Ekolojist Kanay: İşgalciler ve kapitalistler savaştan çıkar sağlıyor

img
AMED - Kurdistan’da yürütülen savaşın ekosisteme verdiği zararlara dikkati çeken ekolojist Zeki Kanay, “Eskiden köyleri yakıp göçe zorluyorlardı, şimdi ağaç kesimiyle hafızayı yok ediyorlar. Bazı rantçılar, işgalciler ve kapitalistler buradaki savaştan çıkar sağlıyor” dedi. 
 
Kurdistan coğrafyası, Hidroelektrik Santral (HES), Güneş Enerji Santrali (GES), Rüzgar Enerji Santrali (RES), güvenlik barajları, madenler yanı sıra savaş sahasında kullanılan kimyasal silahlar ve bombalarla ekolojik yıkıma uğratılıyor. 
 
Yıkım bazen de “irade gaspı” olarak tanımlanan kayyımlar eliyle yapılıyor. Amed’in Sur ilçesinde bulunan Hevsel Bahçeleri’nde “Kültür Park” projesi adı altında 25 metrelik yol açıldı. Kayyımlar eliyle sürdürülen ekolojik yıkıma dikkati çeken Ekoloji Derneği üyesi ve Barış Akademisyeni Zeki Kanay, kullanılan yöntemlerin kültürel hafıza üzerindeki etkilerini değerlendirdi. 
 
‘HEVSEL’DE TALAN DEVAM EDİYOR’
 
Hevsel’in 8 binlik bir geçmişi olduğunu ve 2015 yılında Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) tarafından Dünya Mirası listesine dahil edildiğini hatırlatan Kanay, “Bu bahçede birçok hayvan da yaşıyor. Ancak UNESCO'nun muhataplarından biri olan Tarım ve Orman Bakanlığı, bu soyguna gözünü ve kulağını kapatmış. Bu düzen devam ettikçe de talan daha da büyüdü. Son olarak Hevsel'de 25 metre yol yapmak istiyorlar. Bununla rantın önünü açmak istiyorlar. Oraya park yapmak, nehri doldurmak, ağaçları kesmek istiyorlar. Buna karşı da bir rapor hazırladık ama şu ana kadar çalışmalar durdurulmadı ve talan devam ediyor” dedi. 
 
YAKMANIN YERİNİ TALAN ALDI 
 
“Egemenlerin bu yönlü işgali ülkemizin hafızasını yok etmeye yöneliktir” diyen Kanay, “Orada geçimini sağlayan insanları da mağdur ediyorlar. Oradan para almak için bazı çiftçileri soyuyorlar. Sadece Hevsel değil, Cudi’de 2 yıl boyunca bir kıyım gerçekleştirdiler. Birkaç ay önce Cudi'de buna karşı bir kitlesel eylem düzenlendi. Orada da ağaçları kesmeye devam ediyorlar. Ayrıca Amed’in Pasur ve Lice ilçelerinde de yıllardır ağaçlar kesiliyor. Eskiden yakarlardı ama şimdi ağaçları kesip, yaşam alanı bırakmayıp, insanları göçe zorluyorlar. Koruculara kestirip, sattırıyorlar. Yıllardır Kurdistan topraklarında mayınlarla büyük bir tahribat yapılıyor. Ağaçları kesip, sonra madencilere yol açıyorlar. Aynı şekilde tek bir HES bile Kürdistan'ın doğası için büyük tehdit oluşturuyor, üzerine HES yapılmayan nehir kalmadı. Yani eskiden köyleri yakarak insanları bu ülkeden uzaklaştırıyorlardı, şimdi ise barajlar yaparak köyler, şehirler sular altında kalıyor, insanlar bu topraklardan sürülüyor. Devlet işgalci gibi davranıyor. Buradaki insanlara negatif gözle bakıyorlar. Buradaki yurttaşları zorla göç ettirip, metropolde ucuz işgücü olarak çalıştırılıyor, muhtaç kalsınlar diyorlar, makarna ve küçük bağışlarla insanlara destek oluyorlar” diye belirtti. 
 
