Türkiye’nin utanç tarihine ışık tutan sergi: Cem, Cemaat, Cemiyet

İSTANBUL - Ressam İrfan Yavru'nun Türkiye'nin travmatik ve utanç tarihine ışık tutan “Cem, Cemaat, Cemiyet” sergisi, 11 Mayıs’a kadar Karşı Sanat’ta ziyaretçilerini bekliyor.   
 
Ressam İrfan Yavru’nun ülke tarihinde meydana gelen acı ve tramvatik olayların fotoğraflarını fırçasıyla buluşturduğu, “Cem, Cemaat, Cemiyet” adlı resim sergisi Beyoğlu’nda bulunan Karşı Sanat mekanında ziyaretçilerini bekliyor. Özellikle 1915 Ermeni Soykırımı, 15 Temmuz darbe kalkışması, 2017 Amed Newrozu’nda polis tarafından katledilen Kemal Kurkut’un öldürülüş anı gibi olayları konu edinen sergi, toplumsal hafızayı diri tutuyor. 
 
1930’lardan bu yana dönemin resmi ve “yasadışı” iktidarları tarafından katledilen ya da sürgünde yaşamını yitiren Seyit Rıza, Adnan Menderes, Deniz Gezmiş, Ahmet Kaya ve Hrant Dink gibi isimleri de sergisine taşıyan Yavru, söz konusu resimlere eklediği her imge ile bir döneme ışık tutuyor.
 
AHMET KAYA VE SEYİT RIZA
 
Ahmet Kaya portresinde, Kaya’nın 1999’da katıldığı bir ödül töreninde “Kürtçe kaset çıkaracağım” demesinin hemen ardından salondakiler tarafından fırlatılan çatal, bıçak detayını tualine işleyen Yavru, 1937-1938 Dersim isyanı liderlerinden Seyit Rıza’yı resmettiği bir diğer portresinde ise, Dersim Katliamı’nda yer alan askerlere Mustafa Kemal tarafından verilen Atatürk imzalı madalyayı tablonun birçok noktasına işleyerek ülkenin acı gerçekliğini bir kez daha gözler önüne seriyor.
 
ERMENİ SOYKIRIMI:1915-2007
 
Ülke tarihinin utanç sayfasında yerini alan Ermeni Soykırımı’nı da tualine taşıyan Yavru, “1915-2007” adını verdiği soykırım tablosunda Toros Dağları Bölgesi’nde kucağında ölen çocuğunu taşıyan bir Ermeni kadınını resmediyor. Tabloda dikkat çeken en önemli detay ise Yavru’nun tabloya yerleştirdiği altı delik ayakkabı. Söz konusu detayda 2007’de katledilen Ermeni gazeteci Hrant Dink’in katledilmesinin hemen ardından çekilen fotoğrafına atıfta bulunarak, soykırımın devamlılığına işaret ediliyor.
 
YAN YANA DURAN DENİZ GEZMİŞ VE ADNAN MENDERES TABLOSU
 
1972’de idam edilen 68 kuşağının devrimci liderlerinden Deniz Gezmiş ve 1960 Darbesi’nin ardından idam edilen dönemin başbakanı Adnan Menderes tablosunun yan yana olması ise bir başka dikkat çekici konu. Farklı uç noktalarda duran iki ismi bir araya getiren şey neydi diye sorduğumuz İrfan Yavru, “Burada hem sağdan hem soldan da olmak üzere çeşitli travmaları yaşamış, hepimizin de bildiği olayları resmetmeye çalıştım. Ben Menderes’in yaptıklarını benimsemekle birlikte tıpkı Deniz Gezmiş gibi idam edilerek öldürülmesinin haksızca olduğunu düşünüyorum. Yani aslında burada ifade etmek istediğim bütün bu travmalar, olaylar ve acıların altını çizip birbirimize yaklaşmamız gerektiğiydi. Yaklaşamadığımızda toplum olamıyor, karşımızdakinin acısını anlayamıyoruz” yanıtını verdi.
 
NEDEN ‘CEM, CEMAAT, CEMİYET?
 
