'Berîtan, ihanet çizgisine karşı Kürt kadının direniş çizgisidir'

img
İSTANBUL - İşbirlikçi zihniyete karşı eylemiyle simgeselleşen Gülnaz Karataş’ın ihanete karşı Kürt kadınların direniş çizgisi olduğunu belirten TJA aktivisti Seyri İpek, bu çizginin milyonlara yol gösterdiğini söyledi. 
 
Kurdistan ve Türkiye’de binlerce kadına ilham olan O'ndan sonra doğan binlerce çocuğun adını aldığı Gülnaz Karataş (Beritan Hevi), 25 Ekim 1992 tarihinde yaşamını yitirdiğinde bir coğrafyanın umudu ve geleceği oldu. Sıradanlığı hiçbir zaman kabul etmeyen Karataş, henüz lise çağlarında bir arkadaşına yazdığı hatıra yazısında, "Kütükte beni böyle tanıyacaksınız, ama bu beni anlamanıza yetecek mi? Vietnam'da çalışan bir işçi yeşile tutkunluğumu bilecek mi? Nikaragua'daki kadınlar, boş zamanlarımda balkona çıkıp saatlerce gökyüzünü izlediğimi bilecek mi? Ayakkabı boyacılığı yapan çocuklar, kitaplara şiirlere olan ilgimi duyacak mı?......" diyordu. 
 
Ekim 1992 yılında, Türkiye ile işbirliği yapan KDP ve YNK peşmergelerine karşı son mermisine kadar savaşan ve ardından teslimiyeti kabul etmeyerek uçurumdan atlayan Karataş, özgür Kürdün, işbirlikçiliğe karşı Kürt kadın direnişinin sembol isimlerinden oldu. 
 
Özgür Kadın Hareketi (Tevgera Jinên Azad-TJA) aktivisti Seyri İpek, 90’lı yıllarda tanıştığı Karataş’ı anlattı. 
 
Seyri İpek
 
‘KADIN DİRENİŞİNDE BİR ÇİZGİ’
 
Karataş’ın işbirlikçiliğe karşı büyük bir direniş sergileyerek, ihanetçilere büyük bir darbe vurduğunu belirten İpek, Karataş’ın Kürt kadın mücadelesi açısından çok değerli biri olduğunu vurguladı. İhanete karşı kadınların nasıl direneceği noktasında bir çizgi yaratığını söyleyen İpek, bu çizginin milyonlarca kişiye yol gösterdiğini dile getirdi.
 
“Bir yoldaşı olarak, O’nunla tanışma şansına kavuştum” diyen İpek, Karataş’ın mücadele çizgisi, bağlılığı ve kadın mücadelesindeki yürüyüşünün kendilerine örnek teşkil ettiğini söyledi. Karataş’ın hep moral kaynağı olduğunu dile getiren İpek, “Heval Berîtan’a baktığın zaman yaşama olan sevinci, mücadeledeki o özgüveni, ruhu alabiliyordun, onu hissedebiliyordun ve nitekim de gerçekten kadın mücadelesinde büyük bir role sahipti. Yani üzerimizde yarattığı etki, kadın yoldaşlarına verdiği özgüven, moral, kararlılık, iradeli duruş, kadın mücadelesinde büyük bir etki yarattı” diye belirtti. 
 
‘İHANETE KARŞI DİRENİŞİN ADI OLDU’
 