‘İNSANIN COĞRAFYAYA İHTİYACI VAR’
 
Coğrafyanın insana değil, insanın doğaya ve hayvanlara ihtiyacı olduğunu hatırlatan Kanay, “Ekosistemler yıllar içinde oluşur ama bir yıl içinde bozulabilir. Ağaçların kesilmesinden hayvanlar etkileniyor, örneğin Hevsel'de 200 tür hayvan yaşıyor, Hevsel'de ağaçlar kesildiğinde tavukların üremesi de etkileniyor. Tüm insanlık üzerinde çok kötü bir etkisi var. İnsan hafızasından ve coğrafyasından uzaklaşınca, ekonomisinden de uzaklaşır ve köle olur. Bizi yiyeceklerimizden mahrum etmek, muhtaç duruma düşürmek istiyorlar. Aynı zamanda bu yağma tüm insanlığın kültürünü ve doğasını yok etmektedir. Binlerce yıllık bir kültür oluşmuş, bu coğrafyayı terk ettiğinizde onlardan payınız olmadan devam edemezsiniz. Sur'da insanlar binlerce yıldır bir kültür inşa etmişler. Şimdi o kültüre zarar veriyorlar” diye konuştu.  
 
‘BOMBALANARAK YOK EDİLİYOR’
 
Kurdistan'da süren savaşın doğa üzerindeki etkilerine de dikkati çeken Kanay, şöyle devam etti: “Bazı rantçılar, işgalciler ve kapitalistler buradaki savaştan çıkar sağlıyor. İnsanları, hayvanları ve doğayı katleden bu savaşa karşıyız. Savaş, suyu ve havayı, yani doğal iklimi etkiler. Doğa bombalanarak yok ediliyor. Hayvanlar öldürülüyor, ormanlar yakılıyor ve bu dünyanın iklimini değiştiriyor. Bir uçak uçtuğunda etrafa yaydığı yakıt atmosfere çok kötü gazlar salıyor, iklim değişikliğine neden oluyor. Bölgemizde birkaç yıldır yağmur ve kar iyi yağmıyor ve köylüler geçimini sağlamıyor. Bu da savaşın aynı zamanda iklim ve doğa üzerindeki etkisidir. Silahlar, uçaklar, bombalar vb. gibi savaş teçhizatı bunlar ilk faktörler doğal bozulmadır. Vietnam Savaşı’nda ABD, Vietnam gerillalarına karşı kimyasal silahlar kullandığında, o kimyasallar sadece insanları değil birçok hayvanı ve doğayı da öldürmüşü. Aynı şey bizim coğrafyamızda da yapılıyor. Tüm kurumlar, aydınlar, partiler savaşa karşı çıkmalıdır. Çünkü savaş bir insanlık suçudur.” 
 
‘GÜÇLÜ TEPKİ OLMALI’
 
Ekolojik tahribatlara karşı doğu- batı veya başka bir bölge diye ayırt etmeden aynı ölçüde tepki gösterilmesi gerektiğini vurgulayan Kanay, sözlerini şöyle tamamladı: “Batıda etkin olan bazı ekolojik kurumlar güçlü tepkiler göstermiyor. Ancak son yıllarda hem Kürdistan'da hem de Türkiye'de ekoloji birliği sağlanmakta ve ortak tepkiler verilmektedir. Yeterli olmasa da ileriye baktığımızda,  gelecek için umut verdiği söylenebilir. Gittikçe bağlar güçleniyor. Ne kadar güçlü tepki verirsek, bu tahribatı o kadar engelleyebiliriz. Yani birlik sağlanırsa bu feryatlar azalır. 2003 yılında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Dicle Vadisi’nde bir proje başlattı ancak o dönemde halktan sert tepki geldi ve proje durduruldu. Halk sorumlu davranır ve karşı çıkarsa bu yıkımları durdurulur.”
 
