HABER MERKEZİ – 25 Kasım kapsamında yapılan eylem ve etkinliklerde erkek -devlet şiddetine karşı mücadele çağrısı yapıldı.
25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü kapsamında erkek-devlet şiddetine karşı yapılan eylem ve etkinliklerde şiddete karşı mücadele vurgusu ortaya çıktı.
İZMİR
İHD İzmir Şubesi Kadın Komisyonu, 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü dolayısıyla basın toplantısı gerçekleştirdi. Dernek binasında gerçekleştirilen toplantıya çok sayıda kadın katıldı. Basın metnini komisyon adına İHD İzmir Eşbaşkanı Zilan Gümüş okudu.
25 Kasım’ın yalnızca bir anma günü olmadığının, eşitlik temelinde yaşam talebini büyütme günü olduğunu belirten Zilan Gümüş, "Kadın Sığınma Evlerinin sayısı, erişilebilirliği ve niteliği artırılmalıdır. Bununla beraber kadınların yalnızca tehlikeden korunmaları değil; ekonomik ve sosyal yaşama özgür bir şekilde katılabilecekleri koşullar sağlanmalıdır. Sosyal medyanın yaygınlaşması ve teknolojiye erişimin artması ile birlikte kadınlara yönelik artan dijital şiddete karşı etkin tedbirler alınmalı, kadınların ifade ve fikir özgürlüğü korunmalıdır. Kürt Meselesi bağlamında yürütülmekte olan çözüm sürecine kadınların etkin katılımları sağlanmalı, BM Güvenlik Konseyi’nin 1325 sayılı Kararı’nın kadınların korunması ve karar alma süreçlerine katılımı yönündeki ilkeleri benimsenmelidir” diye konuştu.
Genel-İş İzmir 6 No'lu Şube üyesi kadın işçiler, 25 Kasım dolayısıyla Konak SGK önünde toplanarak Cumhuriyet Meydanına yürüdü. "Kadın cinayetleri politiktir" pankartı açılan yürüyüşte "Kadın yaşam özgürlük", "Jin Jiyan Azadi", "Yaşasın kadın dayanışması" sloganları atıldı. Çok sayıda kadının katıldığı yürüyüş sonrası konuşan Genel-İş İzmir 6 No'lu Şube Kadın Komisyonu Başkanı Burcu Karahan, "Kadına yönelik şiddet kader değildir, önlenebilir bir toplumsal sorundur. Sessiz kalmak, bu şiddetin devamına zemin hazırlamaktır. Bugün ve her gün, kadınların yaşam haklarını, eşitliği, özgürlüğü ve adaleti savunmaya devam edeceğiz. Tüm kurumları, karar alıcıları ve toplumu şiddetsiz bir gelecek için sorumluluk almaya çağırıyoruz" dedi.
Genel-İş İzmir 7 Nolu Şube üyesi kadınlar ise Bornova Büyükpak'ta bir araya geldi. Sendika İşçi Tiyatrosu'nun da kadına yönelik her türlü şiddete karşı birlikte mücadele etmenin gerekliliğine dikkat çekmek için kısa bir oyun sergilediği eylemde, "hikayesi yarım kalan kadınları unutmayacağız, mücadelemiz sürecek" denilerek havaya balonlar bırakıldı. Açıklamada konuşan, Genel-İş İzmir 7 No'lu Şube Kadın Komisyonu Başkanı Gülistan Tilkici, "Bir imzayla İstanbul Sözleşmesi yok edildikten sonra kadınların yaşam hakkı yok sayıldı, koruma talep eden kadınların çoğu, gereken desteği alamadı. Bu, şiddeti meşrulaştırmaktır. Yas değil yasa istiyoruz" diye konuştu.
