Türkiye’nin utanç tarihine ışık tutan sergi: Cem, Cemaat, Cemiyet

İSTANBUL - Ressam İrfan Yavru'nun Türkiye'nin travmatik ve utanç tarihine ışık tutan “Cem, Cemaat, Cemiyet” sergisi, 11 Mayıs’a kadar Karşı Sanat’ta ziyaretçilerini bekliyor.   
 
Ressam İrfan Yavru’nun ülke tarihinde meydana gelen acı ve tramvatik olayların fotoğraflarını fırçasıyla buluşturduğu, “Cem, Cemaat, Cemiyet” adlı resim sergisi Beyoğlu’nda bulunan Karşı Sanat mekanında ziyaretçilerini bekliyor. Özellikle 1915 Ermeni Soykırımı, 15 Temmuz darbe kalkışması, 2017 Amed Newrozu’nda polis tarafından katledilen Kemal Kurkut’un öldürülüş anı gibi olayları konu edinen sergi, toplumsal hafızayı diri tutuyor. 
 
1930’lardan bu yana dönemin resmi ve “yasadışı” iktidarları tarafından katledilen ya da sürgünde yaşamını yitiren Seyit Rıza, Adnan Menderes, Deniz Gezmiş, Ahmet Kaya ve Hrant Dink gibi isimleri de sergisine taşıyan Yavru, söz konusu resimlere eklediği her imge ile bir döneme ışık tutuyor.
 
AHMET KAYA VE SEYİT RIZA
 
Ahmet Kaya portresinde, Kaya’nın 1999’da katıldığı bir ödül töreninde “Kürtçe kaset çıkaracağım” demesinin hemen ardından salondakiler tarafından fırlatılan çatal, bıçak detayını tualine işleyen Yavru, 1937-1938 Dersim isyanı liderlerinden Seyit Rıza’yı resmettiği bir diğer portresinde ise, Dersim Katliamı’nda yer alan askerlere Mustafa Kemal tarafından verilen Atatürk imzalı madalyayı tablonun birçok noktasına işleyerek ülkenin acı gerçekliğini bir kez daha gözler önüne seriyor.
 
ERMENİ SOYKIRIMI:1915-2007
 
Ülke tarihinin utanç sayfasında yerini alan Ermeni Soykırımı’nı da tualine taşıyan Yavru, “1915-2007” adını verdiği soykırım tablosunda Toros Dağları Bölgesi’nde kucağında ölen çocuğunu taşıyan bir Ermeni kadınını resmediyor. Tabloda dikkat çeken en önemli detay ise Yavru’nun tabloya yerleştirdiği altı delik ayakkabı. Söz konusu detayda 2007’de katledilen Ermeni gazeteci Hrant Dink’in katledilmesinin hemen ardından çekilen fotoğrafına atıfta bulunarak, soykırımın devamlılığına işaret ediliyor.
 
YAN YANA DURAN DENİZ GEZMİŞ VE ADNAN MENDERES TABLOSU
 
1972’de idam edilen 68 kuşağının devrimci liderlerinden Deniz Gezmiş ve 1960 Darbesi’nin ardından idam edilen dönemin başbakanı Adnan Menderes tablosunun yan yana olması ise bir başka dikkat çekici konu. Farklı uç noktalarda duran iki ismi bir araya getiren şey neydi diye sorduğumuz İrfan Yavru, “Burada hem sağdan hem soldan da olmak üzere çeşitli travmaları yaşamış, hepimizin de bildiği olayları resmetmeye çalıştım. Ben Menderes’in yaptıklarını benimsemekle birlikte tıpkı Deniz Gezmiş gibi idam edilerek öldürülmesinin haksızca olduğunu düşünüyorum. Yani aslında burada ifade etmek istediğim bütün bu travmalar, olaylar ve acıların altını çizip birbirimize yaklaşmamız gerektiğiydi. Yaklaşamadığımızda toplum olamıyor, karşımızdakinin acısını anlayamıyoruz” yanıtını verdi.
 
NEDEN ‘CEM, CEMAAT, CEMİYET?
 