MA / Eylem Akdağ - Mahmut Altıntaş

Diğer başlıklar

10:59 Sebahat Tuncel: Sırrı Süreyya Önder’i sahiplenme toplumsal barış talebidir
10:16 Barış Girişimleri’nden Önder açıklaması: Diren sevgili dost
10:14 Çağlar Demirel: Kadınlar Abdullah Öcalan ile görüşmek istiyor
09:44 ‘Çözüm olacaksa cezaevlerinden başlatılsın’
09:30 Baskı kıskacındaki öğrenciler: Örgütlü güç iktidarı korkutuyor
09:23 Ameliyat için gittiği hastanede ölen Damla Sakallı’nın otopsi raporu hala çıkmadı
09:14 Koçerlerin zorlu Qerejdax göçü başladı
09:13 Kayyımın 'rekabetsiz' ihalesi iptal edildi
09:13 Remziye Bor’un katledilişinin 9’uncu yılı: Cezasızlık politikası devrede
09:12 640 gündür nöbette olan Mexmurlular: İmralı sistemi lağvedilmeli
09:09 LİDAŞ’ta milyarlık buğday vurgunu: 9 kişi tutuklandı
09:08 Simon Dubbins: Abdullah Öcalan’ın liderliği dünya için kritik öneme sahip
09:03 Zirai don çiftçilerin baharını dondurdu!
09:02 UCM ve BM’ye başvuru: HTŞ’nin suçları cezasız kalmamalı
09:01 Rojin Kabaiş’in şüpheli ölümü: Avukatlar savcıyla görüşecek
09:00 19 NİSAN 2025 GÜNDEMİ
08:49 Qers’te bir kadın katledildi
18/04/2025
23:48 ABD'den 'Suriye'ye seyahat' uyarısı
22:33 Sırrı Süreyya Önder üç gündür yoğun bakımda: Umutlu bekleyiş sürüyor
22:10 Kemalpaşa Belediyesi soruşturması: 2 tutuklama
21:27 Amêdiyê 27 kez bombalandı
20:14 Leyla Güven’den Önder’e ‘geçmiş olsun’ mesajı
20:06 Beşiktaş Belediyesi soruşturması: 5 tutuklama
19:51 Bakanlık açıkladı: 36 bin 738 üretici don zararına uğradı
19:45 Önder’i ziyaret eden Fuat Oktay: Beraber ilerlemeliyiz
19:09 Filistin Devlet Başkanı Abbas'dan Şam’a ziyaret
19:04 QSD, YPJ ve uluslararası koalisyon Tişrîn Barajı’nda
18:59 Löwy: Kürt halkı bütün dünya halklarının barışını istiyor
18:50 Lazkiye’de bazı bölgeler ablukaya alındı
18:20 ‘Tamboğa’nın tutuksuz yargılanması hayati önemdedir’
17:59 Üniversitelerde Ali İsmail Korkmaz protestosu
17:42 ‘Geçmiş gelecektir’ bellek çalışmasında özne olmanın önemi tartışıldı
17:10 Zirai dondan etkilenen üreticilerden faizsiz kredi talebi
16:49 Wan Büyükşehir Belediyesi Kadın Meclisi toplandı
16:29 TJA ‘Örgütlenerek özgürleşiyoruz’ buluşması düzenledi
16:26 Ayşegül Doğan: Risk devam ediyor, umutlu bekleyişimizi sürdürüyoruz
16:06 Tutsakların hastane sevkine 'ağız içi arama' engeli
15:56 TTB'den İçişleri Bakanlığı hakkında suç duyurusu
15:43 Kobanê Davası tutsaklarından Önder’e mesaj: Kalbimiz seninle
15:38 Agirî'de çiftçi buluşmaları devam ediyor
15:32 Hukuk örgütlerinden Kozağaçlı protestosu: Buradayız!
15:31 Belucistan’da gözaltılara karşı oturma eylemi
15:29 Wan'da mağazaya silahlı saldırı: 1 ölü
15:27 Emeklilerden elektrik zammına karşı yürüyüş
15:26 Miks Belediyesi'ne kayyım kararının iptali davası görüldü
14:56 Ankara'da 1 Mayıs'ın adresi Tandoğan
14:52 İBB soruşturmasında Abbas hakkında tahliye
14:45 Narin davasında fail avukatları hakimi HSK’ye şikayet etti
14:41 Öğretmenler: 600 bin aday varken 15 bin atama yapıldı
