Köy köy hikaye toplayan Erkmen’den yeni projeler

img

WAN - Derwêşê Evdî ve Edûlê Oratoryosu ile Efsaneyên Kurdan projelerine hazırlanan çîrokbêj Ayhan Erkmen, "Egemenlerin tarih manipülasyonuna karşı Kürt kahramanlarının dili olmak istiyorum" dedi. 

Çîrokbêj (hikaye anlatan) Ayhan Erkmen, yıllardır köy köy gezerek Kürt öykü ve destanlarını derliyor. Erkmen, bugüne kadar 150 öyküyü kayıt altına alarak hem seslendirdi hem kitaba dönüştürdü hem de öyküleri görsel olarak halka ulaştırdı. Biriktirdiği öykü ve destanları şimdilerde kent kent gezip teatral tadında sahneleyen Erkmen, Çîrokên Mûzîkal Projesi’yle binlerce insana ulaştı. Erkmen, Êlih, Mêrdîn, Sêrt, Agirî, Bedlîs, Wan ve daha birçok kentte Çîrokên Mûzîkal Projesiyle derlediği hikayeleri halkla buluşturdu. 
 
Erkmen, Kürt kahramanlarının destanlarını anlattığı iki projeyi daha hayata geçiriyor. Derwêşê Evdî ve Edûlê Oratoryosu ve Efsaneyên Kurdan: Rûstemê Zal, Kawayê Hesinkar ve Cemşîd’in hikayeleri de yakında halkla buluşacak. Derwêşê Evdî ve Edûlê Oratoryosu'nu Ayhan Erkmen yazarken, müzisyen Kemal Yıldırım müzik kompozisyonu ve bestelerini yapıyor. Erkmen, Efsaneyên Kurdan (Kürt Kahramanları): Rûstemê Zal, Kawayê Hesinkar ve Cemşîd’in müzikal hikayeleri için destek bekliyor. 
 
Erkmen, yaptığı çalışmalara dair Mezopotamya Ajansı'na (MA) konuştu.  
 
ÇÎROKÊN MÛZÎKAL PROJESİ 
 
Çîrokên Mûzîkal Projesi’ni anlatan Erkmen, “Ben, 6-7 yaşında çîrokbêj ve dengbêjlerin dizlerinin dibinde büyüdüm. Benim çîrokbêjlik serüvenim ise 6 yılını doldurdu. Köy köy dolaşarak çîrok ve Kürt halkının destanlarını, olaylarını, kahramanlıklarını derliyorum. Bunları toplandıktan sonra öykünün tarihi geçmişine ve araştırmasına da aynı zamanda bakıyorum. En sonunda da öyküyü tamamlayarak anlatıyorum. 6 yılın ardından artık Çirokên Mûzîkal Projesini hayata geçirmeye başladım. Êlih Bahar Kültür Merkezi benim bu projeme sahip çıktı ve bunu sergilemeye başladık. Biz, şuan kent kent dolaşarak Kürt halkının yiğitliğini, aşklarını ve bahtını anlatıyorum. Ben, onların öykülerini anlatıyorum dengbêjler de bunu stranlarıyla besliyor. Êlih, Mêrdîn, Sêrt, Tetwan ve Wan’da sahneye çıktık. 7’den 70 yaşına kadar insanlar bizi dinlemeye, izlemeye geliyor. Sêrt’te bizim sahnemiz bittikten sonra küçük yaştaki çocukların birbirlerine ‘Derwêş! Hedban bine’ diye bağırıyorlardı. Bu benim için en büyük ödüldür. Benim hayalim köy köy gezerek destan, öykü toplamak ve çocukların yüreğinde yer edinmekti. Bu hayalim gerçekleşti ve artık bu hayalleri daha da yaygınlaştırmak için yola çıkıyorum” dedi. 
 