Serginin içeriği ve önemine dair konuşan Yavru, sergiye neden “Cem, Cemaat, Cemiyet” ismini verdiğini şu sözlerle anlattı: “Bu coğrafya üzerinde yaşayan çeşitli halklar ve topluluklar var ve bunlar genelde cemaat halinde yaşarlar. Cemaat derken çoğu zaman dini cemaatleri düşünürüz ama cemaat aynı zamanda kapalı topluluklar halinde yaşamayı da tarifler. Bütün bu farklı sosyolojiler ve farklı halkların ortak bir noktaya geldiği yerde ise toplum haline gelmiş oluruz. Bu ortak değerlerle olabilir. Bu ortak değerler ise önce acılarımızı, travmalarımızı karşılıklı tartışmayla başlar. Halbuki biz şimdiye kadar her cemaat kendi travmasını ve acısını kendi içinde yaşadı ve bu yüzden bir türlü toplum olamadık. Bu nedenle cemiyet toplum anlamına geldiği için böyle bir isim verdim” 
 
‘BENİ EN ÇOK ZORLAYAN KEMAL KURKUT TABLOSUYDU’
 
Tablolarını akrilik ve yağlıboya olmak üzere karışık tekniklerle yaptığını ve ağırlıklı olarak geçmiş dönemlerde çekilen fotoğraflardan esinlenerek hazırladığını söyleyen Yavru,  kendisini en çok etkileyen fotoğrafın ise Amed Newroz’unda polis tarafından katledilen Kemal Kurkut’a ait olan fotoğraf olduğunu söyledi. Yavru, “Kemal Kurkut fotoğrafı benim için çok çarpıcıydı ve bu fotoğrafı çeken gazeteci Abdurrahman Gök hala yargılanıyor. Benim için en zor tabloda oydu. Hani bir ceylanın peşinde avcı vardır ya bu da öyle birşeydi. Kemal’in koşarken elinde tuttuğu su şişesi beni o kadar etkiledi ki, o suyu birçok çizime yerleştirdim. O fotoğrafı gören kim olursa olsun biraz vicdanı varsa etkilenir” diye belirtti.  
 
'YA İÇ SAVAŞ YAŞAYACAĞIZ YA DA BİRLİKTE YAŞAYACAĞIZ’
 
“Buraya gelecek olan insanlar başka cemaatlerin de travmalarını görüp onlara yakınlık duysun istiyorum” diyen Yavru, serginin önemi ve taşıdığı mesajlara ilişkin de şunları söyledi: “Bu coğrafyada ya birbirimizi öldüreceğiz ya da birlikte yaşayacağız. Bunun başka bir çözümü yok. Ya bir iç savaş yaşayacağız ya da birlikte yaşayacağız. Birlikte yaşamak ise belli noktalarda ortak değerleri bulmakla sağlanabilir. 
 
Örneğin Hrant Dink neden en karşı olan insanın dahi kalbine dokundu? Çünkü sahici konuşan bir insandı. Ben inanıyorum ki sahici konuşursak bu toprakları bu sorunları çözer. Örneğin son seçimlerde hiç beklenmeyen sosyolojilerden CHP oy aldı. CHP Kürt sorununda belki de AKP’den daha travmatik bir partidir ama ben değişime inanıyorum. İnsanlar değişebildiği gibi sosyolojilerin yaklaşım şekilleri de değişebiliyor. Ki bunu son seçimlerde kısmen de olsa gördük.”
 
 İRFAN YAVRU KİMDİR?
 
1953 yılında İstanbul'da doğdu. İstanbul Üniversitesi Felsefe Bölümü'nden mezun oldu. 1970'li yıllarda siyasi nedenlerle iki yıl cezaevinde kaldı. 1980 darbesinden sonra illegal yollarla ülkesini terk etti. 1985 yılında İsviçre'nin Neuchatel şehrinde resim çalışmalarına başladı. İsviçre'nin Neuchatel şehrinde çalışmalarını sistemli bir hale getirdikten sonra 1987-1988 yıllarında Roma, Paris ve Londra'daki müzelerde inceleme ve çalışmalar yaptı ve 1988 yılında Paris'e yerleşti. Avrupa'nın çeşitli yerlerinde ve İstanbul'da sergiler açan sanatçı, çalışmalarını İstanbul ve Paris'teki atölyelerinde sürdürüyor. 
 
