Depremzede kadınlar şiddet ve yoksulluk sarmalında

  • kadın
  • 09:00 4 Şubat 2024
  • |

HABER MERKEZİ - Yaraların bir türlü sarılmadığı deprem bölgesinde kadınlar, şiddet ve yoksulluk sarmalındı. Kadın örgütleri, söz konusu duruma karşı yapılması gereken öncelik işin "örgütlenmek" olduğunu vurguladı.  

Mereş merkezli 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki depremlerin üzerinden bir yıl geçmesine rağmen yaralar sarılmadı. Depremde büyük bir yıkımın yaşandığı Hatay’da sorunları olduğu gibi duruyor. Özellikle kadınlar birçok sorunla karşı karşıya. Pek çok kadın yoksulluk ve şiddet ile boğuşuyor. Çadırda yaşam, iş alanlarının daralması, çocuk, yaşlı ve hasta bakım yükünün artması, kadına yönelik şiddet ve yoksulluğun artmasına neden oluyor. 
 
İlk günkü dayanışmanın azalması ise kadınların temel hijyen ihtiyaçlarına erişimini zorlaştırdı. Kadına yönelik ev içi şiddetin çadır içi ve konteyner içi şiddete dönüştüğü kentte, kadın şiddet gördükleri mekanlara hapsedilmiş durumda. Bunun yanı sıra, depremle birlikte iş alanları zayıflayan kadınlar, yoksulluğa karşı çareyi enkaz başında zengin inşaat firmalarından geriye kalan demirleri toplamakta buldu.  
 
Hatay’daki depremzede kadınlardan biri olan İlknur Kazan, Mor Dayanışma Derneği ile bu süreçte tanıştı. Kazan, açılan kadın çadırlarında çalışarak depremzedeyken, deprem gönüllüsü oldu. Mahallelerde kadınlar için çalışmalar yürüten Kazan, kadınların bir yıldır yaşadıkları sorunları ve dayanışma ağını anlattı. 
 
Yıkımın çok fazla yaşandığı bir mahallede, prefabrik bir inşaatla Mor Dayanışma Derneği açtıklarını kaydeden Kazan, enkazlar arasında kadınlar için yeniden bir yaşam inşa etmeyi amaçladıklarını belirtti. Kadınların ihtiyaçlarının hala karşılanmadığını aktaran Kazan, “Depremden önce kadınlar için güvensiz olan sokaklar, depremden sonra enkazların olduğu, ışıklandırmanın olmadığı şartlarda daha da güvensiz oldu. Depremin ilk günlerinde çadır bakımı ve emeği, konteynere geçince de konteyner bakım emeğiyle kadınların omuzlarına yıkıldı. Depremle birlikte ev içi şiddet, çadır içi ve konteyner içi şiddete dönüştü. Son zamanlarda bize en çok sorulan ‘Boşanma aşamasındayım, hukuki destek verebilecek birileri var mıdır?’ gibi sorular. İstihdam sorunuyla gelen çok kadın var" dedi.
 
ŞİDDET GÖRDÜKLERİ MEKANLARDAN ÇIKAMAMAK 
 
Deprem bölgesinde kendilerine ulaşan kadınların çalışacak alanlarının olmadığını, boşanmak isteyen kadınların pek çoğunun ise ekonomik durumundan ve kalacak yerinin olmamasından dolayı boşanamadığını belirten Kazan, pek çok kadının bu nedenle boşanmak istediği erkekle yaşamak zorunda kaldığını anlattı. Kadınların çalışma koşullarının sağlanmadığını belirten Kazan, kadınların hijyen ve sağlık ihtiyaçlarının da karşılanmadığını ifade ederek, “Erkek bakış açısıyla yapılan her şey kadınların aleyhine işliyor. Kadınlar bundan hijyen, barınma, güvenlik, sağlık, psikososyal şekilde çok kötü etkileniyor. Çocukların, yaşlıların bakımı, evde hasta olması çalışmak isteyen kadınların bu nedenle çalışamamasına ve yoksulluğun artmasına neden oldu" ifadelerini kullandı.
 