Serginin içeriği ve önemine dair konuşan Yavru, sergiye neden “Cem, Cemaat, Cemiyet” ismini verdiğini şu sözlerle anlattı: “Bu coğrafya üzerinde yaşayan çeşitli halklar ve topluluklar var ve bunlar genelde cemaat halinde yaşarlar. Cemaat derken çoğu zaman dini cemaatleri düşünürüz ama cemaat aynı zamanda kapalı topluluklar halinde yaşamayı da tarifler. Bütün bu farklı sosyolojiler ve farklı halkların ortak bir noktaya geldiği yerde ise toplum haline gelmiş oluruz. Bu ortak değerlerle olabilir. Bu ortak değerler ise önce acılarımızı, travmalarımızı karşılıklı tartışmayla başlar. Halbuki biz şimdiye kadar her cemaat kendi travmasını ve acısını kendi içinde yaşadı ve bu yüzden bir türlü toplum olamadık. Bu nedenle cemiyet toplum anlamına geldiği için böyle bir isim verdim” 
 
‘BENİ EN ÇOK ZORLAYAN KEMAL KURKUT TABLOSUYDU’
 
Tablolarını akrilik ve yağlıboya olmak üzere karışık tekniklerle yaptığını ve ağırlıklı olarak geçmiş dönemlerde çekilen fotoğraflardan esinlenerek hazırladığını söyleyen Yavru,  kendisini en çok etkileyen fotoğrafın ise Amed Newroz’unda polis tarafından katledilen Kemal Kurkut’a ait olan fotoğraf olduğunu söyledi. Yavru, “Kemal Kurkut fotoğrafı benim için çok çarpıcıydı ve bu fotoğrafı çeken gazeteci Abdurrahman Gök hala yargılanıyor. Benim için en zor tabloda oydu. Hani bir ceylanın peşinde avcı vardır ya bu da öyle birşeydi. Kemal’in koşarken elinde tuttuğu su şişesi beni o kadar etkiledi ki, o suyu birçok çizime yerleştirdim. O fotoğrafı gören kim olursa olsun biraz vicdanı varsa etkilenir” diye belirtti.  
 
'YA İÇ SAVAŞ YAŞAYACAĞIZ YA DA BİRLİKTE YAŞAYACAĞIZ’
 
“Buraya gelecek olan insanlar başka cemaatlerin de travmalarını görüp onlara yakınlık duysun istiyorum” diyen Yavru, serginin önemi ve taşıdığı mesajlara ilişkin de şunları söyledi: “Bu coğrafyada ya birbirimizi öldüreceğiz ya da birlikte yaşayacağız. Bunun başka bir çözümü yok. Ya bir iç savaş yaşayacağız ya da birlikte yaşayacağız. Birlikte yaşamak ise belli noktalarda ortak değerleri bulmakla sağlanabilir. 
 
Örneğin Hrant Dink neden en karşı olan insanın dahi kalbine dokundu? Çünkü sahici konuşan bir insandı. Ben inanıyorum ki sahici konuşursak bu toprakları bu sorunları çözer. Örneğin son seçimlerde hiç beklenmeyen sosyolojilerden CHP oy aldı. CHP Kürt sorununda belki de AKP’den daha travmatik bir partidir ama ben değişime inanıyorum. İnsanlar değişebildiği gibi sosyolojilerin yaklaşım şekilleri de değişebiliyor. Ki bunu son seçimlerde kısmen de olsa gördük.”
 
 İRFAN YAVRU KİMDİR?
 
1953 yılında İstanbul'da doğdu. İstanbul Üniversitesi Felsefe Bölümü'nden mezun oldu. 1970'li yıllarda siyasi nedenlerle iki yıl cezaevinde kaldı. 1980 darbesinden sonra illegal yollarla ülkesini terk etti. 1985 yılında İsviçre'nin Neuchatel şehrinde resim çalışmalarına başladı. İsviçre'nin Neuchatel şehrinde çalışmalarını sistemli bir hale getirdikten sonra 1987-1988 yıllarında Roma, Paris ve Londra'daki müzelerde inceleme ve çalışmalar yaptı ve 1988 yılında Paris'e yerleşti. Avrupa'nın çeşitli yerlerinde ve İstanbul'da sergiler açan sanatçı, çalışmalarını İstanbul ve Paris'teki atölyelerinde sürdürüyor. 
 
