Asimilasyon merkezi YİBO'lara dair yeni çalışma

img
İSTANBUL - Asimilasyon merkezleri olarak kurulan YİBO'lar, "Şiddet ve Asimilasyon Aracı Olarak YİBO" adlı çalışmayla mercek altına alındı. Proje yürütücülerinden Özgür Ünal, "YİBO'larla çocuklukları çalınan bir nesil var" dedi. 
 
Kürt çocuklarının asimile edilmesi amacıyla kurulan Yatılı Bölge Okulları (YİBO), yeni bir projeye konu oldu. Hafıza Merkezi, "Şiddet ve Asimilasyon Aracı Olarak YİBO" adlı çalışmayla YİBO'ları mercek altına aldı. Hukuk öğrencisi Özgür Ünal ve Şükran Demir'in yürüttüğü proje kapsamında YİBO'larda okuyan 25 öğrenci ile şöyleşi yapıldı. Söyleşiler, e-kitap halinde 22 Mayıs'ta yayımlandı. Projenin belgesel formatının da Ekim ayına yetiştirilmesi bekleniyor. Yine e-kitap olarak yayınlanan çalışmanın baskılı hale getirilmesi hedefleniyor. Özgür Ünal, uzun bir süre üzerinde çalıştıkları projeyi Mezopotamya Ajansı'na (MA) değerlendirdi. 
 
YİBO'LARIN TARİHÇESİ
 
Ünal, YİBO'ların tarihçesinin 1938 Dêrsim Katliamı sonrası kurulan Elazığ Kız Enstitüsü'ne dayandığını ifade etti. 16 Haziran 1943'te Elazığ Kız Enstitüsü'ne müdür olarak atanan Avar'ın "medenileştirme" adı altında Dêrsim Katliamı'ndan kurtulmuş kız çocuklarını asimile etmeyi hedeflediğini dile getiren Ünal, 1962'de ise YİBO'ların kapsamlı bir proje olarak Meclis'e geldiğini kaydetti. Ünal, daha sonra yayımlanan bir genelgeyle dağlık bölgelerde olan çocuklar için YİBO'ların kurulmasının amaçlandığını belirtti.
 
YİBO'ların temel hedefinin asimilasyon olduğu vurgulayan Ünal, o dönemde Karadenizli milletvekillerinin talep etmesine rağmen kendi bölgelerinde YİBO'ların kurulmadığını, uygulama alanı olarak Kurdistan'ın seçildiğini anlattı. Ünal, bu durumu, "Bu da aslında YİBO'ların amacını gözler önüne seriyor" diye aktardı. 
 
Özgür Ünal
 
İSTİSMAR, TECAVÜZ, TACİZ
 
1980'lere gelindiğinde yatılı okullarda bir artışın yaşandığına dikkati çeken Ünal, 12 Eylül askeri darbesi ve köy boşaltma süreçleriyle YİBO'lardaki öğrencilerin sayısı ve YİBO'ların sayısında artış yaşandığını söyledi. 1990'da köy boşaltmalarından sonra açılan bu okulların sayısının 2000'lerin başında da hızla arttığını belirten Ünal, "Ancak kitle iletişim araçlarının yaygınlaşmasıyla 2010 yıllarında YİBO'larda hak ihlalleri, istismar, taciz, tecavüz durumları ortaya çıkıyor. Bu yüzden kapatılma süreçleri başlıyor. 2010'dan sonra hızlı bir şekilde kapatılıyor. Artık bu okulların birçoğu İmam Hatip Okulu'na, askeri yerlere dönüştürülüyor" ifadelerini kullandı. 
 
