74. Ferman mağdurunun hayatını değiştiren karşılaşma

HABER MERKEZİ - Êzidîlere yönelik 74’üncü Ferman sırasında karşılaştığı kadın savaşçılarla birlikte direnen bir kadına dönüşen Henan Şengalî, "Artık eski Êzidî kadın değilim. Bugün güçlüyüz. Küllerimizden yeniden doğduk" dedi. 
 
DAİŞ'in 3 Ağustos 2014'te Şengal'e yönelik başlattığı saldırıların üzerinden 11 yıl geçti. Irak merkezi hükümeti ve Federe Kürdistan Bölgesi başta olmak üzere tüm dünya ülkelerinin seyirci kaldığı saldırılar nedeniyle aralarında kadın ve çocukların olduğu binlerce kişi katledildi. Kaçırılan kadınlar pazarlarda satıldı, çocuklar savaştırıldı ya da intihar bombacısı yapıldı. Êzidîlerin "74. Ferman" olarak nitelendirdiği saldırılarda kaçırılan çok sayıda kişinin akıbeti ise halen bilinmiyor. 
 
Henüz 14 yaşındayken soykırım saldırısıyla yüz yüze kalan Henan Şengalî, tarihin en ağır acılarından birinin tanıklığını yapmak zorunda kaldı. Henan Şengalî, katliam, kaçırma, parçalanmış aileler, yanan evler ve suskun kalan dünyanın acını hala yüreğinde taşıyor. "Beni en çok etkileyen, ailesi tarafından yolda bırakılmak zorunda kalan ve toz içinde kaybolan bir çocuktu" diyen Henan Şengalî, "Öldüğünü sanmıştık, ama yaşıyordu" dedi. 
 
Soykırımın sarsıcı etkisi, Êzidî toplumu gibi Henan Şengalî'nin de hayatını değiştirdi. Saldırılar sürerken PKK'nin Êzidîleri korumak için bölgeye gönderdiği ve içinde kadın savaşçıların da bulunduğu birlikle karşılaşması, Henan Şengalî'nin değişimin başlangıcı oldu. Hemcinsleriyle birlikte "kaçırılmaktan korkup kaçan" Henan Şengalî'nin, "kadının kaçan, kaçırılan değil; direnen birine dönüşebileceğine" tanık olması, kafasında "Biz de silah alabilir miyiz?" sorusu beliriyor. 
 
'BİZİ KORUYACAK HİÇBİR GÜÇ YOKTU'
 
Bu soru sadece Henan Şengalî'nin kafasında beliren bir soru değil, binlerce Êzidî kadının da kafasında beliren bir soru. Daha sona Henan Şengalî'nin de içinde olduğu Êzidî kadınlar, bu soruya "Êzidî Kadın Özgürlük Hareketi (TAJÊ)" kurarak yanıt verdi. TAJÊ içinde yer alan Henan Şengalî, "Ağustos bizler için çok kara bir gün. O günü hiçbir zaman unutmayacağız. Ben Tilezer köyündenim. Gece saat 03.00'te savaş başladı. Êzidî gençler Girsîba ve Tilezer'de çetelere karşı direndi. Silahları tükenince köylerimiz DAİŞ tarafından işgal edildi. Bizi koruyacak hiçbir güç yoktu. Binlerce kadın ve erkek esir alındı, binlerce anne gözümüzün önünde katledildi. 9 yaşındaki çocuklara tecavüz ettiler. Biz o gece Şengal dağına kaçtık ve 8 gün boyunca dağda saklandık" diye konuştu. 
 
Saldırı başlamadan önce peşmergenin köyde olduğunu, halka "Korkmayın köylerinizi koruyacağız" diye telkinde bulunduğunu, ancak saldırının başlamasıyla birlikte köyü terk ettiğini söyledi. Babasının "Biz öldürülsek de bir şey olmaz, ama kadın ve çocuklara zarar verecekler" sözlerini asla unutmadığını söyleyen Henan Şengalî, halkın dağlara kaçarak hayatta kalmaya çalıştığını ifade etti.
 
