Kazakistan’da ‘putlar’ yıkılıyor

img
HABER MERKEZİ - Kazakistan’da başkaldıran halk, 30 yıllık Nazarbayev hanedanlığını sarsıyor. Sokakta yükselen direniş, Putin, Lukaşenko, Erdoğan gibi otokratları da tedirgin ediyor.
 
Akaryakıt zammı, 30 yıldır hüküm süren Nazarbayev hanedanlığına karşı bardağı taşıran son damla oldu. İsraf, yolsuzluk, elitizm, lüks tüketim karşısında sokaklara dökülen Kazakistan halkı, sistemin kökten değişmesini talep ediyor. 
 
30 YILLIK KLEPTOKRASİ
 
İktidar varsa, direniş kaçınılmazdır. Direniş yoksa özgürlük de yoktur. Kazakistan’da gördüğümüz tablo bunun örneğidir. Akaryakıta yapılan zam, devenin belini kıran son “saman çöpü” oldu. Yoksullaştırılan kitleler, 30 yıllık kleptokrasiye (hırsızlar düzeni) daha fazla tahammül edemezdi. Gerilen yay, okunu fırlattı. Kendini “ilbaşı” ilan eden Nursultan Nazarbayev’in “yüceliği”, 30 yıllık büyük “aşırmaya” dikilmiş bir kılıftı. Kleptokrasiyi başarıyla yürüten otokratın artık “büyüsü” kalmadı. Kral çıplak. Asıl konuşulması gereken akaryakıta ne kadar zam yapıldığı değil, bu zammın kim tarafından yapıldığı. Kleptokrasinin başını çekenlerden biri Timur Kulibayev’dir. Kazakistan’da nerdeyse tüm üretim araçlarını (petrol, doğalgaz, madenler, emlak, otomotiv vb.) tekelinde tutan Kulibayev, “ALMEX” adlı holdingin sahibi. Forbes’e göre serveti yaklaşık 3 milyar dolar civarında. Kulibayev, aynı zamanda Nursultan Nazarbayev’in “damadı”. Eşi Dinara Kulibayeva da Forbes’in listesine girmiş durumda. Onun da serveti 3 milyar doları geçti. Timur Kulibayev, aynı zamanda Gazprom’un yönetim kurulu üyesidir. Dolayısıyla Putin yönetiminin halkın direnişi karşısındaki telaşının “sırrını” iyi bilmek gerekiyor. 
 
NAZARBAYEV HANEDANLIĞI
 
Marks ve Engels’e ilham olan Charles Fourier, “Uygarlıkta yoksulluk, bolluğun kendisinden doğar” diyor. Kazakistan’da ciddi bir “bolluk” var. Ancak bu bolluğun sahibi olan küçük bir oligarşik yapı var. Mevcut yapıya mensup şahıslardan biri de Nursultan Nazarbayev’in diğer kızı Dariga Nazarbayeva’dır. Londra’da Dariga ve oğlu Nurali Aliyev’e ait milyonlarca sterlin değerinde gayrimenkul olduğu tahmin ediliyor. En fantastik olanı ise ünlü kurgusal dedektif Sherlock Holmes’in evini satın almalarıdır. Detektif maceraları serveti tatlandıran bir “sos” gibi. Rusya’dan Sol Cephe’nin (Leviy Front) verdiği bilgiye göre, Sherlock Holmes’in evi 140 milyon sterline satın alınmış. Garabetlerden biri de İngiltere’nin birçok otokratın “sığınağı” olmasıdır. Bu servet aynı zamanda Dariga’nın gizemli eşi Rahat Aliyev’den tevarüs etmişti. Çift, 2007 yılında boşanmıştı. 2015 yılında Avusturya’da “intihar” ettiği düşünülen Rahat Aliyev hakkında çok sayıda suçlama vardı. Kara para aklama, insan kaçırma, cinayet, yolsuzluk vs. “Mübarek” aile içerisinde aykırı tek bir ses vardı. O da uyuşturucu bağımlısı Aysultan Nazarbayev’di. Dariga-Rahat Aliyev çiftinden doğan Aysultan, ailenin sır perdesini aralayacak bazı hamlelerde bulunmuştu. Özellikle Moskova yönetimi ve Kazakistan hükümeti arasındaki yolsuzlukları açıklayacağı esnada baskılar uygulandı ve Londra’ya sığınmak zorunda kaldı. Burada 16 Ağustos 1920’de “kalp krizinden” öldüğü iddia ediliyor. 
 