‘İHTİYAÇ DUYULAN ÖRGÜTLENMEK’
 
Dayanışmanın kendisine ve diğer depremzede kadınlara güç verdiğini belirten Kazan, depremin ilk dönemlerinde mahallelerde ve çadırlarda psikodestek ile hukuki destek çalışmaları yürüttüklerini vurguladı. Kadınlara yönelik plates ve kadın/insan hakları konulu eğitimler yaptıklarını anlatan Kazan, “Kadınlar depremden sonra böyle şeylere daha çok ihtiyaç duydu. Biz de kadın dayanışması olarak elimizden geldiğince buna yönelik çalışmalar yapıyoruz. Mor dayanışma ile tanıştıktan sonra isyanımızı ve öfkemizi doğru yerlere nasıl aktaracağımı gördüm. Öfkemiz depremin ilk günlerinde çadır satanlara, buraya yardım göndermeyenlere, koşulları iyileştirmeyen sorumlulara olmalı. Bu durumda en çok ihtiyacımız olan şey örgütlenmek. Bunun en güzel örneklerinden biri 40’ncı gün yürüyüşüydü. Bütün kadınların öfkesini, isyanını sokakta dillendirmesi dünyada ses getirdi” diye konuştu.
 
DEMİR TOPLAYIP SATIYOR 
 
Bir enkazın başında demir toplarken karşılaştığımız N.A. da depremin ardından ekonomik yoksulluğa ve erkek şiddetine maruz kalan kadınlardan biri. Yardımların kesilmesi ile birlikte biri engelli 2 çocuğunun bakımının kendisine yüklendiğini ifade eden N.A. eşinden destek görmediğini söyledi. Bu nedenle sorunlarını dile getirmek isteyen ancak eşi nedeniyle ismini vermek istemeyen N.A. “Eşim destek olmuyor. Biz çadırda kalıyoruz. Bize konteyner da çıkmadı. Başvurduk ama başvurumuz hala sonuçlanmadı. Biri engelli 2 çocuğum var. Hatay’da kadınların çalışabileceği bir alan kalmadı. O yüzden burada, enkaz kaldırma çalışmaları bittikten ve şirketler demirleri topladıktan sonra çocuğum ve akrabalarımla gelip kalan demirleri topluyoruz, bunları satıyoruz. Bir çocuğumun hasta bezine ihtiyacı var, diğeri de genç kız oldu. Onun ihtiyaçları var. Yardımlar kesildi. Ben de çareyi enkazdan topladığım demirleri satmakta buldum” diyerek durumunu özetledi.
 
AMED’DE DURUM
 
Depremin ilk gününde sahada olan Dayanışmanın Kadın Hali Derneği (DAKAH-DER) ve Rosa Kadın Derneği de Amed ve Semsûr’daki depremzede kadınların yaşadıklarına dikkat çekti. 
 
Rosa Kadın Derneği’nden avukat Berfin Polat, depremin meydana geldiği ilk andan itibaren toplumsal dayanışma mekanizmalarının çok hızlı bir şekilde devreye girdiğini, bileşeni oldukları Diyarbakır Kent Koruma ve Dayanışma Platformu ile birlikte hareket ettiklerini ifade etti. Hem Amed’de hem de Semsûr’da insani yardım çalışmalarını ve koordinasyonunu yürüttüklerini söyleyen Polat, “Depremin ilk üç günü daha çok Amed’te çalışma yürüttük. Burada bir sistemin oturmasıyla birlikte çevre illere de yardım göndermeye başladık.  Platform bünyesinde Diyarbakır Kadın, Çocuk ve LGBTİ+ Kriz Koordinasyonu’nu kurduk. 200 kişiden oluşan bir gönüllü listesi oluşturduk.  Daha sonra 3 günde bir Semsûr’a gidecek şekilde 16 kişiden oluşan gönüllü ekibi oluşturduk. Arkadaşlarımız düzenli periyodlarla Semsûr’a giderek orada köylerde ve çadır alanlarında ihtiyaç tespitlerini yaptı” dedi.  Polat, bu çalışmalar doğrultusunda her iki kentte de ihtiyaçları karşılamaya çalıştıklarını ifade etti. 
 
