Dersim HES, baraj ve maden ocakları kıskacında

DÊRSIM - HES, baraj ve maden ocaklarının kıskacında olan Dersim’de her gün yeni bir rant projesiyle maden şirketlerine peşkeş çekiliyor. 
 
Dersim’de son 10 yılda 6 baraj ve Hidroelektrik Santrali (HES) projesi tamamlanırken, kentin doğası her gün yeni rant projesiyle maden şirketlerine peşkeş çekiliyor. Karasu ve Peri çayları üzerinde yapılan projelerle kentin etrafı göllerle çevrilerek, iklim değişikliği yaratılıyor. Pulur (Ovacık) Mercan Şahverdi-Işıkvuran bölgesinden başlayıp, Pîlemûriye’deki (Pülümür) Hel Dağı ve Bağır Dağı eteklerine kadar uzanan Eskigedik-Karagöz-Hasangazi-Kırklar hat boyunca kontrolsüz ve denetimsiz onlarca alanda, maden arama faaliyetleri devam ediyor. Yaklaşık 80 köyü etkisi altına alacak projelere, her gün bir yenisi ekleniyor. 
 
Munzur Doğal Yaşamı Koruma Derneği Başkanı Haydar Çetinkaya, kentte şimdiye kadar yapılan HES, maden ocakları ve yapılması planlanan projelerin tahribatına ilişkin, Mezopotamya Ajansı’na (MA) konuştu.  
 
DEVLET PROJELERİ 
 
Çetinkaya, projelerin devlet tarafından hayata geçirildiğini hatırlattı. Yapılan tahmini proje sayısının 27 olduğunu kaydeden Çetinkaya, "Uzun Çayır Barajı, 1975 yılında yapılan Keban Barajı ve bunlarla beraber Peri Vadisi üzerinde projelendirilen 7’yi aşkın hidroelektrik santrali faaliyete geçti. Bunlardan en tehlikeli olanları, madencilik projelerdir. Madencilik projelerinin alansal olarak en küçüğü bile, yüzlerce hektardan başlıyor. Bu projeler, büyük şirketlerin Türkiye ortaklarıyla yapılması planlanan dev projelerdir. Munzur Dağı, Pîlemûriye, Hel Dağı ve Karagöz Yaylası, ekosistem için oldukça önemli yerler. Bu bölgelere yapılacak olan projeler, coğrafyayı yok etmeyi hedefleyen projelerdir. Yaklaşık 80 köyü etkisi altına alacak projelere, her gün bir yenisi ekleniyor” dedi. 
 
MUNZUR’UN YAPISI BOZULUYOR
 
Yaptığı araştırmalar neticesinde Dersim’deki HES projelerinin tarihinin 1800’lü yıllara dayandığını ifade eden Çetinkaya, “Günümüzde baraj ve HES projelerinin amacı daha çok enerji elde etmek. Elde edilen enerjiyle katkı sağlayıp, bağımlılığı azaltmaktır. Her ne kadar ekonomik yönlü olduğu söylense de, bunun çok olumsuz sonuçları var. Projelerin hayata geçirildiği bölgelerde, köyler sular altında kalıyor. Berlin Sözleşmesi’ne göre Munzur Vadisi koruma altında olan önemli bir vadidir. Bu projeler Munzur’un bütün doğal yapısını bozuyor” diye belirtti. 
 
YENİ PROJELER HAYATA GEÇİRİLİYOR 
 
Pîlemûriye (Pülümür) ilçesinin Büyükçeşme köyünde yeni bir madencilik projesinin hayata geçirilmesi için müracaat yapıldığını paylaşan Çetinkaya, projenin büyük bir alanı kapladığını söyledi. Çetinkaya, sözlerini şöyle sürdürdü: “Proje, tespit ettiğimiz Dersim sınırları içerisinde yaklaşık olarak, 100 bin hektar büyüklüğünde ve Munzur Dağı dâhil, Erzincan ve Mercan bölgesi de hesaplandığı zaman yaklaşık 200 bin hektara denk geliyor. Projenin kapladığı alan, Dersim coğrafyasının yüzde 25’ine denk geliyor. Bu projelerle, Dersim coğrafyası üzerinde maden ocakları açmak büyük tahribatlara yol açacak. Coğrafyanın en gür meşe ormanlarının yer aldığı ve binlerce yaban hayvanının da yaşam alanı. Xozat (Hozat), Çemişgezek, Dersim merkez ve Pulur (Ovacık) arasındaki kalan bölgelerin tamamı, onlarca maden şirketine peşkeş çekilmiş. Peşkeş çekilen alanlar, Munzur dağlarını takip eden ve kuzeye doğru, Erzîngan-Erzırom istikametine, oradan da Tercan’a doğru uzanan tüm sıradağlar. Egîn’den (Kemaliye) başlar, Erzîngan ve Dersim sınırlarının tamamını oluşturur. Bu dağ silsilenin üzerinde onlarca proje var. Buralara yapılacak her HES projesi, doğaya vurulmuş bir darbedir.” 
 
