Sosyolog Barış: 74’üncü Ferman Türkiye'nin saldırılarıyla sürüyor

İSTANBUL - Êzidîlere dönük 74’üncü Ferman’ın Türkiye’nin saldırılarıyla sürdüğünü belirten sosyolog Azad Barış, "İnancımız, dinimiz, kültürümüz, dilimiz, müziğimizle her şeyi özgürce yaşamak istiyoruz" dedi. 
 
DAİŞ’in Êzidîlerin yurdu Şengal’e yönelik 2014 yılında gerçekleştirdiği soykırımın üzerinden 9 yıl geçti. 2014 yılının Haziran ayında Irak’ın Musul kentini ele geçiren DAİŞ, 3 Ağustos 2014’te ise Şengal’e yöneldi. KDP güçlerinin geri çekilmesi sonrası Êzidîler savunmasız bırakıldı. DAİŞ saldırıları sonucu Êzidîlere 74’üncü Ferman yaşatıldı. Binlerce Êzidî ya katledildi ya da göç yollarına düştü. Kaçırılan kadın ve çocuklar köle pazarlarında satıldı. 
 
Şengal Dağı’na sığınmayı başaran Êzidîler, 12 HPG’linin Şengal’e ulaşması sonucu kurtulmaya başardı. DAİŞ’in HPG’liler tarafından püskürtülmesinin ardından Yekineyên Parastinên Sivîl (YPG) güçlerinin açtığı insani koridorlar ile Êzidîlerin Kuzey ve Doğu Suriye’ye geçişi sağlandı. 
 
74’üncü Ferman’ın ardından Amerika Birleşik Devletleri ve Türkiye’nin baskısıyla Irak hükümeti ve KDP yönetimindeki Federe Kurdistan Bölgesel hükümeti arasında imzalanan Şengal Anlaşması’yla, Êzidîler yeniden hedef alındı. Anlaşma sonrası Türkiye’nin hava saldırılarının yanı sıra Irak Ordusu’nun Şengal’e dönük saldırıları başladı. Ancak Êzidîler, her türlü saldırıya rağmen topraklarını terk etmedi. 
 
Êzidî sosyolog Azad Barış, 9’uncu yılına giren saldırıları ve sonrasında yaşanan gelişmeleri değerlendirdi.
 
Azad Barış
 
‘KÜRT OLDUKLARI İÇİN KATLEDİLDİLER’
 
Êzidîlerin kültürünü ve inancını Kurdi olarak yaşadığını, duasını, haykırışını Kürtçe yaptığını belirten Barış, “Êzidîlerin katline sebep olan Kürtlüktür” dedi. Êzidîlerin Kurdi olan bütün değerleri inançlarında ve kültüründe muhafaza ettiğini dile getiren Barış, Êzidîlere karşı her katliamı, muhafaza edilen değerlere saldırı olarak nitelendirdi. Barış, “Onun içinde halklar beşiği olarak tanımlanan bu coğrafyada, Êzidîlerin kanı 73 kez toprağa karıştı. Ve nedeni de inançlarıdır. Êzidîlerin inancı Kurdistani’dir, Kürtçedir. O nedenle saldırıya uğrarlar. Êzidîlerin tarih boyunca saldırıya uğramalarının sebebi sadece Êzidî oldukları için değil, Kürt Êzidî oldukları içindir” ifadelerini kullandı.
 
KADINLAR NEDEN HEDEF ALINDI?
 
“Halkların bahçesi olarak tanımlanan Mezopotamya, Êzidîler için hiç de bahçe olmamıştır” diyen Barış, tarih boyunca Êzidîlerin bu topraklarda sürekli olarak imha edilmek istendiğini söyledi. Êzidî toplumunun dil, kültür ve inanç değerlerinin taşıyıcısı olan kadınların katledilip köle olarak pazarlarda satılarak toplumsal hafızanın silinmek istendiğine işaret eden Barış, bu saldırıların halen günümüzde devam ettiğini sözlerine ekledi. 
 