Karataş’ın öncü kişiliğinden söz eden İpek, “Berîtan ve nice kadın arkadaşlar, gerçekten özgürlük alanında canlarıyla ve çizgileriyle öncü olmuşlardır. Böyle bir direniş çizgisini yarattılar. Heval Berîtan’da bir komutan ve öncüydü. Yürüttüğü mücadelede kadın yoldaşlarına hep örnek bir yoldaştı” ifadelerini kullandı. Karataş’ın son ana kadar savaştığını ve peşmergelerin “Teslim ol” çağrısına büyük bir direnişle cevap verdiğinin altını çizen İpek, şöyle dedi: “Bedeniyle, ruhuyla özgürlük hareketine bağlılığıyla büyük bir kahramanlık eylemi gerçekleştirdi. ‘Kürt kadın özgürlük mücadelesinde teslimiyetin yeri yok’ diyerek, büyük bir direniş sergiledi. İşbirlikçiliğe karşı sergilediği eylem ve direniş, bizler açısından da mücadelede bir çizgi haline geldi. Önderliğine, mücadelesine, Kürt halkına bağlıydı. Tüm ezilenlerin yanındaydı. Bunu pratiğiyle de sergiledi.” 
 
Karataş’ın savaşma azmi ve direnişinin peşmergeleri pasifize ettiğini söyleyen İpek, “Peşmerge kendi içinde büyük bir eziklik yaşadı ve yaptıkları o pratikten utanç duydu. Heval Berîtan’ın o direnişi, azmi, savaşma gücü ve çizgisi, KDP güçlerini şaşırttı. Heval Berîtan’ın şahadeti onların üzerinde de büyük bir etki yarattı. Birçok aile çocuklarının adını Berîtan koydu. Berîtan’ın direnişi anlatılmaz, yaşamak gerekiyor” dedi. 
 
‘ÖZGÜR KADININ ONURU’
 
Karataş’ın fedakar biri olduğunu belirten İpek, “Nerede bir eylemsellik, bir görev varsa Berîtan öndeydi. Hiç yorulmadan, bıkmadan, usanmadan... Çünkü bir inancı, bağlılığı vardı. Bunu hem şahsında hem pratiğinde de sergiledi. Berîtan Heval’in eylemi karşısında, kişiliği şahsında saygıyla eğiliyorum. Bize öncülük etti. Öylesi muazzam bir çizgi yarattık ki bugün kadın arkadaşları olarak bıraktığı mücadeleyi devam ettirmeye çalışıyoruz” ifadelerini kullandı. Karataş’ın şahadetinin kendilerini oldukça etkilediğini ancak mücadeleye olan bağlılıklarını arttırdığını vurgulayan İpek, şöyle devam etti: “Bu şahadetler karşısında daha çok mücadeleye sarılıyorsun, daha çok güçleniyorsun aslında. Karşında seni yok etmeye, imha etmeye çalışan bir güç var. Acımasızca senin üzerine geliyor. Senin en yakının, mücadele arkadaşların, yoldaşların yanında şehit oluyor, şahadete ulaşıyor. Elbette ki çok derin acılar yaratıyor. Ama bir o kadar da bir intikam gelişiyor. Savaşma azmi artıyor. O yoldaşların bıraktığı yerden, onların mücadelesine sarılarak kaldığın yerden devam etmek istiyorsun. Kinin, nefretin, öfken çoğalıyor. Büyük bedeller ödendi. Büyük canlar gitti. Biz bunlara alışamayız. Heval Berîtan şahsında Ekim ayında şehit düşen ve özgürlük mücadelesinde şahadete ulaşan tüm kadın arkadaşları saygı ve minnetle anıyorum. Mücadeleleri mücadelemizdir.” 
 
