Ekolojist Kanay: İşgalciler ve kapitalistler savaştan çıkar sağlıyor

img
AMED - Kurdistan’da yürütülen savaşın ekosisteme verdiği zararlara dikkati çeken ekolojist Zeki Kanay, “Eskiden köyleri yakıp göçe zorluyorlardı, şimdi ağaç kesimiyle hafızayı yok ediyorlar. Bazı rantçılar, işgalciler ve kapitalistler buradaki savaştan çıkar sağlıyor” dedi. 
 
Kurdistan coğrafyası, Hidroelektrik Santral (HES), Güneş Enerji Santrali (GES), Rüzgar Enerji Santrali (RES), güvenlik barajları, madenler yanı sıra savaş sahasında kullanılan kimyasal silahlar ve bombalarla ekolojik yıkıma uğratılıyor. 
 
Yıkım bazen de “irade gaspı” olarak tanımlanan kayyımlar eliyle yapılıyor. Amed’in Sur ilçesinde bulunan Hevsel Bahçeleri’nde “Kültür Park” projesi adı altında 25 metrelik yol açıldı. Kayyımlar eliyle sürdürülen ekolojik yıkıma dikkati çeken Ekoloji Derneği üyesi ve Barış Akademisyeni Zeki Kanay, kullanılan yöntemlerin kültürel hafıza üzerindeki etkilerini değerlendirdi. 
 
‘HEVSEL’DE TALAN DEVAM EDİYOR’
 
Hevsel’in 8 binlik bir geçmişi olduğunu ve 2015 yılında Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) tarafından Dünya Mirası listesine dahil edildiğini hatırlatan Kanay, “Bu bahçede birçok hayvan da yaşıyor. Ancak UNESCO'nun muhataplarından biri olan Tarım ve Orman Bakanlığı, bu soyguna gözünü ve kulağını kapatmış. Bu düzen devam ettikçe de talan daha da büyüdü. Son olarak Hevsel'de 25 metre yol yapmak istiyorlar. Bununla rantın önünü açmak istiyorlar. Oraya park yapmak, nehri doldurmak, ağaçları kesmek istiyorlar. Buna karşı da bir rapor hazırladık ama şu ana kadar çalışmalar durdurulmadı ve talan devam ediyor” dedi. 
 
YAKMANIN YERİNİ TALAN ALDI 
 
“Egemenlerin bu yönlü işgali ülkemizin hafızasını yok etmeye yöneliktir” diyen Kanay, “Orada geçimini sağlayan insanları da mağdur ediyorlar. Oradan para almak için bazı çiftçileri soyuyorlar. Sadece Hevsel değil, Cudi’de 2 yıl boyunca bir kıyım gerçekleştirdiler. Birkaç ay önce Cudi'de buna karşı bir kitlesel eylem düzenlendi. Orada da ağaçları kesmeye devam ediyorlar. Ayrıca Amed’in Pasur ve Lice ilçelerinde de yıllardır ağaçlar kesiliyor. Eskiden yakarlardı ama şimdi ağaçları kesip, yaşam alanı bırakmayıp, insanları göçe zorluyorlar. Koruculara kestirip, sattırıyorlar. Yıllardır Kurdistan topraklarında mayınlarla büyük bir tahribat yapılıyor. Ağaçları kesip, sonra madencilere yol açıyorlar. Aynı şekilde tek bir HES bile Kürdistan'ın doğası için büyük tehdit oluşturuyor, üzerine HES yapılmayan nehir kalmadı. Yani eskiden köyleri yakarak insanları bu ülkeden uzaklaştırıyorlardı, şimdi ise barajlar yaparak köyler, şehirler sular altında kalıyor, insanlar bu topraklardan sürülüyor. Devlet işgalci gibi davranıyor. Buradaki insanlara negatif gözle bakıyorlar. Buradaki yurttaşları zorla göç ettirip, metropolde ucuz işgücü olarak çalıştırılıyor, muhtaç kalsınlar diyorlar, makarna ve küçük bağışlarla insanlara destek oluyorlar” diye belirtti. 
 