'GECELERİ YİBO'LARDA KALAN ASKERLER VAR’ 
 
Hala varlıklarını sürdüren YİBO’lara ilişkin bilgilerin az olduğunu ifade eden Ünal, bilgilerin arşiv oluşturması açısından önemli olduğunu kaydetti. Elde ettikleri bilgileri YİBO'larda şiddet, asimilasyon, toplumsal cinsiyet rollerinin yeniden üretilmesi ve mekânsal yapı şeklinde başlıklar atlında topladıklarını dile getiren Ünal, "Özellikle mekânsal yapı çok ilgimizi çekti. Çünkü özellikle Kurdistan'daki YİBO'ların çoğunluğu askeriyeyle içli dışlı, askeriyenin yanında kurulmuş. Hatta bazen geceleri askerlerin YİBO'larda kaldığına dair anlatılar da oldu. Atış talimlerinin sesleri, öğrencileri ders esnasında rahatsız ettiğini dile getiren öğrenciler bile oldu" diye konuştu. 
KIZ ÇOCUKLARI HEDEF ALINDI
 
YİBO'larla özellikle kız çocuklarının hedef alındığını ve asimile edildiğini dile getiren Ünal, "Bunun nedeni biçilen toplumsal cinsiyet rollerinden kaynaklı. Dilin taşıyıcısını anne olarak gördükleri için dilin kız çocukları üzerinden daha çabuk yayılacağını düşünüyorlar. O yüzden kız çocuklarının acilen 'medenileştirilmesi' ve Kürtlükten arındırılması gerektiğini dile getiriyorlar. Bunu da Türkçe öğreterek, Türkleştirerek yapmaya çalışıyorlar. Bu enstitünün YİBO’larla ortak özelliği de budur. Ulus devletin tarih boyunca asimilasyon için kullandığı en etkili yöntemlerden biri eğitim olmuştur. YİBO'larda da özellikle Kürtçe yasakları çok öndeydi. Buralar çocuklara 'Kürtçenin yasak' denildiği ilk yerlerdi" dedi. 
YİBO'larda yetişen çocukların içe kapanık, özgüven eksikliği yaşadıklarını belirten Ünal, Baskı, şiddet ve asimilasyona rağmen devletin istediği profilin dışına çıkan çok sayıda öğrencinin de olduğunu dile getirdi. Ünal, "Kendi Kürtlüğünü, kendi kimliğini savunan ve bilinç düzeyine artıran, üreten devam ettiren bir profilin yanı sıra buna karşın bir profil de ortaya çıktı. Kürtlük bilincini geri plana atıp kendini Türk ya da daha dindar olarak gören, bu asimilasyonun etkisine giren birçok öğrenci de oldu" diye belirtti. 
'ÇOCUKLUKLARI ÇALINAN BİR NESİL VAR’ 
 
Projeye başladıkları dönemde YİBO’lara dair çok fazla araştırmanın olmadığını gördüklerini söyleyen Ünal, şöyle devam etti: "E-kitabını çıkardık, belgeselini de oluşturacağız. Fakat bunların da yeterli olmadığını gördük. Yüzlerce çalışma da yapılsa bunun yeterli olmayacağını düşünüyoruz. Çünkü çok yoğun bir konu. YİBO'larda yaşananlar, 'Orada yaşanıp orada kalsın' denmemeli. Umarım yaptığımız çalışmalar, yolu YİBO'dan geçen arkadaşlara ses veren bir yerde olur. YİBO'larla çocuklukları çalınan bir nesil var. Hatta etkileri devam ediyor. Kitabımızı da onlara ithafen yazdık. Umarım bir nebze de olsa daha sonraki yüzleşmelerde, hukuki anlamda bir faydası olur."
 
