelendi
12:17 DEM Parti, Semsûr ve Adana belediyelerini ziyaret edecek
12:15 Hatay’da yangın kısmen kontrol altına alındı
12:01 Kayıp yakınları: Vedat Aydın’ın faillerini açığa çıkarın
11:32 CHP MYK'si olağanüstü toplandı
11:18 Eş genel başkanlar: Bu operasyonlar çözümün yolunu tıkıyor
11:11 Gençlik çalıştayında Ortadoğu'daki krizler ve çözümler tartışılacak
11:07 DEM Parti’den önemli bilgilendirme: İsim bildirin
10:44 Gabar’da binlerce ağaç küle döndü
10:03 DEM Parti'den İzBB tepkisi: Barış umuduna zarar veriyor
09:49 Köylüler nöbette: Yasa geri çekilene kadar mücadele edeceğiz
09:17 Hastane sevki 15 defa engellenen tutsağa alzeheimer tanısı konuldu
09:12 AYM'den Kader Ortakaya kararı: Yaşam hakkı ihlal edildi
09:07 İzol Davası yeniden görülecek: Avukatlardan 'tutuklama' başvurusu
09:06 Asgari ücrete ara zam tartışmaları: Birleşik mücadeleyle yol alabiliriz
09:06 Uytun davası 16 yıldır sürüyor: Asker cezalandırılmadı, gaz fişeği bulunmadı
09:05 AKP'li Nasıroğlu'nun şirketi Sisê'yi talan ediyor
09:04 Helikopterden atılan Şiban’a verilen ceza onandı
09:03 ‘Tehlikeli’ gemi söküm için Aliağa'da
09:02 Suavi: Sanat barışla özgürleşir
09:01 Amed’de düzenlenecek gençlik çalıştayına davet
09:00 05 TEMMUZ 2025 GÜNDEMİ
08:47 Belediye başkanı tutuklanmıştı: Vekili de gözaltına alındı
08:21 Dörtyol'da orman yangını: Bin 870 kişi tahliye edildi
08:02 CHP'li belediyelere operasyon: Karalar, Tutdere ve Böcek gözaltında
04/07/2025
22:52 Kürdistan ve Türkiye'de demokrasiyi sağlamalıyız'
21:06 Bakırhan'dan Soyer'in tutuklanmasına tepki: Derhal serbest bırakılmalı
20:31 Munzur Festivali çağrısı: Sanatçıların katılımı topluma güç verecektir
19:57 Zeytinlik yasasına karşı nöbette olan köylülere dayanışma ziyareti
19:44 Eskişehir'de madden aramaya ÇED olumlu kararı
19:33 KESK üyesi KHK'lilerin işlerine iadesi istendi
18:53 Omerya'daki yangın kontrol altına alındı
18:40 Yangından zarar görenlerle dayanışmaya valilik engeli iddiası
18:27 İhraç istemiyle disipline sevk edilen Jiyan Ormanlı'nın istifası istendi
18:07 Tunç Soyer ve CHP İl Başkanı Aslanoğlu tutuklandı
18:01 Pınar Bayrak'ı katleden Ziya Ecer’e ağırlaştırılmış müebbet
17:35 Pınar Bulunmaz davasında yine tutuklama çıkmadı
17:06 Diploma iptalini protesto eden öğrenci serbest
16:54 Tetwan’da ‘İnsan hakları ve barış’ paneli düzenlendi
16:34 Eskişehirliler Cengiz Holding'in maden projesine karşı eylemde
16:33 Buca ve Ödemiş’te yangın: Yerleşim yerleri boşaltıldı
16:10 Manavgat Belediye Başkanı gözaltına alındı
15:59 İstanbul'da 'Demokratik Toplum Çalıştayı' düzenlenecek
15:59 Xeceri'deki GES projesi iptal
15:41 İmamoğlu hakkında 'sahte diploma' iddianamesi
15:39 Gundik Festivali'ne itiraz: Fikriyatı başka yöne evrildi
15:31 ‘Öcalan’ın çağrısı Ortadoğu’yu istikrara kavuşturabilir’
15:24 ATK'den hasta tutsak Güler için ‘hayatını yalnız idame ettiremez' raporu
15:21 İnsan hakları sempozyumunda 'ortak mücadele' vurgusu
15:13 Defterdeki Kürtçe şarkılardan dolayı hücre cezası verildi
14:49 2 yıl 1 ay hapis cezasının gerekçesi: Öcalan'a 'PKK Lideri' demek!
