Çölleşme ve Kuraklık Günü: Dünya yok oluşa gidiyor

img
İZMİR - Ekolojik tahribat nedeniyle dünya kuraklık ve çölleşme riskiyle karşı karşıya. Ekoloji Birliği Eş Sözcüsü Halime Şaman, kuraklığın insanlara kıtlık olarak geri döneceği ve tüm yaşamı değiştireceği uyarısında bulundu. 
 
Dünyayı yok oluşa götüren ekolojik talanın en büyük etkileri arasında yer alan çölleşme ve kuraklık, son yıllarda yaşanan ormansızlaşma ile birlikte kendisini daha da hissettiriyor. Özellikle kömürlü termik santraller ve yoğun fosil yakıt kullanımı atmosferdeki karbon oranını arttırırken, bunun sonucu ise küresel ısınma olarak milyarca insanı doğrudan etkiliyor. 
 
Birleşmiş Milletler (BM) 1994 yılında bu duruma dikkat çekmek amacıyla 17 Haziran'ı "Dünya Çölleşme ve Kuraklık Günü" ilan etti. Fakat küresel şirketler ve devletler çölleşmeyi arttıracak adımlar atmaktan hiç vazgeçmedi. Özellikle son 5 yılda Brezilya Yağmur Ormanları’nın kesilmesiyle başlayan süreç tüm dünyayı ciddi bir kuraklık riskiyle karşı karşıya bıraktı. Bu yıl başında Fransa ve Almanya'dan yapılan açıklamalara göre yer altı suları kururken, iki ülkede kuraklık yaşama tehlikesi altına girdi.
 
OLAĞANÜSTÜ SICAKLAR GELİYOR
 
Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO), Doğu Büyük Okyanus yüzey sularının sıcaklığındaki büyük salınımların ve bunun sebep olduğu atmosferik olaylar olarak tanımlanan El Nino'nun başlayacağı uyarısında bulundu. Önümüzdeki aylarda görülmemiş rekor sıcaklıkların yaşanabileceği uyarısında bulunan WMO, Temmuz ve Ağustos itibariyle tüm dünyanın El Nino etkisine gireceğini bildirdi. Kasırgaların ve kuraklığın artacağı bu dönemler için uzmanlar şimdiden uyarıyor. El Nino etkisini 2023 sonbahar mevsimi, 2023/2024 kış mevsimi ve 2024 yaz mevsiminde görülecek. 2024 yazında ise rekor sıcaklar görülecek ve orman yangınları riski yükselecek.
 
Türkiye ve Kurdistan'da ise hız kesmeden devam eden ekolojik talan tüm bölgeyi çölleşme ile yüz yüze bıraktı. Meteoroloji Genel Müdürlüğü'nün Mayıs 2022-Nisan 2023 kuraklık riski haritasına göre birçok il çok şiddetli ve olağanüstü kurak olarak görünüyor. Özellikle ekolojik talanın yoğun olduğu Kuzey Marmara, Muğla ve çevresi, Mereş, Dîlok, Mersin, Hatay ve Adana olağanüstü kurak bölgeler arasında.
 
BARAJLAR KURUDU
 
Bu bölgelerde ciddi bir kuraklık yaşanırken barajların doluluk oranı düştü, bazı kentlerde su kullanımı kısıtlamaları geldi. Çanakkale'de kentin içme ve kullanma suyunu sağlayan tek baraj olan Atikhisar Barajı'nda yaşanan kuraklık nedeniyle barajdaki su miktarı 28 milyon metreküp seviyesine kadar düştü. Bu durum karşısında Çanakkale Belediyesi ise 2 Mart tarihinde aldığı encümen kararıyla su tüketimine kısıtlamalar getirdi ve süresini 31 Ağustos tarihine kadar uzattı. Yine Balıkesir Büyükşehir Belediyesi de il merkezinin içme ve kullanma suyu kaynağı olan İkizcetepeler Barajı'nın doluluğunun geçen yıla göre yüzde 50,45'ten yüzde 28,94'e düşmesi nedeniyle tasarruf çağrısında bulundu.
 