MA / İbrahim Irmak
 

Diğer başlıklar

15:40 Leyla Güven: Devlet adım atarak samimiyetini ortaya koymalı
14:12 Dêrsim'de kavga: Cemevi Başkanı Seyrek öldürüldü
14:10 30 yıllık tutsak Altun'a kitlesel karşılama
13:59 İzmir'de vapur seferleri iptal edildi
12:50 Tülay Hatimoğulları: Barışa sadece Kürtlerin değil 86 milyonun ihtiyacı var
12:18 TSP’den Yüksel Koç’un serbest bırakılması çağrısı
11:55 KNK Eşbaşkanlığı’na yeniden Ahmet Karamus ve Zeynep Murad seçildi
11:35 KNK’den ortak deklarasyon: Ulusal konferansla güçlerimizi birleştirelim
11:15 Öğrencilerin gündemi tutsak arkadaşlarının özgürlüğü için mücadele
10:26 İtalyan sağlık heyetinin Şengal ziyaretine engel
10:10 Bakırhan: Kardeşlik hukuku Meclis’teki pratiklerle vücut bulacak
10:02 Jin dergi 'Bedel, hafıza, direniş' kapağıyla çıktı
09:40 Riha Barosu Başkanı: Toplumsal barış için ‘umut hakkı’ uygulanmalı
09:33 Melda Onur: Meclis'teki komisyonda STÖ'ler de olmalı
09:12 ‘Yüzleşmeye’ çağrı romanı: Aram ile Leyla
09:10 Rojin Kabaiş’in şüpheli ölümü: Savcılar net bir şey söylemiyor
09:09 6 çocuğunu yitiren anne: Evlatlarımızı güzel günler görmek için toprağa verdik
09:08 Arjantin İşçi Partisi’nden Kane: Türkiye’de Kürtler özgür değilse kimse özgür değil
09:07 Kadınlar demokratik toplum için yerel yönetimleri tartıştı
09:06 Hacı Lokman Birlik'in annesi: Toprağımızda özgürce yaşamak istiyoruz
09:04 Amed Kadın Emek ve Kültür Sanat Buluşması: Bu tür etkinlikler artırılsın
09:01 Hasta tutsağın annesi: Yasal düzenlemeyle çocuklarımıza kavuşmalıyız
09:00 25 MAYIS 2025 GÜNDEMİ
24/05/2025
23:44 Kulîlkên Biharê çocuk korosuna yoğun ilgi
23:36 Ev ziyaretinde süreç konuşuldu
23:11 Kürt Dil Bayramı’na çağrı: Herkesi sürecin ruhuyla davet ediyoruz
22:33 Atina’daki konferans sona erdi
22:17 Cannes Film Festivali’nde ödüller verildi
22:10 'İmamoğlu' pankartına soruşturma
22:05 Slavoj Zizek: Abdullah Öcalan Kürt Nelson Mandelası'dır
21:57 Hayvanseverler açlık grevinin 2’nci gününde
21:08 Ankara’da Kürt Dil Bayramı kutlaması
21:02 Almanya’da Abdullah Öcalan için yürüyüş
20:28 Şara, Barrack ile görüştü
20:26 Erdoğan'dan 'süreç' açıklaması: Yakın zamanda sağlam bir temel üzerinde yükselteceğiz
20:20 Kadınlardan barış için üç acil talep
19:55 KNK Genel Kurulu’nda ‘ulusal birlik’ vurgusu öne çıktı
19:50 Foza Yûsif: Suriye’de çözüm siyasi ve kapsayıcı yöntemlerle olmalı
19:37 Şikayetleri sonuçsuz kalan kadın, karakol önünde eyleme başladı
19:21 Amed'de kadınlar konser ve atölyelerde buluştu
18:42 Pakistan ve Hindistan, hava sahaları yasaklarını uzattı
18:40 Gazze’ye can kaybı 53 bin 901’e yükseldi
18:38 Kaytan ve Altun için Fransa’da anma
18:33 Tutsak öğrenciler için ‘Direniş Şenliği’ düzenlendi
17:44 Rusya: Ukrayna’da 3 yerleşim yeri kontrolümüze geçti
17:40 Gazeteci Karabay’ın tutukluluğuna itiraza ret
17:32 Îlham Ehmed: Suriye’deki sorunların çözümü özerk sistemle mümkün
17:16 Askerler tarafından öldürülen Yıldırım anıldı
