Köy köy hikaye toplayan Erkmen’den yeni projeler

img

WAN - Derwêşê Evdî ve Edûlê Oratoryosu ile Efsaneyên Kurdan projelerine hazırlanan çîrokbêj Ayhan Erkmen, "Egemenlerin tarih manipülasyonuna karşı Kürt kahramanlarının dili olmak istiyorum" dedi. 

Çîrokbêj (hikaye anlatan) Ayhan Erkmen, yıllardır köy köy gezerek Kürt öykü ve destanlarını derliyor. Erkmen, bugüne kadar 150 öyküyü kayıt altına alarak hem seslendirdi hem kitaba dönüştürdü hem de öyküleri görsel olarak halka ulaştırdı. Biriktirdiği öykü ve destanları şimdilerde kent kent gezip teatral tadında sahneleyen Erkmen, Çîrokên Mûzîkal Projesi’yle binlerce insana ulaştı. Erkmen, Êlih, Mêrdîn, Sêrt, Agirî, Bedlîs, Wan ve daha birçok kentte Çîrokên Mûzîkal Projesiyle derlediği hikayeleri halkla buluşturdu. 
 
Erkmen, Kürt kahramanlarının destanlarını anlattığı iki projeyi daha hayata geçiriyor. Derwêşê Evdî ve Edûlê Oratoryosu ve Efsaneyên Kurdan: Rûstemê Zal, Kawayê Hesinkar ve Cemşîd’in hikayeleri de yakında halkla buluşacak. Derwêşê Evdî ve Edûlê Oratoryosu'nu Ayhan Erkmen yazarken, müzisyen Kemal Yıldırım müzik kompozisyonu ve bestelerini yapıyor. Erkmen, Efsaneyên Kurdan (Kürt Kahramanları): Rûstemê Zal, Kawayê Hesinkar ve Cemşîd’in müzikal hikayeleri için destek bekliyor. 
 
Erkmen, yaptığı çalışmalara dair Mezopotamya Ajansı'na (MA) konuştu.  
 
ÇÎROKÊN MÛZÎKAL PROJESİ 
 
Çîrokên Mûzîkal Projesi’ni anlatan Erkmen, “Ben, 6-7 yaşında çîrokbêj ve dengbêjlerin dizlerinin dibinde büyüdüm. Benim çîrokbêjlik serüvenim ise 6 yılını doldurdu. Köy köy dolaşarak çîrok ve Kürt halkının destanlarını, olaylarını, kahramanlıklarını derliyorum. Bunları toplandıktan sonra öykünün tarihi geçmişine ve araştırmasına da aynı zamanda bakıyorum. En sonunda da öyküyü tamamlayarak anlatıyorum. 6 yılın ardından artık Çirokên Mûzîkal Projesini hayata geçirmeye başladım. Êlih Bahar Kültür Merkezi benim bu projeme sahip çıktı ve bunu sergilemeye başladık. Biz, şuan kent kent dolaşarak Kürt halkının yiğitliğini, aşklarını ve bahtını anlatıyorum. Ben, onların öykülerini anlatıyorum dengbêjler de bunu stranlarıyla besliyor. Êlih, Mêrdîn, Sêrt, Tetwan ve Wan’da sahneye çıktık. 7’den 70 yaşına kadar insanlar bizi dinlemeye, izlemeye geliyor. Sêrt’te bizim sahnemiz bittikten sonra küçük yaştaki çocukların birbirlerine ‘Derwêş! Hedban bine’ diye bağırıyorlardı. Bu benim için en büyük ödüldür. Benim hayalim köy köy gezerek destan, öykü toplamak ve çocukların yüreğinde yer edinmekti. Bu hayalim gerçekleşti ve artık bu hayalleri daha da yaygınlaştırmak için yola çıkıyorum” dedi. 
 