‘ÖYKÜ KÜRTLER İÇİN BİR TERAPİ’
 
Öykü anlatmanın aynı zamanda Kürtler için bir terapi olduğunu belirten Erkmen, “Biz, tarihimizle hem üzülüyor hem de mutlu oluyoruz. Bugüne kadar tüm bu hüzünleri ve sevinçleri içimizde saklamıştık. Kimse Kürtlerin kahramanlıklarını ve bahtsızlığını çok anlatmıyordu. Ben, bunu anlattıktan sonra dünyanın birçok yerinde insanlar mesajlar çekip mutlu olduklarını söylediler. Her öykü anlatımından sonra insanlar yanıma gelip ailelerinin öykülerini bana anlatıyorlar. İnsanlar bu destanların sadece aile içerisinde kalmasını istemiyor herkesin duymasını istiyorlar. Bir yandan sırtımızda öykü heybelerimiz olacak diğer yandan da köy köy, ilçe ilçe, kent kent gezip bunları anlatacağız. Herkes öyküsü kadar vardır. Bazılar ben bunları anlatırken sanki Kürtlerin tarihine basit yaklaşıyorum gibi davranıyorlar. Her kahramanımızın bir öyküsü var ve hiç söylenmemiş. Çünkü bu kahramanlıkları küçük görmüşler” diye anlattı. 
 
‘DÜNYANIN HER YERİNDEN ÖYKÜ GÖNDERİYORLAR’
 
Son 6 yılda 150 öykü anlattığını ve kayıt altına aldığını söyleyen Erkmen, “Artık dünyanın neredeyse her yerinden bana öyküler gönderiliyor. İnsanlar seslerini, videolarını kaydedip bana atıyorlar. Horasan, Tiflis, Moskova, Sibirya, İç Anadolu’dan tutun her yerden öyküler gönderiliyor. Birçok ülkeye gittim, oradaki Kürtlerin öykülerini heybeme doldurdum ve getirdim. Hangi Kürt’e ve hangi Kürt toprağına dokunuyorsan sana bir şey anlatıyorlar. Bizim de onları dinlememiz gerekiyor. Dünyadaki öykü yazarları ve anlatıcılarının imkanları var. Birçok yerde kamp açıyorlar ve orada eğitimler veriyorlar. Bizim öyle bir imkanımız maalesef yok. Bazı kurumlarımız bunun öncülüğünü yapar kurslar, kamplar açarsa elbette ben de eğitim vermeye hazırım. Kent kent gezip gençlere öykü eğitimi vermek isterim. Gençlerimiz bu konuda cesaretli olsunlar ve öykü anlatsınlar. Ben de ilk bu yola girdiğimde babam bile ‘Ailemizin ismine ayıp getiriyorsun’ diyordu. Her birimizin bu dilin ve Kürt halkının bu değerlerinin taşıyıcısı olmamız gerekiyor. Benim, dizlerinin dibinde oturup öykü dinlediğim insanlara ve Kürt değerlerine borcum var” diye konuştu. 
 
‘KÜRT KAHRAMLARININ DİLİ OLMAK İSTİYORUM’
 
Sahnede yaptığı figürlerin bazen insanlara “garip” gelmesini anımsatan Erkmen şöyle devam etti: “Belki de benim yaptığım hareketler ve figürler insanlara garip de gelebilir ama ben öykü dinlediğim insanların teatralini yapıyorum.  Ben, rol yapmıyorum duygumu anlatıyorum. Kürtlerin sosyolojisi, tarihi benim için çimentodur. Bazen tarihi şeyler anlatınca bazıları ‘bunu nereden çıkardın?’ diyorlar. Benim için en önemli şey, yaşlı bir Kürt’ün dedesinden öğrendiği ve aktardığıdır. Benim tarih anlatımım için gerçek odur. Elbette diğer tarihlere de bakıyorum, arşivleri inceliyorum. Fars, Osmanlı kitaplarını inceliyorum. Ama benim için tarih yaşlı Kürt’ün dedesinden anlattığı şeydir. Ben tarihi Kürt kahramanlarının dili olmak istiyorum. Bin yıl sonra onların sesleri torunlarına ulaştığında işte o zaman biz onurlanırız, önemli bir iş yaptığımızı anlarız.”
 