NAZARBAYEV’İN ‘ÖZEL’ HAYATI
 
Nazarbayev hanedanlığının sonu gelmez “iktidar fantezileri” bununla sınırlı değil. Bir de Nursultan Nazarbayev’in gayri meşru eşi Assel Kurmanbayeva vakası var. Bir zamanlar Miss Kazakistan’ın “en güzeli” seçilen Kurmanbayeva (40) ile Nursultan Nazarbayev (80) arasındaki ilişki Kazakistan halkının gündemini sık sık meşgul etti. Bu ilişki hakkında bazı paylaşımlarda bulunan Rahat Aliyev’in “intiharı” hala akıllarda soru işaretidir. En son Virgin Adaları’nda birkaç offshore şirket üzerinden Kurmanbayeva’ya 30 milyon dolarlık bir “ödeme (ne karşılığında olduğu hala belli değil)” yapıldığı ortaya çıkmıştı. Offshore şirketler ise Kazakistan’ın iki Kore kökenli oligarkı Vladimir Ni ve Vladimir Kim’e ait. Bunlardan Vladimir Ni, Sovyet döneminden itibaren Nursultan Nazarbayev’in “silahtarı” gibiydi. Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin (SSCB) yıkılmasıyla birlikte özelleştirilen madencilik sektöründe bir anda “oligark” oluvermişti. Kendisi 2010 yılında çok sevdiği “şaşalı” hayata gözlerini yumdu. Diğer Koreli oligark Vladimir Kim’in serveti ise yine Forbes’e göre yaklaşık 5 milyar dolar civarında. Bütün bu entrikalar, desiseler, israflar, debdebeler, yolsuzlukların bir bedeli olacaktı. 21. yüzyılda bu kadar “cürmün” üstünü örterek yaşamaya çalışmak akla aykırıydı. Nursultan Nazarbayev’in Kazakistan’ı “cüze” dönüştürme ve onu bir “han” gibi yönetme ülküsü artık sona yaklaşmıştır. 
 
DİKTATÖR AMBULANSI: KGAÖ
 
Kitlelerin mukavemeti karşısında panikleyen Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev’in ilk işi hükümeti istifaya zorlamasıydı. Daha sonra bu da yetmedi, Nursultan Nazarbayev’in yerine güvenlik konseyi başkanlığına geçti. İlk refleksler, kitlelerin direnişinin haklılığını kabul eder nitelikteydi. Lakin Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü’nün (KGAÖ) ülkeye davet edilmesiyle birlikte “taktik” değişikliğe gidildi. Son birkaç gündür “terörist”, “haydut” yaftaları sıklıkla dillendirilmeye başlandı. Tokayev’in ulusa seslenişinde “teröristlerle ve haydutlarla” savaş söylemi daha da belirginleşti. Belli ki kendisine “akıldanelik” yapanlar, sokağın daha fazla “terörize” edilmesini ve kitlelerin meşru taleplerinin “itibarsızlaştırılmasını” öneriyorlar. KGAÖ’nün gösterdiği reaksiyonun en ironik olanı ise Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’a aitti. Zira kendisi de “oligarklara” karşı gelişen bir halk hareketiyle iktidara gelmişti. Şimdi ise oligarkları temsil eden Tokayev iktidarına “müzaherette” bulunuyor. En dikkati çeken reaksiyonlar kuşkusuz Putin yönetimi ve Belarus Devlet Başkanı Lukaşenko’ya aitti. Otokrasi kulübünün birer üyesi olarak kitlelerin “vaveylasından” en fazla korkan şahsiyetler onlar olmalı. KGAÖ’nün Kazakistan’a müdahalesi Tokayev yönetiminden ziyade Putin ve Lukaşenko’nun temel isteğiydi. Örgüt adeta diktatörleri koruyan bir “ambulans” gibi apar topar Kazakistan’a gitti. 
 
KARINCALAR BİRLEŞMELİDİR
 
Peki, bundan sonra ne olacak? Rusya’nın müdahalesiyle kitleler korkutulup “ricate” zorlanabilir. Lakin Post-Sovyet toplumda kuşlara konan kötü huylu bir kene gibi ortaya çıkan “otokratların” halk nezdindeki meşruiyeti tamamen sarsılacaktır. Nazarbayev, Putin, Lukaşenko, Aliyev gibi otokratların inşa ettiği “oligarşik düzen”, öyle veya böyle tarih sahnesinden silinecektir. Kitlelerin değişim ısrarı devam edecektir. “Karıncalar birleşirlerse yılanı alaşağı edebilirler”.
 