16:48 Ankara’da devrimci önderler anıldı
16:42 İzmir'de tarım arazisinde yangın
16:34 'Hasta tutsaklara özgürlük, infaz yakmalara son'
16:26 X'e erişilemiyor
16:19 3 kentte eylem: Kürtçe resmi ve eğitim dili olmalı
16:08 İstanbul'da 'barış' paneli: Özne olmalıyız
15:43 Şahin Altun 31 yıl sonra tahliye edildi
15:33 İHD kongresi: Devlet üzerine düşeni yapmalı
15:09 31 yıl sonra tahliye edildi
15:06 Erdoğan, Şara ile görüştü
15:03 3 tutsağa dair uyarı: Cezaevinde yaşamlarını sürdüremezler
14:55 İBB soruşturmasında gözaltına alınanların ifadeleri başladı
14:44 Dêrsim’de ‘katletme' yasasına tepki
14:16 Bakırhan: Süreç için Alevi canlardan destek istiyoruz
14:05 KHK'liler 133 haftadır eylemde
14:00 Tülay Hatimoğulları, Sosyalist Enternasyonal'da Öcalan'ın mesajını paylaştı
13:33 Kayıp yakınlarından ‘Hakikat Komisyonu’ çağrısı
13:30 Katia Zagoritou: Ortak bir Kürt örgütlenmesi oluşturulmalı
13:28 KNK 23. Olağan Kongresi başladı: Ulusal birlik acil görevimiz
13:24 31 yıl önce gözaltında katledilen Örhanlar için adalet talebi
12:52 Koma Ma’dan Paris’te coşkulu konser
11:55 Pedro Sanchez: Aşırı sağ yükselişte, kendimizi güncellemeliyiz
11:37 Atina’da 'Kürt sorunu ve Ortadoğu'daki gelişmeler' konferansı
11:21 Dêrsim'de 'kuyu tipi' cezaevlerine karşı açlık grevi
11:05 Bakırhan: Barış için ittifakları büyüteceğiz
11:03 Irkçı tehditler sonrası Vanspor’un otel rezervasyonu iptal edildi
10:21 Şirnex'te kaza: 3 ölü
10:18 Mahkemeden tacizi ‘aklama’ gerekçesi: Herkesin girip çıktığı yerde olmaz!
10:15 Dêrazor’da DAİŞ saldırısı
09:18 Jean-Pierre Restellini: Öcalan ile özgür şartlarda görüşmek istiyorum
09:13 Oral Çalışlar: Kürtlerin Kürt olduğu kabul edilirse sorun çözülür
09:08 Av. Kenkeş: Türkiye 'umut hakkı' kararını uygulamakla yükümlü
09:04 ABD: Suriye'ye yaptırımlar kaldırıldı
09:04 Yeşil Sol Partili Sönmez: Büyük bir demokrasi koalisyonuna ihtiyaç var
09:03 Eren Baskın: Onurlu barış olacaksa babamın katillerini affetmeye razıyım
09:02 Taybet İnan'ın oğlu: Bedel ödemeyenlerin 'barış istemiyoruz' deme hakkı yok
09:00 24 MAYIS 2025 GÜNDEMİ
23/05/2025
21:58 Geleneksel ‘Devrim Yürüyüşü’ gerçekleştirildi
21:10 SES Eş Genel Başkanı: Emek özgürleşene kadar mücadele edeceğiz
21:01 ‘Kürtçe eğitim dili olsun’
20:44 'Faille aynı kampüste bulunmayı reddediyoruz'
20:27 Adalet Kaya: Barışı kadınlar inşa edecek
20:02 CPT: Türkiye Amêdiyê kırsalını 26 kez bombaladı
19:36 DEM Parti Eş Genel Başkanları, Devlet Bahçeli ile görüşecek
19:18 Kayyım kadınlara hukuki destek sağlayan protokolü feshetti
18:59 Ahmet Özer tahliye edilmedi
18:10 DEM Parti ve Gelecek Partisi görüşmesi sona erdi
18:06 Çatışmalı süreçler tartışıldı: Karşılıklı güven çok önemli
17:43 Vanspor maçı öncesi tehditvari açıklama
17:00 Çimento fabrikasının ÇED sürecine itiraz
16:54 Erdoğan 10 yılı 'Aile Yılı' ilan etti
16:24 DEM Parti ve Gelecek Partisi görüşmesi başladı