‘ÖYKÜ KÜRTLER İÇİN BİR TERAPİ’
 
Öykü anlatmanın aynı zamanda Kürtler için bir terapi olduğunu belirten Erkmen, “Biz, tarihimizle hem üzülüyor hem de mutlu oluyoruz. Bugüne kadar tüm bu hüzünleri ve sevinçleri içimizde saklamıştık. Kimse Kürtlerin kahramanlıklarını ve bahtsızlığını çok anlatmıyordu. Ben, bunu anlattıktan sonra dünyanın birçok yerinde insanlar mesajlar çekip mutlu olduklarını söylediler. Her öykü anlatımından sonra insanlar yanıma gelip ailelerinin öykülerini bana anlatıyorlar. İnsanlar bu destanların sadece aile içerisinde kalmasını istemiyor herkesin duymasını istiyorlar. Bir yandan sırtımızda öykü heybelerimiz olacak diğer yandan da köy köy, ilçe ilçe, kent kent gezip bunları anlatacağız. Herkes öyküsü kadar vardır. Bazılar ben bunları anlatırken sanki Kürtlerin tarihine basit yaklaşıyorum gibi davranıyorlar. Her kahramanımızın bir öyküsü var ve hiç söylenmemiş. Çünkü bu kahramanlıkları küçük görmüşler” diye anlattı. 
 
‘DÜNYANIN HER YERİNDEN ÖYKÜ GÖNDERİYORLAR’
 
Son 6 yılda 150 öykü anlattığını ve kayıt altına aldığını söyleyen Erkmen, “Artık dünyanın neredeyse her yerinden bana öyküler gönderiliyor. İnsanlar seslerini, videolarını kaydedip bana atıyorlar. Horasan, Tiflis, Moskova, Sibirya, İç Anadolu’dan tutun her yerden öyküler gönderiliyor. Birçok ülkeye gittim, oradaki Kürtlerin öykülerini heybeme doldurdum ve getirdim. Hangi Kürt’e ve hangi Kürt toprağına dokunuyorsan sana bir şey anlatıyorlar. Bizim de onları dinlememiz gerekiyor. Dünyadaki öykü yazarları ve anlatıcılarının imkanları var. Birçok yerde kamp açıyorlar ve orada eğitimler veriyorlar. Bizim öyle bir imkanımız maalesef yok. Bazı kurumlarımız bunun öncülüğünü yapar kurslar, kamplar açarsa elbette ben de eğitim vermeye hazırım. Kent kent gezip gençlere öykü eğitimi vermek isterim. Gençlerimiz bu konuda cesaretli olsunlar ve öykü anlatsınlar. Ben de ilk bu yola girdiğimde babam bile ‘Ailemizin ismine ayıp getiriyorsun’ diyordu. Her birimizin bu dilin ve Kürt halkının bu değerlerinin taşıyıcısı olmamız gerekiyor. Benim, dizlerinin dibinde oturup öykü dinlediğim insanlara ve Kürt değerlerine borcum var” diye konuştu. 
 
‘KÜRT KAHRAMLARININ DİLİ OLMAK İSTİYORUM’
 
Sahnede yaptığı figürlerin bazen insanlara “garip” gelmesini anımsatan Erkmen şöyle devam etti: “Belki de benim yaptığım hareketler ve figürler insanlara garip de gelebilir ama ben öykü dinlediğim insanların teatralini yapıyorum.  Ben, rol yapmıyorum duygumu anlatıyorum. Kürtlerin sosyolojisi, tarihi benim için çimentodur. Bazen tarihi şeyler anlatınca bazıları ‘bunu nereden çıkardın?’ diyorlar. Benim için en önemli şey, yaşlı bir Kürt’ün dedesinden öğrendiği ve aktardığıdır. Benim tarih anlatımım için gerçek odur. Elbette diğer tarihlere de bakıyorum, arşivleri inceliyorum. Fars, Osmanlı kitaplarını inceliyorum. Ama benim için tarih yaşlı Kürt’ün dedesinden anlattığı şeydir. Ben tarihi Kürt kahramanlarının dili olmak istiyorum. Bin yıl sonra onların sesleri torunlarına ulaştığında işte o zaman biz onurlanırız, önemli bir iş yaptığımızı anlarız.”
 