‘İKTİDAR İHMALİNİ ÖRTMEK İÇİN OHAL İLAN ETTİ’
 
Polat, deprem sürecinde Türkiye’nin bir çok yerinden gelen sivil toplum kuruluşları, meslek örgütleri, aktivist kadınların yardım çalışmasında engellemelerle ve gözaltı tehditleri ile karşı karşıya kaldıklarını, iktidarın ihmalkarlığını saklamak için OHAL’i ilan ettiğini ifade etti. Polat, “Toplumsal dayanışmanın oluşturduğu o muazzam koordinasyonu kendine mal etmeye çalışan bir iktidarla karşı karşıya kaldık. Devlet ve organları, afet sorasında kadınları şiddetten uzaklaştıracak herhangi bir acil eylem planını devreye sokmadı, buna dair bir çalışması da olmadı. Kadınların çoğu hijyen, üreme sağlığına ilişkin ürüne maalesef ki ulaşamadı.  Bu da idrar yolu enfeksiyonlarından tutalım da mantara kadar birçok sağlık sorunlarına sebep oldu” diye konuştu.
 
Depremin birinci yıl dönümüne yaklaşırken hala birçok sorunun çözülmediğine dikkat çeken Polat, “Hala insanların temiz su sorunlarının çözülmediğini, en temel ihtiyaçlarının karşılanmadığını biliyoruz. Biz bu yıkıcı sonuçların en aza indirgenmesi için bu toplumsal dayanışmanın devreye sokulması ve devam ettirilmesi için elimizden ne geliyorsa yapmaya devam edeceğiz” dedi. 
 
DAKAH-DER üyesi avukat Şirvan Yakut ise kadınların yaşadıkları travmaları hala atlatamadığını söyledi. Yakut, “Kadınlar çadır içi yaşamla mücadele etmek gibi belli başlı zorluklarla karşı karşıya kaldılar. Hem depremde yaşanan o travmatik boyut, hem de ekstra artan ev içi emek, iş, onları daha fazla zorladı” dedi. 
 
CİNSEL ŞİDDET ARTTI  
 
Yakut, “Kadınlar ilk zamanlarda psikolojik desteğe ihtiyaçları olduğunu kabul etmiyorlardı. Bu durumu çok sonradan yürütülen çalışmalarla aştılar. Depremle birlikte birkaç ailenin aynı çadırda yaşaması sonucu yitirilen ‘özel yaşam’ kavramıyla birlikte kadınlar hem cinsel şiddete, hem de kadının üzerine yüklenen sorumluluklardan kaynaklı psikolojik şiddete maruz kaldı. İlerleyen süreçlerde çadırlar her ne kadar bireyselleştirilse de yine çocuklarla aynı çadırlarda olunması özel hayat kavramlarının olmamasından kaynaklı özellikle cinsel şiddetin arttığına neden oldu” ifadesini kullandı. 
 
‘DAYANIŞMA SÜRMELİ’ 
 
Yakut, depremin ardından yaşatılan dayanışmanın yeterli olmadığını ve dayanışmanın devam ettirilmesi gerektiğini söyleyerek konuşmasını şöyle noktaladı: “İlerleyen süreçlerde en ihtiyaç duyulacak şeyin psikolojik destek olacağın söyleyebiliriz. Çünkü kadınlara bunu kabul etmeye çok geç başladı, o nedenle asıl odaklanılması gereken şeyin bu. Ve ayrıca şuan her ne kadar temel ihtiyaçlar giderilmiş gibi görünse de maalesef konteynır yaşantısının getirdiği zorluklar ve konteynırların kış mevsimine uygun olmaması, elektrik, çamaşır makinesi, su gibi temel sorunların giderilmediğini söyleyebilirim. Depremin birinci yılı. Herkes yıldönümünde hatırlayacak ama sonradan yine unutulacaklar. Depremzedelerin her zaman desteğe ihtiyacı var, kurulu bir düzene geçmeyene kadar normal bir yaşamları hiçbir şekilde olmayacak. Bu yüzden dayanışma gösterilmeli.” 
 
