Kara Rapor: 42 bin kişi hava kirliliğinden öldü

img
İZMİR - THHP'nin hava kirliliğine ilişkin yayınladığı “Kara Rapor 2022”ye göre, Türkiye'de DSÖ standartlarına göre havası temiz şehir olmazken, 2021 yılında en az 42 bin kişi hava kirliliğine bağlı hastalıklardan yaşamını yitirdi. 
 
Temiz Hava Hakkı Platformu’nun (THHP), Türkiye’de hava kalitesine ilişkin hazırladığı "Kara Rapor 2022" raporunu yayınladı. 2021’de İstanbul’da 4 bin 848, Ankara’da 2 bin 853, Türkiye genelinde ise en az 42 bin kişinin hava kirliliğine bağlı hastalıklar nedeniyle yaşamını yitirdiği belirtilen raporda, "Türkiye’de, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) standartlarına göre havası temiz şehir yok. Havası en kirli beş kent ise sırasıyla Êlih, Îdir, Agirî, Şirnex ve Meletî. Colemêrg’de DSÖ standartlarına göre, partikül madde kirliliği yok denecek kadar azken, il kükürt dioksit açısından çok kirli bir hava soluyor. Depremden etkilenen kentlerde hava kirliliği, enkaz tozu ve ısınma için açıkta ateş yakılması gibi nedenlerle ulusal limitlerin 2.5 katına, DSÖ kılavuz değerlerinin ise 7.5 katına çıktı. Rapor, kanser, kalp-damar, KOAH gibi hastalıklara yol açan hava kirliliğinin ruh sağlığı ve uyku düzenini de olumsuz etkilediğini ortaya koydu" denildi. 
 
Êlih’de 2021 yılındaki hava kirliliğinin, DSÖ’nün kılavuz değerinin yedi katından fazla olduğu vurgulanan raporda, "Ulusal mevzuattaki yıllık ortalamanın ise yaklaşık üç katıydı. Şehirde yaşayanlar, tam 326 gün boyunca kirli havaya maruz kaldı. 2019 yılında yayınlanan Batman Temiz Hava Eylem Planı’na göre, hava kirliliğinin ana nedeni, il merkezinde bulunan petrol rafinerisi. Iğdır son altı yıldır, en kirli iller arasında en üst sıralarda. Konutlarda yakılan kömürün yol açtığı hava kirliliğine ek olarak bir diğer önemli kirlilik nedeni, ilin üç ülkeye sınırı olmasından kaynaklanan yoğun uluslararası karayolu trafiği ve mal taşımacılığı. Iğdır’ın yanı sıra Kahramanmaraş da son beş yılda yayınlanan Kara Raporlar’da, en kirli iller sıralamasında her yıl listede. Hakkari ise DSÖ standartlarına göre PM10 kirliliği olmayan tek il. Ancak Hakkarililer kükürt dioksit açısından çok kirli bir hava soluyor" ifadeleri yer aldı. 
 
HASTALIKLARI TETİKLİYOR
 
Türkiye genelinde tüm yaşlar için ölüme ve sakatlığa yol açan ilk 10 risk arasında hava kirliliğinin beşinci sırada olduğu aktarılan raporda, "Hava kirliliği, ruhsal hastalık riskinde artışa, mevcut ruhsal hastalıklarda kötüleşmeye, psikiyatrik nedenlerle hastane başvurularında ve yatışlarında yükselişe neden oluyor. İntihar düşüncesi ve eylemiyle de ilişkisi söz konusu. Ayrıca beyin gelişimine olumsuz etkileri olduğuna ve sinir hücrelerinin hasarına yol açtığına dair de bilimsel kanıtlar var. Bu etkiler yoluyla sebep olduğu psikososyal zorluklarla önemli bir halk sağlığı sorunu" diye kaydedildi. 
 
ÖNERİLER 
 
Raporda Türkiye’de hava kirliliğinin azaltılması için ise şu öneriler yapıldı: 
 
"* Türkiye’nin hava kalitesi mevzuatındaki standartlar, DSÖ’nün kılavuz değerlerinin çok üstünde. Halk sağlığı için kirletici limit değerleri bu kılavuz değerlere indirilmeli. PM 2.5 için de ulusal limit değer, DSÖ kılavuz değerine göre bir an önce belirlenmeli ve yürürlüğe konmalı.
 
* Hava kalitesi izleme ağı tüm nüfusu ve ana kirletici kaynakları kapsayacak şekilde genişletilmeli, veri alımı kalitesi artırılmalı, sürekliliği sağlanmalı. 
 