GÖLLER YOK OLDU
 
Yine kuraklığın etkisiyle göller ve derelerde kururken, uzmanlar bu yaz ciddi su sorunu yaşanacağı uyarılarında bulundu. Manisa'da bulunan Marmara Gölü tamamen kururken Aydın'da bulunan Bafa Gölü ciddi bir kuruma riski ile karşı karşıya. Wan Gölü'nde su seviyesini düşüren kuraklık yaban kuşlarının konaklama alanı olan sazlıkları da olumsuz etkiliyor. Öte yandan Konya'nın Karapınar ilçesindeki Meke Gölü'nün kuraklık sorununu baş gösteriyor. 9 bin yıl önce volkanik patlama ile oluşan ve 'Dünyanın nazar boncuğu’ olarak tanımlanan göl yavaş yavaş kuruyor. Daha önce 12 metre derinliğinde su bulunan Meke Gölü, yıllardır süren kuraklık sonucu yer altı su seviyesinin sürekli düşmesi nedeniyle kurudu. Mayıs ve Haziran ayındaki yağışlar nedeniyle sadece bir miktar su oluştu.
 
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ
 
Yaşanan kuraklığı, nedenlerini ve sonuçlarını Ekoloji Birliği Eş Sözcüsü Halime Şaman ile konuştuk.
 
Kuraklık sorununu soyut hale getirmek için “iklim krizi” denildiğini kaydeden Şaman, yaşananın bir iklim değişikliği olduğunu vurguladı. Bunu tetikleyenin de kontrol edilemez para hırsı, kışkırtılmış tüketim ve kaynakların hızla yok edilmesi olduğunun altını çizen Şaman, "Şu an bulunduğumuz Akbelen'de bir mücadele sürüyor. Kuraklığın önündeki en önemli yutak alanlarından birisi olan Akbelen'deyiz. Buradaki mücadelenin nedeni havayı, toprağı, yeraltı su kaynaklarını kirleten termik santrallere kömür çıkarmak istiyorlar. Buranın altında bir kömür madeni olduğunu söylüyorlar. Oysa ki araştırmalar buradaki kömürün bir maden olarak tanımlanmayacak bir yapıda olduğunu söylüyor. Muhtemelen teşvik ve imtiyazlarla ormanları yok ediyorlar" dedi.
 
ÇÖLLEŞME, KITLIK, ORMAN YANGINLARI
 
Doğanın kendini yenileyeceği imkanlardan yoksun kalmasının, insanlara kıtlık ve gıdaya erişim eşitsizliği olarak geri döneceğini belirten Şaman, bu kuraklığın sonucunda Türkiye'yi orman yangınlarının da beklediğini dile getirdi. Kuraklık ve nem oranının düşmesinin 2021 yılında 11 gün boyunca sönmeyen yangınlara neden olduğunu anımsatan Şaman, "Orman yangını olduğu zaman yutak alanı azalır ve bu birbirini tetikleyen bir kısır döngüye dönüşür. Kuraklığın ortaya çıkması demek sulak alanlardaki habitatın yok olması ya da çeşitliliğin azalması demek. Birbirinin varlığının sürdürmesine yardımcı olan yaşamların türlerinin azalması ve canlılığının yok olmasıyla ilgili bir çölleşme sürecini getirecek" diye belirtti.
 
'TÜM YAŞAMI ETKİLEYEBİLİR'
 
Bu duruma karşı insanlara çok iş düştüğünü kaydeden Şaman, sokağın hareketlenmesi ve yaşama kast eden politikalara karşı durmak gerektiğinin altını çizdi. Şaman, "Kuraklık tüm yaşamı değiştirebilecek bir süreci tetikleyebilir. Yaşamın döngüsü için su vazgeçilmez ama buna erişemiyorsunuz. Yani şu an musluğu açıp içtiğiniz suyu belki ileride parayla satın alamayacaksınız. Bu bizi yok edecek bir süreç. Kuraklığa karşı yaptığımız çağrılar farkındalık yapmak anlamında kıymetli. Ama kuraklığın kim tarafından yaratıldığı deşifre edilmeden buna karşı bir farkındalık yaratmanın anlamı yok. Bizim deşifre etmeye ihtiyacımız var" diye konuştu.
 