‘DERSİM YAŞANMAZ OLUR’
 
Kentte krom ocaklarının da faliyette olduğunu sözlerine ekleyen Çetinkaya, “Çevlîk sınırına doğru giden Hasangazi bölgesindeki Bardağın’da, Pîlemûriye ilçesinde Karagöz bölgesinde ve Tercan bölgesinde uzun yıllardan beri faaliyette olan maden projeleri var. Mercan bölgesinde de 90’lı yıllardan beri süregelen plansız, maden çalışmaları da devam ediyor. Dile getirdiklerimiz, hala devam eden projeler. Bunlarla beraber şu anda daha büyük ölçekli projelerin hayata geçirilmesi için çalışmalar var. Projelerin alt yapısına her an başlanabilir. Bunlar hayat geçirilirse, Dersim yaşanmaz bir hal alır” diye konuştu. 
 
HALKIN DOĞA MÜCADELESİ
 
Son 20 yıldır hız verilen baraj ve HES projelerinin her yerde etkili olmaya başladığını anımsatan Çetinkaya, şunları söyledi: “Yapılması planlanan projeler, halkın verdiği mücadele ve mahkeme kararıyla durduruldu. Dersim halkı, HES ve baraj projelerine karşı, ciddi mücadeleler yürüttü. Birçok baraj projesi iptal edildi. Bu mücadele, doğanın, tabiatın ve doğa üzerinde hayat bulan canlıların kazanımıdır.”
 