14:35 TTB'den bakanlıklara yazı: Hasta tutsak sevkleri ambulanslarla yapılmalı
14:08 4 günde 627 saldırı yapıldı
14:06 'Emekliler açlık sınırının altında yaşamaya mahkum edildi'
13:58 DİSK, KESK, TMMOB, TTB: 1 Mayıs’ta Kadıköy’deyiz
13:53 Alman hükümeti Türkiye'ye savaş uçağı satışını veto etti
13:52 Saraçhane eylemcileri için adliye önünde dayanışma
13:11 Gazeteci Furkan Karabay’a ceza
13:01 Beluc köylerine baskın: 18 gözaltı, 1 ölü
12:41 TTB polisin kullandığı gazlarla ilgili bilgi istedi
12:25 Hol Kampı’nda güvenlik operasyonu başlatıldı
12:23 İdam cezası ertelendi, aile görüşüne izin verilmedi
12:10 Reşit Kibar davası salon yetersizliği nedeniyle ertelendi
11:37 Saraçhane eylemleri davasında 8 gazetecinin dosyası ayrıldı
11:07 Kalp krizi geçiren tutsak: Böyle giderse sağ çıkamayacağım
10:35 Aileler İmralı’ya gitmek için başvurdu
10:09 Şüpheli kadın ölümünde uzman çavuşa tahliye, aileye tehdit
10:02 HDK 'Demokratik Toplum Buluşmaları' düzenleyecek
10:02 Seminer adı altında öğrencilere ajanlık dayatması
09:58 Uyuşturucuyla Mücadele Platformu kuruldu: Amaç örgütlü mücadele
09:54 Hastaneden Önder açıklaması: Durumu aynı, hayati riski sürüyor
09:44 Sırrı Süreyya Önder'in kardeşi: Ağabeyim kızının elini tuttu
09:05 Hasta tutsak Nebioğlu kardeşler yaşam mücadelesi veriyor
09:04 Proje okullarında atama: Öğretmenleri kurumsal dışlanma bekliyor
09:03 'GGM'ler kapatılma merkezlerine dönüştürüldü'
09:02 TJA'lı Ayşe Minaz: Kadına şiddete karşı toplumsal tepkiyi örgütlemeliyiz
09:01 Kadınlar bedenlerine yönelik tahakküme karşı mücadeleyi büyütecek
09:00 AYM'den 'Êfrîn protestosu' cezasına ihlal kararı
09:00 18 NİSAN 2025 GÜNDEMİ
17/04/2025
23:41 Önder’i ziyaret eden Bakan Memişoğlu: Durumunda büyük bir değişiklik yok
22:08 CHP'li Kemalpaşa Belediyesi'ne operasyon: 5 gözaltı
21:28 Samsun'da iş cinayeti: 1 çocuk yaşamını yitirdi
21:08 Türkiye Amediyê’yi bombaladı
20:51 'İklim Kanun teklifi ticareti düzenleyen bir kanun'
20:42 Trump, Fed Başkanı'nın işine son verilmesini istedi
20:22 Kozağaçlı'nın tutuklanması protesto edildi
20:16 Hastanedeki bekleyiş sürüyor: Önder'in durumu düne göre daha iyi
19:41 Sendikalardan 1 Mayıs'ı Kadıköy'de kutlama kararı
19:38 'Geçmiş gelecektir' bellek çalışması 2’nci gününde
19:23 Amedspor’dan dayanışma kampanyası
18:56 Öğretmenler Eskişehir'den seslendi: Bakan Tekin istifa
18:37 DEM Parti’den Kozağaçlı’nın yeniden tutuklanmasına tepki
18:05 EGEÇEP: Reşit Kibar'ın katledilişi yaşam hakkına yapılmış saldırıdır
18:03 Kuzey ve Doğu Suriye'de yardımların engellenmesi protesto edildi
17:59 Putin: Suriye'nin bağımsız olması için elimizden geleni yapacağız
17:39 İlham Ahmed: Suriye'nin yeniden inşası için daha güçlü bir anlaşma arayışındayız
17:18 Gulzadi Beluc: Devlet politikası kadınları durduramaz
16:43 SES: Emekçiden yana bir sağlık sistemi inşa edilmeli
16:31 Zirai dondan etkilenen kayısı üreticilerine ziyaret
16:18 Selçuk Kozağaçlı tutuklandı
16:01 Bakırhan: Umarım bu dayanışma barış mücadelesine sahip çıkarak devam eder
