İmralı tecridi: AİHM ve CPT’nin varlığı tartışmalı hale geldi

img

İSTANBUL - İmralı’da hukukun işletilmediğini belirten ÖHD Eş Genel Başkanı Serhat Çakmak, AİHM ve CPT’nin bu noktadaki tutumlarıyla varlıklarını tartışmalı hale getirdiklerini söyledi. 

Amerikan Birleşik Devletleri’nin (ABD) koordinatörlüğünde birçok ülkenin dahil olduğu PKK Lideri Abdullah Öcalan’a dönük uluslararası komplo, Avrupa ülkeleri başta olmak üzere birçok devletin uluslararası hukuku yok saymasıyla hayata geçirildi. İmha ve tasfiye planlarına karşı Kürt sorununu demokratik çözüm zeminine kavuşturmak için Ortadoğu’dan çıkarak dünyaya açılan Abdullah Öcalan, gittiği ülkelerde siyasi iltica talepleri kabul edilmeyerek çarmıha gerildi. 130 gün süren Avrupa sürecinin ardından idam cezasıyla arandığı Türkiye’ye getirilen PKK Liderine, Ankara 2 Nolu Devlet Güvenlik Mahkemesi’nde 31 Mayıs 1999’da başlayan ve 29 Haziran 1999’da görülen son duruşmayla biten yargılamada idam cezası verildi. Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına dönüştürülen bu cezayla Abdullah Öcalan, 25 yıldır İmralı F Tipi Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nde tecrit koşullarında tutuluyor.
 
 ÖHD Eş Genel Başkanı Serhat Çakmak
 
‘UMUT HAKKI’ BAŞVURUSU 
 
Abdullah Öcalan’ın avukatlarının başvurduğu Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), 2014 yılında “ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası” ile ilgili ihlal kararı verdi. AİHM’in bu kararı üzerine Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD), Toplum ve Hukuk Araştırmaları Vakfı (TOHAV), İnsan Hakları Derneği (İHD) ile Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV), PKK Lideri Abdullah Öcalan ile birlikte tutuklu Hayati Kaytan, Emin Gurban ve Civan Boltan hakkında AİHM’in verdiği  ihlal kararlarını acil gündemine alması için 26 Temmuz 2021’de Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’ne başvurdu.
 
TÜRKİYE’DEN YANIT
 
Abdullah Öcalan ile diğer tutuklular açısından ‘Umut Hakkı’nın sağlanması gerektiğine dikkat çekilen başvuru üzerine, Türkiye 7 Eylül 2021 tarihinde Komite’ye yanıt verdi. 2009’dan bu yana İmralı’da ihlal olmadığını savunan Türkiye, Abdullah Öcalan ve diğer tutukluların tahliye imkanını gündeme getiren “umut hakkı” ve “ağırlaştırılmış müebbet cezası hakkında yasada değişiklik” yapılmasına ilişkin başvuruda yer alan tespit ve önerileri ise görmezden geldi.
 
‘HÜKÜMET YANILTIYOR’
 
Türkiye’nin komiteye verdiği yanıt üzerine, başvurucu insan hakları ve hukuk örgütleri de Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’ne yeni bir bildirimde bulundu. Türkiye’nin herhangi bir “Eylem Planı” sunmadığına dikkat çekilen bildirimde, "Hükümet, cevaplarında STK’lerin bildiriminde belirtilen hususlara dair hiçbir somut cevap vermemiştir. Yanıltıcı bir şekilde, Türkiye hukuk sisteminde müebbet ve ağırlaştırılmış müebbet hapis cezaları bakımından koşullu salıvermenin imkan dahilinde olduğu belirtilmiş ve İmralı Hapishane koşullarının 3. maddenin ihlali niteliği taşımadığı iddia edilmiştir" denildi. 
 
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırılmış olan Abdullah Öcalan için AİHM’in ‘Umut Hakkı’ kararı ile ilgili Türkiye’den ne tür adımlar atıldığı konusunda bilgi istedi.
 