ULUS DEVLETLERİN PLANLARI 
 
DAİŞ’in arkasında ulus devletlerin olduğunu ifade eden Barış, gerçekleştirdiği katliamlara dikkat çekerek, yaşanan tüm katliamlar gibi Şengal Katliamı’nın da planlı olduğunun altını çizdi. Barış, “Bu yapı ulus devletlerin planladığı bir projeyi harekete geçirmek için ortaya çıkarıldı. Ve hedeflerinde hiç şüphesiz halklar, inançlar vardı. Bu az kalmış inançlardan biri de Êzidîler’di ve Kürtlerin özellikle Rojava’da, Ortadoğu’da estirdiği ‘Yeni bir yaşam mümkündür’ mottosu var. Aslında Kürtlerin elde ettiği ya da dünyaya yaydıkları bu süreci engellemek ve o değerler merkezi daha oluşmadan onu yıkmak için yaptılar. Êzidîlerin de hedefte olmasının nedeni buydu. Bu organize bir şeydir. Amaç demografik yapıyı değiştirmek. Etnik temizlik üzerinden toprağı Êzidîsizleştirmek” diye kaydetti.
 
‘KATLİAM TAMAMLANMAK İSTENİYOR’
 
Türkiye’nin Êzidîlerin ve tüm bölgeye dönük hava saldırılarına dikkat çeken Barış, Türkiye’nin 2021’de Şengal’de bir hastaneyi bombaladığını ve sivillerin yaşamını yitirdiğini hatırlattı. Türkiye’nin bu saldırılar nedeniyle yargılanacağını belirten Barış, “Türkiye DAİŞ’in bitiremediğini uçaklarla, bombalarla bitirmeye çalışıyor. Bıraksınlar bu düşmanlığı. Bu katliam, jenosidin devamıdır. Türkiye yanlıştan dönmeli, bu düşmanlığı yapmamalı” dedi. 
 
İKİ KADIN DÜNYAYA DUYURDU
 
KDP’nin DAİŞ saldırılarında Êzidî halkını sahipsiz bırakarak kaçtığını belirten Barış, o dönemde gazeteci Berfin Hezil’in Şengal’de KDP güçlerinin kaçış anını gösteren görüntüleri anımsattı. Barış, şunları söyledi: “KDP Êzidîleri o vahşilere, çetelere teslim ediyor. Onun için de Berfin Hezil’in o tarihi görüntüleri çok önemlidir. Yine Irak Parlamentosu Milletvekili Viyan Dahil’in parlamentoda ‘Hawar’ demesi, dünyayı sarstı. ‘Öldürülüyoruz, katliamdan geçiyoruz. Kanımız akıyor, bir şey yapın’ diyor. Bu iki kadın Êzidî katliamını dünyaya duyurdu. Sonra Kürt modern hareketinin kahramanları ortaya çıktı. 150 bin insanı Rojava’ya yönlendirdi. 7 kişi Êzidîleri kurtardı. Onlar olmasaydı katliam çok büyük olurdu, yüz bin insan ölürdü. Deyim yerindeyse çatışa çatışa 7 kişi insanlık dışı, vahşi bir grubu durdurabildi. Onlar olmasaydı, belki de proje hayata geçecekti.”
 
ÊZIDÎLER ÖZ YÖNETİMİNİ OLUŞTURDU 
 
Olası katliam girişimin ardından Kürt modern hareketi sayesinde Êzidîlerin toparlandığını ve kendi öz savunma güçlerini oluşturduğunu dile getiren Barış, “Şengal direniş birliklerini kurdular. Kimlere karşı? Çevre devletlere karşı değil, gelecek olan saldırılara karşı kendilerini savunmak için bunu yaptılar. Kürt modern hareketi buna destek verdi, yanlarında durdu, imdatlarına koştu. O nedenle bu katliam üzerinden dünyaya yavaş yavaş Êzidîliğin kabulü ortaya çıktı. Bu katliam, Almanya başta olmak üzere, Hollanda, Belçika ve dünyanın birçok yerinde soykırım olarak kabul edildi. Bizim artık Ermenistan’da, Rojava’da, Başur’da, Bakur’da, her yerde daha örgütlü, organize, kendi değerlerini koruyan, sahip çıkan bir yapıya doğru gitmemiz lazım” diye konuştu.
 
‘ÖZGÜRCE YAŞAMAK İSTİYORUZ’ 
 
Êzidîlere karşı işlenmiş olan bu katliamların bütün dünya tarafından insanlık suçu olarak kabul edilmesi ve bunun soykırım olarak kabul edilmesi çağrısında bulunan Barış, “Biz devlet istemiyoruz. Kürt siyasi partilerin birliği içinde uzlaşının sağlandığı, barışın sağlandığı Vatikan istiyoruz. Kendi inancımız, dinimiz, kültürümüz, dilimiz, kasidelerimiz, müziğimiz, her şeyi özgürce yaşamak istiyoruz. Biz elimizden gelen ne varsa bu halk için, bu toprak için seferber edeceğiz” şeklinde konuştu. 
 