MA / İsmet Konak
 

Diğer başlıklar

18:01 DEM Parti’den Hezo ve Heskîf uyarısı
17:57 AKP’li Gültak’ın ‘bayrak’ videosuna jet hızıyla erişim engeli
17:55 HDP’li Silopiya Belediyesi 2 projeyi daha hayata geçirdi
17:50 ‘Dargeçit’ belgeseli İstanbul Film Festivali’nde yarışacak
17:41 AKP adayından itiraf: Baykan 10 yıldır geride kaldı
17:35 Pinyanişi Gençliği: DEM Parti irademizdir
17:18 Kocaeli’nin sorunlarını sıralayan adaylar, çözüm adresini gösterdi
17:17 Tempoyu arttıran DEM Parti adaylarından seçim güvenliği çağrısı
17:10 DEM Parti'den Bedlîs’te coşkulu mitingler
17:05 Hatimoğulları'ndan 'sandık güvenliği' uyarısı
17:04 Cinsel taciz faili müftü tahliye edildi
16:35 Akdeniz Belediyesi'nin etrafına polis bariyerleri yerleştirdi
16:29 Leyla Zana: Şirnex direniştir kimseye vermeyeceğiz
16:12 Adalet Nöbeti: Abdullah Öcalan özgür değilse, kimse özgür değil
16:03 Sivas’taki Surp Garabet Kilisesi satılığa çıkarıldı
15:59 'Sandık başında göçü, yıkımı, hasta tutsakları unutmayalım'
15:51 AKP’li Beyoğlu giderayak personele imar ve ruhsat mesaisi yaptırıyor
15:47 Bayındır: Bu seçim Kürt halkının referandumudur
15:35 DEM Parti Gençlik Meclisi’nden yeni video
15:29 Bakırhan: Kürt sorununun muhatabı Abdullah Öcalan’dır
15:22 AKP’li başkan, oğlunu kayyım yönetimindeki belediyede işe soktu
15:06 İzmir’den hareketli seçmen yola çıktı: Rekor kırmaya gidiyoruz
14:59 Tokat Cezaevi'ndeki avukat görüşmelerinde ses ve görüntü kaydı alınıyor
14:22 Oy kullanmak için yola çıktıkları Yenikapı sahili otobüs terminaline dönüştü
13:46 Uluslararası heyetler Amed’de: Seçimleri gözlemleyip raporlaştıracağız
13:44 DEM Parti seçimleri iki merkezden takip edecek
13:35 Hatimoğulları: 31 Mart'ta mührü DEM ağacının altına vuralım
13:29 Îdir'da taşımalı asker ve polisler için okullar tatil edildi
13:24 Onbinler Wan'daki final mitinginde
13:17 Amed Emek ve Demokrasi Platformu: Herkes sandığa sahip çıkmalı
13:15 Kadir İnanır'ın sağlık durumu iyiye gidiyor
13:03 DEM Parti’den Adana açıklaması: Seçime hazırız, zaferle çıkacağız
12:24 MKM konserine getirilen yasak kararı iptal edildi
12:03 Leyla Zana, Orhan Doğan’ın mezarını ziyaret etti
12:02 Muğla'da hareketli seçmen yola çıktı: Kazanmak için gidiyoruz
12:01 ABD'li heyet Kalın, Güler ve Akar'la görüşecek
12:00 AKP Cizîr’de para dağıtarak oy istiyor: Parayı alın oyunuzu vermeyin!
11:49 Çadırkentte kadınları fuhuşa zorlayan Debe AKP'den aday
11:27 Ailelerden İmralı başvurusu
11:13 İsrail ordusu Halep'i vurdu
10:54 Yunanistan'da deprem
10:50 Riha'da sahura kadar seçim çalışması
10:33 Sanatçılar: DEM Parti için sandığa gidelim
10:21 Kuzey ve Doğu Suriye'de yerel seçim tarihi belli oldu
09:43 3 kentte kadın cinayeti
09:40 Gazeteci Süleyman Ahmet'ten 157 gündür haber yok
09:36 Taybet İnan'ın kızı: Bizi katledenlere oy vermeyin
09:26 Giresun’da KYK yurdundan asansör düştü
09:25 Dilovası’nda gençlerin gözü seçimde: Neden bahar açmasın ki?
09:24 Abdullah Öcalan’ın özgürlüğü için 124 gündür grevdeler
