İmralı tecridi: AİHM ve CPT’nin varlığı tartışmalı hale geldi

img

İSTANBUL - İmralı’da hukukun işletilmediğini belirten ÖHD Eş Genel Başkanı Serhat Çakmak, AİHM ve CPT’nin bu noktadaki tutumlarıyla varlıklarını tartışmalı hale getirdiklerini söyledi. 

Amerikan Birleşik Devletleri’nin (ABD) koordinatörlüğünde birçok ülkenin dahil olduğu PKK Lideri Abdullah Öcalan’a dönük uluslararası komplo, Avrupa ülkeleri başta olmak üzere birçok devletin uluslararası hukuku yok saymasıyla hayata geçirildi. İmha ve tasfiye planlarına karşı Kürt sorununu demokratik çözüm zeminine kavuşturmak için Ortadoğu’dan çıkarak dünyaya açılan Abdullah Öcalan, gittiği ülkelerde siyasi iltica talepleri kabul edilmeyerek çarmıha gerildi. 130 gün süren Avrupa sürecinin ardından idam cezasıyla arandığı Türkiye’ye getirilen PKK Liderine, Ankara 2 Nolu Devlet Güvenlik Mahkemesi’nde 31 Mayıs 1999’da başlayan ve 29 Haziran 1999’da görülen son duruşmayla biten yargılamada idam cezası verildi. Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına dönüştürülen bu cezayla Abdullah Öcalan, 25 yıldır İmralı F Tipi Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nde tecrit koşullarında tutuluyor.
 
 ÖHD Eş Genel Başkanı Serhat Çakmak
 
‘UMUT HAKKI’ BAŞVURUSU 
 
Abdullah Öcalan’ın avukatlarının başvurduğu Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), 2014 yılında “ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası” ile ilgili ihlal kararı verdi. AİHM’in bu kararı üzerine Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD), Toplum ve Hukuk Araştırmaları Vakfı (TOHAV), İnsan Hakları Derneği (İHD) ile Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV), PKK Lideri Abdullah Öcalan ile birlikte tutuklu Hayati Kaytan, Emin Gurban ve Civan Boltan hakkında AİHM’in verdiği  ihlal kararlarını acil gündemine alması için 26 Temmuz 2021’de Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’ne başvurdu.
 
TÜRKİYE’DEN YANIT
 
Abdullah Öcalan ile diğer tutuklular açısından ‘Umut Hakkı’nın sağlanması gerektiğine dikkat çekilen başvuru üzerine, Türkiye 7 Eylül 2021 tarihinde Komite’ye yanıt verdi. 2009’dan bu yana İmralı’da ihlal olmadığını savunan Türkiye, Abdullah Öcalan ve diğer tutukluların tahliye imkanını gündeme getiren “umut hakkı” ve “ağırlaştırılmış müebbet cezası hakkında yasada değişiklik” yapılmasına ilişkin başvuruda yer alan tespit ve önerileri ise görmezden geldi.
 
‘HÜKÜMET YANILTIYOR’
 
Türkiye’nin komiteye verdiği yanıt üzerine, başvurucu insan hakları ve hukuk örgütleri de Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’ne yeni bir bildirimde bulundu. Türkiye’nin herhangi bir “Eylem Planı” sunmadığına dikkat çekilen bildirimde, "Hükümet, cevaplarında STK’lerin bildiriminde belirtilen hususlara dair hiçbir somut cevap vermemiştir. Yanıltıcı bir şekilde, Türkiye hukuk sisteminde müebbet ve ağırlaştırılmış müebbet hapis cezaları bakımından koşullu salıvermenin imkan dahilinde olduğu belirtilmiş ve İmralı Hapishane koşullarının 3. maddenin ihlali niteliği taşımadığı iddia edilmiştir" denildi. 
 
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırılmış olan Abdullah Öcalan için AİHM’in ‘Umut Hakkı’ kararı ile ilgili Türkiye’den ne tür adımlar atıldığı konusunda bilgi istedi.
 