MA / Rukiye Adıgüzel

Diğer başlıklar

18:53 Tunç: Sürece dair yasal düzenlemeler Meclis'in takdirinde
18:19 İmralı Heyeti ve Erdoğan görüşmesi başladı
18:14 Komisyon üyeleri İrlanda’ya gidiyor
18:07 QSD bir videoyla Geçiş Hükümeti’nin iddialarını yalanladı
17:53 Fidan ve Tunç’un dinlendiği komisyon toplantısı bitti
17:37 İmralı Heyeti, Erdoğan görüşmesi için yola çıktı: Atılması gereken adımları konuşacağız
17:21 Amed'de çalıştay: Afetlere dayanıklı kentler yaratma hedefimiz var
17:13 İmralı Heyeti ile Erdoğan görüşmesinin saati değişti
17:09 Polisler, mezarlıkta kazı yaptı
16:18 İmralı Heyeti ile Erdoğan görüşmesine katılacak isimler netleşti
16:13 Alpargün Apartmanı davası yeniden görüldü: Sanığa 62 kez müebbet
15:53 Gazeteci Aykol'un hayati riski sürüyor
15:33 İstanbul’da şüpheli şekilde balkondan düşen kadın yaşamını yitirdi YENİLENDİ
15:30 Hesekê’de ‘Abdulah Öcalan’a özgürlük’ eylemi
15:27 Siyasetçi Osman Akdağ anıldı
14:47 ÇHD: İşkenceyi aklayan her karar yeni işkencelerin davetiyesidir
14:17 Arjen Arî mezarı başında anıldı
14:16 Wan'da ‘kuyu tipi’ cezaevi kapatılsın eylemi
13:41 'Barış ve Demokratik Toplum' şölenine çağrı
13:33 Maden yasasında değişiklik Resmi gazetede
13:29 Almanya Dışişleri Bakanı Şam’a gidiyor
12:42 Ayşegül Doğan: Barışa değil savaşa hazırlanan bir bütçe ile karşı karşıyayız
12:39 Parktaki banklar yakıldı
12:37 Menemen'de öğrencilerin tutuklanmasına tepki
12:36 Vietnam’da sel felaketi
12:18 İran’da gözaltına alınan kişiden haber alınamıyor
11:59 4 kişinin can verdiği binanın enkazı incelemeden sonra kaldırılacak
11:57 Kurtulmuş: Nihai rapor safhasına ilerliyoruz
11:40 CHP’den ‘Sandığa Karşı Yargı: Bir Darbenin Anatomisi’ raporu
11:31 İBB soruşturmasında 4 kişi hakkında gözaltı kararı
11:16 Özer soruşturmasında DEM Partili Aşan beraat etti
10:39 Bakırhan: Geçiş yasalarıyla özgürlükler ve haklar güvence altına alınmalı
10:27 Karasu: Özgürlük yasaları sürecin kritik noktasıdır
10:14 Bütçe görüşmeleri başladı
09:33 Çocuğunu Filistin askısında görmek ve bir damla su verememek
09:29 Aksoyoğlu: Meclis Abdullah Öcalan'ı Ankara'da dinlemeli
09:23 EHP Genel Başkanı: Atılan adıma karşı yasal adımlar atılmalı
09:06 Barış Anneleri'nden Erdoğan'a çağrı: Adım atın
09:05 ÖHD'li Köçeroğlu: Süreç cezaevlerine uğramamış
09:05 Siyaset Bilimci Köker: Komisyon yasa tekliflerini somutlaştırmalı
09:04 Wan çarpık kentleşmeyle kimliğini kaybediyor
09:02 Akdeniz eşbaşkanlarının yarın görülecek duruşmasına çağrı
09:02 HDK İstanbul Eşsözcüsü: Devlet demokratik yasal düzenlemeleri yapmalı
09:01 Saadet, Gelecek ve DEVA Amed il başkanları: Devlet gecikmeden adım atsın
09:00 'Birliğimizi sağlayamadığımız müddetçe statüye kavuşamayız'
09:00 Cezaevi idaresi Ceylan Önkol'un fotoğraflarını 'sakıncalı' buldu
09:00 30 EKİM 2025 GÜNDEMİ
00:20 Saldırıya uğrayan öğrenciler ve DEM Parti'li Özgül Saki hedef gösterildi
00:02 Kamyaran’da aktivist Zîlan Kemanger gözaltına alındı
29/10/2025
23:55 QSD: Tişrîn'deki patlama Geçiş Hükümeti mayınından kaynaklandı