‘EGEMENLERİN MANİPÜLASYONUNA KARŞI ÖYKÜ ANLATALIMI’
 
Egemen gücün Kürt tarih manipülasyonuna karşı bu öykülerin anlatılması gerektiğinin altını çizen Erkmen, “Egemenler ilk olarak bir halka dil ve kültürünü karalar. Sen bununla mücadele etmek zorundasın. Yoksa dil ve kültür olmadan bir ülke inşa etsen ne olur? Egemenler kendi tarihlerini yazıyorlar. Rom ve Rum efsanesi aynı efsane oldu. Birbirlerinden çalmışlar çünkü. Bizim efsanemiz ve tarihimiz var ama dile getirilmiyor. Bize yıllar önce, ‘Kawayê Hesinkar Kürt’tür’ demeselerdi belki de bu kadar direngen olmayacaktık. Amcam bize 1960’lara kadar Newroz kutladıklarını söylüyordu. Bir alay komutanı geliyor ve izliyor. ‘Kürtler 364 gün yoklar ama yılın bir gün kahramanlaşıyorlar’ diyor. Böyle gider ve Newroz’u iki gün kutlarlarsa Kürtler başka bir ruha bürünür’ diyor ve Newroz’u yasaklıyor. Mesela son yıllarda Newroz’un bir haftaya yayılmasına izin vermiyorlar. Çünkü Kürtlerin bir hafta boyunca ayakta olmasını istemiyorlar” diye anlattı.  
 
‘UZUN SÜREDİR KÜRTLERİN RUHUYLA OYNANIYOR’
 
Kısa bir süre sonra halkın karşısına çıkacak olan Efsaneyên Kurdan: Rûstemê Zal, Kawayê Hesinkar ve Cemşîd ile Derwêşê Evdî Oratoryosu’na ilişkin bilgi veren Erkmen, Kürt iş insanlarına destek çağrısı yaptı. Erkmen, “Derwêşê Evdî ve Efsaneyên Kurdan: Rûstemê Zal, Kawayê Hesinkar ve Cemşîd’in hikâyelerini anlatacağım. Maddi imkanlarımız el verirse bu projeleri daha hızlı hayata geçireceğiz. Kürt işadamları ve kurumlarımız bizlere destek olursa bu projeleri daha çok halkımıza ulaştıracağız. Bunu yaparlarsa bu tarihi çalışma onların da tarihi olur. Biz, sadece bu Kürt ruhunun ayağa kalkmasını istiyoruz. Çünkü bu uzun bir süredir Kürtlerin ruhuyla oynanıyor. Biz sahip çıkmazsak başımıza her şey gelir. Kim Kürtler için taş üstüne taş koyarsa çok önemlidir. Kürt tarihi ve öykülerinin ortaya çıkarılması ve anlatılması yol, su ve ekmek kadar ihtiyaçtır. Derwêşê Evdî Oratoryosu üzerine çalışırken neredeyse bu konuda söylenmiş tüm stranları defalarca kez dinledim ve okudum. Sonra Osmanlı arşivlerinde iki yıl boyunca Derwêşê Evdî ve Edûlê hakkında yazılanları inceledim. Tüm Kürtlerin ortak kahramanlığı olan bu proje hayata geçtiğinde çok önemli bir eşiği de aşmış oluruz” diye belirtti. 
 