ADANA
İHD Adana Şubesi Kadın Hakları Komisyonu, 25 Kasım kapsamında 2025 Ocak–Ekim dönemine ait kadın cinayetleri raporunu şube binalarında yaptıkları toplantıyla açıkladı. Açıklamada basın metnini okuyan İHD Adana Şubesi Kadın Hakları Komisyonu Sözcüsü Baran Öner, cinayetlerin özellikle kadınların ayrılmak, çalışmak ya da hayatlarına dair karar almak istedikleri dönemlerde arttığını belirtti.
Rapor ise İHD Adana Şubesi Kadın Hakları Komisyonu üyesi Belgin Işık paylaştı.
ADANA'DA 14 KADIN ÖLDÜRÜLDÜ
Belgin Işık, Adana’da 14 kadın erkekler tarafından öldürüldüğünü ve 3 kadının ölümünün şüpheli bulunduğunu kaydetti. Belgin Işık, Türkiye genelinde ise 231 kadın öldürüldüğünü, 245 kadın ölümünün şüpheli kaydedildiğini belirtti. Adana’da öldürülen kadınların yarısının ateşli silahlarla katledildi; 9’unun evinde, 3’ü sokakta, 2’si işyerinde yaşamını yitirdiğini aktaran Belgin Işık, faillerin çoğunu kadınların en yakınındaki erkekler oluşturduğunu söyledi.
ŞIRNEX
Şirnex'ın Silopiya (Silopi) ilçesinde kadınlar TJA öncülüğünde 25 Kasım kapsamında yürüyüş ve basın açıklaması yapmak istedi. Kitle yürüyüş için DEM Parti Silopiya ilçe binası önünde bir araya geldi. Siyasi parti ve demokratik kitle örgütü temsilcilerinin arasında olduğu kitlenin Sanat Sokağı'na doğru yürüyüş yapması yüzlerce polis tarafından engellendi. DEM Parti ilçe binasını TOMA'ların olduğu çok sayıda zırhlı araç ile ablukaya alan polis, yürüyüşe izin vermeyeceklerini bildirdi.
Kadınlar katledilen kadın ve çocukların fotoğraflarının yer aldığı dövizler ile yürüyüş gerçekleştirmek istediklerini belirterek, engellemeye tepki gösterdi. Kadınlar engelleme karşı polis ablukasında oturma eylemi gerçekleştirdi. Kadınların polis ablukasında bekleyişi direniş şarkıları ve sloganlar eşliğinde sürüyor.
SÊRT
Sêrt’te TJA 25 Kasım dolayısıyla bir yürüyüş gerçekleştirdi. DEM Parti İl Örgütü önünde bir araya gelen kitle buradan alkış ve zılgıtlar eşliğinde Güres Caddesi’ne doğru yürüyüşe geçti. ”Demokratik toplumla şiddetsiz özgür yaşama” pankartının açıldığı yürüyüşe, Sêrt Barış Anneleri, DEM Parti Milletvekili Sebahat Erdoğan Sarıtaş ve çok sayıda kadın katıldı. Yürüyüş boyunca sık sık “Jin jiyan azadî”,“Kadın yaşam özgürlük”, “Kadına uzanan eller kırılsın”, “Kadın cinayetleri politiktir”, “Jîn jiyan azadî, azad bîke rêbertî” ve ,“Biji Serok Apo” sloganları atıldı.
Güreş Caddesi’nde bulunan MADO önünde sonlanan yürüyüşün ardından açıklama yapıldı. Açıklamayı yapan TJA’lı Muazzez Bulga, 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü’nde bütün kadınların sesi olmaya devam edeceklerini söyledi. Muazzez Bulga, “Mirabel’lerden bugüne uzanan mirasla, şiddetsiz ve özgür bir yaşamı demokratik toplumla birlikte örüyoruz. Bu 25 Kasım’ı da bir yandan katledilen kadınların öfkesi bir yandan coğrafyamızda hakim olan barış inşasının umudu ile karşılıyoruz” dedi.