AÇLIK, SUSUZLUK VE ÖLÜM
 
Saldırıdan kaçarken yaşadıklarını anlatan Henan Şengalî, "Yolda binlerce kadın ve çocuk aç susuzdu. Tilezer'den Werdiye'ye geçtik. Bir gece orada kaldık. O gece, o köyde 2 tane kadın Êzidî çetelere karşı savaştı. Çeteler daha fazla dayanamayıp köyün muhtarını çağırıp onlara teslim olunması, olunmaması halinde hepsini öldüreceklerini söyledi. Ardından ise dinimizi değiştirmemiz istendi. Köyün muhtarı çetelerle görüşmeye gitti, 2 Êzidî kadını korumak için canını ortaya koydu. Çeteler ya dinlerine geçmemizi ya da bizi öldüreceklerini söyledi. Biz 'Ölürüz, ama Êzidîliği bırakmayız' dedik. 8 gün boyunca aç ve susuz kaldık. Çocuklar susuzluktan ölüyordu. En çok etkilendiğim şey ise yolda 3 yaşında toz içinde çırpınan çocuk ile karşılaşmamızdı, toz içinde kalan 3 yaşındaki bir çocuğun yaşamış olduğunu görmekti. O çocuk hala aklımdadır. Acaba evine, annesine kavuşabildi mi diye düşünüyorum hep" ifadelerini anlatı. 
 
 'GERİLLA BİZE UMUT OLDU'
 
Onu "kaçmaktan", fikrinden "direnme" fikrine getiren kadın savaşçılarla karşılaşmasını Henan Şengalî, "Gerilla bize yemek yaptı, çocuklara su verdi, onları yıkadı. 'Bu çocukları tanıyorsanız, ailelerine ulaştıralım' diyorlardı. O zaman bir kadın gerillaya, 'Acaba biz de silah alıp savaşabilir miyiz?' diye sordum. O da bana 'Sen daha küçüksün' dedi. Ama biz kararımızı vermiştik, peşmerge kaçtı, gerilla kaldı. Bu yüzden onların yanında yer almak istedik" dedi. 
 
YENİDEN DOĞUŞ
 
Fermandan sonra Şebilkasim'e geçtiklerini ve oradan da Federe Kürdistan Bölgesi'ne ulaştıklarını aktaran Henan Şengalî, güneş altında günlerce kaldıklarını ve kamplarda bir yıla yakın yaşadıklarını söyledi. Ardından Şengal'e dönüş yaptıklarını ve yeni bir yaşamı kurmaya başladıklarını belirten Henan Şengalî, "Fermandan önce kadınların silah alması, sokağa çıkması ayıptı. Ama artık kadınlar hem askeri güç, hem kurumlarda, hem siyasette yer alıyor. Kadınların askeri gücü kuruldu. Biz yeniden var olduk" diye belirtti. 
 
'ARTIK ESKİ ÊZIDÎ KADINLAR DEĞİLİZ'
 
Bugün TAJÊ'de aktif olarak yer alan Henan Şengalî, "Ben artık eski Êzidî kadın değilim. Bizler bugün güçlüyüz. Küllerimizden yeniden doğduk. TAJÊ, kadınlara dönük zulüm ve katliamlara karşı kuruldu. Genç Êzidî kadınlara sesleniyorum: Zulme boyun eğmeyin, örgütlenin, Şengal'î kimseye bırakmayın. Biz büyük bedeller ödedik. Gençlerimiz bizim için canlarını verdi. Şimdi sıra bizde" şeklinde konuştu. 
 