MA / Adnan Bilen

Diğer başlıklar

16:28 Riha'da 10 Ekim anması: Anılarına bağlı kalacağız
16:15 DEM Parti’den Meclis’e ‘kadına dönük şiddet’ için araştırma önergesi
16:07 Özerk Yönetim’den Serêkaniyê ve Girê Spî için açıklama
15:33 2024 Nobel Kimya Ödülü sahipleri açıklandı
15:29 ‘Katliamlara karşı sesimizi yükseltmekte kararlıyız’
15:26 Komplo protestolarında 'Abdullah Öcalan'a özgürlük' vurgusu | YENİLENDİ
15:15 Kadın mücadele deneyimleri tartışıldı
15:14 Hakları gasp edilen inşaat işçilerinden eylem
15:14 Mêrdîn'de sağlıkta şiddete tepki
15:00 Gözaltındaki sanatçılar yarın adliyeye sevk edilecek
14:56 Savunma Bakanlığı 'mayın' sorularını yanıtsız bıraktı
14:54 Misirc Belediye Eşbaşkanı Aktin serbest bırakıldı
14:53 Van Valisi'nden 13 gün sonra Kabaiş açıklaması
14:36 CHP'li başkana 'rüşvet verme' davası
14:35 Hesekê ve Qamişlo'da onbinlerden komplo protestosu
14:26 CHP’den DEM Parti’ye ziyaret: Ortak mücadele vurgusu
14:09 Sağlıkçılardan ‘Vergide adalet’ talebi
14:08 Ermeni Soykırımı ifadesine beraat
13:53 İmam Hatip Lisesi'nde öğrenciye cinsel taciz
13:15 Erdoğan, Bahçeli'nin açıklamalarını 'takdirle' karşıladı
13:09 Posta çalışanlarının talepleri
13:08 Avukatlardan kadın katliamları protestosu
12:34 Birçok kentte 'Abdullah Öcalan'a özgürlük' grafitisi
12:29 Fabrika patlamasında yaralanan işçi yaşamını yitirdi
12:23 İzmir’de sinagoglara boyalı saldırı
12:13 CHP'den DEM Parti'ye ziyaret
12:00 CHP'nin Gar Katliamı anıtı açılışına aileler ve heykeltıraş katılmadı
11:42 Mêrdîn'de gözaltına alınanlar serbest bırakıldı
11:31 DEM Parti: Demokratikleşmenin yolu tecridi kırmaktan geçiyor
11:26 Kuzey ve Doğu Suriye'de komplo protestoları
10:18 DEM Parti’den tarımın desteklenmesi için kanun teklifi
10:16 DBP'den 9 Ekim açıklaması: Bize düşen çözümü örgütlemektir
09:44 Misircê Belediye Eşbaşkanı gözaltına alındı
09:30 İstasyon Meydanı’na çağrı: Amed’den çözüm yolu sunuyoruz
09:18 Kadınlardan yetkililere: İzleme, konuşma, şiddeti önle
09:17 Giyadîn'de ekoloji tahribatına karşı eylem planı
09:16 Xerîb Hiso: Serêkaniyê ve Girê Spî işgali komplonun devamıydı
09:15 Av. Şahin: ‘Umut hakkı’ için bir saniye dahi beklenmemeli
09:14 Hasta tutsak Gemicioğlu için AYM'ye 'infaz durdurma' başvurusu
09:14 Yönetmen Öz: Kürt sineması ‘sınır ötesi sansüre’ maruz kalıyor
09:13 Êzidîler 9 Ekim Anlaşması'na geçit vermedi
09:12 Ünsal: Barış konuşulacaksa İmralı kapıları açılmalı
09:11 İki kadın sessiz bir gözle coğrafyalarını tanıtıyor
09:10 Şitilay'ın tahliyesi 4’üncü kez ertelendi
09:09 Mehmet Öcalan: Hukuksuzluk komplocuların onayıyla sürüyor
09:09 Bayındır: Ortadoğu Rojavalaşmalı
09:04 Yüzlerce bağcıdan geriye 3'ü kaldı
09:03 Barış Heyeti'nden Padel: Öcalan çatışmalardan çıkış yolu bulandır
09:00 09 EKİM 2024 GÜNDEMİ
08:05 Aileler Gar Katliamı Anıtı'nın açılışına katılmayacak
00:27 Meclis'te çocuklar için komisyon kurulması kabul edildi