* Çevre mevzuatı ve sektörel yasal düzenlemeler ile sektörel politika belgeleri sağlık etki değerlendirmesine tabi tutulmalı. Tüm yatırımlar proje ve izin süreçlerinde çevresel etki değerlendirmesi ile eşgüdüm içerisinde sağlık etki değerlendirmesine tabi tutulmalı. 
 
* Başta kömür olmak üzere, fosil yakıtlara verilen teşvikler kaldırılmalı. 
 
* Hava kirliliğinin önlenmesi ve halk sağlığının iyileştirmesi, iklim değişikliği politikalarının önemli yan faydaları olarak tanımlanmalı, bu üç alan ortak bir perspektifle eşgüdümlü olarak ele alınmalı." 
 
GÜMÜŞEL: VERİ ALINAMIYOR 
 
Rapora ilişkin konuşan THHP Koordinatörü Deniz Gümüşel, Türkiye’de 360 istasyonlu bir izleme ağı bulunmasına rağmen bu istasyonlarda düzenli ölçüm yapılmadığını söyledi. Sadece 34 ilin kirlilik durumunu bildiklerini söyleyen Gümüşel, "Kanserojen ve hava kirliliğine bağlı ölümlerin ana nedeni olan ince partikül madde PM 2.5, sadece 62 istasyonda yeterince ölçülebildi. Bu kısıtlı veriye göre, Türkiye’de Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) sınır değer olarak belirlediği PM 2.5 yoğunluğunun tam dört katı kirli hava soluyoruz. Depremden etkilenen kentlerde de hava kirliliği arttı. Maraş’ta dört istasyondan sadece birinden veri alınabiliyor. Elimizdeki verilere göre, ildeki partikül madde yoğunluğu ortalama 100 mikrogram/metreküp, yani ulusal yasal sınırın 2.5 katı, DSÖ kılavuz değerinin ise 7.5 katı. Bölgedeki hekimler şimdiden solunum yolu hastalıklarında artış olduğunu belirtiyor. Adıyaman ve Hatay merkezde de hava kalitesi istasyonlarından düzenli veri alınamıyor" dedi. 
 
ÖLÜMLER YAŞANIYOR 
 
Halk sağlığı uzmanı Prof. Dr. Çiğdem Çağlayan ise şunları söyledi: "DSO¨, hava kirliliğinin dünya genelinde her dakika 13 insanın ölümüne yol açtığını vurguluyor. Ülkemizde hava kirliliğine bağlı ölümlere sebep olan en önemli beş sorun ise kalp-damar hastalıkları, kronik solunum hastalıkları, kanser türleri, diyabet ve kronik böbrek yetmezliği, solunum yolu enfeksiyonları ve tüberküloz yer alıyor. Hava kirliliği aynı zamanda anne ve yenidoğan ölümlerine de neden olabiliyor."
 