TÜRKİYE’DEN BİLGİ İSTEDİ
 
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi ise 30 Kasım-2 Aralık 2021 tarihlerinde yaptığı toplantıda, Abdullah Öcalan ile birlikte Türkiye’deki diğer ağırlaştırılmış ömür boyu hapis cezasına mahkum olan Hayati Kaytan, Emin Gurban ve Civan Boltan hakkında verilen AİHM kararlarını görüştü. Komite, Türkiye’den “umut hakkı” ile ne tür adımlar atıldığı konusunda bilgi istedi. Bunun için Türkiye’ye 2022 yılı Eylül ayına kadar süre veren komite, Türkiye’ye daha fazla gecikmeden mevcut yasal çerçeveyi AİHM tarafından belirlenen standartlara uygun hale getirmek için gerekli tedbirleri kabul etmesi çağrısında bulundu. Komitenin çağrısına rağmen Türkiye şimdiye kadar bir adım atmadı. 
 
Avrupa Konseyi Bakanları Komitesi’ne başvuran kurumlardan ÖHD Eş Genel Başkanı Serhat Çakmak, 26’ncı yılına giren uluslararası komplo, İmralı tecrit sistemi ve Abdullah Öcalan’a "özel" dizayn edilen hukuk mekanizmasını değerlendirdi.
 
ULUSLARARASI KOMPLONUN HEDEFİ
 
Çakmak, uluslararası komplonun asıl hedefinin yüzyıllık Kürt sorununun demokratik yollarla çözümünün engellenmesi olduğunun altını çizdi. Kürt  sorununun çözülmesinin önündeki en büyük engelin kapitalist modernite ve “tekçi zihniyet” olduğunu belirten Çakmak, “Kürtler, kapitalist moderniteye karşı demokratik modernite sistemiyle tüm halkların bir arada yaşamasını esas alıyor. Bu sistem Ortadoğu’da ciddi anlamda dengeleri bozabilecek bir tehdit olarak görülüyor. Bu nedenle Sayın Öcalan'a yapılan komployu sadece kişi üzerinden değerlendiremeyiz. Zaten Sayın Öcalan, ‘Mesele ben değilim, mesele Kürt sorununun çözümünde benim rolüm ve misyonumdur’ diyor” ifadelerini kullandı.
 
Çakmak, 9 Ekim komplosunun bugün Abdullah Öcalan’a uygulanan ağırlaştırılmış tecrit ve bir dizi hukuksuzlukla devam ettiğini ifade ederek, “Anayasa’da hiçbir hükümlü için aile, avukat, telefon ve sosyal haklarının kısıtlanacağına dair tek bir düzenleme yok. İmralı’da hukuk net bir şekilde uygulanmıyor. Hukuk uygulanmadığı için verilen keyfi disiplin cezalarının nedenleri hiçbir şekilde öğrenilemiyor. Avukatlar, disiplin cezalarının var olduğunu kabul edip itiraz ediyor, bu itirazlar Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) önünde birikmiş durumda. Meslektaşlarımız şeffaf olamayan hukuksal mekanizmalara karşı bir hukuksal süreci yönetiyorlar” dedi.
 
'HUKUK İŞLETİLMİYOR' 
 
AİHM’in verdiği  “ihlal” kararına işaret ederek mevcut hukuksuzluklara değinen Çakmak, “Özellikle Sayın Öcalan'ın adil yargılanma hakkıyla ilgili bir kısım ihlallerin olduğunu tespit etti. Buna rağmen Türkiye hiçbir adım atmadı. Sayın Öcalan, İmralı’da tutulduğu günden bu yana hukuk işletilmiyor. İmralı Hapishanesi, sistem için deneysel bir yer oldu. İmralı’da başlayan tecrit, daha sonra diğer hapishanelere ve topluma da uygulandı. Ve ‘dışarının içerileştiği’ bir toplum haline geldik” diye belirtti.
 