MA / Zeynep Durgut 
 

Diğer başlıklar

03/08/2025
18:39 Bülent Arınç: Murat Çalık tahliye olmalı
17:36 Katliamın yıldönümünde Ezidî kadınlarla buluştular
17:16 Ekolojistler maden yasasına karşı Akbelen'de buluştu
17:12 Gundikê Melê'deki yangın söndürüldü
16:56 İmamoğlu’ndan komisyon açıklaması: Toplumsal barış yolunda gayret göstereceğiz
16:44 Elkê'de 5 bölgeye ikinci kez güvenlik yasağı
16:10 Karagöl ve Aydoğmuş'un taziyesine kitlesel ziyaret
15:47 Süveyda'da yoğun çatışma
15:28 74’üncü fermanda katledilenler anıldı: Şengal’in statüsü tanınsın
15:20 Sezai Temelli: Komisyon önce İmralı'dan başlamalıdır
15:18 Tekirdağ'da fabrikada patlama: 2 işçi öldü
14:37 Bafil Talabani: Êzidîlerin taleplerini destekleyeceğiz
14:25 İran’da tutsaklar 8 gündür açlık grevinde
14:24 Gundikê Melê beldesinde yangın
14:17 Filozof Lisa Herzog'dan sürece destek mesajı
13:56 SOHR: 5 ayda en az 3 bin 278 ölü
13:22 Binası mühürlenen Avesta'dan tepki: Anadil kırmızıçizgimiz
13:10 İran’da 400 kilogram uranyumun akıbeti bilinmiyor
13:03 Irak’tan ABD’ye petrol ihracatı azaldı
12:44 Êzidîler yüzlerini Şengal Dağı’na dönerek katledilenleri andı
11:29 Deprem tetikledi: Yanardağ 450 yıl sonra aktifleşti
10:44 Mezar tahribatını anlatan 'Hey Hawar'ın fragmanı yayınlandı
10:31 Yüzleşme ve Êzidî soykırımını tanıma çağrısı
09:59 Bir oğlunu kaybetti, diğeri dağda: Adım atma sırası devlette
09:43 QSD: 'Disiplinsiz gruplar' saldırdı, meşru savunma kullanıldı
09:05 Elkêli berîvanların da tek talebi onurlu bir barış
09:04 DAİŞ'e esir düşen Êzidî bir ailenin hikayesi
09:03 İsmi arıtma tesisi, işlevi kirlilik!
09:01 HDK'li gençler: Kalıcı çözüm anayasal değişikliklerle mümkün
09:01 Mahkeme de Soylu hakkındaki şikayeti Meclis’e havale etti
09:00 Avukat Kahraman: 'Umut hakkı' mücadelesi hepimizin sorumluluğu
09:00 03 AĞUSTOS 2025 GÜNDEMİ
08:42 Jin Dergi ‘Êzidî Kadınlar ve Özsavunma’ başlığıyla yayında
00:12 Çiğdem Kılıçgün Uçar: Yeniyi kurmak için Öcalan'ın çağrısını sahiplenmeliyiz
02/08/2025
23:37 Ukrayna- Zaporijya'da nükleer santrali yakınında patlama
23:05 Humus’ta bir genç cezaevinde katledildi
23:01 Süveyda’da 560 kişi kayıp
22:58 Sıcaklıklar 7 kentte 40 derecenin üzerine çıktı
22:52 Hamas'tan 'silah bırakma' açıklaması
22:46 Antalya Büyükşehir Belediyesine yönelik soruşturmada bir kişi tutuklandı
22:40 Halk toplantıları sürüyor: İkinci Lozan’ı yaşamak istemiyoruz
21:59 Portekiz'de aşırı sıcaklardan kaynaklı 264 kişi hayatını yitirdi
21:20 DEM Parti Bakırköy Cezaevi önünde: İnsan haklarına saygılı reform süreci başlatılmalıdır
20:17 'Özel savaş politikalarıyla madde bağımlılık yaşı 9’a düştü'
18:59 Eskişehir’de Roman anması
18:21 Rojhilat’ta bir ayda 12 kadın katledildi
17:52 Ulusal Kürt Kadın Birliği Platformu'ndan Êzidîler için çağrı
17:38 Cizîr’de 15 yaşındaki çocuğunu 8 yıldır istismar eden fail tutuklandı