‘EGEMENLERİN MANİPÜLASYONUNA KARŞI ÖYKÜ ANLATALIMI’
 
Egemen gücün Kürt tarih manipülasyonuna karşı bu öykülerin anlatılması gerektiğinin altını çizen Erkmen, “Egemenler ilk olarak bir halka dil ve kültürünü karalar. Sen bununla mücadele etmek zorundasın. Yoksa dil ve kültür olmadan bir ülke inşa etsen ne olur? Egemenler kendi tarihlerini yazıyorlar. Rom ve Rum efsanesi aynı efsane oldu. Birbirlerinden çalmışlar çünkü. Bizim efsanemiz ve tarihimiz var ama dile getirilmiyor. Bize yıllar önce, ‘Kawayê Hesinkar Kürt’tür’ demeselerdi belki de bu kadar direngen olmayacaktık. Amcam bize 1960’lara kadar Newroz kutladıklarını söylüyordu. Bir alay komutanı geliyor ve izliyor. ‘Kürtler 364 gün yoklar ama yılın bir gün kahramanlaşıyorlar’ diyor. Böyle gider ve Newroz’u iki gün kutlarlarsa Kürtler başka bir ruha bürünür’ diyor ve Newroz’u yasaklıyor. Mesela son yıllarda Newroz’un bir haftaya yayılmasına izin vermiyorlar. Çünkü Kürtlerin bir hafta boyunca ayakta olmasını istemiyorlar” diye anlattı.  
 
‘UZUN SÜREDİR KÜRTLERİN RUHUYLA OYNANIYOR’
 
Kısa bir süre sonra halkın karşısına çıkacak olan Efsaneyên Kurdan: Rûstemê Zal, Kawayê Hesinkar ve Cemşîd ile Derwêşê Evdî Oratoryosu’na ilişkin bilgi veren Erkmen, Kürt iş insanlarına destek çağrısı yaptı. Erkmen, “Derwêşê Evdî ve Efsaneyên Kurdan: Rûstemê Zal, Kawayê Hesinkar ve Cemşîd’in hikâyelerini anlatacağım. Maddi imkanlarımız el verirse bu projeleri daha hızlı hayata geçireceğiz. Kürt işadamları ve kurumlarımız bizlere destek olursa bu projeleri daha çok halkımıza ulaştıracağız. Bunu yaparlarsa bu tarihi çalışma onların da tarihi olur. Biz, sadece bu Kürt ruhunun ayağa kalkmasını istiyoruz. Çünkü bu uzun bir süredir Kürtlerin ruhuyla oynanıyor. Biz sahip çıkmazsak başımıza her şey gelir. Kim Kürtler için taş üstüne taş koyarsa çok önemlidir. Kürt tarihi ve öykülerinin ortaya çıkarılması ve anlatılması yol, su ve ekmek kadar ihtiyaçtır. Derwêşê Evdî Oratoryosu üzerine çalışırken neredeyse bu konuda söylenmiş tüm stranları defalarca kez dinledim ve okudum. Sonra Osmanlı arşivlerinde iki yıl boyunca Derwêşê Evdî ve Edûlê hakkında yazılanları inceledim. Tüm Kürtlerin ortak kahramanlığı olan bu proje hayata geçtiğinde çok önemli bir eşiği de aşmış oluruz” diye belirtti. 
 