‘AİHM TARTIŞMALI HALE GELDİ’
 
Türkiye’nin AİHM kararlarını hala uygulamadığını dile getiren Çakmak, bu durumun kendisi AİHM’in varlığını tartışmalı hale getirdiğini söyledi. Avrupa Konseyi’nin Türkiye’yi yaptırımlara tabi tutabileceğinin altını çizen Çakmak, “Bu kadar uzun bir süre bir kararın uygulanmaması, AİHM’in varlığını tartışmalı hale getiriyor. Bu kararla ilgili geçen sene ÖHD olarak Bakanlar Komitesi’nin bu kararın uygulanması ve tekrar gündeme alınmasına dair başvuruda bulunduk. Ama bir olumlu bir sonuç alınamadı” diye aktardı.
 
CPT İMRALI’DA NEYİ İNCELEDİ?
 
Avrupa İşkencenin Önlenmesi Komitesi’nin (CPT) 20-29 Eylül 2022 tarihleri arasında İmralı Adası’na yaptığı ziyarete dair raporunu açıklamadığına dikkat çeken Çakmak, CPT’nin bu tutumunun kendi varlığını tartışmalı hale getirdiğini sözlerine ekledi. Çakmak, şunları söyledi: “CPT, insan hakları alanında çalışma yürüten bir kurum olduğu için, bir yerde hak ihlali varsa, bunu tespit edip kamuoyuna açıklamalıdır. CPT neyi inceledi? Ne tespit etti? Kişinin sağlık durumu nasıl? Hapishane koşulları nasıl? Sosyal hakların kullanımı nasıl? Diğer temel haklarını kullanabiliyor mu? Buna dair bir açıklama yok. Bu da CPT’nin varoluş amacını ve insan hakları alanında var olan bir kurum olma iddiasını ciddi anlamda tartışmaya açıyor.”
 
TECRİDE KARŞI HUKUKSAL GİRİŞİMLER
 
Abdullah Öcalan’la ilgili yaşanan hukuksuzluklara karşı hukuki girişimlerinin devam ettiğini vurgulayan Çakmak, “Geçen sene kurum temsilcileri ve baro başkanlarının da bulunduğu 29 farklı baroya kayıtlı 775 avukat, İmralı’da görüşme yapma talebiyle 10-17 Haziran tarihleri arasında Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı’na başvurmuştu. Sonrasında 22 ülkeden 350 avukat 14 Eylül'de; Kuzey ve Doğu Suriye ile Suriye’nin farklı bölgelerinden 691 avukat da 19 Eylül'de benzer başvurularda bulunmuştu. Hukukçular topladıkları imzalarla Adalet Bakanlığı'na başvuruda bulundu. Ancak bakanlık, avukatların başvurusuna henüz cevap vermedi. Sonra 2023’te Türkiye Barolar Birliği’ne (TBB) başvuruda bulunduk. Bununla ilgili bir geri dönüş yok. Fakat Barolar Birliği’nin bununla ilgili bir adım atmasını bekliyoruz. Yakın zamanda da Barolar Birliği’yle tekrar bir görüşme planlamamız var. Önümüzdeki dönemle ilgili bir dizi hukuksal çalışmalarda gerçekleştirmeyi düşünüyoruz” şeklinde konuştu.
 