16:23 Çiçek: Öcalan'ın serbest çalışır koşullarının sağlanması öncelikli ödev olmalı
16:15 11 örgütten Irak’a Şengal çağrısı
16:09 Gazeteci Demirel'e gözaltı ve tehdit
15:47 Süleymaniye’de bir kadın katledildi
15:03 Sezai Temelli: 3'üncü yolu inşa etmenin vaktidir
14:48 Hasta tutsaklar Baltacı ve Demir'in tahliyesi talep edildi
14:25 Kayıp yakınlarından 4 kentte adalet talebiyle eylem
14:21 Bakırhan: Sivil toplumu süreçte aktif görev almaya davet ediyoruz
13:53 Demokratik Birlik İnisiyatifi: Êzidî soykırımı tanınmalı
13:43 Pirsûs anmasında yaşanan ihlaller açıklandı
12:55 Ayşegül Doğan’dan ‘yasal güvence’ vurgusu
12:54 Cumartesi Anneleri 31 yıl önce katledilen Murat Aslan için adalet istedi
12:53 KNK: Şengal’in statüsü tanınmalı
12:29 Diyanet’in kadınları hedef alan hutbesine tepki
12:27 TİS görüşmelerinde anlaşma sağlandı
12:23 Petrol kuyularına yönelik saldırılar araştırılıyor
11:04 MKG'nin Temmuz raporu
09:45 Meral Danış Beştaş: Komisyon Öcalan'ı ziyaret etmelidir
09:38 Amed'de Açık Hava Film Gösterimleri başladı
09:17 ICOMOS uyardı: On Gözlü Köprü tehlikede, eylem planı sunun
09:11 Barış Anneleri’nden komisyona: Siyasi tutsakları serbest bırakın
09:06 İlaçları temin edilmeyen tutsak başka cezaevine sevk edildi
09:05 CİSST Temsilcisi: 'Umut hakkı' insan onuruna saygının gereğidir
09:04 Serav'daki merkez kadınlara nefes aldırdı
09:02 74. Ferman mağdurunun hayatını değiştiren karşılaşma
09:00 02 AĞUSTOS 2025 GÜNDEMİ
07:44 Riha'da halk buluşmaları
00:15 Dep’te binlerin katılımıyla coşkulu konser
01/08/2025
23:44 Şam kırsalında bir genç katledildi, bir aile göçe zorlandı
22:48 Cizîr'de şölen: Barış ve Demokratik Toplum Süreci'ne hazırız
21:30 Trump: Rusya yakınlarına 2 nükleer denizaltı konuşlandırılması emri verdim
21:25 Silivri'de otluk alanda yangın
21:13 Erdoğan: Barış rüzgarlarının esmesine çok az kaldı
19:58 Kayyımın işten çıkardığı işçilerden AKP önünde açıklama
19:53 Abdi Ekmekçi’nin cenazesi 6 yıl sonra ailesine teslim edildi
19:49 Gazze'de son 2 günde gıdaya ulaşmaya çalışırken 100'den fazla kişi öldürüldü
19:43 Şirnex Ekoloji Platformu’ndan valiliğe resmi açıklama çağrısı
19:21 CHP komisyon toplantısı yaptı: Sözcüler Emir ve Gökçen oldu
19:00 Suriye Geçiş Hükümeti Güçleri sanatçılara saldırdı
18:55 İzBB soruşturması: 65 kişi hakkında 45 yıla kadar hapis istemi
18:43 Kürtçe derneğinin kapatılmasını valilik istemiş
18:40 Xarbêt’te meydana gelen göçükte bir işçi yaşamını yitirdi
17:49 Xarpêt'te 'Demokratik Toplum Çağrısı ve Jineoloji' paneli
17:05 Berivan Demir'in taziyesine kitlesel ziyaret
16:19 Kurtulmuş'tan partilerin genel başkanlarına 'komisyon' teşekkürü
16:08 Muğla ve Aydın'da yangın
16:07 MHP'den 'hasta tutuklular' için çağrı
15:58 Spot yayında: Dört 1 Yandan’ın ilk gündemi Meclis komisyonu
15:12 Bir çocuğu usulsüzce evlat edinen doktor gözaltına alındı
14:57 Süveyde’de eylem: Geçiş hükümeti güçleri kentti terk etsin