TÜRKİYE’DEN BİLGİ İSTEDİ
 
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi ise 30 Kasım-2 Aralık 2021 tarihlerinde yaptığı toplantıda, Abdullah Öcalan ile birlikte Türkiye’deki diğer ağırlaştırılmış ömür boyu hapis cezasına mahkum olan Hayati Kaytan, Emin Gurban ve Civan Boltan hakkında verilen AİHM kararlarını görüştü. Komite, Türkiye’den “umut hakkı” ile ne tür adımlar atıldığı konusunda bilgi istedi. Bunun için Türkiye’ye 2022 yılı Eylül ayına kadar süre veren komite, Türkiye’ye daha fazla gecikmeden mevcut yasal çerçeveyi AİHM tarafından belirlenen standartlara uygun hale getirmek için gerekli tedbirleri kabul etmesi çağrısında bulundu. Komitenin çağrısına rağmen Türkiye şimdiye kadar bir adım atmadı. 
 
Avrupa Konseyi Bakanları Komitesi’ne başvuran kurumlardan ÖHD Eş Genel Başkanı Serhat Çakmak, 26’ncı yılına giren uluslararası komplo, İmralı tecrit sistemi ve Abdullah Öcalan’a "özel" dizayn edilen hukuk mekanizmasını değerlendirdi.
 
ULUSLARARASI KOMPLONUN HEDEFİ
 
Çakmak, uluslararası komplonun asıl hedefinin yüzyıllık Kürt sorununun demokratik yollarla çözümünün engellenmesi olduğunun altını çizdi. Kürt  sorununun çözülmesinin önündeki en büyük engelin kapitalist modernite ve “tekçi zihniyet” olduğunu belirten Çakmak, “Kürtler, kapitalist moderniteye karşı demokratik modernite sistemiyle tüm halkların bir arada yaşamasını esas alıyor. Bu sistem Ortadoğu’da ciddi anlamda dengeleri bozabilecek bir tehdit olarak görülüyor. Bu nedenle Sayın Öcalan'a yapılan komployu sadece kişi üzerinden değerlendiremeyiz. Zaten Sayın Öcalan, ‘Mesele ben değilim, mesele Kürt sorununun çözümünde benim rolüm ve misyonumdur’ diyor” ifadelerini kullandı.
 
Çakmak, 9 Ekim komplosunun bugün Abdullah Öcalan’a uygulanan ağırlaştırılmış tecrit ve bir dizi hukuksuzlukla devam ettiğini ifade ederek, “Anayasa’da hiçbir hükümlü için aile, avukat, telefon ve sosyal haklarının kısıtlanacağına dair tek bir düzenleme yok. İmralı’da hukuk net bir şekilde uygulanmıyor. Hukuk uygulanmadığı için verilen keyfi disiplin cezalarının nedenleri hiçbir şekilde öğrenilemiyor. Avukatlar, disiplin cezalarının var olduğunu kabul edip itiraz ediyor, bu itirazlar Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) önünde birikmiş durumda. Meslektaşlarımız şeffaf olamayan hukuksal mekanizmalara karşı bir hukuksal süreci yönetiyorlar” dedi.
 
'HUKUK İŞLETİLMİYOR' 
 
AİHM’in verdiği  “ihlal” kararına işaret ederek mevcut hukuksuzluklara değinen Çakmak, “Özellikle Sayın Öcalan'ın adil yargılanma hakkıyla ilgili bir kısım ihlallerin olduğunu tespit etti. Buna rağmen Türkiye hiçbir adım atmadı. Sayın Öcalan, İmralı’da tutulduğu günden bu yana hukuk işletilmiyor. İmralı Hapishanesi, sistem için deneysel bir yer oldu. İmralı’da başlayan tecrit, daha sonra diğer hapishanelere ve topluma da uygulandı. Ve ‘dışarının içerileştiği’ bir toplum haline geldik” diye belirtti.
 