MA / Ömer İbrahimoğlu

Diğer başlıklar

19:47 Bombalanan Tişrîn Barajı hizmet dışı kaldı
18:54 MHP’li Yıldız’dan hasta tutsakların serbest bırakılması çağrısı
18:52 DEM Parti milletvekilleri Meclis’te konuşuyor
18:47 İsrail Savunma Bakanı: Suriye'nin güneyinde steril savunma bölgesi kurulması emri verdim
18:20 ‘Türkiye’de son 1 yılda 70 binin üzerinde insan tutuklandı’
18:14 Sağlıkçı Abdullah Alagündüz defnedildi
18:07 Colemêrg’te tacizci uzman çavuş darp edildi
17:41 Kuzey ve Doğu Suriye 2024 bilançosu: 162 kişi katledildi
17:36 Asgari Ücret Belirleme Komisyonu ilk toplantısını gerçekleştirdi
17:20 Türkiye’nin Eyn Îsa saldırısında 8 kişi katledildi
17:10 IFJ: 2024 yılında 104 gazeteci öldürüldü
17:07 Uyuşturucu madde satan kişiye halk müdahalesi
16:34 Askerlerin ablukaya aldığı köyde 9 gözaltı
16:07 Meclis önünde adalet talep ettiler
15:49 Emeklilerden kayyım politikasına tepki
15:36 Türkiye ve SMO'nun saldırılarına tepki: Bijî berxwedana Rojava | YENİLENDİ
15:34 Aydın, gazeteci ve sanatçılar Êlih’e ziyaret: Kayyım politikalarına karşı çıkalım
15:18 11 ayda TİHV'e 692 işkence başvurusu
14:23 DEM Parti Eş Genel Başkanları: İnsan hakları için mücadele edeceğiz
14:17 İnsan Hakları Haftası'nda Rojava'ya saldırılar protesto edildi | YENİLENDİ
13:37 Gazeteci Nazım Daştan: Demokratik yaşam umudunu yok etmek istiyorlar
13:13 Qereqozaq Köprüsü bombalandı
13:12 Rojava için yardım kampanyası: Kobanê ruhuyla hareket edelim
12:54 10 Ekim’de katledilenler anıldı: IŞİD'i besleyenler bugün başka çetelerle iş birliği yapıyor
12:44 Avukatlardan İmralı’ya gitmek için yeni başvuru
12:37 Serêkaniye’de İHA düştü
12:36 İstinaf Hasret Tutal’ın katiline verilen ‘indirimli’ cezayı onadı
12:30 Mehmet Sincar davası mütalaa için ertelendi
11:47 Bakan Tunç'tan İmralı başvurusuna dair açıklama
10:51 Tişrin Barajı’nda şiddetli çatışmalar
10:44 DEM Parti’den asgari ücret önerisi: En az 35 bin TL olmalı
10:40 Ekim ayında işsizlik arttı
10:38 Farqîn’de 2 kişi darp edilerek gözaltına alındı
10:35 'Türkiye taşlar yerine oturmadan Kürt kazanımlarını tasfiye etmek istiyor'
09:23 Cezaevinde 30'un üzerinde kitap yazdı: Mücadelenin yolu edebiyattır
09:22 Efrin-Şehba Kantonu Meclis Eşbaşkanı: Bu vahşetin sonlanması için harekete geçilmeli
09:13 Wan-Erdîş karayolunda iki zincirleme kaza: 2 ölü, 45 yaralı
09:10 Meteorolojiden sağanak ve rüzgar uyarısı
09:09 ‘Aileye’ ayrılan bütçe ‘kadına’ ayrılan bütçenin 3 katı
09:07 Tarıma ayrılan bütçe çiftçinin değil şirketlerin cebine gidiyor
09:03 Şiddet uygulayan polisler hakkında suç duyurusu
09:03 Kahvaltıların vazgeçilmezi peynir artık alınamıyor
09:00 10 ARALIK 2024 GÜNDEMİ
08:35 Bütçeye şerh: Alternatif model demokratik modernitedir
08:14 Bayındır: Çözümün zemini ve zamanı geldi, fırsatı kaçırmayalım
07:00 Avrupa ülkeleri Suriyelilerin iltica başvurularını askıya alıyor
09/12/2024
23:46 Suriye’de eski rejime ait askeri depo ve araçlar bombalandı