Diğer başlıklar

02/06/2023
23:32 Hiranur Vakfı’ndaki tecavüzü savunan okul müdürünü protesto ettiler
23:25 Bradost’ta mayın patlaması
21:59 İzmir’de 6 genç tutuklandı
21:10 Hindistan’da tren kazası: 50 ölü
21:04 Federe Kurdistan’da bir kadın ve 3 çocuk katledildi
21:01 EŞİK’ten vekillere kadın haklarını savunma çağrısı
20:39 Hezex'te ağır yaralanan çocuk yoğun bakımdan çıktı
18:54 ‘İran’da yıl sonuna kadar yaklaşık bin kişi idam edilebilir’
18:48 DSÖ: Sudan’da salgın riski artıyor
18:38 30 yıllık tutuklu Şahin’e kitlesel karşılama
17:39 AB’nin İstanbul Sözleşmesi’ne katılımı onaylandı
17:08 Munzur Dağları’nda bilirkişi keşfi
17:04 İzmir Barosu'ndan polis saldırısına karşı suç duyurusu
16:57 Mayıs ayında erkekler 40 kadını katletti
16:36 Sınır dışı edilecek 103 kişi için acil çağrı
16:24 İHD’den Barış Nöbeti: Sandıktan çıkan iradeye kulak verilsin
15:52 Dersim Katliamı’nın tanığı Çiçe ve Duman yaşamını yitirdi
15:49 8 korucunun silahına el konuldu
15:40 O’Hearn: Dünyanın en karanlık sistemi İmralı'da
15:09 Özerk Yönetim'den Şam'a Sudan tepkisi
14:06 Meclis’te yemin töreni başladı
13:38 Emine Şenyaşar: Bu zulüm son bulsun
13:34 Dersim Dernekleri'nden otobüs saldırısına tepki
13:20 Melik ve Ayyıldız mezarları başında anıldı
13:16 Rektör harem selamlık 'pikniği' savundu
12:58 Ailelerden İmralı başvurusu
12:22 Yeşil Sol Parti Meclis görev dağılımını yaptı
11:59 Bodrum’da şüpheli kadın ölümü
11:50 Amed esnafının deprem destek kredisi kesildi
11:29 Karayılan: Kürt sorununun muhatabı partiler değil devlettir
11:12 Rektörden akademisyenlere 'idari ve adli ceza' tehdidi
10:59 Mexmûr direnişi 14'üncü gününde
09:45 Mayıs ayında 8 kez yasaklı silah kullanıldı
09:11 Eğitim Sen’den YKS çağrısı: Bu yanlıştan dönün
09:07 Özdemir: ‘Devlet aklı’nın Kürt siyasetini zayıflatma hamleleri sonuç almaz
09:05 'Tahrik' savunması yapmayan sanığa 'tahrik' indirimi yapıldı
09:04 Mexmûr’da direniş diyaloğun önünü açtı
09:04 ‘Erdoğan rejiminin saldırılarına karşı Kürtlerle birleşmeli’
09:03 Hak örgütleri: İhlallere karşı mücadeleden vazgeçmeyeceğiz
09:02 Sırtında platin ve tek böbrekle yaşayan tutuklu felç geçirdi
09:01 Keskin: Seçimde en örgütlü davranan Kürtler oldu
09:01 Qerejdax'ın kara taşına şekil veriyor
09:00 02 HAZİRAN 2023 GÜNDEMİ
01/06/2023
23:19 AP’de cezaevleri ve tecrit konferansı düzenlenecek
22:10 ABD'den Sudan'a yeni yaptırımlar
22:00 LeMan kapağına seçim sonuçlarını taşıdı
20:52 Mexmûr’daki direniş Luzern’de sahiplenildi
20:33 DEDAŞ 500 hanelik köyü karanlıkta bıraktı
19:48 Kadir Şeker tutuklandı
19:10 CHP MYK üyeleri istifa etti
18:45 Muğla ve Mersin'de Gezi anması
18:35 Ethem Sarısülük Güvenpark’ta anıldı
18:30 Bolu'da iş cinayeti
18:13 IFJ’den İran’da tutuklu 12 gazeteci için çağrı
17:58 İBB çalışanlarına saldıranlardan biri tutuklandı
17:40 Amed’te bir çay ocağına silahlı saldırı
17:15 30 yıllık tutuklu Mehmet Şahin tahliye oldu
16:37 Yeşil Sol Parti milletvekilleri toplandı
16:27 ‘Millet İttifakı 28 Mayıs itibariyle bitmiştir’
16:11 Erdoğan'ın mal varlığı açıklandı
15:42 Şengal’de bir eve hava saldırısı
15:37 Çimento fabrikasına karşı çıkanlara soruşturma
15:18 DEDEF'ten 'örgütlenme' çağrısı
15:09 Erdoğan kutlamalarında vurulan çocuk yaşamını yitirdi
15:03 Şirnex’te 14 bölgeye yasak
14:46 Şenyaşar ailesinden karikatürlü mesaj
14:26 Meclis yarın yemin töreniyle açılacak
14:06 Eren Keskin beraat etti
13:53 İran’da bir ayda 142 idam
13:49 Tutuklular havalandırmaya çıkarılmıyor
13:47 CHP MYK toplantısı başladı
12:55 Dolar durdurulamıyor!
12:50 Merkez Bankası’ndan KKM kararı
12:48 Bafil Talabani: Birlikten başka seçeneğimiz yok
12:06 Rosa Kadın Derneği yöneticisi beraat etti
11:50 İkinci tur kesin sonuçları açıklandı
11:33 HDP Sözcüsü Günay: Eleştiri-özeleştiriyle büyük kongreye yürüyeceğiz