MA / Adnan Bilen

Diğer başlıklar

12:41 Uyuşturucuyla Mücadele Platformu’nun yarınki yürüyüşüne çağrı
11:58 Atölyelere katılan kadınlar: Eşitsizliği artık evde konuşmaya başladık
11:46 Kütahya'da kısa aralıklarla 3 deprem
10:59 Qamışlo'daki Kürt Konferansı yarın başlıyor
10:36 3 gün sürecek 28. Kadın Sığınakları ara kurultayı başladı
10:33 Aileler İmralı’ya gitmek için başvurdu
10:18 Kürtçe romanın toplatma kararına itiraz
10:08 Sırrı Süreyya Önder’in doktoru: Zayıf da olsa umudumuz var
10:04 Narin Güran davası başladı
09:59 2 kızlarını kaybettiler, diğerlerini yaşatmak için doktor arıyorlar
09:43 Dışarıda sabahlayan yurttaşlar: Toplanma alanları yetersiz, güvende değiliz
09:42 Bakırköy'de zincirleme kaza
09:40 İstanbul'da artçı depremler sürüyor
09:18 Suriye'deki Alevi kadınlar: Özerk Yönetim halklar için umuttur
09:16 Cezasızlık politikası kadın katillerini koruyor
09:13 Kayyım yandaş şirket için tasarruf tedbiri dinlemedi: Kahve ve çikolataya 4.5 milyon harcadı
09:12 Her deprem sonrası aynı soru: Hazırlıklı mıyız?
09:11 Emekçiler taleplerini Kadıköy’de haykıracak
09:09 Amed, Newroz ruhuyla 1 Mayıs’ı kutlayacak
09:06 Sosyolog Löwy: Abdullah Öcalan'ın özgürlüğüne kavuşma zamanı geldi
09:04 Hasta tutsak Akpınar’ın annesi: Oğlum serbest bırakılsın
09:01 TJA'lı Gem: Eşitlikçi toplum için örgütlülüğümüzü büyüteceğiz
09:00 Gençlik örgütleri: 1 Mayıs'ta tarihi çağrıyı sahipleneceğiz
09:00 Av. Özen: Abdullah Öcalan’ın konumu yasal güvence altına alınmalıdır
09:00 25 NİSAN 2025 GÜNDEMİ
07:57 Kütahya'da 4,5 büyüklüğünde deprem
24/04/2025
23:53 DEM Parti Eş Genel Başkanı Bakırhan'dan ev ziyaretleri
23:02 Mêrdîn’de LİDAŞ vurgunu: 700 milyonluk mal varlığına tedbir konuldu
21:50 6.2 büyüklüğündeki depremin ardından 291 sarsıntı kaydedildi
21:42 Avukat Bilece’ye ev hapsi verildi
21:30 Hasta tutsak Engin Uysal’ın durumu Meclis gündeminde
20:03 DBP ve DEM Parti heyeti Kuzey ve Doğu Suriye'ye geçti
19:46 DEM Parti PM üyesi Aydoğdu gözaltına alındı
19:10 İstanbul'da 3.7 büyüklüğünde deprem
19:08 IMF 14 yıl sonra Suriye'ye yetkili atadı
19:07 Hewlêr'de önemli görüşmede Kürtlerin geleceği tartışıldı
18:52 Evin Cezaevi'nde Hüseyinnejad protestosu
18:50 SES: Çapa Tıp Fakültesi'ndeki riskli binalar boşaltılmalı
18:41 Tuzla’da patlama: 5 işçi yaralandı
18:37 Ürdün, Müslüman Kardeşler örgütünün bütün faaliyetlerini yasakladı
18:18 'Direk danslı' 23 Nisan gösterimine soruşturma başlatıldı
18:14 Çin'den Trump'a yalanlama
18:08 Eğitim Sen üyesinin işe iadesi ‘istihbari bilgiler’ gerekçesiyle reddedildi
18:04 DEM Parti’den deprem için araştırma önergesi
18:00 Hesekê'de Ermeni Soykırımında katledilenler anıldı
17:46 Çocuk Bakanlığı talepli kanun teklifi Meclis’e sunuldu
17:34 Fransa Dışişleri Bakanı Barrot: Kürtlerin hakları dikkate alınmalı
16:55 Ermeni Soykırımı anmalarında adalet talebi
16:54 Demirtaş hakkında yeni bir dava açıldı