MA / Zerrin Sargut

Diğer başlıklar

10:00 Koçerlerin zorlu yolculuğu başladı
09:55 Gazeteci Kanbal hakkında dava açıldı
09:23 Kürt sorununun çözümünde heba edilen süreçler
09:08 Gabar'da orman kıyımının yeni görüntüleri
09:07 Semt pazarındaki yurttaşlar: Çözüm Öcalan’ın çağrısında
09:06 Dicle Anter: Sırrı gerçeklerle yüzleşilmesi için savaştı
09:05 Antalya'daki cezaevlerinde 90 hasta tutsak var: Serbest bırakılmalılar
09:04 Şirnex’te öldüren sağlık hizmeti: Ekipman ve doktor yok
09:03 Uluslararası Kadın Yönetmenler Festivali: Dayanışma güçlendiriyor
09:02 Tutsak yakınları: Gözümüz televizyonda büyük barışı bekliyoruz
09:01 ‘Umut hakkı düzenlemesi tartışmasız atılması gereken adımdır’
09:00 09 MAYIS 2025 GÜNDEMİ
08:30 31 yıl sonra memleketinde coşkulu karşılama
08/05/2025
23:44 ‘Suriye’de 5 ayda 5 bin 500 sivil öldürüldü’
22:48 SOHR: Silahlı gruplar Şam’da yurttaşların evlerine el koydu
22:07 Birçok kentte Abdullah Öcalan posterleri asıldı
21:34 Êlih’te kadınlar buluştu: Kayyım zihniyetine karşı dayanışacağız
21:22 Wan’da Kürt Dili Bayramı şöleni
21:08 Yeni Papa Robert Francis Prevost oldu: Barış sizinle olsun
21:02 Federe Kürdistan’da yaşamını yitiren Işık’ın taziyesine kitlesel ziyaret
20:57 Sırrı Süreyya Önder anısına Beynelmilel gösterimi
20:54 ‘Kürtçe hukuk literatürünün oluşturulması gerekiyor’
19:32 15 yaşında girdiği cezaevinden 46 yaşında çıktı
19:21 Eskişehir'de kadın katliamları protesto edildi
19:15 Dêrsim Belediye Eşbaşkanı Birsen Orhan davasında karar
19:03 Türkiye ile Irak arasında 11 anlaşma imzalandı
18:55 Taciz failine verilen cezanın bozulması protesto edildi
18:45 Şarbajêr’de bir kolber katledildi
18:10 ‘Cezaevinde kalamaz’ raporu dikkate alınmadı: Elisa Ayık tahliye edilmedi
17:44 Qoser Meclisi: Zeyni İpek, araçları yandaşlara peşkeş çekmek için istedi
17:36 Qoser’de bir öğretmen öldürüldü
17:21 Pasûr Belediyesi eşbaşkanları halk buluşması düzenledi
17:12 DEM Parti’den kayıt dışı çalışma koşullarının tespiti için önerge
17:01 Ankara'da bir kadın katledildi
16:54 Wan'da Kürt Dili Sempozyumu düzenleyecek
16:33 Arınç’tan taziye ziyareti: Süreçte yer alanları devlet korumalı
16:01 Amed’de hukuk öğrencileri Önder’i andı
15:51 9 kadın tutsağa ‘sarılma’ ve ‘zılgıt’ cezası
15:39 CHP İl Başkanı Çelik ve 25 kişi hakkında iddianame
15:28 Mersin’de ağaç katliamına karşı nöbet
15:19 Zirai don için 'özel afet bölgesi' çağrısı
14:50 Nisan ayında 8'i çocuk, 152 işçi hayatını kaybetti
14:49 Özel’den İmamoğlu’na ziyaret
14:21 124 isimden Önder’e veda: Hepimizin yüreğine barışı yazdın
14:12 'Çocuk Hastanesi'nin deprem raporu 27 aydır gizleniyor'
14:12 Zırhlı araçla katledilen Öner davası istinafa taşındı
13:31 Hastane yolunda tutsaklara saldırı
13:12 Tutsaklara hücre cezası
12:55 Cezaevindeki şiddet davasında görüntüler istenecek
12:45 Erdoğan: Bizi kolay bir süreç beklemiyor
12:29 TBB'den avukata saldırıya tepki
12:25 Werîşe Muradî’nin tedavi hakkı engelleniyor
12:19 Avukatlardan İmralı başvurusu
12:18 Gazeteci Güneş davasında emniyetten 'bilgi' istenecek
12:14 Amed’de tutsaklar için yapılacak açıklamaya çağrı
12:05 DEM Parti'den Önder'e suikast iddialarına dair açıklama
12:02 Amed'de ArtTigris Sanat Fuarı'nın lansmanı yapıldı
11:08 Hasta tutsak Karatay'ın yeniden yargılanmasına devam edildi
11:03 Serê Gulanê etkinliklerinin startı verildi
10:57 Hindistan-Pakistan çatışmasında en az 43 ölü
10:52 'Kuyu tipi' cezaevlerine karşı açlık grevi başlatılıyor
10:43 Gazeteci Zeynep Kuray hakkında beraat kararı
10:28 Dezenformasyonla Mücadele Merkezi’nden İmamoğlu açıklaması
10:16 İşçiler greve gitti, çöp yığınları oluştu
10:14 GES'e karşı direnenler: Göç etmek istemiyoruz
10:05 DAİŞ’in Dêrazor’a saldırıları sürüyor
09:26 Hasta tutsak Ayık’ın annesi: Barış için önce hasta tutsaklar bırakılmalı
09:25 ‘Sürgüne’ karşı oturma eylemi başlattı
09:13 ‘Sırrı’nın cenazesine katılanlar barış mücadelesi sözünü verdi’
09:12 ‘Şiddetin son bulması için sorumluluk alınmalı’
09:08 30 yılın ardından tahliyesi ertelendi: Ölsem de pişmanlığı kabul etmem
09:06 Amed’de halk ulaşım zammına tepkili: Geri çekin
09:05 'Önder'e sözümüz; bu topraklara onurlu barışı getirmektir'
09:04 33 yıllık sürgünden sonra Amed’te sahneye çıktı