GÜLNAZ KARATAŞ (BERİTAN) HAKKINDA 
 
Aslen Dersimli olan Gülnaz Karataş, 1971 yılında Bingöl’ün Solhan ilçesinde doğdu. Memur olan ailesinin Elazığ’a taşınmasının ardından ilkokul, ortaokul ve liseyi Elazığ’da okuyan Karataş, 1989’da İstanbul Üniversitesi İktisadi Bilimler Fakültesi’ni kazandı. Okul yıllarında sanata ve spora olan ilgisiyle tanınan Karataş, voleybol, basketbol, masa tenisi ve tiyatroya ilgi duyar, şiirleri severdi. Üniversitede dik başlılığı, baskıya gelmeyen karakteriyle zaman zaman zor anlar yaşayan Karataş, üniversitenin ilk yıllarında Kürt özgürlük mücadelesiyle tanıştı. O’nun belki de en az bilinen yönü üniversite yıllarında ilk örgütlendiğinde yürüttüğü kitle faaliyetleriydi. Alevi bir ailenin çocuğu olan Karataş, 1989 Newrozu’nda Kürt olduğunu öğrendi. 1990’da nişanlısıyla birlikte çalışmalara katılan Karataş, örgütlenme çalışmaları yürütürken tutuklandı. Serbest bırakılmasının ardından 9 Mayıs 1991 tarihinde PKK’ye katıldı. Kod adının “Binevş” olmasını isteyen Karataş, bu ismin başka arkadaşında olmasından kaynaklı “Berîtan” adını aldı.
 
Ekim 1992’de kendi ısrarıyla “Güney savaşına” katılan Karakaş, bu savaşta takım komutanı oldu. Türkiye ve ortakları KDP ile YNK’ye bağlı peşmergelere karşı büyük bir direniş sergileyen Karataş, Federe Kürdistan Bölgesi’nin Sidekan’a bağlı Lêlikan Tepesi’nde etrafını sararak, “Teslim ol, sana bir şey yapmayacağız” çağrısı yapan peşmergelere karşı son mermisine kadar savaştı. Mermisinin bitmesiyle silahının peşmergelerin eline geçmemesi için kayalara vurarak tahrip eden Karataş, tüm vaatlere rağmen teslim olmayı reddetti ve kollarını yana dogˆru açıp, uçarcasına kendini kayalıklardan aşağı bıraktı. Karataş, 25 Ekim 1992’de gerçekleştirdiği bu eylemde yaşamını yitirdi.
 
Kürt kadınının bu cesareti ve direnişinden etkilenerek, kendinden utanan kimi peşmergeler bulunduğu görevden istifa etti. Bu eylemiyle adını milyonlara duyuran Karataş’ın “Berîtan” ismi Kürt çocuklarına verildi. Berîtan adıyla şarkılar, şiirler yazıldı. 2005 yılında gazeteci-yönetmen Halil Uysal (Halil Dağ) tarafından çekilen Berîtan adlı bir filminde Karataş’ın mücadelesi işlendi.
 