MA / Esra Solin Dal
 

Diğer başlıklar

19:58 Kayyımın işten çıkardığı işçilerden AKP önünde açıklama
19:53 Abdi Ekmekçi’nin cenazesi 6 yıl sonra ailesine teslim edildi
19:49 Gazze'de son 2 günde gıdaya ulaşmaya çalışırken 100'den fazla kişi öldürüldü
19:43 Şirnex Ekoloji Platformu’ndan valiliğe resmi açıklama çağrısı
19:21 CHP komisyon toplantısı yaptı: Sözcüler Emir ve Gökçen oldu
19:00 Suriye Geçiş Hükümeti Güçleri sanatçılara saldırdı
18:55 İzBB soruşturması: 65 kişi hakkında 45 yıla kadar hapis istemi
18:43 Kürtçe derneğinin kapatılmasını valilik istemiş
18:40 Xarbêt’te meydana gelen göçükte bir işçi yaşamını yitirdi
17:49 Xarpêt'te 'Demokratik Toplum Çağrısı ve Jineoloji' paneli
17:05 Berivan Demir'in taziyesine kitlesel ziyaret
16:19 Kurtulmuş'tan partilerin genel başkanlarına 'komisyon' teşekkürü
16:08 Muğla ve Aydın'da yangın
16:07 MHP'den 'hasta tutuklular' için çağrı
15:58 Spot yayında: Dört 1 Yandan’ın ilk gündemi Meclis komisyonu
15:12 Bir çocuğu usulsüzce evlat edinen doktor gözaltına alındı
14:57 Süveyde’de eylem: Geçiş hükümeti güçleri kentti terk etsin
14:56 İstanbul'un Temmuz enflasyonu belli oldu
14:47 BM: İsrail yardım bekleyen en az bin 317 Filistinli'yi öldürdü
14:46 Tacizden yargılanan kişinin daire başkanlığına atanmasına tepki
14:40 Yüksel Koç şartlı tahliye edildi
14:13 TİS taleplerini bakanlık önünde sıraladılar
14:01 Bakanlık önünde eylem: Hasta tutsaklarla ilgili süreç yavaş ilerliyor
13:54 Kürtçe ders veren derneğin kapısına mühür vuruldu
13:44 Madene karşı direnenler ifade verdi
12:43 Şirnex’teki ağaç kesimini gündemleştiren gazeteciye soruşturma
12:29 El Salvador’da ki reformdan mevcut başkana sınırsız seçilme hakkı
12:29 Samsun’da 5 tutsak adli koğuşa konuldu: Tehdit altındayız
12:09 Bişeng Kabak'ın taziyesine kitlesel ziyaret
11:37 Xarpêt’te madende göçük
11:36 Süveyda sonrası hedefteki 3 kent
11:21 Komisyonun toplantı tarihi belli oldu
11:04 İran’da 3 tutsağa hücre cezası
10:52 Polis evli olduğu kadını ve 2 çocuğunu katletti
09:50 Gündüz tarlada, akşam çadırda çalışıyorlar
09:42 24 kişi adliyeye sevk edildi
09:40 'Çocukları hapsetmek yerine suç nedenlerine odaklanılmalı'
09:39 Casenê'ye giden anneler: Yüreğimizdeki acı barışla hafifler
09:37 ABD’den Türkiye’ye ek yüzde 15 gümrük vergisi
09:29 Kütahya'da peş peşe 4 deprem
09:17 Ağaç kesimine karşı kampanya: Doğaya sahip çıkmak ülkeye sahip çıkmaktır
09:13 Derwêş ve Edûlê klibi yayımlandı
09:11 DEDAŞ köye uğramadan 35 haneye 60 ile 450 bin TL arası fatura yazdı!
09:07 Faruk Bildirici: Gazeteciler sorunun temelden çözülmesi için çaba harcamalı
09:06 On Gözlü'de işgal ve fırsatçılık
09:05 KCDP Temsilcisi: Barışın kalıcılaşması için komisyona destek sunmaya hazırız
09:04 Doğaya çifte tehlike: Bir yanda yangın, bir yanda maden
09:04 Tanrıya çıkış kapısı: Pagan Kapısı
09:03 Şengal Dağı'nda aç ve susuz 16 gün