09:03 Ev ev gezerek Öcalan'ın çağrısını anlatıyorlar
09:02 Ateşkese rağmen 23 bin 369 saldırı
09:02 Dünyada barış görüşmeleri: Karşılıklı adımlarla çözüm sağlandı
09:00 08 MAYIS 2025 GÜNDEMİ
07:49 Amêdiyê Bölgesi’ne hava saldırısı
06:12 İmamoğlu'nun X hesabına erişim engeli getirildi
00:10 AYM'nin kararına tepki: Bu düzenlemeye boyun eğmeyeceğiz
07/05/2025
22:37 Suriye sahil kentlerinde 10 kişi kaçırıldı
21:33 'Özgür Özel'e yapılan saldırı araştırılsın' önergesine ret
21:21 Fed faiz kararını açıkladı
21:17 Tutsak kadınlardan Sırrı Süreyya Önder için taziye mesajı
20:47 AK’nin Türkiye raporu onaylandı
20:36 ÖHD ve TUHAD-FED: Hasta tutsakların yeri cezaevi değil hastanedir
20:01 Meclis’te 2025 yıllı ‘Sırrı Süreyya Önder Barış Yılı’ talebi
19:22 Mor Dayanışma: Bir üyemiz ajanlaştırılmaya çalışıldı
18:50 KHK eylemi 330'uncu haftasında: Sırrı’ya sözümüz barış olacak
18:47 Kadın katliamları ve cezasızlık protesto edildi
18:35 Mêrdîn’de köylüler direndi, kepçeler çekildi
18:20 ÇED raporundaki sahte fotoğraflara suç duyurusu
17:43 Emekliler TÜİK önünde: Maaşlarımız sadakaya dönüştürüldü
17:37 AYM’ye yürüyüşleri engellenen kitle oturma eylemi başlattı
17:33 Cenevre eyleminde Sırrı Süreyya Önder anıldı
17:13 İzmir’de 3 belediyede iş bırakma eylemi
17:02 Amik Ovası çiftçileri isyan etti
16:31 Önder için mevlit ve taziye
16:27 Oda ve borsalardan Sudani-Erdoğan görüşmesi öncesi 5 talep
16:21 TÜSİAD'ı ziyaret eden Özel: Bundan sonra yeni bir iktidar var
16:09 Dêrsim'de askeri operasyon
16:07 AYM'ye yürümek isteyen hayvan hakları savunucularına polis engeli
15:29 Meclis'te Önder anması: Eksik bıraktığı süreci tamamlamamız gerekiyor
14:59 AYM'den Hayvan Yasası’nın iptali başvurusuna ret
14:43 Sağlıkçılardan şiddete karşı eylem
14:40 Hayvan hakları için AYM önünde eylem
14:39 İHD’den gözaltılara tepki: Tutsaklarla dayanışma insanidir
14:10 Wan’da 15 Mayıs Kürt Dili Bayramı startı
13:48 SGDF Eşbaşkanı Müslüm Koyun tahliye edildi
13:46 Semra Güzel davasında tanık hakkında zorla getirme kararı
13:34 Bahçeli'den Önder'in Meclis'teki taziyesine ziyaret
13:24 GES'e karşı çıkan yurttaşlar kepçeleri durdurdu
13:07 Avukat İçli'ye dönük silahlı saldırıya tepki
13:02 İstanbul’da 3.4 büyüklüğünde deprem
12:34 Almanya’da Kürt üniversitesi açılıyor
12:34 Rektörden İmamoğlu diploması açıklaması
12:26 'Örgüte yardım' iddiasının 'örgüt üyeliği' kabul edilmesinde ihlal kararı
12:25 Suriye'de 24 saate 13 kişi katledildi
11:23 Gazeteci Diren Yurtsever beraat etti
10:49 JINNEWS şiddet çetelesi: 34 kadın katledildi, 14 şüpheli ölüm
10:39 Bir yılda 6 bin kişi trafik kazalarında yaşamını yitirdi
10:29 Hilal Kar’ın katiline ağırlaştırılmış müebbet hapis
10:16 Hindistan-Pakistan arası çatışma: Onlarca ölü, 3 uçak düştü
10:01 'Kadınların Ayak İzi' yürüyüşü: İşimizi istiyoruz
09:57 Cixsêliler GES’e karşı mücadelede kararlı
09:11 Önder'i anlattı: Hayalini kurduğu Demokratik Cumhuriyet'i Öcalan’ın paradigmasında gördü
09:09 Kerboran'da 3 mahalle yolu 'güvenlik' gerekçesiyle kapatıldı
09:08 Ayla Akat Ata: Önder’in mücadelesi vasiyettir
09:07 Çilek üreticileri artan maliyetlerden şikayetçi
09:06 Zeyneb Murad: Öcalan’ın çağrısı konferansa zemin hazırladı
09:02 Barış Anneleri: Önder'in mücadelesi başarıya ulaşacak
09:00 Hasta tutsaklar için 16 kentte eylem yapılacak
09:00 07 MAYIS 2025 GÜNDEMİ
06/05/2025
23:57 Yüzde 78 engelli hasta tutsak tahliye edildi
23:43 Hindistan'dan Pakistan'a saldırı
23:25 ABD ile Husiler arasında ateşkes sağlandı
23:16 Suriye’de 5 kişi katledildi
22:54 HSK için adaylar belli oldu: CHP seçimden çekildi
21:34 Suriye’de bir cezaevinde isyan çıktı
21:18 Amed’de avukata silahlı saldırı
20:57 Gazeteciler Ercüment Akdeniz ve Yıldız Tar’a ‘örgüt üyeliği’ suçlaması
20:40 Minguzzi cinayetinde iki gözaltı daha
20:36 ‘Sokak hayvanlarının katledilmesini öngören yasa iptal edilsin’
20:26 İşçilerin yürüyüşü 6’ncı gününde
20:06 Rişmîl’de GES protestosu: AKP’li başkanının istifası istendi
19:53 Trump: Husilere saldırıları durduruyoruz
19:22 Açlık grevindeki tutsakların sevk talebi karşılandı
19:13 İsrail, Gazze’ye saldırı planını genişletti
19:06 Birçok kentte Üç Fidan anması: Yolumuz Denizlerin yoludur