MA / Tolga Güney
 

Diğer başlıklar

14/06/2025
23:41 İran’dan İsrail’e yeni füze saldırıları
23:13 İran: 10 İsrail savaş uçağını düşürdük
23:10 İsrail'den İran'ın 6 kentine saldırı
23:06 Tetwan’da 16 gün sürecek olan festivalin tanıtımı yapıldı
22:35 İngiltere’den Ortadoğu’ya askeri takviye kararı
22:29 İsrail'de OHAL uzatıldı
22:26 Erdoğan, Trump ile telefonda görüştü
22:21 Mezopotamya Vakfı, kongresini gerçekleştirdi
22:12 Suriye'de Mürşidi gençlerin katledilmesine karşı binlerce kişi alanlara çıktı
22:07 Qaîm Sınır Kapısı yeniden açıldı
21:07 İsrail, İran'da gaz sahasını hedef aldı
21:02 Xelfelî’de Kitap Günleri 3’üncü gününde
20:58 İran, İsrail'e ait 3 İHA'nın düşürüldüğünü duyurdu
20:10 Ma Music Günleri 3’üncü gününde: Çocukları müziksiz bırakmayacağız
19:59 Depremin 28’inci ayında adalet çağrısı
19:45 Şirnex’te yüzlerce kişi çocuklar için yürüdü
19:32 Erdoğan, Pezeşkiyan ile telefonda görüştü
19:26 ABD-İran görüşmesi iptal edildi
19:19 Önder'in anısına uçurtma şenliği
19:15 Ankara’da engelliler hakları için yürüdü
19:07 Wan'da Kaytan ve Altun için anma
18:54 Zelenskiy: Ortadoğu'da gerilim tırmandığında İsrail'e yardım artıyor
18:23 Ekinci’nin taziyesine kitlesel ziyaret
18:17 Aleviler Barış ve Demokratik Toplum Çağrısı’nı tartıştı
17:52 Amed’de uyuşturucuya karşı yürüyüş: Tedbir almak zorundayız
17:39 MGK'den Gazeteci Perihan Erkılınç için dayanışma çağrısı
17:22 Xana Axpar’da traktörün altında kalan işçi yaşamını yitirdi
17:22 Sağlık Çalıştayı: Kadının öz bilgisine kulak verilmeli
17:01 ‘Köye dönüş haktır engeller kaldırılsın’
16:59 Kürt siyasi parti ziyaretlerinde Kürtlerin birliği ön plan çıktı
16:38 Adana'da 'Direnişten Geleceğe 15-16 Haziran' Sergisi
16:28 Kıbrıs paneli: Adada barışçıl bir gelecek nasıl mümkün olabilir?
16:19 DBP: Cinsel istismarla ahlaki politik toplum değerleri hedef alınıyor
15:53 PJAK’dan İran açıklaması: Özgürlük halkın demokratik mücadelesindedir
15:23 İsrail’in saldırıları sürüyor: 3 bilim insanı öldürüldü
15:18 İHD Wan’da ve İzmir'de kongreye gitti: Öcalan’ın çağrısını sahiplenelim
15:16 Hayati tehlikesi bulunan tutsaklara özgürlük çağrısı
15:11 3 kentte Altun ve Kaytan anması
14:50 Zeyrek'in ölümüne dair 3 tutuklama
14:47 Bayındır: Saldırgan tutumdan vazgeçilmeli
14:31 İzmir ve Aydın'da orman yangını
14:03 Tutsak kadınlara dayanışma kartları
13:49 KHK eylemi: Ülkeye barış gelmeli
13:38 TTB’den 'savaşı durdurun' çağrısı
13:20 Kayıp yakınlarından yüzleşme çağrısı
13:02 Tahliyesi 5 kez ertelenen İşçi tahliye oldu
12:28 Şenyaşarlar anması: Barış için adım atılmalı
12:27 Cumartesi Anneleri 1055'inci haftada Nurettin Çur'un akıbetini sordu
12:21 İsrail'in Tebriz'e saldırısında 2 komutan öldürüldü
11:58 Bakırhan: Öcalan'ın Kürt liderlerle görüşmesi sürece katkı sunar