MA / Rukiye Adıgüzel
 

Diğer başlıklar

09:13 Oral Çalışlar: Kürtlerin Kürt olduğu kabul edilirse sorun çözülür
09:08 Av. Kenkeş: Türkiye 'umut hakkı' kararını uygulamakla yükümlü
09:04 ABD: Suriye'ye yaptırımlar kaldırıldı
09:03 Eren Baskın: Onurlu barış olacaksa babamın katillerini affetmeye razıyım
09:02 Taybet İnan'ın oğlu: Bedel ödemeyenlerin 'barış istemiyoruz' deme hakkı yok
09:00 24 MAYIS 2025 GÜNDEMİ
23/05/2025
21:58 Geleneksel ‘Devrim Yürüyüşü’ gerçekleştirildi
21:10 SES Eş Genel Başkanı: Emek özgürleşene kadar mücadele edeceğiz
21:01 ‘Kürtçe eğitim dili olsun’
20:44 'Faille aynı kampüste bulunmayı reddediyoruz'
20:27 Adalet Kaya: Barışı kadınlar inşa edecek
20:02 CPT: Türkiye Amêdiyê kırsalını 26 kez bombaladı
19:36 DEM Parti Eş Genel Başkanları, Devlet Bahçeli ile görüşecek
19:18 Kayyım kadınlara hukuki destek sağlayan protokolü feshetti
18:59 Ahmet Özer tahliye edilmedi
18:10 DEM Parti ve Gelecek Partisi görüşmesi sona erdi
18:06 Çatışmalı süreçler tartışıldı: Karşılıklı güven çok önemli
17:43 Vanspor maçı öncesi tehditvari açıklama
17:00 Çimento fabrikasının ÇED sürecine itiraz
16:54 Erdoğan 10 yılı 'Aile Yılı' ilan etti
16:24 DEM Parti ve Gelecek Partisi görüşmesi başladı
16:22 Şirnex’te 'hasta tutsaklara özgürlük' çağrısı
16:07 Bahçeli: Erdoğan'ın caymaya hakkı yoktur
15:59 DEM Parti'den 'toplumsal mutabakat' çağrısı
15:54 KATDER kongresini yaptı
15:51 İşçiler 13 gündür eylemde: Kazanana kadar susmuyoruz
15:04 S ve Y tipi cezaevlerinin kapatılması için kanun teklifi
15:00 Maden kirliliği soruşturmasında takipsizlik kararı
14:59 Koğuş tellerini söken 47 tutsağa seri cezalar
14:28 KESK: Yiğiter’e saldıranların arkasındaki güçleri açığa çıkarın
13:52 Halkın tepkisi üzerine JES toplantısı iptal edildi
13:37 Amed'de 'Kadın Emek ve Kültür Sanat Buluşması' başladı
13:24 Meslektaşlarının katledilmesini protesto eden gazeteciye soruşturma
13:15 Yaşam hakkı savunucuları sokaktaki hayvanlar için açlık grevinde
13:05 Ayşegül Doğan: Meclis Başkanı komisyon için sorumluluk almalı
12:45 Aleyna Çakır davasında keşif talebine ret
12:30 Barcelona, Kuzey ve Doğu Suriye'de ‘Umut Ligi’ projesi başlattı
12:14 20 cezaevine dair rapor: 2 kişi 1 ranzada yatıyor
11:52 13’üncü Engelsiz Film Festivali başladı
11:46 Şam’dan Çinli şirketle 20 yıllık yatırım anlaşması
11:21 Hanehalkı enflasyon beklentisi arttı
11:21 İmamoğlu'nun fotoğraf, görüntü ve sesine yasak getirildi
11:14 Koğuşa yerleştirilen kameraya karşı 'tek kollu' direniş
10:41 Ailelerden İmralı başvurusu
10:23 Tülay Hatimoğulları: Kayyım yasası lağvedilmeli, yerel yönetimler güçlendirilmeli
10:18 Balıkesir'de bir kadın katledildi
09:55 ‘Kürt Dirilişi’ belgeseli internet sitesi açıldı
09:35 Menzione: Öcalan başlatmak istediği değişimi dışarıdan yönetebilmeli
09:29 Temel: İktidarın çekingenliği çözüm karşıtlarını cesaretlendiriyor
09:23 Çatışmalarda yakınlarını yitirenlerin talebi: Özgürlük ve barış