23:52 Şerife Muhammed'inin idam kararı 30 yıl hapse çevrildi
23:15 Sındırgı'da 3.8 büyüklüğünde deprem
22:11 Dîlok'ta 18 saati aşan elektrik kesintisi
21:52 Dünya genelinde internet kesintisi
21:47 Türkiye'ye bağlı grupların işkence ettiği M.S. artık hareket edemiyor
21:24 Fed, politika faizini indirdi
21:19 Gebze’de çöken binanın enkazından bir kişi sağ çıkarıldı
20:05 Gazeteci Ezgi Soysal'a saldırı: Ölebilirdim
19:53 Kayyımın işsiz bıraktığı işçiler: Eve ekmek götüremiyoruz
19:04 İhraç edilen bin 700 emekçi mahkeme kararı bekliyor
17:41 Payizava’da üç kişinin katledildiği saldırıya dair bir gözaltı
17:39 25 Kasım’da gözaltına alınan 168 kadına dava
17:21 Entübe edilen Gazeteci Aykol'un kritik hali sürüyor
16:46 KESK, Meclis Komisyonu'ndan KHK'liler için yasal düzenleme istedi
16:46 DEM Parti’den ‘Yerel Demokrasi Konferansı’
16:27 Gebze'de yıkılan binada 2 kişinin cenazesine ulaşıldı
16:18 İmralı Heyeti ve Erdoğan görüşmesinin saati belli oldu
15:26 Aykol’a cezaevinden mektup: Bizi hiç yalnız bırakmadı
14:59 MSD’den Şam-Süveyda yolundaki saldırıya kınama
14:54 Almanya'da Köln yürüyüşü için seferberlik
14:36 Darp edilerek gözaltına alınan gazeteci Yıldız suç duyurusunda bulundu
14:03 Tutsak Ayşe Gökkan’dan gazeteci Aykol için mektup
13:50 Özgür Basın'ın Mamoste'si mezarı başında anıldı
13:41 Tarım işçilerini taşıyan araç kaza yaptı: 3 ölü, 12 yaralı
11:39 DEM Parti PM: Özgürlükçü yasal düzenlemeler yapılmalı
10:04 Abdullah Öcalan: Cumhuriyeti iki kritik kavşak bekliyor, ciddi olan kazanır
09:44 Sosyalist parti ve örgütlerden 'süreç' çalıştayı
09:29 Rojin Kabaiş haberimize erişim engelli
09:27 İsrail’in Gazze'ye saldırıları sürüyor: 63 Filistinli katledildi
09:19 MEBYA-DER Êlih Eşbaşkanı: Sürece rağmen taziyelere saldırı var
09:17 ÖHD Eş Genel Başkanı: Abdullah Öcalan'ın koşulları sürecin ruhuna uygun hale getirilmeli
09:16 Akademisyen Coşkun: Sürece özgü geçiş hukuku benimsenmeli
09:06 120'den 50 kiloya düşen hasta tutsak tahliye edilmiyor
09:04 Bakır, onların elinde yeniden hayat buluyor
09:04 'Kadına dönük şiddet İstanbul’dan Wan’a farklılaşabiliyor'
09:01 Akademisyen Yasemin Özgün: İktidarın adım atmaması süreci tıkıyor
09:00 29 EKİM 2025 GÜNDEMİ
08:23 Meteoroloji’den kar ve yağmur uyarısı
08:12 Gebze'de bina çöktü: Enkazda kalanlar var
28/10/2025
23:16 Tuncer Bakırhan: Cumhuriyetin 102. yılında: Nasıl birlikte yaşayacağız?
22:31 DEM Parti Kadın Meclisi'nden Hüda Kaya'ya verilen cezaya tepki
22:17 Sındırgı depreminde Manisa’da 83 yapı etkilendi
21:51 Konya'da yolcu otobüsünde yangın
21:46 Van Valiliği, 29 Ekim’i şarkıları yasaklanan Grup Yorum’un marşıyla kutladı
21:00 Ateşkese rağmen Netanyahu'dan yeni saldırı emri
20:56 Hüda Kaya hakkında tutuklama kararı
20:46 Gazeteci Hıdır Yıldız gözaltına alındı
20:28 Berçem Şaşmaz taziyesine kitlesel ziyaret
19:50 17 il için 'sarı kod' uyarısı
19:42 Kadınlardan 11. Yargı Paketi tepkisi: Yasaklara karşı birlikte duracağız
19:20 Gözaltındaki 24 öğrenci serbest bırakıldı
19:18 Muğla'da çocuk cenazesi bulundu