‘AİHM TARTIŞMALI HALE GELDİ’
 
Türkiye’nin AİHM kararlarını hala uygulamadığını dile getiren Çakmak, bu durumun kendisi AİHM’in varlığını tartışmalı hale getirdiğini söyledi. Avrupa Konseyi’nin Türkiye’yi yaptırımlara tabi tutabileceğinin altını çizen Çakmak, “Bu kadar uzun bir süre bir kararın uygulanmaması, AİHM’in varlığını tartışmalı hale getiriyor. Bu kararla ilgili geçen sene ÖHD olarak Bakanlar Komitesi’nin bu kararın uygulanması ve tekrar gündeme alınmasına dair başvuruda bulunduk. Ama bir olumlu bir sonuç alınamadı” diye aktardı.
 
CPT İMRALI’DA NEYİ İNCELEDİ?
 
Avrupa İşkencenin Önlenmesi Komitesi’nin (CPT) 20-29 Eylül 2022 tarihleri arasında İmralı Adası’na yaptığı ziyarete dair raporunu açıklamadığına dikkat çeken Çakmak, CPT’nin bu tutumunun kendi varlığını tartışmalı hale getirdiğini sözlerine ekledi. Çakmak, şunları söyledi: “CPT, insan hakları alanında çalışma yürüten bir kurum olduğu için, bir yerde hak ihlali varsa, bunu tespit edip kamuoyuna açıklamalıdır. CPT neyi inceledi? Ne tespit etti? Kişinin sağlık durumu nasıl? Hapishane koşulları nasıl? Sosyal hakların kullanımı nasıl? Diğer temel haklarını kullanabiliyor mu? Buna dair bir açıklama yok. Bu da CPT’nin varoluş amacını ve insan hakları alanında var olan bir kurum olma iddiasını ciddi anlamda tartışmaya açıyor.”
 
TECRİDE KARŞI HUKUKSAL GİRİŞİMLER
 
Abdullah Öcalan’la ilgili yaşanan hukuksuzluklara karşı hukuki girişimlerinin devam ettiğini vurgulayan Çakmak, “Geçen sene kurum temsilcileri ve baro başkanlarının da bulunduğu 29 farklı baroya kayıtlı 775 avukat, İmralı’da görüşme yapma talebiyle 10-17 Haziran tarihleri arasında Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı’na başvurmuştu. Sonrasında 22 ülkeden 350 avukat 14 Eylül'de; Kuzey ve Doğu Suriye ile Suriye’nin farklı bölgelerinden 691 avukat da 19 Eylül'de benzer başvurularda bulunmuştu. Hukukçular topladıkları imzalarla Adalet Bakanlığı'na başvuruda bulundu. Ancak bakanlık, avukatların başvurusuna henüz cevap vermedi. Sonra 2023’te Türkiye Barolar Birliği’ne (TBB) başvuruda bulunduk. Bununla ilgili bir geri dönüş yok. Fakat Barolar Birliği’nin bununla ilgili bir adım atmasını bekliyoruz. Yakın zamanda da Barolar Birliği’yle tekrar bir görüşme planlamamız var. Önümüzdeki dönemle ilgili bir dizi hukuksal çalışmalarda gerçekleştirmeyi düşünüyoruz” şeklinde konuştu.
 