14:39 DBP Agirî’de yeni yönetimini belirledi
14:29 Hindistan'da sel ve heyelan: 69 ölü, 110 yaralı
14:26 Ahmet Saymadi hakkında ceza ve tahliye
14:13 33 yıl tutsaklığın ardından Amed'de kitlesel karşılandı
14:07 Omerya’da ormanlık alanda yangın
12:51 Gabar'daki yangın geniş bir alana yayıldı
12:27 Meclis’te yemekten zehirlenme iddiası
12:09 Tunç Soyer: Dosyamızda cevabı olmayan hiçbir soru yok
12:07 Tunç Soyer ve 98 kişi hakkında tutuklama talebi
11:58 10. Yargı Paketi sonrası tutuklu/hükümlü sayısı
11:38 İzmir'deki yangınlarda son durum
11:11 Ailelerden İmralı’ya gitmek için başvuru
11:07 Diploma iptalini protesto eden öğrenciye gözaltı
10:58 Wan'da tutsaklara görüş yasağı
09:53 Eylemdeki işçilerden 'grev' uyarısı
09:52 Gelecek Partili Torun: Komisyon bir an önce kurulmalı
09:50 İzmir’de 137 kişi adliyeye sevk edildi
09:41 Köyden ilçeye atla gidiyorlar
09:38 Tutsak Güneş çoklu hastalıklarına rağmen tahliye edilmiyor
09:34 IHRNGO Direktörü: İran'da artan baskının amacı yeni protestoları engellemek
09:30 Gençler 'Barış ve Demokratik Toplum Süreci' gündemiyle buluşacak
09:23 Doğa harikası Heftbori HES'le yok edilecek
09:22 Amed Baro Başkanı: Sürece hukuki katkı sunmaya hazırız
09:21 Uluslararası Kürt-Alman Üniversitesi’ne dair merak edilenler
09:14 Türkiye’ye gelen aydınlar: Temel hedef Öcalan’ın özgürlüğüdür
09:07 Îdir'de bereketli kayısı hasadı
09:04 KNK Eşbaşkanı Karamus: Ulusal birlik için her zamankinden daha umutluyuz
09:02 Aydın: Ulusal kongreyi erteleme ve geciktirme şansı kalmadı
09:01 Wan'da 'Hêviyên Hunerê' sergisi açılacak
09:00 04 TEMMUZ 2025 GÜNDEMİ
03/07/2025
23:59 Festivalde pedallar madde bağımlılığına dikkat çekmek için döndü
23:52 Mehmet Çakas, Türkiye'ye sınır dışı edilmeyle karşı karşıya
23:13 'Demokratik Toplum Buluşmaları' sürüyor: Sürece sahip çıkalım
22:06 Tahliye kararı verilen gazeteci Aksu cezaevinden çıktı
19:22 Ödemiş'te orman yangında can kaybı 2'ye yükseldi
19:16 Tabutla AKP binasına yürüyen işçiler, iktidarı istifaya çağırdı
18:30 Zeynep Kınacı ve Sema Yüce Amed'de anıldı
18:08 3 işçi hayatını kaybetmişti: Kaza değil, cinayet
17:39 TÜİK enflasyon verileri, BES-AR'ın 16.52 puan gerisinde kaldı
16:58 Ege'de 3 kentte yangın
16:53 Aydın'da kadınlar süreci konuştu
15:33 İstanbul’daki yangın kontrol altına alındı
15:23 Tağar Çayı'nda bilirkişi incelemesi
15:22 Çocuğu intihara sürükleyen iki zanlı yine tutuklanmadı
15:18 Gazeteci Aksu tahliye edildi
15:17 DFG: LeMan dergisinin yanındayız
15:15 Dev Sağlık-İş bakanlık önünde: Bu teklifle müzakere değil mücadele edilir
15:08 DEM Parti: Silahsızlanmaya dair önümüzdeki hafta tarihi adım hazırlığı var
14:50 Musa Kaya'nın taziyesine kitlesel ziyaret