09:16 Kürkçü: Kurdistan’da her hafta, her ay Kızıldereler yaşanıyor
09:09 Mezarlığa konteyner kuran anneye verilen cezanın gerekçesi: Örgüt mezarlığı!
09:08 Gazeteci Aykol'a gönderilen mektup 4 yıl sonra ulaştı
09:07 Amed'de binlerce kişiyle sandıklar korunacak
09:06 Mahkeme ‘hukuki menfaat’ gerekçesiyle Akbıyık’ın iddialarını esas almadı
09:05 Yıldız’ın avukatı: Tutsağa para göndermek yasada suç değil
09:04 Doktor Gül: Bağımsız heyetler İmralı'ya gitmeli
09:00 1 oy neden önemli?
09:00 29 MART 2024 GÜNDEMİ
28/03/2024
23:50 DEM Parti Amed'de gazetecilerle buluştu: Gayrimeşru olanlar gidecek
23:27 Sêwereg'te kaza: 3 ölü, 6 yaralı
23:13 Türk: İrademiz sandıklara yansırsa barışa bir adım daha yaklaşırız
22:40 Öğrenciler ‘deprem riski’ nedeniyle yurttan çıkarılmak istendi
20:53 Akdeniz’de kasıtlı çıkarıldığı belirtilen yangınlarda artış
20:47 HDP'nin eski MYK üyelerinin ‘Ermeni Soykırımı’ açıklamasından yargılandığı davada karar çıktı
20:20 Şenyaşar ailesinin eylemine DEM Partili kadınlar ve avukatlardan ziyaret
19:46 YSK’den ‘iftar’ kararı: Sayım aralıksız yapılacak
19:34 Bakırköy Cezaevi önünde gözaltına alınanlar serbest bırakıldı
19:27 Nijerya'da 3 ayda 202 kişi menenjitten hayatını kaybetti
18:02 Bakırköy Cezaevi’nde tutsaklar görüş sonrası darp edildi
17:50 Genç: Erdoğan Kürt sorununda çözüme yönelmez
17:23 DEM Parti’den bir ilk: Engelliler için yeni bir yaşam mümkün standı
17:16 DBB’ye ait malzemeler askeriye ve emniyet tarafından taşınıyor
16:59 Yargıtay, Ata ve Mızrak davasında polislerin beraatını onadı
16:49 DEM Parti seçim çalışmalarına hız verdi
16:46 MB rezervleri bir haftada 4 milyar 53 milyon dolar azaldı
16:39 DEM Parti: AKP’liler Belçika’daki ırkçı saldırının sözcülüğünü yapıyor
16:30 Hatimoğulları: Savaş için kapı kapı dolaşacağınıza barış için İmralı kapısını açın
16:21 Adalet Nöbeti’nden ‘İmralı kapısını açın’ çağrısı
16:07 Zana Bedlîslilere seslendi: Sandıklarınıza sahip çıkın
16:07 DEM Parti: Antalya'da adaylarımızı geri çekmiyoruz, oylar DEM'e
16:01 Temelli Colemêrg'de: Bu faşist iktidarı yıkacak olan sizin iradenizdir
16:00 Hatice Yıldız’ın tutukluluğu Bakırköy cezaevi önünde protesto edildi
15:47 Roboskî’yle yüzleşme olmadan demokrasi mümkün değil
15:34 Meleyî aşireti DEM Parti’ye desteğini açıkladı
15:17 Bakırhan: Halk onuruna ve iradesine sahip çıkacak
15:15 Pontoslu yazar Haralambidis yaşamını yitirdi
15:05 Êlih kayyımı AKP adayı için 53 milyona koli hazırlattı
15:01 Amed’de okul temizliği yaptırılan 15 öğrenci zehirlendi
14:55 Tutsaklardan siyasi partilere mektup: Açlık grevleri konusunda rol üstlenin
14:37 Mart ayı katliamlarıyla yüzleşme çağrısı
14:18 Okullar 1 Nisan'da tatil
14:16 Bayındır Bazîd’den seslendi: 1 Nisan’da başarımızı birlikte kutlayalım
14:01 Yargıtay Başkanı onuncu turda da seçilemedi
13:08 Açlık Grevi İzleme Koordinasyonu: Tutsakların talepleri karşılanmalı
12:55 DEM Parti’den 3 merkezde miting
12:48 Mûş'ta vali, kaymakam ve komutandan seçim çalışması
12:22 Esenyurt'ta 5 katlı binada yangın çıktı