16:45 Hasta tutsak Demir'in tedavisi engelleniyor
16:43 Suriye'deki Alevi katliamına karşı insan zinciri: Çığlığa ses verin
16:32 MEB’in zorunlu kıldığı kermeste en az 15 çocuk zehirlendi
16:31 Bismil’de husumetli iki aile barıştırıldı
16:24 Kadınlardan 1 Mayıs buluşması
16:07 CHP’nin olağanüstü kurultayının iptali başvurusu
15:58 Emekçiler ‘Kamu Çerçeve Protokolü’ taleplerini sıraladı
15:41 Şirnex Belediyesi'nde vurgun yapan Kılınç: İzne ayrılmadım
15:39 İran rejimi 3 Kürt imamı gözaltına aldı
14:56 Temelli görüşmeyi anlattı: Tecride dair adım atılacağı söylendi
14:28 Emekçilere 'Sağlık-Sen’e üye ol' dayatması
14:09 'Hasta tutsak Yanık'a özgürlük' çağrısı
13:43 AFAD'ın büyük İstanbul depremi için tahliye planı
13:37 Bakanlardan deprem açıklaması
13:21 Hasta tutsak Çam'ı ziyaret eden kızı: Durumu kötü, acil tahliye edilmeli
13:10 Ateşkese rağmen Türkiye’nin saldırıları sürüyor
12:36 Rezan Belediyesi'nin 1 yılı
12:18 Görüşme sonrası açıklama: Öcalan’ın koşulları amasız fakatsız değişmeli
12:17 İzmir'de 1 Mayıs'a katılım çağrısı
11:32 Mazlum Ebdî ve Îlham Ehmed, Neçirvan Barzani ile görüştü
11:20 Avukatlar İmralı’ya gitmek için başvurdu
11:12 Karabulut'tan 7.6'lık deprem uyarısı: Seferberlik başlatılmalı
11:10 Tutsak gazeteciler Uçar ve Aksu’nun iddianameleri hazırlandı
10:45 DEM Parti için sürecin ön koşulu 'umut hakkı'nın uygulanması
10:32 DEM Parti ile Adalet Bakanlığı görüşmesi başladı
10:10 Kadın Sığınıkları Kurultayı Wan’da düzenlenecek
10:01 Ermeni Soykırımı 110. yılında: Yüzleşme çağrısı
09:57 İmralı’ya faks gönderen tutsak yazara hücre cezası
09:54 İstanbul'da halk geceyi dışarıda geçirdi
09:18 Hesandin'de 'ÇED gerekli değildir' kararına karşı iptal davası
09:16 Oğlu kaybettirilen anne: Çözüm Abdullah Öcalan’ın yol haritasında
09:15 1 Mayıs’a çağrı: Sesimizi, itirazımızı birleştirelim
09:14 'Sezaryen yasağıyla kadın bedeni üzerinde tahakküm kurulmak isteniyor'
09:12 Agirî'de çiftçi kooperatifi kurma hedefi
09:11 ÖHD’li Demirci: İnfaz kanunu hasta tutsaklar için düzenlenmeli
09:09 Üniversite öğrencileri: Nasıl doğuracağı kadını ilgilendirir devleti değil
09:07 Kalp krizi geçiren tutsak Çam için yeni başvuru
09:07 İBB dosyasını takip eden avukatlara gözaltı
09:06 Cezaevindeki kitap yasağı yargıya taşındı
09:06 Tutsaklardan 'süreç karşıtı' medyayı boykot çağrısı
09:05 Girdi maliyetleri, DEDAŞ ve kuraklık: Araziler kuru, çiftçi borçlu
09:04 Maurizio Acerbo: Öcalan'ın önerileri barışın anahtarıdır ve evrensel değerdir
09:04 9 yıldır hastalığı teşhis edilemeyen tutsağın dişleri döküldü
09:00 24 NİSAN 2025 GÜNDEMİ
08:41 Marmara Denizi'nde 4.6 büyüklüğünde deprem
08:22 Qamişlo’da halklardan Ermeni Soykırımı anması
08:02 Hewlêr'de önemli görüşme
07:56 Ankara'da gözaltına alınan öğrenciler serbest
23/04/2025
22:21 Ankara’da öğrencilere polis müdahalesi: 11 gözaltı