16:22 Şirnex’te 'hasta tutsaklara özgürlük' çağrısı
16:07 Bahçeli: Erdoğan'ın caymaya hakkı yoktur
15:59 DEM Parti'den 'toplumsal mutabakat' çağrısı
15:54 KATDER kongresini yaptı
15:51 İşçiler 13 gündür eylemde: Kazanana kadar susmuyoruz
15:04 S ve Y tipi cezaevlerinin kapatılması için kanun teklifi
15:00 Maden kirliliği soruşturmasında takipsizlik kararı
14:59 Koğuş tellerini söken 47 tutsağa seri cezalar
14:28 KESK: Yiğiter’e saldıranların arkasındaki güçleri açığa çıkarın
13:52 Halkın tepkisi üzerine JES toplantısı iptal edildi
13:37 Amed'de 'Kadın Emek ve Kültür Sanat Buluşması' başladı
13:24 Meslektaşlarının katledilmesini protesto eden gazeteciye soruşturma
13:15 Yaşam hakkı savunucuları sokaktaki hayvanlar için açlık grevinde
13:05 Ayşegül Doğan: Meclis Başkanı komisyon için sorumluluk almalı
12:45 Aleyna Çakır davasında keşif talebine ret
12:30 Barcelona, Kuzey ve Doğu Suriye'de ‘Umut Ligi’ projesi başlattı
12:14 20 cezaevine dair rapor: 2 kişi 1 ranzada yatıyor
11:52 13’üncü Engelsiz Film Festivali başladı
11:46 Şam’dan Çinli şirketle 20 yıllık yatırım anlaşması
11:21 Hanehalkı enflasyon beklentisi arttı
11:21 İmamoğlu'nun fotoğraf, görüntü ve sesine yasak getirildi
11:14 Koğuşa yerleştirilen kameraya karşı 'tek kollu' direniş
10:41 Ailelerden İmralı başvurusu
10:23 Tülay Hatimoğulları: Kayyım yasası lağvedilmeli, yerel yönetimler güçlendirilmeli
10:18 Balıkesir'de bir kadın katledildi
09:55 ‘Kürt Dirilişi’ belgeseli internet sitesi açıldı
09:35 Menzione: Öcalan başlatmak istediği değişimi dışarıdan yönetebilmeli
09:29 Temel: İktidarın çekingenliği çözüm karşıtlarını cesaretlendiriyor
09:23 Çatışmalarda yakınlarını yitirenlerin talebi: Özgürlük ve barış
09:21 Yayınevi sahibi ve çalışanına 'kitap' davası
09:19 Tutsakların görüntülü görüşme hakkına 'teknik eksiklik' engeli
09:16 Altun’un cezaevi arkadaşı: Hiçbir koşulda taviz vermezdi
09:13 ÖHD Eş Genel Başkanı: 'Umut hakkı'nın uygulanması elzem
09:12 Tarihçi Ulugana: Çözüm Lozan'ı lağvetmek değil, demokratik bir anayasanın teşkilidir
09:09 Çelenk: Yeni süreçte bağımsız muhafazakar STÖ'lere de ihtiyaç var
09:08 'Bir Heykelin Gölgesinde' kadın mücadelesi
09:07 Valilikten koçerlerin yaylalara gidişine yasak
09:04 Kürtçe oyuna salon engelinin gerekçesi: Müdür uygun görmedi!
09:02 Gabar’daki tahribatın uydu fotoğrafları
09:02 DGD Yardımcısı Taş: Öcalan'a güveniyoruz, katkı sunmaya hazırız
09:00 23 MAYIS 2025 GÜNDEMİ
08:00 İBB'ye 4’üncü dalga operasyonu: 49 kişiye gözaltı kararı
22/05/2025
23:10 Vanspor, Elazığspor’u 4-1’lik skorla yendi
22:59 Özerk Yönetim heyeti Paris’te parlamenterlerle görüştü
22:44 MESEM cinayeti davasında savcı ve sanık duruşmaya katılmadı
22:13 Kürt siyasetçi Çağro Mêrdîn’de toprağa verildi
21:34 İsrail, Lübnan'ın güneyine saldırdı
21:16 Çalıştırıldığı inşaattan düşen 12 yaşındaki çocuk entübe edildi
20:37 İBB'ye yönelik bir operasyon daha: 7 kişiye tutuklama talebi
20:06 ABD'de uçak düştü