Dayatılan köleliğe karşı binlerce yıldır ses olmaya devam ettiklerini belirten DEM Parti milletvekili Sebahat Erdoğan Sarıtaş, ise “Kadın mücadelesinin yükseldiği bu dönemde görüyoruz ki erkek egemen zihniyet, bütün gücüyle kadın kazanımlarına saldırıyor. 2025’in ilk 10 ayında 264 kadın, erkek tarafından katledildi. Bir o kadar da şüpheli kadın cinayeti var. Bütün bunlara karşı devletin ürettiği politika ‘Aile yılı politikası’. Biz biliyoruz ki katledilen her 100 kadından 90’ı aile içindeki yakını olan erkek tarafından katlediliyor” şeklinde konuştu.
Açıklama atılan “Jîn jiyan azadî” sloganlarının ardından son buldu.
ÊLIH
Êlih'te de TJA öncülüğünde “Demokratik Toplumla şiddetsiz özgür yaşama” şiarıyla yürüyüş yapıldı. Aralarında TJA aktivisti Ayla Akat Ata'nın da olduğu çok sayıda kadın Yılmaz Güney Parkı’nda bir araya geldi. Özgürlük mücadelesinde yaşamını yitiren ve katledilen kadınların fotoğrafını taşıyan kitle Batman Park AVM’ye kadar yürüdü.
Burada ilk olarak konuşan TJA aktivisti Ruken Zeryam Işık, kadına yönelik şiddetin her geçen gün arttığını söyleyerek, "Kadınlar üzerindeki şiddeti durdurmak için her alanda mücadelemizi yükseltelim” dedi.
Ardında konuşan TJA aktivisti Ayla Akat Ata ise, kadına yönelik şiddetin yalnızca evde değil, iş yerinde, okulda, üniversitede ve toplumun her alanında yaşandığını vurguladı. Rojin Kabaiş için Van Yüzüncü Yıl Üniversite kampüslerinde öğrencilerin eylemine yapılan şiddete dikkat çeken Ayla Akat Ata, “Bizler okullara, üniversitelere gidiyoruz, ama orada katlediliyoruz. Üniversitelerde şiddete uğruyoruz, istismara maruz kalıyoruz. Failler ellerini kollarını sallayarak toplum içinde dolaşıyor" diye kaydetti.
Ayla Akat Ata, demokratik çözümün önemine vurgu yaparak, kadınların barış sürecindeki rolünün farklı olacağını ifade etti. Ayla Akat Ata, “Bizler yıllardır bu şiddet ortamında farklı deneyimler yaşadık. Yarın demokratik çözüm gelişirse barışı inşa sürecindeki rolümüz de farklı olacak" dedi.
AMED
Diyarbakır Şiddetle Mücadele Ağı, 2025 Yılı Şiddet Raporu”nu Amed’in Rezan (Bağlar) ilçesinde bulunan Koşuyolu Parkı İnsan Hakları Anıtı önünde kamuoyu ile paylaştı. Açıklamaya ağ bileşeni kadınlar katıldı. Açıklamayı yapan Amed Barosu Kadın Hakları Merkezi Temsilcisi İrem İlhan, geçen yıl ile karşılaştırıldığında psikolojik şiddetin yüzde 27, ekonomik şiddetin yüzde 44 oranında arttığını kaydeden İrem İlhan, fiziksel ve cinsel şiddetin ise hem sayısal hem de içerik bakımından daha ağırlaştığını söyledi.
Açıklama “Jin jiyan azadî” sloganı ile son buldu.
DÊRSIM
Dêrsim Barosu Kadın ve Çocuk Hakları Komisyonu, Baro binasında basın toplantısı düzenledi. Toplantıda konuşan Avukat Reyhan Helin Bulut, ”Kadına karşı uygulanan şiddetin Türkiye’de münferit bir olay değil, yıllardır süregelen kurumsal ihmallerle beslenen, cezasızlıkla büyüyen, toplumsal yapıyı çürüten sistematik hale gelen bir insan hakları ihlalidir” dedi.