12:21 Kütahya ve İstanbul’da erkek şiddeti
11:57 AKP'li belediyenin taş ocağına 'ÇED gerekli değil' kararı
11:42 ÖHD’den iki bakanlığa başvuru: Sağlık hakkı ihlaline sebep olan uygulamalar son bulsun
11:33 Abdullah Öcalan’ın avukatlarından yeni görüşme başvurusu
11:06 Zafer işareti gerekçesiyle seçim görevi iptal edildi
10:42 Kantinden para ile satın aldıkları eşyalara el konuldu
10:41 Agrobay işçileri ilk kazanımlarını elde etti
10:29 Cisim patlaması raporu: Dayan ailesi mağdur edildi
10:23 Ertak: Şirnex'te 2004 ruhuyla sandık başına gidelim
09:37 DEM Parti'ye destek yürüyüşü
09:13 Gazeteci Ahmet’in akıbetine dair 156 gündür açıklama yok
09:12 Tutsaklar 123 gündür açlık grevinde
09:11 DEM Parti Cihanbeyli için seferber
09:09 Xinûs eşbaşkan adayları: Herkese eşit hizmet vereceğiz
09:08 Abdullah Öcalan'ın avukatı: CPT güven veren bir kurum olmaktan çıktı
09:07 Wêranşar DEM'den yana
09:06 Ebexliler 2019’un hesabını soracak!
09:04 'Taşıma' hilesine karşı binlerce hareketli seçmen başvurusu
09:02 Tutsak yakınlarından hukuksuzluğa karşı dayanışma çağrısı
09:01 Tuncel: Sandığa gidelim, gasp edileni geri alalım
09:01 28 MART 2024 GÜNDEMİ
08:51 Ahlat T Tipi’nde provakatif saldırı
08:42 Beyaz Saray’dan İsrail’i görüşmeye ikna çabaları
27/03/2024
23:59 Riha’da kitlesel halk buluşmaları: Halka hizmet DEM Parti ile gelecek
23:56 Halk buluşması mitinge dönüştü: Hiçbir kuvvet Êlih’in kafasını karıştıramaz
23:22 Riha’da gözaltına alınan 7 kişi serbest bırakıldı
21:41 Barikat Riha’dan DEM Parti’ye destek yürüyüşü
21:34 Agirî ve Wan'da gençlik şöleninde tecrit vurgusu
21:08 Serüven Kültür Dünya Tiyatro Günü’nde sokakta
20:53 Memurlar AKP çalışmalarına götürülüyor
20:36 Mêrdîn adayları sahada: Sesimiz sandıklardan güçlü çıkmalı
20:30 Tiyatro oyuncularından DEM Parti’ye destek
20:22 Haber Sen: TRT anayasal suç işliyor
20:05 Zana: İmralı kapıları açılsın
19:47 Emine Şenyaşar’ı ziyaret etmek isteyen EMEP’lilere engel
19:43 İzmir'de kadın katliamları protestosu: Örgütlenelim
19:38 Colemêrg’teki final mitingine kitlesel yürüyüşle çağrı yapıldı
19:15 İstanbul’da çok sayıda gözaltı
19:09 KHK eylemi 287’nci haftasında
18:54 Sêrt’te silahlı kavga: 4’ü ağır 8 yaralı
18:28 Bodrum’da kadınlar çocuk istismarını protesto etti
18:04 Erdoğan Êlih’de Ankara ve İstanbul için oy istedi
17:57 İHD Ankara Şube Ekoloji Komisyonu Yıllık Ekoloji Raporu’nu açıkladı
17:02 Türkdoğan TİHV ve İHD’yi ziyaret etti
16:51 DEM Partili adaylar: Adana için yeni bir tarih yazma vakti geldi
16:49 DEM Parti seçim çalışmasında: 1 Nisan'da zaferi kutlayacağız
16:47 Zana'dan Adalet Nöbeti'ne ziyaret: Annelerin mücadelesi olmasa dilimiz yok olurdu
16:38 Eğitim Sen: Cumhur İttifakı adayları okullarda propaganda yapıyor
16:22 Erdoğan Amed'de: Bu kardeşinize yüzde 28,5 oy çıkmışsa durup düşünmemiz lazım
15:50 Hatimoğulları'ndan Erdoğan'a: Çık sen kendini ıspatla
15:47 Emekliler: Sandıkta hesap soracağız
15:40 ÖHD, Marmara Bölgesindeki cezaeevlerine dair raporunu paylaştı