MA / İbrahim Irmak
 

Diğer başlıklar

13:36 Ayşe Gökkan için uluslararası çağrı
13:29 İskoçyalı Sendikalar Konseyi’den AK’ye ‘umut hakkı’ mektubu
13:13 Ursula von der Leyen’den İsrail'le ticareti askıya almayı önerisi
12:23 AK’ye ‘umut hakkı’ mektubu: Kararlı adımlar atılmalı
12:15 CHP kurultayı davasında 'görevsizlik' başvurusuna ret
12:08 Zırhlı araçla katledilen Can davasında mütalaa kararı
11:57 Fransa'da Macron'a karşı 'her şeyi durdurma' eylemleri başladı
11:56 İSİG Ağustos raporu: En az 194 iş cinayeti
10:50 Nepal'de protestolar sürüyor, ordu başkent sokaklarında
10:45 Beykoz Belediyesi'nde 2 istifa daha
10:17 Gazze’de 24 saatte 83 kişi katledildi
10:15 Besta'ya yürüyen ekolojistler: Örgütlü bir mücadeleyle kazanabiliriz
09:56 Antalya Büyükşehir Belediyesi'ne operasyon: 17 gözaltı
09:55 Polonya, hava sahasına giren Rus İHA'larını düşürdü
09:53 Besta'dan notlar: 35 yıllık özlem ve öfkeyle nöbet
09:25 Besta’da nöbet sona erdi: Doğa özgür olana kadar direniş sürecek
09:11 Wan'da eğitim yılı bin 900 öğretmen açığıyla başladı
09:09 ARÎ-DER'den başvuru çağrısı: Gelin Kürtçemizi birlikte geliştirelim
09:08 Tuğçe Tatari: Ötekileştiren dile karşı barış dilini ve gazeteciliğini inşa etmeliyiz
09:04 Ombudsmanlık ret ettiği talebi bakanlığa tavsiye etti
09:04 Hukukçu Kanar: Gerekçe kalmadı, 'umut hakkı' için adım atılmalı
09:02 Nazmi Gür: Kardeşleşmek kardeşlik hukukuyla mümkündür
09:00 Gilî Dağ'a yıl içinde 30 bin kişi tırmandı
09:00 10 EYLÜL 2025 GÜNDEMİ
08:23 Korucuların kestiği ağaçları yerlerine yuvarladılar
07:50 Besta’da doğa talanına karşı gece boyunca direniş
09/09/2025
22:28 Norveç’te iki Kürt vekil yeniden mecliste
21:38 Macron, Sébastien Lecornu'yu Fransa'nın yeni başbakanı olarak atadı
20:49 Kudüs saldırısını Kassam Tugayları üstlendi
20:43 Besta’da özgürlük kürsüsü: Bu toprakların sahibi bizleriz
19:50 İzmir'de kayyım protestosu
19:03 Kayyımın işten çıkardığı işçiler 41 gündür direnişte
18:33 Wan’da anadilde eğitim talepli çalışma
17:46 DEDAŞ, çiftçinin trafosuna el koydu
17:43 İstanbul Barosu davası yarın devam edecek
17:36 Besta’da nöbet başladı
17:33 Çocuk kaçırma girişimi ve kadına yönelik tacizin yaşandığı mahallede yürüyüş
17:01 İsrail, Doha'da Hamas liderlerini hedef aldı
16:50 Ayşe İnceyol davasında tanıklar dinlendi
16:44 İran’da 8 günde 92 kişi idam edildi
15:54 İstanbul, Adana ve Hatay’da ev baskınları: 6 gözaltı
15:53 Kırşehir’de saat başı koğuşlara baskın
15:52 İmralı Heyeti'nde hangi partilerden temsilciler olacak?
15:26 Yılmaz Güney'in ölümünün üzerinden 41 yıl geçti
15:23 Tülay Hatimoğulları: Her yerde doğamız için direnmeye devam edeceğiz
15:19 Nepal Başbakanı Sharma Oli istifa etti
14:47 Özel: Asla teslim olmayacağız
14:20 13 sendika ve örgütten 'umut hakkı' çağrısı
13:51 HDP'ye saldırı davası: 'Silahlı tehdit' suçundan beraat