15:43 Barış Anneleri'nden Önder için hastaneye ziyaret
15:41 İran 7 kadın sanatçının şarkı söylemesini yasakladı
15:28 ODTÜ çalışanlarından yürüyüş
15:26 Gazeteci Sapan’ın yargılandığı davada ceza istemi
14:56 CHP'nin kurultay davası ertelendi
14:34 Merkez Bankası politika faizini arttırdı
14:25 Günde 50 şiddet başvurusu: Sağlıkçılar taleplerini açıkladı
14:16 Hacettepe Üniversitesi’nde öğrencilere ÖGB saldırısı
14:12 Akçin'in taziyesine ziyaret
14:05 Kayıp çocuğun cenazesi bulundu
14:00 Babacan’dan ziyaret: Önder siyasetin barış yüzüdür
14:00 Cizîr Belediye Eşbaşkanı Güler Tunç’a ceza
13:51 'Yas hakkının engellenmesinde Diyanet'in görüşü nedir?'
13:43 Selçuk Kozağaçlı gözaltına alındı
13:42 Urmiye Cezaevi önünde idam protestosu
13:28 PTT çalışanları acil personel alımının yapılmasını istedi
13:06 Ağır hasta tutsak Çam kalp krizi geçirdi
13:05 Alevi kadınlar Suriye'deki katliamlara karşı insan zinciri oluşturacak
13:01 KCK’den Önder için açıklama
13:00 Ekinci davasında sanık polislerin tutuklanması talebine ret
12:16 Önder’in doktorları: Tedaviye olumlu yanıt veriyor, hayati risk sürüyor
12:03 Cevdet Yılmaz'dan hastaneye ziyaret: Erdoğan’ı bilgilendireceğiz
11:25 Hastaneden açıklama: Önder tedaviye olumlu yanıt veriyor
11:23 Çiğli Belediyesi'nde grev başladı
11:23 Hukukçu Manar Mounes: Yeni Suriye'de kadınlar eşit olmalı
11:20 Ceren Önder Kandemir: Babamın durumu daha iyiye gidiyor
11:18 Müdürden tutsaklara tehdit: Süreç sonlansın size ne yapacağımızı biliriz
10:53 Avukatlar İmralı’ya gitmek için başvurdu
10:46 Kobanê Davası'nda kararın gerekçesi bir yıldır yok!
10:40 Cinayeti rüşvetle kapatmaya çalışan 15 Temmuz Derneği Başkanı serbest
10:26 İmralı Heyeti'nin bakanlık görüşmesinin tarihi haftaya netleşecek
10:20 Sudan'da en az 8 bin kişi kayboldu
09:54 Senatör Sommaruga: Samimiyetin ilk adımı Öcalan’ın özgürlüğüdür
09:48 Avukat Beştaş: 'Umut hakkı'nın yanında daha ileri adımlar hayata geçirilmeli
09:41 Beşiktaş Belediyesi soruşturmasında yeni gözaltılar
09:37 'Tutsakların sağlığa, gıdaya erişim yok, uygulamalar insan haklarına aykırı'
09:07 Aile Yılı: Hedef itaatkar bir toplum yaratmak
09:04 Wan TUHAY-DER Eşbaşkanı: Hasta tutsaklar tahliye edilmeli
09:03 Tutsak anneleri devletten somut adım bekliyor
09:02 Dr. Sarria: Görüşmelerde Kürtçe’nin yasal olarak tanınması gündemleşmeli
09:01 Ekin Yeter: CPT’nin tutumu politiktir
09:01 Kadınlar sağlık hakkına erişemiyor: ‘Doğum’ değil yetersizlikler tartışılsın
09:00 Görüntüler 'gazeteci değilsin' iddiasını çürüttü
09:00 17 NİSAN 2025 GÜNDEMİ
08:54 Özerk Yönetim ve Şam, Efrîn gündemiyle toplanacak
08:50 Jean-Christophe Sellin: Abdullah Öcalan çözümde aktif rol almalı
16/04/2025
23:59 Irak: Êzidîlere ait araziler iade edilecek
23:35 Davutoğlu’ndan Önder’e ziyaret
23:06 Bakan Tunç'tan 'CHP'ye kayyım atanacağı' iddialarına ilişkin açıklama
22:12 Sırrı Süreyya Önder’in uyutulma süresi 5 gün uzatıldı
22:04 CHP’nin davası yarın: Milletvekilleri genel merkeze çağrıldı