‘İNSANIN COĞRAFYAYA İHTİYACI VAR’
 
Coğrafyanın insana değil, insanın doğaya ve hayvanlara ihtiyacı olduğunu hatırlatan Kanay, “Ekosistemler yıllar içinde oluşur ama bir yıl içinde bozulabilir. Ağaçların kesilmesinden hayvanlar etkileniyor, örneğin Hevsel'de 200 tür hayvan yaşıyor, Hevsel'de ağaçlar kesildiğinde tavukların üremesi de etkileniyor. Tüm insanlık üzerinde çok kötü bir etkisi var. İnsan hafızasından ve coğrafyasından uzaklaşınca, ekonomisinden de uzaklaşır ve köle olur. Bizi yiyeceklerimizden mahrum etmek, muhtaç duruma düşürmek istiyorlar. Aynı zamanda bu yağma tüm insanlığın kültürünü ve doğasını yok etmektedir. Binlerce yıllık bir kültür oluşmuş, bu coğrafyayı terk ettiğinizde onlardan payınız olmadan devam edemezsiniz. Sur'da insanlar binlerce yıldır bir kültür inşa etmişler. Şimdi o kültüre zarar veriyorlar” diye konuştu.  
 
‘BOMBALANARAK YOK EDİLİYOR’
 
Kurdistan'da süren savaşın doğa üzerindeki etkilerine de dikkati çeken Kanay, şöyle devam etti: “Bazı rantçılar, işgalciler ve kapitalistler buradaki savaştan çıkar sağlıyor. İnsanları, hayvanları ve doğayı katleden bu savaşa karşıyız. Savaş, suyu ve havayı, yani doğal iklimi etkiler. Doğa bombalanarak yok ediliyor. Hayvanlar öldürülüyor, ormanlar yakılıyor ve bu dünyanın iklimini değiştiriyor. Bir uçak uçtuğunda etrafa yaydığı yakıt atmosfere çok kötü gazlar salıyor, iklim değişikliğine neden oluyor. Bölgemizde birkaç yıldır yağmur ve kar iyi yağmıyor ve köylüler geçimini sağlamıyor. Bu da savaşın aynı zamanda iklim ve doğa üzerindeki etkisidir. Silahlar, uçaklar, bombalar vb. gibi savaş teçhizatı bunlar ilk faktörler doğal bozulmadır. Vietnam Savaşı’nda ABD, Vietnam gerillalarına karşı kimyasal silahlar kullandığında, o kimyasallar sadece insanları değil birçok hayvanı ve doğayı da öldürmüşü. Aynı şey bizim coğrafyamızda da yapılıyor. Tüm kurumlar, aydınlar, partiler savaşa karşı çıkmalıdır. Çünkü savaş bir insanlık suçudur.” 
 
‘GÜÇLÜ TEPKİ OLMALI’
 
Ekolojik tahribatlara karşı doğu- batı veya başka bir bölge diye ayırt etmeden aynı ölçüde tepki gösterilmesi gerektiğini vurgulayan Kanay, sözlerini şöyle tamamladı: “Batıda etkin olan bazı ekolojik kurumlar güçlü tepkiler göstermiyor. Ancak son yıllarda hem Kürdistan'da hem de Türkiye'de ekoloji birliği sağlanmakta ve ortak tepkiler verilmektedir. Yeterli olmasa da ileriye baktığımızda,  gelecek için umut verdiği söylenebilir. Gittikçe bağlar güçleniyor. Ne kadar güçlü tepki verirsek, bu tahribatı o kadar engelleyebiliriz. Yani birlik sağlanırsa bu feryatlar azalır. 2003 yılında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Dicle Vadisi’nde bir proje başlattı ancak o dönemde halktan sert tepki geldi ve proje durduruldu. Halk sorumlu davranır ve karşı çıkarsa bu yıkımları durdurulur.”
 