İHD Dêrsim Şubesi Kadın Hakları Komisyonu’da , 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü’ne ilişkin dernek binasında açıklama yaptı. Burada konuşan İHD Dêrsim Şube Eşbaşkanı Nurşat Yeşil, kadınların hem çatışmalı süreçlerin hem de baskıcı devlet politikaların ilk hedefi haline geldiğini söyledi.
COLEMÊRG
TJA ve DEM Parti Kadın Meclisi öncülüğünde Colemêrg’in Gever (Yüksekova) ilçesinde "Eşitlik ve özgürlük için bir aradayız" şiarıyla yürüyüş düzenledi. Yürüyüşe, DEM Parti Kadın Meclisi Sözcüsü Halide Türkoğlu’nun yanı sıra çok sayıda kadın katıldı. "Şiddettin karşısında eşitlik ve özgürlük için bir aradayız" pankartının açıldığı yürüyüşte, “Jin jiyane, jiyanê nekuje”, “Jin, jiyan, azadî” ve “Toplumsal barışın tesisi için umut hakkı derhal uygulansın” dövizleri taşınırken, katledilen kadın ve çocukların fotoğrafları da yer aldı.
Yürüyüş ardından konuşan Halide Türkoğlu, "Kadına yönelik şiddet aynı zamanda erkek devlet şiddetinin kadınlar şahsında bir topluma yönelik şiddettir. Bunu birçok kez gördük yaşadık. Bugün bir şekilde silahlar kısmi olarak susmuş olabilir ama kadına yönelik özel savaş politikaları devam etmektedir" dedi.
'ÖZ SAVUNMA İLE YAŞAMLARIMIZI KORUYACAĞIZ'
Colemêrg’te artan uyuşturucu kullanımı ve fuhşa da değinen Halide Türkoğlu, "Bugün Hakkari’de fuhuş ve uyuşturucu hat safhada. Kadınları genç kadınları fuhşa sürükleyerek özel savaş politikalarını devreye sokuyorlar. Hakkâri’ye kayyım atanıyorsa özel savaş politikası devrededir, üniformalı şiddetti varsa özel savaş devrededir demektir. 25 Kasım’a giderken çoklu şiddeti de teşhir ediyoruz. Evde şiddet var, okulda, işte, sokakta bizler bu şiddetti görüyoruz ve şiddette karşı örgütlenmeyi inşa ediyoruz. Eğer özel savaş varsa kadınlar günbegün katlediliyorsa bizler öz savunma ile yaşamlarımızı koruyacağız. Örgütlenerek yaşamamızı koruyacağız. Biz kendi dilimizle, kendi kimliğimizle bu yaşamı inşa etmek istiyoruz. Bugün özel savaş politikaları kadın mücadelesini hedef alan politikalardır. Bugün aynı zaman da Rojava’da inşa edilen Bizler tam da bu zihniyete karşı yaşamlarımızı yeniden inşa edeceğiz” diye konuştu.
'ÖRGÜTLENMEMİZİ BÜYÜTMEYE DEVAM EDECEĞİZ'
Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan’ın aktörü olduğu bu sürecin kadın özgürlüğünün inşasının da bir parçası olduğunu vurgulayan Halide Türkoğlu, "Dün Meclis Komisyonu İmralı’ya gitti ve tarihi adımlar atıldı. Savaş hepimize kaybettirir; ama barış hepimize kazandırır. Onurlu bir barışın nasıl saklanılacağını topluma göstermek biz kadınların elindedir. Eğer bu barış inşası sağlanırsa halklar ve kadınlara karşı topyekûn savaş da son bulacak. Kürt sorunun demokratik çözümünde başta Sayın Öcalan olmak üzere bütün siyasi tutsakların serbest bırakılmasından geçiyor" şeklinde konuştu.