23:31 Colemêrg’te polis şiddeti: Darp raporu alan gençler gözaltında
22:59 Avrupa’da saldırılar protesto edildi: Her yerde ses çıkaralım
22:19 Amedspor, sahasında 2-1 galip geldi
21:57 DAİŞ’liler SMO adıyla Minbic’e gidiyor
21:55 Bursa'da bir kadın katledildi
21:13 İnsan Hakları Haftası kapsamında konser verildi
20:47 YPJ Sözcüsü Rûken Cemal: Minbic’te tarihi bir direniş var
20:36 Erdoğan: Suriye’de yeni bir dönem başladı
20:14 İzmir'den Polonez işçilerine destek
19:30 Bakırhan’dan çağrı: Büyük fırtınaya karşı Rojava ile diyalog kurun
19:09 Til Temir'de SİHA düşürüldü
18:38 Kılıçdaroğlu trafik kazası geçirdi
18:28 El Cezire: Suriye'de başbakan Muhammed El Beşir olacak
18:20 Hatimoğulları: Parlemento Kürtlerle ortak yaşamın yollarını bulmak için çalışmalı
18:19 Kobanê’ye saldırı: 2 çocuk katledildi
18:14 Eyn Îsa saldırısında 45 Suriye askeri öldürüldü
17:27 DİSK Basın-İş: Her 4 gazeteciden biri asgari ücretle çalışıyor
17:21 Yüksekdağ’ın savunmaları kitaplaştırıldı
17:15 Şerif Gören meslektaşları tarafından uğurlandı
17:11 Genel Kurul’da bütçe görüşmeleri: Merkezi yönetimin borcu 8,8 trilyon
16:49 10 aydır belediye çalışanlarının maaş farkı ödenmiyor
16:45 Bakanlık yanıtladı: 11 ayda 709 tutuklu yaşamını yitirdi
16:11 Kayyım Êlih’te eşbaşkanların belediyeye girişini engelledi
15:52 Gergerlioğlu’da bir yılda bin 700 ihlal başvurusu
15:44 Suriye İnsan Hakları Örgütü’nden BM’ye Türkiye çağrısı
15:09 Taciz faili müftüyü tutuklama talebine ret
15:01 SİHA saldırısı: 3 kişi yaralandı
14:56 Kobanê köylerine saldırı
14:42 DEM Parti: Kuzey ve Doğu Suriye’de savaş suçu işleniyor
14:30 Eşbaşkanları ziyaret eden heyet: Bu gidişata itirazımız var
14:24 Minbic’te son durum
14:18 TEV-DEM’den ‘QSD güçlerinin yanında olalım’ çağrısı
13:49 İsrail Dışişleri Bakanı: Kürtlere yönelik saldırılar durdurulmalı
13:37 Türkiye'nin 8 yıldır hedef aldığı Minbic'te halklar direniyor
12:48 Cizîrê bölgesinin Zirgan ilçesi bombalandı: 1 yurttaş katledildi
12:38 Minbic neden hedefte?
12:07 MKG’den Kasım raporu: 38 gazeteci yargılandı
11:38 Helikopter kazası: 1’i tuğgeneral 6 asker yaşamını yitirdi
11:31 ‘Doğum uzmanı’ olmadığı için Dilan Durmuş yaşamını yitirdi
10:48 Türkiye’nin SİHA saldırısında 12 sivil katledildi
10:08 Kadınlar şiddette karşı savunma tekniklerini öğreniyor
09:32 Sadr’dan Suriye için diyalog çağrısı
09:29 KCK: Suriye’de çözüm Demokratik Ulus ile mümkündür
09:23 KNK: Rojava'nın kazanımlarının yok edilmesi Başur'un statüsünün de yok olmasıdır
09:05 Uçan Süpürge Kadın Filmleri Festivali Mersin'de başlıyor
09:04 Sahil yoluyla büyüyen zemin sıvılaşması heyelanları arttırıyor
09:00 09 ARALIK 2024 GÜNDEMİ
08:57 Aldar Xelîl: Türkiye’nin müdahalesi Suriye krizini derinleştiriyor
08:36 Meteoroloji'den 10 kent için sarı kodlu uyarı
08:13 Minbic Askeri Meclisi: Savunmanın ikinci aşamasına geçildi
08:05 Xwebûn ‘Rojava’yı savunmak farzdır!’ manşetiyle çıktı