MA / Esra Solin Dal
 

Diğer başlıklar

10:16 Ayla Akat Ata: Türkiye'nin en acil ihtiyacı yeni bir toplumsal sözleşmedir
10:09 Trump’tan ‘Gazze’ toplantısı
10:00 DEM Parti heyeti İmralı’ya doğru yola çıktı SON DAKİKA
09:22 Yarım asrın tanığı Aykol: Bugün masada olan şey geçmişten bugüne taşınan o hikayedir
09:21 Kâğıt fabrikasında yangın
09:11 Yaşamevi ile Riha’daki kadınlar üretiyor, güçleniyor
09:10 Kürtçe eğitim için kayıtlar başlıyor
09:09 8 ayda 3 kadın katledildi, 23 şüpheli ölüm: Ortada fail yok
09:08 Komisyonda dinlenmişti: Kürtçe engeli barış arayışı felsefesine aykırıdır
09:07 AKP'li iş insanı Danıştay kararını dinlemedi: Köyü yerle bir etti
09:03 Amed ve Wan'da halkın komisyondan beklentileri
09:00 'Süreç' yorumu yapmayan tutsağın tahliyesi 3 ay ertelendi
09:00 28 AĞUSTOS 2025 GÜNDEMİ
27/08/2025
23:59 Özgür Özel: Erdoğan İBB başkanıyken 24 asgari ücret huzur hakkı alıyordu
23:36 Amedspor, Kürtçe Instagram ve X hesapları açtı
22:56 Riha’da gün boyu miting çalışması
22:45 Kadın Kurtuluş İdeolojisi Atölyeleri: Özgürleşmek mücadeleden geçer
22:37 'Orta ve Batı Suriye Siyasi Konseyi' kuruldu
22:31 Şam’ın Kiswa beldesine 6 hava saldırısı düzenlendi
21:43 DEM Parti Genç Kadın Meclisi: Barış bir talep değil haktır
21:35 SOHR: Alevileri temsilen 'Orta ve Batı Suriye Siyasi Konseyi' kurulacak
21:19 Sanatolia’dan Barış Anneleri ile dayanışma etkinliği
20:19 İzmir'de 'Barış ve ekolojinin kadın yüzü' paneli
20:05 Berat Nazlıcan Çewlîg'te toprağa verildi
19:59 DEM Parti komisyon üyeleri: Güven ortamı oluşturulmalı
19:18 223 işçinin direnişi sürüyor: İrade gaspı tüm ülkenin sorunu
19:11 Baro başkanları: Türkiye kendi modelini geliştirmeli
18:29 Meclis, Gazze gündemiyle olağanüstü toplanacak
18:19 Xêro Abbas’tan Riha mitingine çağrı
18:15 Newala Qesaba’da çıkarılan kemikler çöplük alana atıldı
18:12 Wan Baro Başkanı Özaraz: Süreç doğru okunmalı ve hukuki adımlar atılmalı
17:37 Amed'in ilçelerinde kadına yönelik şiddete karşı farkındalık çalışması
17:27 Amed Barosu komisyonda: Özel bir yasanın çıkarılması zorunludur
16:49 Mahkeme kararı reddededildi: TELE1 ekranı karartılacak
16:42 Çewlîg Baro Başkanı Ketenalp: Kürt meselesi demokratikleşme meselesidir
16:15 CHP'nin mitingi öncesi Beyoğlu'na çıkan metro çıkışları kapatıldı
16:06 Berat Nazlıcan’ın cenazesi 6 yıl sonra teslim alındı
16:03 TBB Başkanı Sağkan'dan komisyona 4 talep
15:38 Bulut Kişin'in taziyesine ziyaret
15:28 Tülay Hatimoğulları: Öcalan’ın özgür çalışabileceği koşullar oluşturulmalı
15:25 TTB'den kıyafet gerekçesiyle muayeneyi reddeden doktora soruşturma
14:53 İHD: 'Kuyu tipi’ne karşı açlık grevindeki tutsakların talepleri karşılansın
14:28 DBP ve DEM Parti heyeti Federe Kürdistan'da
14:22 Kurtulmuş: Süreç için yasal altyapı tartışılacak
13:53 Silêmaniyê’de yangın
13:37 Colemêrg’te su krizi: Sebep kayyım uygulamaları
13:35 İHD ve ÖHD'den silah imha töreni raporu ve çözüm önerileri
13:32 İstanbul Barosu’ndan komisyonun telefonla davetine tepki