AGIRÎ
TJA öncülüğünde Agirî kent merkezinde yürüyüş düzenlendi. Yürüyüşe DBP, DEM Parti Kadın Meclisi ile çok sayıda kadın katıldı. DBP il binası önünde toplanan kadınlar, çeşitli tarihlerde erkekler tarafından katledilen kadınların fotoğraflarını taşıdı. “Faîl eşkereya yê adalet kamca de yo?”, “Erkek vuruyor devlet koruyor” ve “Kadın cinayetleri politikleştir” dövizlerini taşıdı. “Demokratik toplumla şiddetsiz özgür yaşama” pankartını açan kadınlar Tahir Elçi Caddesi üzerinden yürüyüşe başladı. “Jin, jiyan, azadî”, “Bijî Serok Apo”, “Bijî berxwedana zindanan” sloganlarını atan kitle, Cumhuriyet Caddesi’ne yürüdü.
Cumhuriyet caddesinde basın açıklaması yapan kadınlar, ardından sloganlarla DEM Parti il binasına kadar yürüyüş gerçekleştirip etkinliği sonlandırdı.
ÎDIR
TJA öncülüğünde Îdir’de basın açıklaması yapıldı. Açıklamaya, DEM Parti ve DBP Kadın Meclisi, Îdir Belediyesi Eşbaşkanı Nejla Kum ile çok sayıda kadın katıldı. DEM Parti il binasında toplanan kadınlar Basın Sokak’ta basın açıklamasını gerçekleştirdi. “Bi ciwaka Demokratîk ber bi jiyana azad a bê tundî ve” pankartının açıldığı açıklamayı, DBP Îdir İl Eşbaşkanı Kezban Karasu Tanca yaptı.
Açıklama, “Jin jiyan azadî” sloganlarıyla son buldu.
WAN
Wan Barosu Kadın Hakları Merkezi adliye önünde açıklama yaptı. Açıklamayı yapan Wan Barosu Kadın Hakları Merkezi Yürütme Kurulu üyesi Hülya Çelik Sönmez, 1 Ocak ile 21 Kasım arasında 262 kadının katledildiğini söyledi. Hülya Çelik Sönmez, Wan'da sadece Nisan ayında 3 kadının şüpheli şekilde yaşamını yitirdiğini ifade ederek, "Kentte yaşanan her şüpheli kadın ölümü ile şiddetin her türlüsünün etkili bir biçimde soruşturulması için ortak mücadele ile çalışmalara devam edeceğimizi buradan bir kez daha belirtiyoruz" diye konuştu.
İHD Wan Şubesi Kadın Komisyonu da şube binalarında basın toplantısı düzenledi.
BEDLÎS
Bedlîs'te TJA öncülüğünde yürüyüş düzenlendi. Xîzan Durağan'ından DEM Parti Tetwan İlçe binasına kadar gerçekleşen yürüyüşte sık sık “Jin, jiyan, azadî”, “Bijî berxwedana jinan”, “Bijî tekoşina jinan” sloganları atıldı. Yürüyüşün ardından açıklama yapan DEM Parti İl Genel Meclis üyesi Berîvan Canbey, İran'daki kadın idamlarına değinerek, "Tüm bu baskılara rağmen, İranlı kadınların ‘jin, jiyan, azadî’ çığlığı sınırları aşan ortak kadın mücadelesinin sembolü haline geldi" diye belirtti.
ERZİROM
TJA öncülüğünde Erzirom’un Xinûs (Hınıs) ilçe merkezinde yürüyüş ve açıklama yapıldı. Kadınlar ilçe merkezinden kent meydanına “Jin, jiyan, azadî” sloganları ile yürüdü. Burada konuşan TJA aktivisti Mehtap Demirkaya, erkek-devlet egemen sistemine karşı mücadeleyi büyüteceklerini söyledi.