11:31 Berkin Elvan karikatürü paylaşımına beraat
11:28 İran’da bir ayda 107 tutuklama
11:20 Aydoğan hakkındaki yakalama kararına dair talebe ret
10:56 Abdullah Öcalan ile görüşmek için başvuru
10:53 Harem selamlık 'piknik' iptal edildi
10:43 29 yıl geçti: Muhsin Melik canını halkına adadı
10:39 AYM bekçilerin bazı yetkilerini iptal etti
10:14 Gebze’de işçileri taşıyan minibüs kaza yaptı: 13 yaralı
10:12 Munzur'da yönetmeliğe aykırı maden ocağı
10:11 Hazine 215 milyar lira borçlanacak
10:01 Efrin'de 53 kişi kaçırıldı, yüzlerce ağaç kesildi
09:44 Semsûr’da kanser hastaları tedavi için Dîlok’a gidiyor
09:23 İzmir'de 6 genç gözaltına alındı
09:14 Siyaset bilimci Aytaç: Erdoğan’ın zaferi mutlak değil
09:11 Wan sokakları: AKP yükseldikçe, ekonomi düşüyor
09:07 Ev baskınında maruz kaldığı polis şiddetini anlattı
09:07 Acar: Tek bir kişi de kalsak gerçekler karanlıkta kalmayacak
09:05 İşçiler: 3 ay biriktirdiğimizle 9 ay geçinmeye çalışıyoruz
09:04 CPT’ye İmralı başvurusu: Acil sonuç alıcı tutum bekliyoruz
09:03 Baro Başkanı Yılmaz: Cüppemizde ilik de düğme de yok, korkmuyoruz
09:02 Orman kıyımının yaşandığı Şirnex’te vali fide dağıtıyor!
09:00 1 HAZİRAN 2023 GÜNDEMİ
31/05/2023
21:57 Guterres, Sudan’ı görüşmek için BMGK’yi toplantıya çağırdı
21:41 Balcı’nın belini kıran polise ‘ödül’ gibi ceza
21:21 Taksim Dayanışması’ndan Gezi Direnişi eylemi
20:34 Bursa’da iş cinayeti
20:09 Çiğli'de çocuk parkının kaldırılmasına tepki
19:52 HDP ve Yeşil Sol’da yeni süreç başladı: Her aşaması halkla yürütülecek
19:37 Gezi Direnişi 10'uncu yılında: Gezi ruhu bitmedi
18:10 Mayıs ayında yaşamını yitirenler için anma
17:42 ÖSYM’den ikametgah dışı sınav yeri kararı
17:16 Cenevre’deki eylemde Mexmûr kuşatmasına tepki
17:12 Cumhurbaşkanlığı Kabinesi toplandı
17:07 Erdoğan sloganına kızan fırıncı tutuklandı
16:58 Gözaltına alınan Yıldırım tutuklandı
16:13 Müzisyen Şener’in faillerine müebbet hapis istemi
15:48 GÖÇİZDER’in faaliyetlerinin durdurulması talebine ret
15:42 Sincar cinayeti tetikçisinin tutuklanmasına ret
15:12 Ankara'da sağanak yağış uyarısı
14:59 Selahattin Demirtaş: Aktif politikayı bu aşamada bırakıyorum
14:54 Yol kenarında 2 cenaze bulundu
14:33 Suruç anması davasında tanık polislerden 'hatırlamıyorum' yanıtları
13:51 Doğruak mezarı başında anıldı
13:42 Şenyaşar ailesinin direnişi 800’üncü gününde
13:35 Keçi Burcu’nda dökülen taşlar 4 aydır kaldırılmıyor
13:30 Şikayetini Kürtçe anlatan tutuklu gazetecinin muayenesine engel
12:59 Gazetecileri ölümle tehdit eden polise soruşturma izni verilmedi
12:45 Abbasi Kerkük’te
12:43 İletişim Başkanlığı'ndan 'yeni kabine' açıklaması
12:09 5. Ma Music Günleri başlıyor
11:43 BM: Suriye'nin yüzde 70'i insani yardıma muhtaç
11:11 TÜİK’e göre ekonomi büyüyor
10:28 Mexmûr 12 gündür direniyor
10:05 TL eriyor
09:43 Abdullah Öcalan’a avukat ve aile görüş yasağı
09:01 Finans Uzmanı Cibre’den ‘ödemeler dengesi krizi’ uyarısı
09:00 Sobati: İran’da yeni bir direniş geleneği açığa çıktı
09:00 Mahkemeden kayyımın ticari projesine ret
09:00 31 MAYIS 2023 GÜNDEMİ
00:16 Emrah Arpak’ın cenazesi ailesine teslim edildi
30/05/2023
23:46 Dükkanı mühürlenen fırıncı gözaltına alındı
22:32 AKP’lilerin ‘kutlamasında’ yaralanan çocuk yaşamını yitirdi
21:53 Basel'de gözaltında kaybedilenlerin akıbeti soruldu
21:43 Gözaltında kaybedilenler anıldı
18:38 Milletvekili kesin seçim sonuçları Resmi Gazete’de
17:56 DSÖ: Sudan’da 850 kişi yaşamını yitirdi
17:54 Gaziosmanpaşa’da CHP bürosuna silahlı saldırı
17:51 Ali Çiçek mezarı başında anıldı
17:19 Türk-İş: Yoksulluk sınırı 33 bine yükseldi
17:19 Newroz yargılamasında beraat kararı
17:09 Muğla’da kadın katliamı
17:03 HDP'li 2 isim tahliye edildi
17:02 Av. Tosun'u hedef gösteren Zafer Partili Taşkaya’ya indirimli ceza