MA / Eylem Akdağ - Mahmut Altıntaş

Diğer başlıklar

01:26 Şenyaşar’dan AKP sıralarına: Katliam yapanları korumayın
04/10/2023
23:03 ÖHD: İmralı tecrit rejimine son verilmesi talebine ses olun
22:20 Polis HPG’li Şahin’in cenazesini aileden kaçırdı
21:39 Merdan Yanardağ’dan ilk açıklama: Boyun eğmeyeceğim
20:50 Mazlum Abdi Hakan Fidan’ı yalanladı
19:50 Cizîr’de 15 dakikalık yağmur yolları çamura çevirdi
19:25 Katledilen Suriyelilerin dosyasında etkili soruşturma yürütülmemiş
19:11 Meclis Kurdistan ifadesini ‘kaba ve yaralayıcı’ buldu!
19:03 Yeşil Sol Parti’li Eren’den AİHM’in Abdullah Öcalan kararı hatırlatması
18:50 KHK eylemi 262'inci haftasında: Mücadeleye devam
18:36 Avukat Karakaş davasında görgü tanığı: Polis aracıyla çarptı ezmeye çalıştı
18:02 Necmettin Fendik davasında ATK raporları inceleyecek
17:26 Kobanê Davası: HDP, 12 Eylül’den kalma barajı yıktı
17:13 Nagihan Akarsel Cenevre’de anıldı
16:05 Garawand’ın aile bireylerinin telefonlarına el konuldu
15:54 Gazeteci Merdan Yanardağ tahliye edildi
15:47 30 yıllık tutuklunun tahliyesi 6 ay ertelendi
15:34 Türkiye, 'internetin özgür olmadığı ülkeler' listesinde geriye gitti
15:33 Fidan, Kuzey ve Doğu Suriye'yi hedef aldı
15:27 Akarsel mezarı başında anıldı
14:20 Doğu Karadeniz'de sel ve heyelan
14:10 Avrupalı parlamenterler: Özerk Yönetim, krizin çözümünde yer almalı
13:57 İzmir Barosu: Hayvanları şiddetten kurtaracak düzenlemeler yapılsın
13:11 Kobanê Davası: Kendilerini yalanlayan tanıkların beyanları mütalaaya konuldu
13:08 Ahmet Türk davası: Demokratik siyaset yaptığımız için yargılanıyoruz
13:00 Milletvekili Doğan'ın davasında 'yargılamayı durdurma' talebine ret
12:06 Noori'yi katleden erkeğe ağırlaştırılmış müebbet hapis
11:56 Gazeteci ve siyasetçilerin 'akademi' davası ertelendi
11:53 Hatay'da 4.0 büyüklüğünde deprem
11:43 İran'da rejim güçleri 16 yaşındaki genç kadına saldırdı
11:37 Özgürlük Yürüyüşü'nde 4'üncü gün: İktidar suç işliyor
11:02 Erdoğan'ın programları rahatsızlığı nedeniyle iptal edildi
10:44 Kırmızıgül: Nagihan yeniyi yaratmaktan korkmazdı
10:36 Jineolojî Dergisi: Nagihan'ın mücadelesi tüm dünyada yankılanıyor
10:32 Kadın cinayetinde 'haksız tahrik' indirimi onandı
10:22 3 günde 112 gözaltı
09:53 Giyadîn’in yeraltı suları hedefte
09:24 ABD Temsilciler Meclisi Başkanı McCarthy kendi partisinin oylarıyla görevden alındı
09:08 Amed’te mahalleli uyuşturucuya karşı örgütlendi
09:08 Verimi düşük bağ bozumu
09:07 Êlih kayyımı Buğday Pazarı'na göz dikti!
09:06 9 Ekim’e çağrı: Kitlesel sahiplenmeyle tecrit aşılır
09:05 Av. Erol: İmralı zaman makinasıdır, geleceğinizi gösterir
09:04 Uluslararası komplo: 25 yılda savaşa 720 milyar dolar harcandı
09:00 04 EYLÜL 2023 GÜNDEMİ
03/10/2023
23:11 3’üncü İzmir Uluslararası Mülteci Film Festivali başladı
23:07 Nagihan Akarsel için Kobanê’de anma töreni
22:39 Yeşil Sol Parti’nin Çanakkale’deki futbol turnuvası engellendi