19:11 İşçiler direniyor: İrademizi teslim etmeyeceğiz
18:26 Hak savunucusu Halime Pejvak İran’da gözaltına alındı
18:16 CHP’li Enginyurt, hakkında taciz iddiaları olan Tekinoğlu'nu danışmanı yaptı
16:59 Emniyet müdürü şiddetten tutuklandı
16:55 Hacettepe öğrencilerine palalı saldırı protesto edildi
16:49 Eşref ve Mustafa Akyıldız için kurulan taziyeye kitlesel ziyaret
16:22 İhraç edilen emekçiler için çağrı: Tüm haklarıyla görevlerine iade edin
16:19 Gazeteci Aykol'un durumu kritik aşamada
16:06 ‘Çıplak aramaya sessiz kalmayacağız’
15:51 Emek ve Demokrasi Güçleri’nden Hacettepe Üniversitesi'ndeki ırkçı saldırıya tepki
15:07 İHD: İfade özgürlüğü yaşamsal bir öneme sahiptir
15:02 Roboskî İçin Adalet Girişimi: Barış için yüzleşme şart
15:00 ‘Ölene kadar tutsaklık ilkesi tutsakların yaşam hakkını engelliyor’
14:43 Kadın öğrencilere çıplak arama dayatmasında takipsizlik kararı
14:34 Haber-Sen TELE1'e kayyım atanmasını protesto etti
14:04 Katledilen Sevcan Demir için adalet ve duyarlılık çağrısı
14:03 Durdurma kararına rağmen geyik avı sürüyor
13:23 Manavgat Belediyesi soruşturmasında 24 gözaltı
13:08 'Kuyu Tipi' cezaevlerine ilişkin açıklama: Tutsakların seslerini duyurun
13:00 Feminist filozof Eva Kittay’dan Abdullah Öcalan’ın çağrısına destek mesajı
12:58 DEM Parti, 11 yıl önce su baskınında yaşamını yitiren 18 işçiyi andı
12:29 Amed Barosu ‘süreç’ komisyonu kurdu
11:51 İki kentte ev baskınları: En az 15 gözaltı
11:37 Cemil Bayık: Entegrasyon yasaları bir an önce çıkarılmalı
11:22 'Eşit yurttaşlık temelinde hukuki, yasal ve idari düzenlemeler yapılmalı'
10:42 Özgür Basın'ın Mamoste'si: Kadri Kaya
10:11 İranlı Prof. Dr. Mansuran: Öcalan'ın paradigması yeni bir çağın başlangıcıdır
10:03 İzmir ve Manisa'da su baskınları
10:02 Mêrdîn Baro Başkanı: Güven için Meclis artık adım atmalı
09:57 'Ukrayna Savaşı Rusya'da iç dengeleri tetikleyebilir'
09:51 DBP'den 'süreç' için kapsamlı eylem planı
09:46 ‘Tecrit altında barış sürecinin işlemesi mümkün değil’
09:39 Türkdoğan: ‘Şiddet’ bahanesi kalmayan iktidar adım atmazsa teşhir olur
09:36 Hasta tutsak Çam günde 17 ilaçla hayata tutunuyor
09:34 EMEP Genel Başkanı: Taraflara eşit koşullarda görüşme şansı tanınmalı
09:31 DİSK Basın İş Genel Başkanı Dedeoğlu: Yüzde 95’lik medya gücü iktidara yetmiyor
09:31 Gabar Dağı’ndaki ağaç kıyımı Sêrt tarafına kaydırıldı
09:28 Koma Amed: Burada ilk güne döndük, Evdilmelik Şêx Bekir’i hissederek
09:13 Eğitim Sen Kadın Sekreteri: Cezasızlık çocuğa yönelik suçları yaygınlaştırıyor
09:03 Wan'da 21 ayda 2 bin 299 kadın ve çocuk hedef alındı!
09:02 Cumhuriyet’in 102’nci yılı: Tek güvence kadın kurtuluş hareketi
09:00 28 EKİM 2025 GÜNDEMİ
08:12 Dêrik Zeytin Festivali’nde binler buluştu
08:07 Adana'da bir kadın katledildi
27/10/2025
23:01 Balıkesir'de 6.1 büyüklüğünde deprem
22:20 BM'den PKK'nin kararına dair açıklama: Tüm taraflar iyi niyetle hareket etmeli
21:15 Süveyda’ya 12 kez dron saldırısı düzenlendi
21:11 Irkçı saldırıda yaralanan arkadaşları için hastaneye giden öğrencilere gözaltı