09:21 Yayınevi sahibi ve çalışanına 'kitap' davası
09:19 Tutsakların görüntülü görüşme hakkına 'teknik eksiklik' engeli
09:16 Altun’un cezaevi arkadaşı: Hiçbir koşulda taviz vermezdi
09:13 ÖHD Eş Genel Başkanı: 'Umut hakkı'nın uygulanması elzem
09:12 Tarihçi Ulugana: Çözüm Lozan'ı lağvetmek değil, demokratik bir anayasanın teşkilidir
09:09 Çelenk: Yeni süreçte bağımsız muhafazakar STÖ'lere de ihtiyaç var
09:08 'Bir Heykelin Gölgesinde' kadın mücadelesi
09:07 Valilikten koçerlerin yaylalara gidişine yasak
09:04 Kürtçe oyuna salon engelinin gerekçesi: Müdür uygun görmedi!
09:02 Gabar’daki tahribatın uydu fotoğrafları
09:02 DGD Yardımcısı Taş: Öcalan'a güveniyoruz, katkı sunmaya hazırız
09:00 23 MAYIS 2025 GÜNDEMİ
08:00 İBB'ye 4’üncü dalga operasyonu: 49 kişiye gözaltı kararı
22/05/2025
23:10 Vanspor, Elazığspor’u 4-1’lik skorla yendi
22:59 Özerk Yönetim heyeti Paris’te parlamenterlerle görüştü
22:44 MESEM cinayeti davasında savcı ve sanık duruşmaya katılmadı
22:13 Kürt siyasetçi Çağro Mêrdîn’de toprağa verildi
21:34 İsrail, Lübnan'ın güneyine saldırdı
21:16 Çalıştırıldığı inşaattan düşen 12 yaşındaki çocuk entübe edildi
20:37 İBB'ye yönelik bir operasyon daha: 7 kişiye tutuklama talebi
20:06 ABD'de uçak düştü
20:00 İzmir'de 'Kent hakkı bağlamında göç, mültecilik ve dönüşüm meselesi' paneli
19:49 PKK kararı sonrası MGK ilk kez toplandı
19:16 Süveyde'de patlama: 2 ölü
19:13 Otel yangınında bakan yardımcısına soruşturma izni verilmemesi kararına itiraz
19:11 Vanspor-Elazığspor maçı öncesi stadyumda gerginlik
19:01 Öznur Değer: Gazeteciliğe devam edeceğim
18:52 DEM Parti ve AKP görüşmesinde hangi konular gündeme geldi?
18:16 Agirî’de Kürt Dil Bayramı kutlaması
18:11 Erzingan’da şüpheli ölüm
18:04 Gever’de ‘Kadın Tarihi’ atölyeleri
17:54 Rojin Kabaiş’in aile ve avukatları dosya savcısı ile görüştü
17:47 Süreç gündemli DEM Parti PM toplantısında neler tartışıldı?
17:27 Pîran’da 4 bölge ‘Özel Güvenlik Bölgesi’ ilan edildi
17:23 Çocuklarını rehin alan Alpaslan’ın davasında görevsizlik kararı
17:18 Baro başkanına tehdit davasında ev hapsi
16:26 DEM Parti’den grevdeki Toros Tarım işçilerine ziyaret
16:22 MHP'li Yıldız: İnfaz düzenlemesi KHK mağdurlarını da kapsamalı
16:19 Kadınların barış sürecine aktif katılımı için Meclis Araştırması talebi
16:10 Colemêrg’de 15 Mayıs Kürt Dil Bayramı açıklaması
15:22 Fatma Oğur’u katleden failin yeniden yargılandığı dava görüldü
15:18 ‘Tecrit kaldırılsın, hasta tutsaklar serbest bırakılsın’
14:41 Savunma Bakanlığı’ndan açıklama: Saldırılar sürecek
14:34 Mülteci hakları savunucusu Taha Elgazi'nin sınır dışı edilmesine tepki
14:19 Sibel Ayğan'ı katleden erkeğe ağırlaştırılmış müebbet
14:13 Ege Üniversite Hastanesi çalışanları iş bıraktı
14:04 Amed Kent Konseyi Çocuk Meclisi ilan edildi
14:00 Erdoğan’da anayasa açıklaması: Tekrar seçilme gibi bir derdim yok
13:11 DYO işçileri greve çıktı