11:57 İran: Müzakerelere katılıp katılmayacağımız belli değil
11:12 Dernek başkanı silahlı saldırıda yaşamını yitirdi
11:00 15 kentin baro başkanı süreç gündemiyle Ankara’ya gidecek
10:50 Gerry Adams'tan Öcalan'a destek: Özgürlüğü hayati önemdedir
10:29 İran'da yeni Genelkurmay Başkanı atandı
10:08 İran Hürmüz Boğazı'nı kapattı
10:07 Şirnex’teki cinsel istismara ortak tepki: Failler cezalandırılsın
10:01 Gurbetelli Ersöz Kadın Gazetecilik Ödüllerı düzenleniyor
09:53 Büyük İşçi Direnişi'nin yıl dönümü: Mücadeleyi büyütelim
09:40 İşçi servisi kaza yaptı: 20 yaralı
09:06 İran'dan İsrail'e yeni füze saldırısı
09:03 Türkmenlerden süreç değerlendirmesi: Abdullah Öcalan'a güveniyoruz
09:03 Dr. Yıldız Önen: Sığınmacılara mültecilik hakkı verilmeli
09:03 Dêrsimliler: Saldırılar dursun, Meclis'te komisyon kurulsun
09:03 İktidarın süreç sınavı: Yerel yönetimler
09:02 Mexmûrlular Öcalan'ın çağrısının arkasında: Fırsat kaçırılmamalı
09:00 14 HAZİRAN 2025 GÜNDEMİ
13/06/2025
23:45 Lübnan, hava sahasını uçuşlara kapattı
23:29 Macron: İran'ın nükleer silahları hepimize yönelik bir tehdit
23:22 İran: İsrail'e saldırılar sert ve kararlı olacak
23:16 Manisa'da iş cinayeti
22:44 Şemrex'te tarım arazisinde yangın
22:03 İran, İsrail'e füze ile saldırdı
21:49 Şirnex’te tecavüz protesto edildi: Uyuma çocuklarına sahip çık
21:13 Husilerden İsrail’e füze saldırısı
21:08 Putin'den İsrail-İran arasında arabuluculuk yapma teklifi
20:24 7'nci Ma Music Günleri 2'nci gününde
20:10 Netanyahu: Saldırılar sürecek, İran karşılık verecek
20:00 İsrail'in saldırıları sürüyor: Tahran'da patlama sesleri duyuldu
19:31 31 yılın ardından tahliye olan Ahmet Tekin ziyaret edildi
19:25 Wan'da kayyım tahribatı anlatıldı
19:17 Reyhan Hacıoğlu cezaevinden çıktı: Kaldığım yerden devam edeceğim
18:37 DEM Parti: İsrail saldırıları bölge halklarını riske sokuyor
18:27 Netanyahu, Trump ve Putin ile görüştü
18:12 Ankara'da İsrail saldırıları gündemiyle toplantı
17:57 30 yıllık tutsaklığın ardından tahliye edilen Ekinci yaşamını yitirdi
17:41 KCK’den İsrail’in saldırılarına ilişkin açıklama
17:21 Bahçeli: İsrail’in nihai hedefi Türkiye’dir, güç kullanarak yanıt verilmeli
17:09 BM Güvenlik Konseyi, İran'ın talebiyle bugün toplanacak
16:56 'Şeklen iyi halli' denilerek tahliyesi 8 ay ertelendi
16:46 Küresel Cinsiyet Uçurumu Raporu açıklandı
16:34 Şemrex'teki yangın bölgesi yeniden alev aldı
16:16 İran'a saldırı: 78 ölü, 329 yaralı
16:03 Türkiye 4 ülkeye hava yolu seferlerini iptal etti
15:53 Bakırhan siyasi partileri ziyaret edecek
15:50 Bağdat'taYeşil Bölge’nin tüm yolları kapatıldı
15:44 Eskişehir Ekoloji Derneği kuruldu
15:41 Queen Seracılık'ta yetki davası görüldü
15:24 DEM Parti'den Pirsûs'ta çiftçi buluşması: Üreticinin yanındayız
15:16 Temel Conta davasında bilirkişi raporu beklenecek