13:45 Şirnex’te doğa talanına karşı eylem: Barışı Cudi, Gabar ve Besta’da başlatın
13:36 EUTCC'den Bakanlar Komitesi'ne 'umut hakkı' için harekete geçme çağrısı
13:19 Ege Bölgesi'nde kadınlara yönelik en az 233 ihlal
13:15 30 yılın ardından tahliye edildi
13:11 Gabar’da bir kişi ölü bulundu
12:16 Sinema dünyasından İsrailli kurumlara boykot
12:04 Emniyete 30 kişilik liste veren Tekin Sarıyer’de
11:36 DEM Parti heyeti İmralı'ya gidecek
11:34 CHP önünde kayyım tepkisi: Kabul etmiyoruz
11:32 Prof. Wallis: Öcalan anti-kapitalist hareketler için ilham verici
11:28 Tekin’den il binası açıklaması: Sarıyer’e gideceğim
11:23 Özel'den 'Öcalan' sorusuna yanıt: Komisyon tartışır
11:07 DEM Parti Sözcüsü: Öcalan 'komisyona aktaracağım önemli şeyler var' dedi
11:03 Nepal’de yasak ve yolsuzluklara karşı protesto sürüyor
10:42 İstanbul Barosu davası bugün: Yöneticiler 1 saat kapıda bekletildi
10:41 Yerlerine kayyım atanan meclis üyelerinden ikinci toplantı
10:23 İsrail’den Gazze'ye yeni saldırı tehdidi
09:58 Gabar’da ağaç kesimi sürüyor
09:53 Mexmûr’da ambargo: İşçiler 15 gündür gözaltında
09:47 Okulların açılmasıyla İstanbul'da trafik arttı
09:41 Gürsel Tekin'den 'mal varlığı' açıklaması
09:36 Amed'de yandaşa özel ihale
09:13 Cezaevi idaresi bir buçuk yıldır kitapta Abdullah Öcalan'a atıf arıyor
09:10 İpekyüz: RTÜK barış odaklı bir yayıncılığı teşvik etmeli
09:07 5 kez tahliyesi ertelendi, 33 yıl tutsak kaldı: 'Nasıl başaracağız'a odaklanmalıyız
09:02 Komisyon meslek odaları, sendika ve sivil toplum örgütlerini dinleyecek
09:00 Barış tartışılırken Mûş'ta cezaevi yapılacak
09:00 09 EYLÜL 2025 GÜNDEMİ
07:31 Yurt dışı çıkış harcına zam
08/09/2025
23:59 CHP'ye kayyım protestolarında 24 sanal medya kullanıcısına soruşturma
23:30 Polis, Gazeteci Fatoş Erdoğan'ı plastik mermiyle yaraladı
22:54 Hezex’te yangın söndürüldü
22:36 SOHR: İsrail, Suriye'ye 95 kez saldırdı
20:42 Fransa’da hükümet bir kez daha düştü
20:29 Erdoğan CHP'yi hedef aldı
20:17 Kayyımın işten çıkardığı işçilerin çocukları da eylemde
20:10 Devrimci Parti: 'Kuyu tipi' hapishanelerine karşı birleşelim
19:40 CHP'ye atanan kayyım protesto edildi: Darbeye hayır
19:32 Çatışmalarda yaşamını yitirenler için Amed ve Wan'da anma
19:12 Şirnex, Besta yürüyüşüne hazır
19:10 DEM Parti heyetinden CHP'ye dayanışma ziyareti
18:15 Bugün milyonlarca çocuk anadilinde okula başlayamadı: İnsanlık suçudur
17:47 CHP İstanbul İl Başkanlığı'nda 10 gözaltı
16:57 CHP İstanbul il binasını kapatma kararı aldı
15:58 Mahkemeden ‘av ihalesi’ için yürütmeyi durdurma kararı
15:48 Akademisyen Gülsunar ile Ebru Uzun Oruç gözaltına alındı
15:42 Nisêbîn’de Demir ve Tutal için taziye ziyareti
15:29 CHP ablukasında son durum: Abluka da direnme de sürüyor
15:01 KNK'den AK'ye çağrı: 'Umut hakkı’nı karara bağla