14:56 İstanbul'un Temmuz enflasyonu belli oldu
14:47 BM: İsrail yardım bekleyen en az bin 317 Filistinli'yi öldürdü
14:46 Tacizden yargılanan kişinin daire başkanlığına atanmasına tepki
14:40 Yüksel Koç şartlı tahliye edildi
14:13 TİS taleplerini bakanlık önünde sıraladılar
14:01 Bakanlık önünde eylem: Hasta tutsaklarla ilgili süreç yavaş ilerliyor
13:54 Kürtçe ders veren derneğin kapısına mühür vuruldu
13:44 Madene karşı direnenler ifade verdi
12:43 Şirnex’teki ağaç kesimini gündemleştiren gazeteciye soruşturma
12:29 El Salvador’da ki reformdan mevcut başkana sınırsız seçilme hakkı
12:29 Samsun’da 5 tutsak adli koğuşa konuldu: Tehdit altındayız
12:09 Bişeng Kabak'ın taziyesine kitlesel ziyaret
11:37 Xarpêt’te madende göçük
11:36 Süveyda sonrası hedefteki 3 kent
11:21 Komisyonun toplantı tarihi belli oldu
11:04 İran’da 3 tutsağa hücre cezası
10:52 Polis evli olduğu kadını ve 2 çocuğunu katletti
09:50 Gündüz tarlada, akşam çadırda çalışıyorlar
09:42 24 kişi adliyeye sevk edildi
09:40 'Çocukları hapsetmek yerine suç nedenlerine odaklanılmalı'
09:39 Casenê'ye giden anneler: Yüreğimizdeki acı barışla hafifler
09:37 ABD’den Türkiye’ye ek yüzde 15 gümrük vergisi
09:29 Kütahya'da peş peşe 4 deprem
09:17 Ağaç kesimine karşı kampanya: Doğaya sahip çıkmak ülkeye sahip çıkmaktır
09:13 Derwêş ve Edûlê klibi yayımlandı
09:11 DEDAŞ köye uğramadan 35 haneye 60 ile 450 bin TL arası fatura yazdı!
09:07 Faruk Bildirici: Gazeteciler sorunun temelden çözülmesi için çaba harcamalı
09:06 On Gözlü'de işgal ve fırsatçılık
09:05 KCDP Temsilcisi: Barışın kalıcılaşması için komisyona destek sunmaya hazırız
09:04 Doğaya çifte tehlike: Bir yanda yangın, bir yanda maden
09:04 Tanrıya çıkış kapısı: Pagan Kapısı
09:03 Şengal Dağı'nda aç ve susuz 16 gün
09:00 Erdoğan Madımak katliam failinin cezasını kaldırdı
09:00 01 AĞUSTOS 2025 GÜNDEMİ
07:59 Mahalle mahalle süreç buluşmaları
31/07/2025
23:15 Dep’te dengbêj dinletisi
23:10 'Kürt celladı' olarak tanınan Hecac Tikrîtî yakalandı
23:04 Siweyda’daki katliamları araştırmak için soruşturma komitesi kuruldu
23:01 19 kentte sıcaklık 40 derecenin üzerine çıktı
22:23 Kubat Talabani: Suriye’de tüm bileşenlerin hakları korunmalı
21:27 Amedspor’dan yeni forma tanıtım filmi
20:57 Türkiye, Duhok'ta bazı köy yollarını kapattı
20:52 İsrail, Lübnan'a saldırdı
20:24 İzmir Barosu'ndan panel: Cezaevlerinde tecrit artıyor
20:17 Kayyımın işten çıkardığı işçilerin eylemi: Talimatı AKP il başkanı verdi
19:36 Suriye geçiş hükümeti, 2 genci katletti
19:33 Üç bakan süreç gündemiyle bir araya geldi
19:04 Özgür Özel: Nasıl çalışacağına komisyon karar verecek
17:46 Portekiz de açıkladı: Eylülde Filistin'i tanımayı planlıyoruz
17:39 Suları kesilen çiftçilerden DEDAŞ protestosu
17:31 Rusya, Ahmet El Şara'yı Moskova'da düzenlenecek zirveye davet etti
16:45 Lavrov: Kürtler yeni Suriye Hükümeti’nde yer almalı