22:07 Mêrdîn’de savcıdan kadına şiddet: Kamera kayıtları toplanmadı
21:28 Dilan Kortak davasında mahkeme görevsizlik kararı verdi
20:56 Durak, uzaklaştırma kararı ve şikayetlere rağmen katledildi
19:52 Nijerya’da Lassa salgınından 181 kişi hayatını kaybetti
18:55 EŞİK Meclis’te: Eşitlikten vazgeçmeyeceğiz
18:45 Kadınlar Birlikte Güçlü: Şüpheli şekilde yaşamını yitiren Kübra’ya ne oldu?
18:02 ‘Üniformalıların işlediği suçlara karşı sessiz kalmayacağız’
17:56 Yeşil Sol Parti: Savaştan beslenenlerin tehditleri yok hükmündedir
17:51 Muğlalılar, imar planının iptalini istedi
17:47 'Gençler özel savaş politikalarınıza boyun eğmeyecek'
17:43 Kobanê Davası’nda fotoğraflarla konuştu: Erdoğan’a hangi ceza istenecek?
17:17 Edremit'te moloz dökülen alanda yangın
17:01 Kadınlardan Uçar'a destek: İrademizdir
17:00 HDP eski Gençlik Meclisi üyesinin davası ertelendi
16:26 Kaldıraç okurları: Taciz ve tehdit ediliyoruz
16:01 Vartinis’te anma: 30 değil, 300 yıl da geçse unutmayacağız!
15:46 Tarım işçilerini taşıyan minibüs devrildi: 10 yaralı
14:58 MKGP’den Nagihan Akarsel için açıklama
14:52 Ayşenur Arslan serbest bırakıldı
14:48 İran saldırısında bir kolber katledildi
14:40 ‘Suruç için adalet’ istedikleri için tutuklanan iki kadın tahliye oldu
14:30 DAD: Canlarımız serbest bırakılmalı
13:57 İki üniversitede yemekhane zamlarına tepki
13:24 Skandal sözler eden İmam hakkında suç duyurusu
12:54 Gazeteci Ayşenur Arslan gözaltına alındı
12:46 Akın: Yeni anayasa için önce yol temizliği yapılmalı
12:07 Evde emniyete ait dinleme cihazı bulundu
12:06 Eylül ayında Rojhilat ve İran’da en az 463 gözaltı
11:57 'Özgürlük Yürüyüşü'nde 3'üncü gün: Zeytinlikler talan ediliyor
11:51 Abdullah Öcalan’ın avukatlarından yeni görüşme başvurusu
11:15 Ankara eyleminde hayatını kaybedenlerin kimlikleri açıklandı
11:08 Kömür ocağında göçük: Bir işçi yaşamını yitirdi
10:56 Cumartesi Anneleri eylemine dönük polis şiddeti bilirkişi raporunda
10:43 DFG: 4 gazeteci tutuklandı, 268 habere erişim engeli getirildi
10:42 43 öğrenciye taciz davası: Tanık gelmedi, duruşma ertelendi
10:35 İzmir'de polis bir kadını katletti
10:34 Gözaltı protestosunda gözaltına alınan 10 kişi serbest
10:25 Dersim merkezli operasyonda 6 gözaltı
10:13 Sağanak yağış etkisini sürdürüyor
10:05 Ankara saldırısıyla ilgili 18 ilde 90'ı aşkın gözaltı
09:59 ENAG'ın enflasyon rakamı: Yüzde 95,33
09:23 Kayyımın ithal bürokratından geriye usulsüzlükler kaldı
09:13 ‘Çatışmada öldürüldü’ denilen taksicinin dosyası 6 yıldır gizli
09:12 Kayyım yıkımına karşı bir araya gelme daveti
09:09 Türkdoğan: İmralı’daki hukuk Türkiye’de ikili sistem yarattı
09:08 TJA, İstanbul’un 3 bölgesinde sahada olacak
09:07 Uluslararası komploya karşı özgürlük talebi
09:06 'Özgürlüklerin gasp edildiği ortamda yeni anayasadan bahsedilemez'
09:05 Kadınlar ‘jin, jiyan, azadî’ etrafında birleşti
09:04 'Tecrit topyekun mücadele ile kaldırılır’
09:00 03 EKİM 2023 GÜNDEMİ