15:00 Erdoğan: İsrail bölgeyi felakete sürüklüyor
14:55 Pezeşkiyan: Güçlü ve sert yanıt verilecek
14:55 3 ülke liderinden İran görüşmesi
14:39 Göç Haftası programı açıklandı: Topraklarınıza dönün
14:19 Kakşar Oremar: Saldırılar İran’ı nükleer üretiminden vazgeçirmeye yönelik
14:17 Şirnex’te ağaçlık alanda yangın
13:44 Yangın mağdurlarıyla dayanışma komisyonu kuruldu
13:38 Trump'tan yeni açıklama: Sonraki saldırılar daha acımasız olacak
13:28 Sulama kanalına düşen işçinin cenazesi bulundu
13:28 Şemrex’te yangın: Bir noktada kontrol atına alındı, başka yerde çıktı
13:17 İzmir'de ormanlık alanda yangın
13:16 KESK: Kamu emekçileri 14 yıldır toplu iş sözleşmesiyle oyalanıyor
12:57 İsrail: Saldırıların ilk aşaması tamamlandı
12:56 Federe Kürdistan Bölgesi'ndeki tutsaklar hakkında bilgi istenildi
12:48 Kadın katliamında beraat gerekçesi: Şiddet uygulaması öldürdüğü anlamına gelmez
12:42 İsrail’den İran’a yeni saldırı: Tebriz ve Şiraz hedef alındı
12:41 'Deprem üretme zamanı gelen’ 30 fay belirlendi
12:39 Gazeteci Reyhan Hacıoğlu hakkında tahliye kararı
12:22 İran BM'yi acil toplantıya çağırdı
12:05 Ailelerden İmralı'ya gitmek için başvuru
12:01 NATO: İsrail’in İran saldırısı tek taraflı
12:00 Prof. Kothari: Yüzümüzü Abdullah Öcalan’a çevirmeliyiz
11:26 İran öldürülen komuta kademesi yerine yeni isimler atadı
11:05 Miks'te şüpheli çocuk ölümü
11:03 Sivas'ta deprem
11:03 Şemrex'te orman yangını
10:51 IAEA: İran’ın nükleer tesislerinde sızıntı yok
10:43 Türkiye'den saldırılara dair ilk tepki
10:26 ‘Gençlik ve Demokratik Toplum’ konferansı programı açıklandı
10:14 Michael Hardt: Öcalan'ın kararını takdir ediyor ve destekliyorum
10:06 Kayyım sosyoloğu tuvalet temizlemede görevlendirdi!
10:04 Suriye'de neler oluyor?
09:54 Gezici Çocuk Tiyatro Günleri düzenlenecek
09:38 İran, ABD ile nükleer müzakereleri durdurdu
09:18 Ankara'da yurttaşlar sürece dair ne düşünüyor?
09:11 İran'dan insansız hava araçlarıyla misilleme
09:05 Kadın gazetecilere polis şiddetine takipsizlik
09:04 Riha Ticaret Odası yöneticisi: Geleceğimiz için süreci destekliyoruz
09:04 Silopiya’da katledilen 3 kadının anneleri: Öcalan'ın özgürlüğü sağlanmalı
09:03 Kuzey ve Doğu Suriye'yi ziyaret eden Degenhardt: Sol bir bakış açısından en umut verici model Özerk Yönetim
09:02 Gençler 'Demokratik Toplum' konferansında buluşacak
09:01 Halkların temel hakkı, iktidarların korkusu: Anadil
09:01 Wan'da 4 bin öğrenci MESEM'e kayıtlı: Aileler eğitimden umudu kesti
09:00 13 HAZİRAN 2025 GÜNDEMİ
08:40 Trump: Misilleme olursa İsrail'i savunuruz
08:39 Irak hava sahasını kapatıp tüm uçuşları durdurdu
08:33 İsrail saldırısında hayatını kaybedenler
08:26 4 gazeteci gözaltına alındı
08:12 ABD'den ilk açıklama: Operasyonda rolümüz yok
08:10 İsrail'de olağanüstü hal ilan edildi