00:13 'Hatırlatmak bir daha yaşanmasını önleme mücadelesidir'
08/10/2024
22:48 İsrail'den Şam'da İran Büyükelçiliği yakınına saldırı
21:57 Mêrdîn'de kadın doktora darp ve tehdit
21:48 ANHA: Türkiye saldırısında bir genç katledildi
21:31 Kadın katliamlarına öfke büyüyor
20:32 'Abdullah Öcalan'a özgürlük' talebi gündemde
19:45 Ev ev, kapı kapı 'özgürlük' mitingi çalışması
19:37 İzmir ve Antalya'da 'Kobanê' eylemi
19:18 Kapalı oturum sonrası açıklama: Bilmediğimiz bir şey söylemediler
18:57 Özgürlük İçin Sanat İnisiyatifi’nin sonuç bildirgesi
18:45 Mêrdîn'de tecrit protestosu: Öcalan onurlu barışı sağlar
18:34 Semsûr'da İsrail saldırıları kınandı
18:06 Bahçelievler Katliamı'nda hayatını kaybedenler anıldı
17:45 TEV-ÇAND'dan gözaltı tepkisi: Hedef alınan Kürt sanatıdır
17:21 Colemêrg'de 'özgürlük' mitingi çalışmalarına start verildi
16:17 Amed’de 13 Ekim seferberliği: İstasyon Meydanı’nda buluşalım
16:08 Artvin'de aşırı yağış heyelana neden oldu
16:02 AKP-MHP geri adım attı: Çocuklar için komisyon kurulacak
15:59 DFG’nin ‘kriz haberciliği’ atölyelerinin 4’üncüsü başlıyor
15:50 Meclis kapalı oturumu başladı
15:23 İsrail Konsolosluğu önünde BM'ye çağrı: Soykırımı durdur
14:55 Mezardaki kemikler Cem Garipoğlu'na ait çıktı
14:39 Korgan’da maden aramanın yürütmesi durduruldu
14:39 Adana’da 13 Ekim hazırlıkları: Barışın anahtarı İmralı’da
14:21 ‘Cezaevlerindeki kötü muamele ve ihlaller endişe verici boyutlara ulaştı’
14:14 Hatimoğulları'ndan Bahçeli'ye: Atılacak adımları izleyeceğiz
14:09 İşkence merkezi Diyarbakır Cezaevi’nde yıkım başladı
13:46 Kireç fabrikasından yayılan toz tepki çekti
13:43 Öğrenciler kadın katliamlarını protesto etti
13:22 Özgür Gündem davasında ceza talebi
12:49 'Konuş sen nerelisin?' davasının ilk duruşması görüldü
12:39 Hatimoğulları: Çözümün yolu İmralı tecridinin kaldırılmasından geçer
12:08 Besê Hozat'tan Bahçeli'ye: Buyur, İmralı orada
11:50 Bahçeli'den 'tokalaşma' açıklaması
11:15 Hasret Tutal Davası’na çağrı: Tüm kadınları bekliyoruz
11:02 Mêrdîn ve Şirnex'te ev baskınları
10:20 Erkek şiddeti: Darp, tehdit ve cinsel saldırı
09:59 Manisa'da kayboldu Uşak'ta cenazesi bulundu
09:52 Erdoğan ‘hedef Türkiye’ dedi: Meclis İsrail gündemiyle toplanıyor
09:37 AYM'den 'yaşam hakkı ihlali' kararı
09:19 Sincan Yüksek Güvenlikli Cezaevi'ndeki ihlaller
09:18 Federe Kürdistan seçimleri: KDP'nin işbirliğine öfke var
09:16 Polislerin darp ettiği kardeşler: Sadece arama izni istedik
09:16 Kabaiş 12 gündür kayıp: Tüm kamera kayıtları incelenmeli
09:15 Botanlılar 13 Ekim'de Amed’e olacak
09:14 3 kent için sarı kod uyarısı
09:13 Konca: Abdullah Öcalan kadın devrimi çağrısı yapan ilk lider
09:09 Failin polis olduğu dava 8 yıldır sürüncemede
09:07 Kadınlara 'özgürlük' mitingi çağrısı: En ön safta olalım
09:05 Cezaevinde katledilen Kuday'ın arkadaşı uyarmış: Son aşamadayız