09:00 Erdoğan Madımak katliam failinin cezasını kaldırdı
09:00 01 AĞUSTOS 2025 GÜNDEMİ
07:59 Mahalle mahalle süreç buluşmaları
31/07/2025
23:15 Dep’te dengbêj dinletisi
23:10 'Kürt celladı' olarak tanınan Hecac Tikrîtî yakalandı
23:04 Siweyda’daki katliamları araştırmak için soruşturma komitesi kuruldu
23:01 19 kentte sıcaklık 40 derecenin üzerine çıktı
22:23 Kubat Talabani: Suriye’de tüm bileşenlerin hakları korunmalı
21:27 Amedspor’dan yeni forma tanıtım filmi
20:57 Türkiye, Duhok'ta bazı köy yollarını kapattı
20:52 İsrail, Lübnan'a saldırdı
20:24 İzmir Barosu'ndan panel: Cezaevlerinde tecrit artıyor
20:17 Kayyımın işten çıkardığı işçilerin eylemi: Talimatı AKP il başkanı verdi
19:36 Suriye geçiş hükümeti, 2 genci katletti
19:33 Üç bakan süreç gündemiyle bir araya geldi
19:04 Özgür Özel: Nasıl çalışacağına komisyon karar verecek
17:46 Portekiz de açıkladı: Eylülde Filistin'i tanımayı planlıyoruz
17:39 Suları kesilen çiftçilerden DEDAŞ protestosu
17:31 Rusya, Ahmet El Şara'yı Moskova'da düzenlenecek zirveye davet etti
16:45 Lavrov: Kürtler yeni Suriye Hükümeti’nde yer almalı
16:44 Güler: Meclis komisyonunun çalışmaları basına kapalı olacak
16:33 51 kişilik meclis komisyonun sadece 9'u kadın
16:20 Ankara ve İstanbul için yağış uyarısı
15:50 CHP ve TİP'in Meclis komisyon üyeleri belirlendi
15:46 AKP'nin Meclis komisyonu üyeleri belli oldu
15:42 AYM Tayfun Kahraman hakkında ihlal kararı verdi
15:41 EGEÇEP: Susuzlık iklim krizinin sonucu
15:38 Gazete dağıtımcısı Bayram tahliye edilmedi
15:12 166 örgütten komisyon açıklaması
14:54 'Beyaz Kod sisteminden beri en az 122 bin şiddet vakası yaşandı'
14:47 Süveyda'daki katliamdan yeni görüntüler
14:42 Gazeteci Yılmaz memleketinde toprağa verildi
14:21 Gazeteci Ercüment Akdeniz tahliye edilmedi
13:39 31 yılın ardından tahliye oldu: Sevincim buruk
13:09 Ankara’da ekmeğe yüzde 20 zam
13:03 Ayşegül Doğan: Masada yer almak cumhuriyetin ikinci yüzyılında yer almaktır
12:05 Yeni Yol Partisi komisyon üyelerini belirledi
11:32 Özel'den komisyon üyeleri açıklaması: Belli değil
11:20 Gazeteci Akdeniz’in duruşması öncesi açıklama: Hakikat susturulamaz
11:11 Afyon'da 5 hektarlık alan yandı
10:52 Fuat Ali Rıza: Türkiye’nin demokratikleşmesi umudunu canlandırmak gerekir
09:57 Gürkan Çakıroğlu: Hukuki adımlar için komisyon sürecin mutfağı olmalı
09:31 Ege Denizi'nde 4.0 büyüklüğünde deprem
09:08 Kardeşinin taziyesinde konuştu: Herkes süreci desteklesin
09:07 33 yıldır cezaevi kapısında: Hukuksuzluk son bulsun
09:05 Kayyımın işten çıkardığı emekçi: Talimatı AKP il başkanı verdi
09:04 Damlasaydı 25 yılda gölet olmuştu!
09:03 Şirnex eko-kırım politikalarıyla yok ediliyor
09:02 Rojin Kabaiş’in şüpheli ölümü 308 gündür aydınlatılmadı
09:01 İklim krizi büyüyor: İnsanlar sıcaktan da yağıştan da ölüyor
09:00 31 TEMMUZ 2025 GÜNDEMİ
08:05 Erdoğan'dan işçilerin grevine yasak
30/07/2025