21:18 Sağlık Bakanı: 236 kişi depremden etkilendi
20:55 DEM Parti ile Adalet Bakanı Tunç’un görüşme saati belli oldu
19:50 İçişleri Bakanı: Depremde can kaybı yaşanmadı
19:23 HDK, DEM Parti ve DBP heyetinin ziyaretleri sona erdi
18:28 Deprem nedeniyle Gezi Parkı'nda kurulan çadırlara polis müdahalesi
18:09 Tişrîn Barajı’ndan seslendiler: Zafere kadar eylememiz sürecek
17:47 Hol Kampı’ndaki güvenlik operasyonu sona erdi
16:24 Wan’da 1 Mayıs programı belli oldu
16:16 İstanbul’da okullar 2 gün tatil edildi
16:13 Gözaltındaki 3 öğrenci serbest bırakıldı
16:07 Fransa Dışişleri Bakanı’ndan Bağdat’a ziyaret
16:06 İstanbul Valiliği: Can kaybı yok, 151 kişi yaralandı
15:48 Ticaret odaları ve borsalarından çağrı: Nisêbîn Sınır Kapısı açılsın
15:44 Erdoğan: Sıkıntılı bir durum görünmüyor
15:41 İstanbul'da 3 saatte 51 deprem
15:27 Deprem sonrası halk Gezi Parkı’na sığındı
15:18 Çelik’in taziyesine kitlesel ziyaret
15:05 Büyükçekmece'de iki ayrı deprem
15:02 Gülcan Kaçmaz Sağyiğit: Hasta tutsaklar için acil adımlar atılsın
14:50 Amed’de 1 Mayıs'ın adresi İstasyon Meydanı
14:48 ‘Kadın ölümlerinin üzeri intihar denilerek örtülemez’
14:31 AFAD: Can kaybı ve yıkım ihbarı bulunmamaktadır
14:21 Yer bilimci Naci Görür: Asıl deprem 7'nin üzerinde olacak
14:16 Edirne Valiliği ve Silivri Belediyesi'nden deprem açıklaması
14:00 Kazada yaşamını yitiren 8 kişi Colemêrg’te defnedildi
13:59 İstanbul Valiliği: Herhangi bir yıkım ihbarı alınmadı
13:54 Eş Genel Başkanlar: Tüm imkanlarımızla İstanbulluların yanındayız
13:45 Bakan Uraloğlu'ndan deprem açıklaması
13:27 ÖHD'li Bilice'nin ilk duruşması yarın görülecek
13:25 Naci Görür: Fay enerji biriktiriyor, dikkatli olmak lazım
13:03 İstanbul'da art arda deprem
12:55 Mahkemeden Trump'ın medya kuruluşlarını kapatma kararına durdurma emri
12:53 Kayyım 23 Nisan'da çocukları ağlattı!
12:52 İstanbul'da deprem
12:14 DEM Parti yarın Bakan Tunç'la görüşecek: Masada hangi konular var?
12:03 Kürtçe sözlük 'örgütsel' sayılmıştı: AYM’den ihlal kararı
11:35 Hasta tutsak Çam'ın infazının ertelenmesi için başvuru
10:41 DEM Parti MYK'si toplandı
10:17 AKP’li başkan ‘husumet’ gerekçesiyle hizmeti kesti!
09:50 'Çekilme' iddiaları ve dengeler
09:20 Şirnex Belediyesi'nde şişirilmiş fatura vurgunu
09:07 'Proje okul atamaları şeffaf, denetlenebilir olmalı'
09:06 Alevilerin talebi: Eşit yurttaşlık, inanç özgürlüğü ve barış
09:05 Kadınlardan 'sezeryan' tepkisi: Yönetmeliği geri çekin
09:04 Koyunlarını satıp yolcular için han inşa etti
09:03 Ölümlerin ve ihlallerin gölgesinde 23 Nisan
09:01 Bir oğlunu yitirdi, bir oğlu PKK'de: Tek taraflı barış olmaz
09:00 23 NİSAN 2025 GÜNDEMİ
22/04/2025
23:24 HDK, DEM Parti ve HDP heyeti Hewlêr’de temaslarını sürdürüyor
22:48 Kayıp kadının cenazesi bulundu
21:28 İsrail’in saldırılarında 30 kişi hayatını kaybetti
21:13 Hindistan'da silahlı saldırı: 20 turist yaşamını yitirdi