09:03 Kartal: Bütün insanlık için alternatif bir modernite yarattı
09:00 Öcalan’la seyahat eden Ayhan: İnsanlara umut oldu
09:00 08 EKİM 2024 GÜNDEMİ
07/10/2024
23:17 Kuzey ve Doğu Suriye Ekonomi ve Tarım Meclisi kuruldu
22:40 Silopiya’da kapı kapı miting çalışması
20:49 Riha'da 5 Ekim konseri: Karanlığa teslim olamayacağız
20:11 İntihar girişiminde bulunduğu iddia edilen tutsağın durumu kritik
19:41 Kadınlar mücadelede kararlı: Özgürlük ve adalet için her yerdeyiz
19:31 ‘Özgürlük yürüyüşümüzle komploya karşı direniyoruz’
19:20 Türkiye Psikiyatri Derneği: Şiddeti psikiyatrik nedenlere bağlamak sorunu çözmez
18:49 Öğrencilerin yurttan atılması protesto edildi
18:28 Özgürlük Mitingi’ne çağrı: Amed barış için misyonunu oynamalı
18:12 Kürt sanatçılar Arslan ve Kızılkar gözaltına alındı
17:46 Hazine 33 milyar lira borçlandı
17:40 Kabaiş’ten 11 gündür haber alınamıyor
17:21 CHP DEM Parti’yi ziyaret edecek
17:01 KESK üyelerine gözaltı
16:55 Kobanê’de binler komploya karşı yürüdü
16:07 RTÜK Başkana dair haberlere erişim engeli
15:40 Katledilen Ayşenur'un okul arkadaşları: Bu sistemi reddediyoruz
15:23 Balçova Belediyesi'nde TİS eylemi
15:07 Foçalılardan orman yangınlarına tepki
15:06 ‘Özgürlüğe ses ver’ eyleminde hasta tutsaklar için çağrı
14:47 Cezaevleri Sağlık Çalıştayı: Tahliye edilen tutsaklar deneyimlerini anlattı
14:02 DFG’den ‘Gazeteci katliamlarının önüne geçin’ çağrısı
14:00 Öğrencilerden kadın katliamlarına karşı eylem
13:50 Aydın’da gözaltına alınan DEM Parti yöneticileri serbest
13:39 Cinsel saldırıya maruz bırakılan Sıla bebek yaşamını yitirdi
12:57 İtalya eski Başbakanı’ndan komplo itirafı: Clinton ‘Öcalan’ı Türkiye’ye verin’ dedi
12:56 KESK iktidarın ekonomi politikalarına karşı alanlara iniyor
12:47 AYM ‘KHK’li tazminat alamaz’ hükmünü iptal etti
12:26 Meclis Başkanlığı’na açık mektup: İstanbul Sözleşmesi yeniden imzalansın
12:20 ‘Özgürlük mitingi’nin programı belli oldu
12:19 İzmir'de kadına saldırı: Hayati tehlikesi sürüyor
11:40 Temelli’den ‘Kapalı oturuma’ tepki: Türkiye savaşı körüklüyor
10:40 Pirejman’da madencilik faaliyeti doğayı kirletiyor
10:32 DFG: Gurbetelli’nin mirası yolumuzu aydınlatıyor
09:57 Birçok kent için sağanak uyarısı
09:37 MGK Kürt Kadın Gazeteciler Günü’nü kutladı: Mücadelemizi sürdüreceğiz
09:29 Pasûr'da madene karşı ortak tepki: Toprağımızı vermeyiz
09:05 Babası tutuklandıktan 3 ay sonra doğdu: Hukuksuzluk 32 yıldır sürüyor
09:04 Büyük Özgürlük Mitingi’ne çağrı: Yüz binler çözüm için Amed’de olmalı
09:03 Tezgahlardaki Guhişk 200 TL’den alıcı buluyor
09:03 Emekçi: Komplonun hukuki boyutu zamana yayılıyor
09:00 Yazar Kalkan: Özgürlük olmadığı sürece komplo sürüyor demektir
09:00 07 EKİM 2024 GÜNDEMİ
06/10/2024
23:52 HDK’den işçi dayanışması konseri
22:51 Avrupa’daki gazetecilerden Süleymaniye’ye 3 günlük ziyaret
22:21 Polis darp ettiği kardeşlerden şikayetçi oldu