23:38 Ukrayna, ABD ile silah tedarikinde anlaşmaların temel ilkelerinde uzlaştı
23:33 Trump'tan Brezilya'ya yüzde 50 gümrük vergisi
22:48 Riha'da hastanede şiddet: Güvenlik görevlisi ve bir doktor yaralandı
22:20 Siweyda’ya yakıt geçişine izin verilmiyor
22:13 Bafil Talabani: Suriye’de Kürt halkının hakları korunmalı
21:34 Fed, faizi beşinci kez sabit tuttu
21:26 Mamak'ta çıkan yangında 8 gecekondu kullanılamaz hale geldi
20:48 MGK bildirisinde süreç vurgusu
20:29 Halk buluşmaları: Sürecin yükünü hep birlikte omuzlayacağız
19:47 İşten çıkarılan 223 emekçi için Wan’da kitlesel yürüyüş
19:27 İran rejim güçleri Kürt bir kolberi yaraladı
19:15 Siweyda’da bin 350 kanser hastası ilaçsız
18:52 İmamoğlu'nun diplomasının iptaline dair yürütmeyi durdurma talebine ret
18:02 Kurtulmuş: Komisyon çalışmaları Ağustos'un ilk haftası başlayacak
17:56 Rusya'da depremin ardından Klyuchevskoy Yanardağı’nda patlama
17:50 Aydın'daki yangınlar kontrol altına alındı
17:39 Dedeoğulları ailesi mezarları başında anıldı
16:31 Gazeteci Nizamettin Yılmaz'ın cenazesi İstanbul'a getirildi
16:17 Zilan Esen'in taziyesine kitlesel ziyaret
15:51 Kadınların ihtiyaçlarını belirleyip çözüm üretecek
15:40 Anamur’da ‘çocuk işçi’ katledildi
15:38 Wan kayyımı engellileri işten çıkardı: 2'nci kez mağdur ediliyoruz
15:16 Şiddet uygulayan gardiyan tutsaktan şikayetçi oldu
14:57 Özel: Meclis Başkanı talebimizi kabul etti, komisyonda yer alacağız
14:39 Dedeoğulları katliamında yaşamını yitirenler anıldı
14:00 Türk-İş'in yoksulluk sınırı: 86 bin lira
13:55 7 ayda 4 bin 426 yangın: 50 bin hektar alan küle döndü
13:51 Hunergeha Welat'tan yeni eser: Derwêş ve Edûlê
13:28 Güney Kore'de aşırı sıcaklardan 13 ölüm
12:28 Bakan Tunç: Meclis'in aldığı kararlara teknik destek vereceğiz
12:18 Tsunami dalgaları Rusya, Japonya ve ABD kıyılarına ulaştı
11:58 Süveyda'da BM konvoyuna saldırı: 1 yaralı
11:45 Fırat Bayrak’ın taziyesine kitlesel ziyaret
11:18 Hastanede klimalar çalıştırılmıyor, hastalar mağdur
11:17 Kayyımın 223 işçiyi çıkartmasına tepki
10:21 TÜİK'e göre gerçek işsizlik yüzde 32,9'a yükseldi
10:08 Adana'da 22 emekçi 9 yıldır işe iadeyi bekliyor
09:48 Sigaraya zam üstüne zam
09:18 Hesendîn’den çağrı: Doğamıza sahip çıkalım
09:16 Kavurucu sıcaklarda inşaatta çalışıyorlar
09:04 PSAKD Genel Başkanı: Aleviler sürecin asli unsurudur
09:03 Tetwan’da kayyım ve AKP’nin bıraktığı tahribat gideriliyor
09:02 Hak ve hukuk örgütleri: Süreç yüzyıllık bir fırsat, yasal güvence olmalı
09:01 Protestan Kilisesi Papazı Peker: Birlik sağlanırsa hükümet adım atar
DADEN Eşbaşkanı Sabahat İnal Acar: Kürdistan'ın ilacı birliktir
09:00 Nihat Kazanhan'ın annesi: Adalet olmazsa barış da olmaz
09:00 30 TEMMUZ 2025 GÜNDEMİ
08:12 Rusya'da 8.8 büyüklüğünde deprem, Japonya'da tsunami
08:03 Riha mahallelerinde halk buluşmaları
29/07/2025
23:50 İsrail, Siweyda kırsalındaki geçiş hükümeti güçlerini bombaladı