08/12/2024
23:43 Özerk Yönetim’den halka ‘uyanık olun’ çağrısı
23:35 Sêrt’te hikaye ve müzik dinletisi
22:35 Erdoğan’dan KYK bursu açıklaması
21:12 TASS: Beşar Esad ve ailesi Moskova’da
20:38 Ferhat Şamî: Minbic’i işgal etmek kolay değil
20:16 Gazze’de 44 bin 708 kişi hayatını kaybetti
19:52 Kongra Star’dan tüm Suriyeli kadın örgütlerine çağrı
19:50 Mamak'ta miting: İnsanca yaşamak istiyoruz
18:50 Kuzey ve Doğu Suriye genelinde sokağa çıkma yasağı
18:46 34 siyasi parti ve kuruluştan QSD’ye destek
18:29 KCDK-E’den Minbic çağrısı: Halkımız Avrupa’da ayağa kalkmalı
18:25 TBB Başkanlığı’na yeniden Sağkan seçildi
18:01 Minbic Askeri Meclisi: Saldırılar kırıldı
17:47 Zübeyir Aydar: Büyük bir savaş olabilir, Rojava’nın sesi olmalıyız
17:32 Fabian Molina: Demokrasi ve istikrarın kalesi Rojava korunmalı
17:24 Savaş uçakları Özerk Yönetim binasını bombaladı
17:14 Hediye Tekin’in cenazesi kadınların omzunda taşındı
17:07 ‘Kurtuluş Rojava Devrimi etrafında birleşmekten geçiyor’
17:04 Rengîn Kültür Sanat Derneği açıldı
16:59 Eşbaşkan Zeydan: Gasp edilen belediyeleri halka teslim edin
16:18 DBP'den ‘Suriye'de demokratik bir yönetim’ çağrısı
16:16 İzmir’de 'Ortadoğu'da savaş ve Türkiye'ye etkileri' paneli
16:09 ‘Ortadoğu’ sempozyumu: Çözüm Önder Apo ile görüşmedir
15:17 DBP eş genel başkanları kitap fuarını ziyaret etti
15:04 Rusya’dan Esad açıklaması: Suriye'den ayrıldı
14:52 Pentagon: Suriye'de askeri varlığımızı sürdüreceğiz
14:46 MSD’den ‘Yeni Suriye’ açıklaması
14:41 Kartal’da ‘İnsanca yaşam’ mitingi: Birlikte direnecek, birlikte kazanacağız
14:20 Özerk Yönetim’den açıklama: Diyaloğa hazırız
14:09 İstanbul’da kitle Kartal Meydanı’na yürüdü
13:40 Tahliye edilen 400’e yakın aile Tebqa Kantonu’na ulaştı
13:22 DEM Parti: Geçiş yönetimi ile Suriye’deki normalleşmenin önü açılmalı
13:09 Minbic Askeri Meclisi saldırılara direniyor
12:48 Fuarda ‘Çîrokên Dengbêjan’ etkinliği
12:41 Irak, Şam Büyükelçiliği’ni tahliye etti
12:25 BM Temsilcisi Pedersen: Bugün Suriye tarihinde bir dönüm noktası
12:24 Şerif Gören yaşamını yitirdi
11:59 Türkiye Barolar Birliği yeni başkanını seçiyor
11:52 Minbic’in köylerine bombardıman
11:47 Rejimden kalan kamu binaları İç Güvenlik Güçleri’nin denetiminde
11:39 Trump’tan Beşar Esad açıklaması
11:38 Suriye lirası yüzde 42 değer kaybetti
11:12 Hewlêr’den Şam’a uçak seferleri askıya alındı
11:07 Îlham Ehmed: Despotizmin sonu yeni bir başlangıç
11:06 Basım Avadi: 2 bin Suriyeli asker Irak’a sığındı
10:57 Heyelan Karadeniz Sahil Yolu’nu ulaşıma kapattı
10:54 Jin derginin yeni sayısı çıktı
10:49 Meclis'teki bütçe görüşmeleri yarın başlıyor
10:41 Mazlum Abdi: Tarihi anlara tanıklık ediyoruz
10:11 Olağanüstü hal ilanıyla Qamişlo'da güvenlik önlemleri artırıldı
09:55 Dêrazor Askeri Meclisi: Bölgeden çekildiğimiz haberleri yalan
09:48 Resmi Suriye televizyonunda Şam hükümetinin düştüğü duyuruldu