MA / Yüsra Batıhan - Şilan Çil 
 

Diğer başlıklar

20:52 Torun: Meclis sürecin yasal düzenlemelerini bir an önce hayata geçirsin
20:28 Mêrdîn'de Demokratik Toplum bulaşmalarının startı verildi
20:17 Kadınlar, kadın katliamlarına karşı yürüdü
20:00 Hindistan'da fabrikasında patlama: En az 36 işçi yaşamını yitirdi
19:55 Orman yangıları nedeniyle 50 binden fazla kişi tahliye edildi
19:41 Amed'de bir kadın katledildi
19:26 KESK İzmir Şubeler Platformu'ndan gözaltı protestosu
19:13 Bakırhan, Avrupa'dan gelen heyetle bir araya geldi
18:45 İHD: Yangına müdahaledeki gecikme yaşamı tehdit ediyor
18:29 Seferihisar'da yangın: Başkandan yardım çağrısı
18:12 Kayyım protestolarında 5 tahliye
17:53 Özel'den 'Leman' açıklaması: Saygısızlığa da linçe de izin vermem
17:35 Sekasur'da başlatılan çadır nöbeti devam ediyor
17:21 Öğretmenler yürüyüşünde 23 gözaltı
17:05 HDK'den Leman açıklaması: İfade özgürlüğünü savunacağız
16:49 Erdoğan: Mizah kisvesiyle yapılan açık bir kışkırtmadır
16:24 Reşat Aşan ilk duruşmada tahliye edildi
16:24 Petrolün içme suyuna karıştığı köyde inceleme yapıldı
16:23 İzmir’deki gözaltılara tepki
16:18 DEM Parti komisyon taslağını Kurtulmuş’a sundu - YENİLENDİ
16:14 İzmir'de 10 bin hektar alan yandı
15:45 İran’da altı ayda 424 kişi idam edildi
15:21 DEM Parti’nin komisyon için sunacağı taslağın detayları
15:06 Beyoğlu’nda provakatif buluşma
15:01 İHD Ankara Gençlik Komisyonu kuruldu
14:47 CHP kurultayı davasında ‘görevsizlik’ kararı kaldırıldı
14:45 Tarım Orkam-Sen TİS taleplerini açıkladı
14:37 Emekliler TÜİK’e yürüdü: Artık yeter
14:33 Nimet Tanrıkulu’nun davası eksik hususlar gerekçesiyle ertelendi
14:20 Tülay Hatimoğulları’ndan TESK’e ziyaret
14:18 Avrupa’dan gelen heyetten DEM Parti'ye ziyaret
14:01 IFJ: Hong Kong’da basın özgürlüğündeki sorunlar sürüyor
13:54 Dumlu Cezaevi'ndeki tutsaklara soruşturma
13:52 Leman dergisine erişim engeli
13:48 Leman dergisi çalışanlarının emniyetteki ifadeleri tamamlandı
13:47 Gemlik’te 3.0 şiddetinde üçüncü deprem
13:41 Barış ve Demokratik Toplum Süreci’nde kritik hafta
13:24 İran: ABD güvence vermezse müzakere yok
13:21 İstanbul'un enflasyonu belli oldu
13:17 Erxenî’de şüpheli ölüm
13:11 Gemlik'te 4.2 büyüklüğünde deprem
13:08 İmamoğlu: Bu ülke kumpaslarla uyanmak zorunda değil
13:08 31 yılın ardından ‘Herne Pêş’ marşıyla karşılandı
13:06 DAD'tan Madımak açıklaması: Hakikatleri Araştırma Komisyonu kurulsun
12:50 Bakırhan: Komisyon kurulsun, demokratikleşme adımları atılsın
12:30 Avrupa’dan gelen heyetten Öcalan ile görüşmek için dilekçe
12:20 Bakan Yumaklı’dan yangınlara dair açıklama
12:04 Gemlik'te deprem
11:28 Bahçeli LeMan Dergisi’ni hedef aldı
11:19 Hatay’da yangın yayılıyor: 27 uçak, 105 helikopter nerede?
11:18 AB’nin dönem başkanlığı Danimarka'ya geçti
11:17 Elkê'de 3 bölgeye girişlere yasak