13:29 İmamoğlu'nun avukatı adliyeye sevk edildi
13:10 Süveyda Askeri Meclisi ‘Ulusal Muhafızlar Gücü’ne katılacak
13:08 Kürt Kadınlar Ulusal Birliği: İdam cezaları iptal edilsin
12:42 UAEA İran’da denetimlere yeniden başlayacak
12:41 Kayyımın kapattığı Aram Tigran Konservatuarı yeniden açılıyor
12:17 Kadıköy'deki 1 Eylül mitingine çağrı: Güvenli yaşamanın tek yolu barıştır
11:53 Trump’tan ‘Gazze’ konulu toplantı
11:45 İsrail: Hamas'ın üst düzey sorumlusu öldürüldü
11:43 Cumhuriyet'in 'süreç' karşıtlığı tetikçiliğe vardı
11:10 Demokrat olmanın birinci ölçüsü
10:59 Hêlîn Ümit: Önderliğimiz Meclis’e gelmeli, konuşmalı
10:41 Qoser’de kaza: 1 ölü, 9 yaralı
10:26 Benzine zam
10:09 Haydarpaşa Limanı'ndaki yangın söndürüldü
09:23 4 yıldır yatağa bağımlı yaşayan Halime Karataş yardım bekliyor
09:22 ÖHD’li Şaman: Komisyon çalışıyor ama tecrit sürüyor
09:18 Kadınlardan 1 Eylül mesajı: Barış mücadeleyle gelir
09:15 Yazar Karakuş: Sürecin başarısı için Öcalan’ın fiziki özgürlüğü sağlanmalı
09:11 Kete: Öcalan Meclis'te dinlensin
09:07 Polisler taziyeyi engellemişti: Bakanlıktan 'aile isteğiyle çıktı' iddiası
09:04 Kadınlara 1 Eylül çağrısı: Kadıköy mitinginde bir araya gelelim
09:03 MKM’de kurs kayıtları sürüyor
09:02 İki çocuğunu çatışmalarda yitirdi: Dilimizi, kimliğimizi istiyoruz
09:00 27 AĞUSTOS 2025 GÜNDEMİ
26/08/2025
23:41 Ümraniye’de şölen: Öcalan'ın çağrısıyla yeni bir kapı açıldı
23:08 Gazeteci meslek örgütlerinden İsrail’e tepki: Saldırılar savaş suçudur
22:50 BM: Gazze'de 36 binden fazla kişi zorla yerinden edildi
22:42 DGD-KON’dan Ortaylı ve Başer’e tepki
21:37 'Kürt Soykırımı Konferansı' sona erdi
21:28 Riha'da mitinge katılım çağrısı
20:57 Talabani: Yeni Suriye’de Kürtlerin hakları garanti altına alınmalıdır
20:07 Wan'da 'Kadın yaşamdır, yaşam kendini yönetmektir' buluşması
19:47 Sincan Cezaevi'nde işkence iddiası
18:12 Süveyde ve Dera yolunda silahlı saldırı: Bir kişi yaşamını yitirdi
17:14 Hakem Kurulu'nda zam oranı belli oldu: Sendikalar çekildi
16:54 Beşiktaş Belediyesi soruşturmasında iddianame kabul edildi
16:07 30 yıllık tutsağın tahliyesine ‘entegre olmaya hazır değil’ engeli
16:02 178 edebiyatçıdan 'ifşa' açıklaması
15:46 Licê'de askerden mezar yıkma girişimi
15:33 Hasta yakınını taciz eden doktor görevden uzaklaştırıldı
15:25 Bir ayda 197 kişi idam edildi
15:24 Barış İçin Toplumsal Girişim'den 1 Eylül çağrısı
15:18 Süveyda’da hayatını kaybedenlerin sayısı bin 895’e yükseldi
15:17 Qoser'de buluşma: Artık kimse bir diğerinden üstün olmasın
15:16 ABD: Hizbullahın ‘silahsızlandırma’ kararı uygulanmalı
15:09 Nanaxanim Babazade'nin serbest bırakılması istendi
15:05 Erdoğan ve Bahçeli'yle görüşen Türker: Görüşme olumlu havada gerçekleşti
14:53 Özerk Yönetim ve ABD heyeti Ürdün’de görüştü
14:26 Bağdat ile Hewlêr arasındaki ‘mali’ anlaşmazlık sürüyor
14:23 Suriye'ye karadan giren İsrail güçleri 1 kişiyi öldürdü
14:16 İran’da kadın aktiviste 1 yıl ceza
14:15 Gazze’de 24 saatte 75 kişi öldürüldü