14:51 CHP'den İstanbul için olağanüstü kongre başvurusu
14:42 Federe Kürdistan’da 8 ayda 21 kadın katledildi
14:00 Kayyım Tekin polis zoruyla parti binasına girdi
13:46 Sabriye Duman’ın taziyesine kitlesel ziyaret
13:45 Şemzînan’da orman yangını sürüyor
13:44 Tekin 'göreve başlamasının sağlanması için' mahkemeye başvurdu
13:38 Kayyım Tekin CHP binası önüne geldi
13:35 Özgür Çelik: Bu hukuksuz kuşatmadan vazgeçilmeli
13:06 Meslek örgütleri gazeteci Karabay’ın tahliyesini istedi
12:49 Özel: Türkiye'de çok partili siyaset tehlike altında
12:48 Yenişehir'de 'Kültür ve Sanat Günleri' düzenlenecek
12:38 Orta Vadeli Program tahmini yine tutmadı: 11 puan saptı
12:24 PENa Kurd yeni yönetimini belirledi
12:24 DEM Parti: Milyonlarca çocuk anadil eğitim hakkından mahrum
12:20 CHP önündeki partililere gazlı saldırı: En az 10 gözaltı
12:15 Kudüs'te otobüse saldırı: 4 ölü
12:14 Muaviye’nin ipi
10:50 Kabine Erdoğan başkanlığında toplanacak
10:49 Erciyes’ten Kürdistan’a halkların kardeşliğinin amansız takipçisi oldu
10:35 DEM Parti MYK'si toplandı
10:34 İzmir'de karakola saldırı
10:02 Türkiye’nin Suriye planı ne?
09:59 Emine Erciyes’in yaşamını yitirdiği açıklandı
09:41 Amed’de bağımlılığa karşı mücadele: Herkesin üzerine sorumluluk düşüyor
09:32 Toprak evin damı çöktü: 2 çocuk öldü, anne ağır yaralı
09:21 CHP önündeki abluka da bekleyiş de sürüyor
09:08 Besta eylemine çağrı: Birlikte doğa talanını durduralım
09:04 Tedavi edilmeyen tutsak tekerlikli sandalyeye mahkum edildi
09:03 Musa Anter Gazetecilik Ödülleri için başvuru çağrısı
09:03 İşe iade için eylemde: Kayyımlar halka değil, yandaşa hizmet ediyor
09:02 Ayşe İnceyol'un duruşmasına çağrı
09:00 08 EYLÜL 2025 GÜNDEMİ
07/09/2025
23:38 Bakan Yerlikaya'dan CHP'ye tehdit
23:17 Yurttaşlar polisin ablukasını protesto etti
23:13 DEM Parti'den CHP'ye polis ablukasına tepki: Acil ihtiyaç demokrasi
22:09 Şemzînan’da orman yangını
20:25 KASED 6’ncı yılını konserle kutladı
20:20 İstanbul'un 6 ilçesinde 4 gün eylem ve etkinlik yasağı
19:47 İstanbul'da Kürtçe anadil talepli eylem: Mücadeleyi yükseltelim
19:17 Gazeteci Çelebi: Suriye'de sorunlar birlikte mücadeleyle aşılabilir
19:08 Besta yürüyüşüne çağrı: Eko kırım özel savaş politikasıdır
19:04 Mamak'ta barış şenliği: Çözüm için adım atın
18:54 Agirî’de 'Statuya Kurdî perwerdehiya i Kurdî' çalışması
18:28 'Kayyımların panzehri özgür yurttaşlar'
17:50 İran'daki Urmiye Gölü tamamen kurudu
17:43 Yemen'den İsrail havaalanına füze atıldı
16:23 Suriye’de 9 ayda 10 bin 672 kişi yaşamını yitirdi
15:54 Tamer Koç için Ankara’da anma
13:53 Feminist Harriet Fraad’dan sürece destek mesajı
13:52 Valiye 'Engelli maaşıyla siz bir ay geçinin' deyince maaşı kesildi
12:45 Balıkesir’de ard arda deprem
12:39 İstanbul'da barajlardaki doluluk oranı yüzde 37.59'a düştü