11:17 DEM Parti: Muhalefeti bastırmaya yönelik her yaklaşımın karşısındayız
10:58 Fotoğraf yarışmasında dereceye girenlerin ödülleri verilmedi
10:53 ABD, Suriye’ye yönelik yaptırımları kaldırdı
10:52 Beyoğlu'nda gösteri ve yürüyüşler bir gün yasak
10:51 İstanbul'un 24 ilçesinde 8 saatlik elektrik kesintisi
10:49 Türkdoğan: Komisyon kurulursa siyasi ve hukuki zeminin önü açılacak
10:34 IHRNGO: Yeni yasa casusluk suçlamalarıyla idam riskini arttırıyor
10:13 Manisa'nın 3 ilçesinde orman yangını
09:40 İzmir'deki orman yangını 3'üncü gününde
09:25 Bayındır: Küresel gelişmeler Ulusal Kongre'yi zorunlu kılıyor
09:22 Gimgim’de kadınlar kültür, doğa ve özgürlük için buluştu
09:13 Feride Eralp: Kadınların özgür olduğu bir barış için çalışalım
09:12 Antakya'da yangın sürüyor
09:11 Tutsakların turşusuna 'stok' gerekçesiyle el konuldu
09:10 Hesandîn'de ÇED'siz faaliyet: Geri dönüşü zor tahribat uyarısı
09:08 Fatma Bostan Ünsal: Söylem dışında siyasi ve hukuki adımlar atılmalı
09:07 Riha'da çocuğa tecavüz davasının duruşması görülecek
09:06 Baro başkanları: TBB yasa izleme ve gözlem heyetleri kurmalı
09:05 Rozerin Çukur’un ailesinden AYM’ye tepki: Adaleti bulamadık
09:05 Seferi Yılmaz: Savaş rantçılarına karşı herkes barış için çalışmalı
09:02 Yazar Taç: Sürece sıkı sıkıya tutunalım
09:00 01 TEMMUZ 2025 GÜNDEMİ
07:45 İzmir'de CHP'lilere operasyon: Tunç Soyer gözaltına alındı
00:23 Tetwan festivali: Biz kadınlar sürece hazırız
30/06/2025
23:56 LeMan'ın Beyoğlu'ndaki binasına saldırı
23:43 LeMan: Sürülen lekeyi kabul etmiyoruz
23:23 Amed’de Demokatik Toplum Buluşmaları: Daha çok örgütlenmeliyiz
22:36 Agirî’de Demokratik Toplum Bulaşmaları sürüyor
22:29 Trump, Suriye'ye yaptırımların hafifletilmesine ilişkin kararname imzalayacak
22:23 Leman dergisine 'karikatür' soruşturması
22:18 Hasta tutsak Ayık için çağrı: Sağlık hakkına erişimi sağlansın
22:07 Kadın festivali Xecê ve Beser Şahin konseriyle sona erdi
21:39 ‘Nemrut Krater Gölü ve Kalderası tehdit altında’
21:36 Riha’da gerçekleştirilecek 250 halk buluşmasının startı verildi
21:31 Leyla Dolaş'ı katleden fail tutuklandı
21:26 Tülay Hatimoğulları'ndan Hatay'daki yangın için çağrı: Halk, kaderine terk edilmesin
21:16 Kadınlar uyuşturucuya karşı yürüdü
21:10 Aydın ve sanatçılar barışı konuştu: Herkes süreci sahiplenmeli
20:50 Erdoğan: Son hadiseler sürecin stratejik bir adım olduğunu teyit etmiştir
20:17 Antakya'da yangın sürüyor: 500 kişi tahliye edildi
19:53 Colemêrg'te 4.4 büyüklüğünde deprem
19:33 Mêrdîn'de Zeynep Kınacı ve Sema Yüce anması
19:00 DEM Parti Amed Gençlik Meclisi'nden çalıştaya davet
18:56 Barış Anneleri’nden TUAY-DER’e ziyaret: Barışa çok yakınız
18:51 Petrol içme suyuna karıştı, kadınlar valiliğin önünde toplandı
18:30 İstanbul'da 3 kişi tutuklandı
17:57 AFAD: Yangın mağdurlarına 162 bin lira destek verilecek