MÛŞ
Mûş'ta Kadınlar TJA öncülüğünde, açıklama yaptı. Mûş Belediye Binası önünde bir araya gelen kadınlar, Türkçe ve Kürtçe "Bi civaka demokratîk ber bi jiyana azad a bê tundî ve" pankartını açtı. Açıklamada, katledilen kadınların fotoğrafları ve "Sözümüz bitmedi şiddeti birlikte durduracağız", “Rojin Kabaiş için adalet”, “Komün özgür yaşamın mayasıdır” dövizleri taşındı.
Belediye önünü ablukaya alan polisler, Kent Meydanına yürümek isteyen kadınlara izin vermedi. Buna karşı saatlerce oturma eylemi yapan kadınlar, ardından açıklama yaptı. Açıklamayı yapan TJA aktivisti Müşerref Dağ, “Kadınların her türlü şiddeti yendiği yeni bir yaşam mümkündür. Bu yaşam ancak eşitlik-adalet ve demokrasiye dayalı, demokratik bir toplumla mümkündür. Bu yaşamı kuruncaya kadar mücadelemiz devam edecektir" dedi.
Devamında konuşan Mûş Belediye Eşbaşkanı Tuba Sayılğan, "Bu kentte hiç bir kadın yalnız yürümeyecek. 'Jin, jiyan, azadî' bizim için sadece bir slogan değil. Bu topraklarda yüzbinlerce kadının kanları ve bedellerle büyüttüğü tüm dünyaya yayılmış bir yaşam felsefesidir" diye konuştu.
QERS
TJA öncülüğünde Qers’te önce yürüyüşü ardından açıklaması gerçekleştirildi. Etkinliğe DEM Parti Qers il binası önünde toplanan kadınlar, “Eşitlik ve özgürlük için bir aradayız” ve “Jin, jiyan, azadî” pankartlarıyla yürüyüş düzenledi. Kazımpaşa Caddesi üzerinden Faikbey Caddesi’ne yürüyen kadınlar buradan da Gazi Ahmet Muhtarpaşa Konağına yürüdü. Yürüyüş boyunca, “Failler bulunsun adalet yerini bulsun” sloganı atıldı. Yürüyüş, açıklamayla son buldu.
MÊRDÎN
Mêrdîn’in Nisêbîn (Nusaybin) ilçesinde de kadınlar TJA öncülüğünde 25 Kasım kapsamında yürüyüş gerçekleştirdi. Mitanî Kültür Merkezi önünde bir araya gelen kadınlar, katledilen kadınların fotoğraflarını ve taleplerinin yazılı olduğu dövizleri taşıdı. Sloganlar eşliğinde yürüyüşe geçen kadınlar, yer yer direniş şarkıları seslendirdi. Kuzey ve Doğu Suriye’nin Nisêbîn sınırı boyunca yürüyen kadınlar şehir merkezinde bulunan Barış Parkı’nda açıklama yaptı.
Açıklama metnini TJA Mêrdîn Sözcüsü Hatice Öncü okudu. DEM Parti Milletvekili Beritan Güneş Altın, kadınların kendi yaşamlarının davasını yürüttüklerini belirterek, yaşanan kadın cinayetlerinin kadın kırımına ulaştığını söyledi. Beritan Güneş, “Kadınlar bugün burada daha fazla Rojin Kabaiş olayının yaşanmamasını istiyor. Kadınlar bugün burada kadınların katillerini arıyor, hakikati arıyor, kadın haklarını arıyor” dedi. Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan’ın dünyada savaşın ilk erkeğin kadının komün yaşamına dönük gerçekleştirdiği saldırı ile başladığını belirten Beritan Güneş, Barış ve Demokratik Toplum süreci ile “Jin, jiyan, azadî” felsefesi ile buna son vereceklerini söyledi.
Açıklama alkış ve sloganlarla sona erdi
İSTANBUL
İstanbul Barosu, hizmet binalarına "Erkek adalet değil, gerçek adalet" pankartı astı.