13:59 Kırşehir Cazaevi'nde hak ihlalleri artıyor
13:15 İmamoğlu çiftinin avukatı gözaltına alındı
13:14 Mücahit Birinci ifadeye çağrıldı
13:01 Erdoğan’dan Suriye açıklaması: Kürtlerin teminatı Türkiye’dir
12:38 HRW: ABD personeli Gazze'deki savaş suçlarından yargılanabilir
11:58 İHD Dêrsim'deki arama noktalarının kaldırılmasını istedi
10:21 DEM Parti Heyeti Perşembe günü İmralı'ya gidecek
09:12 Kabayel: Süreç Aleviler için tarihidir
09:11 Meral Danış Beştaş: Sürecin tarafı ve muhatabı Öcalan’dır, dinlenmeli
09:10 İstanbul'da 1 Eylül'ün adresi Rıhtım Meydanı
09:09 Ankara’da sürecin nabzı: Toplum kalıcı bir barış istiyor
09:08 Mandela’nın avukatı: Öcalan’ın açıklamaları herkes için barış ve adalet umudu sağlıyor
09:08 Şanar Yurdatapan: Türkiye'nin demokratikleşmesi tek tarafın attığı adımlarla gerçekleşemez
09:05 Nurgül Çelebi: Toplumsal barışın sağlanabilmesi için din iktidar aracı olmaktan çıkarılmalı
09:04 AKP'li belediye gerçeğini kurutup yerine yapayını yaptı
09:03 Terlikle hastaneye gitmeyi reddeden tutsağın sevki iptal edildi
09:00 26 AĞUSTOS 2025 GÜNDEMİ
08:08 ABD heyeti Ebdî ve Şara ile görüştü
08:02 Gazze'de 7 Ekim'den bu yana 246 gazeteci öldürüldü
25/08/2025
21:41 Cizîr’de kadınlardan 'barış' buluşması
21:24 TOKİ’de iş cinayeti
20:14 Yenişehir ilçesinde yangın: 3 yaralı
20:08 Binden fazla aktivistten Şerife Muhammedi için çağrı
19:29 DEM Parti Eş Genel Başkanları'ndan Bengi Başer hakkında suç duyurusu
16:58 Yousefi’nin ‘Ronahiya Jin’ sergisi Wan’da açıldı
16:27 Mêrdîn’de yüksek fatura protestosu
15:58 Riha ve İzmir'de ‘Demokratik toplum için barışa ses ver’ çağrısı
15:18 Tecrit sürüyor, toplum adım bekliyor: Erdoğan'dan 'sabır' açıklaması
14:56 33 yıllık tutsaklığın ardından kardeşinin mezarına ziyaret
14:23 Komisyonun 6 ve 7'nci toplantılarının programı belli oldu
14:07 Geri gönderme merkezinde tutulan Nanaxanim Babazade için eylem
12:53 Wan'da kaza: 2 ölü, 3 yaralı
12:52 DBP Kadın Meclisi: Şiddet artıyor, devlet kurumları sessiz
12:52 Kadın tutsaklardan Meclis Komisyonu’nda Kürtçe engeline tepki
12:25 DEM Parti İmralı Heyeti bu hafta İmralı'ya gidecek
12:00 Temelli: Öcalan ile görüşmeyen komisyon yol alamaz
11:39 Bursa'da 3.4 büyüklüğünde deprem
11:38 Bedlîs’teki yangın söndürüldü
11:32 İmalat sanayisi kapasite kullanımı son 5 yılın gerisine düştü
10:59 Gazze'de 2'si çocuk 11 kişi daha açlıktan hayatını kaybetti
10:54 İran'ın nükleer programı görüşmesi Cenevre'de yapılacak
09:57 Foza Yûsif: Türkiye yapıcı bir rol üstlenmeli
09:46 Alevilerin beklentisi eşit yurttaşlık
09:37 Avrupa'daki belediye başkanları İmamoğlu için İstanbul'a gelecek
09:16 Taraftar cezalara karşı Amedspor'un yanında
09:13 Xwebûn 'Dil kırmızı çizgidir' manşetiyle çıktı
09:07 Diyanet hutbesine tepki: Kadınlar etkin mücadele vermeli
09:05 'Tecridin 7 penceresi' 3 dile çevrildi
09:03 Kızıl Parti Sekreteri Yağan: Öcalan'ın özgür tartışma koşulları oluşturulmalı
09:01 Spor ve sohbete 'personel eksikliği', kitaba 'sakıncalı' engeli