17:36 İstanbul için kuvvetli rüzgar uyarısı
17:32 Türk-İş: Açlık sınırı 26 bin 115 lira
17:29 Şirnex’te 'İklim ve Kıyı Kanunu’na tepki
17:07 Almanya'da enflasyon yüzde 2'ye düştü
16:32 Amed Ekoloji Meclisi'nden bildirge: Komünlerle doğayı savunalım
16:29 Temelli: Hukuki altyapı ve güvence sağlanmalı
16:20 Emekliler için araştırma önergesi
15:47 Kadınlar 'Jineoloji Atölyesi'nde bir araya geldi
15:38 Barışa İhtiyacım Var Kadın İnisiyatifi 8 Temmuz’da Ankara’ya çağırıyor
14:50 Bodrum'da yangın
14:40 Şirin Ebadi: Evin Cezaevi’nde tutsaklara yönelik işkence arttı
14:17 2 kişinin hayatını kaybettiği olayda barış sağlandı
14:06 Kadın festivali ikinci gününde
14:03 'Hayata Dönüş Operasyonu' davasında karar çıkmadı
14:01 Barolardan 'zeytinlik yasasına' karşı mücadele çağrısı
14:00 Berivan Araz'ın taziyesine kitlesel ziyaret
13:58 Özgür Özel'den Saraçhane çağrısı
13:56 Kadın tutsaklara ‘Newroz kutlaması’ cezası
13:43 Kerim Boran cezaevinden çıktı
13:24 Antakya'da yangın yerleşim yerine ulaştı
12:48 CHP’den ilk açıklama: Partimizi teslim etmeyiz
12:00 CHP'nin kurultay davasında ‘görevsizlik kararına itiraz’ süreci beklenecek
11:37 Semsûr'da bir kadın katledildi
11:32 TÜİK’e göre işsiz sayısı 2 milyon 972 bin
11:30 DEM Parti ‘ara zam’ talebiyle İstanbul’da sahaya indi
11:21 Anneler: Birlik sağlanmalı
10:00 Abdullah Öcalan ile görüşmek isteyen isimler Türkiye'ye geliyor
09:53 Xêro Abbas: Sanatçılar sürece omuz vermeli
09:32 De Conca: Çözüm Öcalan’ın manifestolarında
09:30 3 kentte yangınlar kontrol altına alındı
09:03 DEM Parti İstanbul eşbaşkanı: Süreci demokratik zemine çekme görevi bize düşüyor
09:02 Şiddet uygulayıp tehdit ettiler: Burası Guantanamo
09:02 Mersin’deki sivil toplum örgütlerinden iktidara 'adım at' çağrısı
09:01 İstanbul Sözleşmesi’nin feshinin üzerinden 4 yıl geçti: Vazgeçmeyeceğiz
09:00 30 HAZİRAN 2025 GÜNDEMİ
08:55 İzmir'de yangınlar 2'nci gününde: 10 mahalle boşaltıldı
08:16 Hasta tutsak Boran'ın cezası kaldırıldı
08:03 Omerya'daki yangın kontrol altına alındı
00:15 Tozan Alkan, Alevi deyişlerinden oluşan yeni bir albüm hazırladı
29/06/2025
23:47 Türkiye, Kurojaro ve Metina'yı bombaladı
23:24 Erdîş’teki şenlik alanından Abdullah Öcalan’a selam
23:08 İzmir ve Manisa'da yangın: 1 tutuklama 1 gözaltı
22:13 Özgür Özel'den kurultay davasına ilişkin açıklama
22:03 İstanbul’da halk buluşmalarına yoğun katılım
21:55 Tülay Hatimoğulları: Enternasyonalist güçlü bir barış hareketine ihtiyacımız var
21:41 Tatvan Kültür ve Sanat Festivalinde çocuklar için etkinlikler
21:31 DEM Parti, Romanlarla buluştu
21:23 Kadın festivalinde atölye çalışması ve film gösterimi
21:12 'Alevi halkına yönelik katliama karşı ses çıkar' çağrısı
21:07 Trump'tan İran'a yaptırım açıklaması
21:02 İzmir'de iki ayrı orman yangını: Evler tahliye edildi