Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD) İstanbul Şubesi Hapishane Komisyonu cezaevlerinde yaşanan hak ihlallerine ve tecride ilişkin Çağlayan’da bulunan İstanbul Adliyesi önünde açıklama yaptı.  Açıklama da, “Biji berxwedana zindana” ve “Hasta tutsaklar serbest bırakılsın” sloganları atıldı. Açıklamayı ÖHD adına avukat Vedat Ece okudu.

 

İnsan Hakları Derneği (İHD) verilerine göre 604’ü ağır olmak üzere toplam bin 605 hasta tutuklunun olduğunu hatırlatan Ece, cezaevi koşullarının hasta tutuklular için tehlike oluşturduğunu vurguladı. Ece, Olağanüstü Hal (OHAL) sürecinde cezaevlerindeki baskının ve 2020’deki pandemi süreci tedbirleri aldı altında getirilen uygulamaların birleşmesiyle cezaevindeki hasta tutukluların yaşam hakkı üzerindeki risklerin daha da arttığına dikkat çekti.

 

'DEVLETİN YÜKÜMLÜLÜĞÜ' 

 

Cezaevlerinde 2022’nin başından bu yana 27 tutuklunun hastalık nedeniyle ve 28 tutuklunun da şüpheli bir şekilde yaşamını yitirdiğini anımsatan Ece, toplamda 55 tutuklunun katledildiğini belirtti. Devletin hak ve özgürlükleri korumak için tedbirler almakla yükümlü olduğunu vurgulayan Ece, “Anayasanın 56’ncı maddesinde herkesin sağlıklı yaşam hakkına sahip olduğu belirtilerek insanların hayatlarını beden ve ruh sağlığı içinde sürdürmelerini sağlamak devlete bir yükümlülük olarak yüklenmiştir. İlgili düzenlemeler kapsamında devlet hapishanelerdeki mahpusların sağlık ve yaşamlarından sorumludur. Mahpusların tedavi ve sağlık hakları önündeki engelleri kaldırarak mahpusların bu haklara erişimini sağlamakla yükümlüdür” ifadelerini kullandı.

 

ATK'NİN ROLÜ

 

Hasta tutukluların cezaevlerinde yaşadığı sıkıntılardan bahseden Ece, şöyle konuştu: “Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanuna göre hasta mahpusun infazının ertelenmesi için önce savcılığa başvurularak hastaneye sevkinin sağlanması, nihayetinde Adli Tıp Kurumu’nun (ATK) onayladığı veya hazırladığı rapor sonrasında ise ilgili Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından hasta mahpusun tahliyesi gerekmektedir. Hastane ve ATK’ye sevkler haftalar ve hatta aylar sürmektedir. Bu uzun sürecin sonunda hastalıkları sağlık kurulu raporlarıyla kesinleşmesine rağmen yüzlerce mahpusla ilgili ATK tarafından ‘hapishanede kalabilir’ şeklinde rapor verilmektedir. ATK siyasi saiklerle hasta mahpusların tahliyesine engel olacak raporlar düzenlemektedir. ATK son zamanlarda siyasi iktidarın hasta mahpuslara dönük düşman politikasının bir aparatı olarak işlev göstermektedir. Hasta mahpuslar ölüm eşiğine gelmeden tahliye edilmemektedir.”

 

DEVLETİN SORUMLULUĞU HATIRLATILDI 

 

Aysel Tuğluk, Mehmet Emin Özkan ve birçok ağır hasta tutuklunun durumuna rağmen “düşmanca politikalarla” tahliye edilmediğini hatırlatan Ece, “Devletin yaşam hakkının korunmasına ilişkin pozitif ve negatif yükümlülüğü bulunmaktadır. Bu kapsamda öldürmeme, yaşatma sorumluluğunu yerine getirilmediği açıktır” diye konuştu.

 

HASTA TUTUKLULAR İÇİN ÇAĞRI

 

Hasta tutukluların yaşam hakkına dönük siyasi iktidarın politikalarını reddettiklerini belirten Ece, yaşam hakkını savunduklarını belirtti. Ece, “Tüm yetkili kurum ve kuruluşları hapishanelerdeki tecrit, hak ihlallerine dönük politikalarını sonlandırmaya,  hasta mahpusların yaşam ve sağlık hakkını teminat altına almaya çağırıyoruz” diye belirtti.