08:56 Gazeteci Merdan Yanardağ'ın ilk duruşması yarın
02/10/2023
23:55 HPG’li Oğuz polis ablukasında defnedildi
23:49 Adana’daki iki belediyeden 13 kişi tutuklandı
20:21 Qoser’de bir kadın katledildi
20:10 Kürtçe basın toplantısı nedeniyle Öcalan hakkında tutanak tutuldu
19:46 İzmir’de okulda yaşanan tacize karşı suç duyurusu
19:30 Kuzey ve Doğu Suriye’nin aile hukuku tartışıldı
18:34 HPG’li Oğuz’un cenazesi polis tarafından kaçırıldı
18:32 Avukata şiddet uygulayan polisin dosyası Ağır Ceza’ya gönderilecek
18:09 Bedlîs’te su kesintisi nedeniyle okul ve cami kapatıldı
17:57 Nijer’deki askeri yönetimden Cezayir’in ‘arabuluculuk’ teklifine olumlu yanıt
17:53 Kobanê Davası: HDP’nin yaptığı çağrıyı BM de yaptı
17:22 Kadınlardan uzman çavuş tacizi protestosu: Sessiz kalmayacağız
17:05 Yılmaz Özalp sloganlar eşliğinde uğurlandı
17:05 Irak Cumhurbaşkanı Reşid: Türkiye’nin ihlalleri sivillerin ölmesine neden oluyor
16:56 TJA: İktidar üniformalı tecavüz faillerine alan açtı
16:47 30 yıl sonra tahliye olan Çalışır’a kitlesel ziyaret
16:24 Mêrdîn’de bir genç tutuklandı
16:21 Gözaltılara tepki: HDP ve Yeşil Sol Parti’ye saldıran iktidar, kumpas iktidarıdır
15:51 Sağlık emekçilerinden bakan’a: Sağlıkta şiddeti tweetle’mi önleyeceksiniz?
15:03 Kadınlar Nagihan Akarsel için BM ile görüştü
14:54 'Qers halkı kayyıma yerel seçimde cevap verecek'
14:43 Aydın'da bir günde 4 ÇED kararı
14:14 Gözaltına alınan siyasilerin soruşturmasında ‘gizlilik’ kararı
14:10 'Nükleer silah kullanma' davasında mütalaa verilecek
14:01 Nobel Tıp Ödülü sahiplerini buldu
13:59 'Can Atalay'a Özgürlük Yürüyüşü' ikinci gününde
13:32 Tahliye talebinin ret edilmesinden 2 gün sonra yaşamını yitirdi
12:55 4 vekilin dokunulmazlık fezlekeleri Meclis'te
12:04 İstanbul'da gözaltılar protesto edilecek
11:50 Çocuğa tecavüz davası: Sanık korucunun 'zorla kaçırdım' mesajı dosyada
10:39 Bangladeş'te dang humması salgınında can kaybı bini aştı
10:04 11 il için sarı ve turuncu kodlu uyarı
09:26 Xwebûn 'Her şey özgürlük için' manşetiyle çıktı
09:21 Akın: Krizlerin temelinde İmralı tecridi var
09:20 ‘Abdullah Öcalan etrafında kenetlenen bir halk gerçekliği var’
09:20 Cumartesi Annesi Tosun: Devlet kayıplar arşivini açıklasın
09:17 Soylu hedef gösterdi, emniyet mail attı: 15 yıl hapsi isteniyor
09:13 AYM açlık grevi gerekçesiyle verilen cezalarda ihlal görmedi!
09:11 Fatma Öcalan: Ağabeyimle görüşmek istiyorum
09:06 İmralı tecridi: AİHM ve CPT’nin varlığı tartışmalı hale geldi
09:03 Çiçek: Tecride karşı daha büyük direneceğiz
09:00 02 EKİM 2023 GÜNDEMİ
08:49 İstanbul ve Kırklareli'nde ev baskınları
01/10/2023
23:42 FilmAmed Belgesel Film Festivali sona erdi
23:23 Metina, Biradost, Balekayetî, Amediyê ve Kandil’e hava saldırısı
21:18 Batman Petrolspor'a saldırı
20:45 Babil’de çıkan yangında 7 kişi hayatını kaybetti
18:28 HPG’den Ankara açıklaması
18:02 Amedspor, Uşakspor deplasmanından lider döndü
17:15 DAD kongresinde 'eşit yurttaşlık' talebi