13:07 Temel Conta işçileri: Saldırılar kararlılığımızı artırıyor
12:55 Gazeteci Öznur Değer tahliye edildi
12:11 ÇED sürecini beklemeden otel inşaatını bitirdiler
12:02 MB enflasyon tahminlerinde değişikliğe gitmedi
11:59 Silahlı saldırıya uğrayan Yiğiter'in tedavisi sürüyor
11:52 Gazeteciye cinsiyetçi hakaretlerde bulunan polise takipsizlik
11:32 AKP'li Alagöz'ün madeni suyu zehirliyor, yetkililer izliyor
11:31 Ali Haydar Kaytan ve Rıza Altun’un ailelerinden teşekkür mesajı
10:32 Bakırhan: Ya Kürt-Türk ilişkilerini yeniden kuracağız ya da tükenip gideceğiz
10:03 İstanbul’da gözaltına alınanlar adliyeye sevk edildi
09:49 Yazar Gretchen Dutschke-Klotz’dan Öcalan’a destek açıklaması
09:17 Mahkeme valiliğin Şêx Seîd yasağı kararını iptal etti
09:09 Amed'de sürecin nabzı: Öcalan'ı Meclis'e çağırıp özgürlüğünü sağlamıyorlar!
09:08 'Cezaevlerinde infaz değil, öldürme politikası uygulanıyor'
09:07 Asker kurşunuyla katledildi: Jandarmadan 'evi kaçak mı değil mi' talebi
09:06 Besta yok ediliyor
09:02 'Haksız tahrik' indirimi failleri cesaretlendiriyor
09:01 Cemile Çağırga'nın annesi: 2 çocuğum katledilmesine rağmen barış diyorum
09:00 22 MAYIS 2025 GÜNDEMİ
07:54 Ege Denizi’nde 6.0 büyüklüğünde deprem
21/05/2025
23:55 Tayyip Temel: Sürecin inisiyatifi Sayın Öcalan’da
23:45 İsrail saldırılarında 63 Filistinli katledildi
23:26 Rusya: Ukrayna'da ilk önce ateşkesin sağlanması yaklaşımına karşıyız
22:48 Hacettepe Üniversitesi öğrencilerine ırkçı saldırı
21:36 ‘Kent Uzlaşısı’ davasındaki karara tepki: Kazanan biz olacağız
21:14 İBB soruşturmasında bir şirkete daha kayyım atandı
20:57 ‘Kent Uzlaşısı’ davasından tahliye çıkmadı
20:46 Kadın Zamanı Derneği: Şiddetsiz yaşam için mücadele edeceğiz
20:31 Kürt Dil Bayramı etkinlikleri devam ediyor
20:11 RTÜK'ün yeni üyeleri seçildi
19:41 Gazze'de devre dışı kalan hastane sayısı 20'ye yükseldi
19:17 Şirnex’te doğa talanına karşı yürüyüş
19:10 Tutsak öğrenciler için eylem
19:04 KHK eylemi 332'nci haftasında
19:02 Wan’da 38 örgütten çağrı: Hasta tutsaklar serbest bırakılsın
18:31 Kürt Dil Bayramı kapsamında dengbêj dinletisi
18:25 Seyithan Durdu’yu öldürmekten yargılanan asker: Kürtçe konuşsa bile bir vatandaşın ölümüne üzüldüm!
18:20 ‘Askerler Kürtçe dil derneğine gelip hukuka aykırı yorumlar yaptılar’
18:12 Neşet Güven 31 yılın ardından tahliye edildi
17:45 Fırtına Vadisi davası görüldü
17:42 Avukat Ruken Gülağacı’na ev hapsi
17:18 Hasta tutsak Koyuncu'nun tahliyesi 9 ay ertelendi
16:42 Eş genel başkanlardan Tekik’in ailesine ziyaret
16:36 DEM Partili Livan Orman serbest bırakıldı
16:28 DEM Parti'den grevdeki işçilere dayanışma ziyareti
15:16 Yüksel Koç tutuklandı
14:49 AB ülkeleri 'savunmayı güçlendirme' konusunda uzlaştı
14:44 HSK seçiminin iptali için AYM’ye başvuru
14:43 Wan'da zırhlı araç motosiklete çarptı: 2 yaralı
14:35 İmamoğlu protestoları raporu: İşkence yasağı ihlal edildi
14:21 Tahliye edilmeyen Saymadi: HDK toplumsal bir örgütlenmedir