NAVENDA NÛÇEYAN - Jinên ku amadekariyên xwe yên dawî ji bo mitîng û pîrozbahiyên 8’ê Adarê yên sibe bên lidarxistin dikin, banga kombûna li qadan kirin.
8’ê Adarê Roja Jinan a Cîhanê dê sibê lig elek navendan bi çalakiyên cûr bi cûr were pîrozkirin. Jin ji bo çalakî û aktîvîteyan îro jî li qadan bûn.
ŞIRNEX
Jinên ku namzeta Hevşaredariyê ya Şirnexê Bêrîvan Kûtlû di nav de ewilî serdana dayika Fatma Ûyar a di sala 2016’an de di dema qedexeya derketina derve ya li navçeya Silopiyayê hate îlankirin de jiyana xwe ji dest da, Hatîce Ûyarê kir. Kûtlû ya di serdanê de axivî, wiha got: “Bi boneya 8’ê Adarê li ser navê dayikên kedkar ên di nava siyasetê de cih digirin me ewilî serdana Hatîce Ûyarê kir. Em li ser navê Sara, Pakîze, Leyla, Sêvê, Fîdan, Fatma û hemû jinên me yên qehreman qûrnefîla xwe didin dayika Hatîce.”
Jinan pişt re li taxên Bahçelîevler, Ataturk û Gaziyê serdana jinên dikandar kirin û qûrnefîl belav kirin. Jinan ji bo mitînga 8’ê Adarê ku dê sbiê li Cizîrê bê lidarxistin, banga tevlibûnê kirin.
Li navçeya Cizîrê jî bi tevlibûna namzeta Hevşaredariyê ya DEM Partiyê ya Cizîrê Guler Tûnç Yerbasan, aktivîstên TJA’yê û Meclisa Dayikên Aşitiyê li taxên Sûr, Nûr, Cudî û Banê Xanê ji jinan re belavok hatin belavkirin û jin vexwendin mitînga ku dê sibê saet di 13.00’an de li ber avahiya DEM Partiyê ya Cizîrê bê lidarxistin. Di dema belavkirina belavokan de jinan her tim dirûşma “Jin jiyan azadî” berz kirin.
Di mitîngê de Berdevka DEM Partiyê Ayşegûl Dogan û parlamantera bajêr Newroz Uysal Aslan biaxivin û hûnermend Rojda Atlag û Koma Aryen derkevin ser dikê.
WAN
Komeleya Rojnamevanên Jin ên Mezopotamyayê (MKG) û Komeleya Rojnamevanan a Dîcle Firatê (DFG) li Wanê ji jinên girtî re qert şandin. Jinên rojnamevan li Nûnertiya DFG’ê hatin bahev û namzeta Hevşaredariyê ya Bajarê Mezin a Wanê ya DEM Partiyê Neslîhan Şedal jî tev li wan bû. Endama MKG’ê Zelal Tûnç, anî ziman ku weke hemû jinan rojnamevanên jin jî bi tundiyê re rûbirû ne. Tûnç bal kişand ku 9 rojnamevanên jin girtî ne û 8’ê Adarê li jinên girtî pîroz kir.
Neslîhan Şedal jî wiha got: “Jin li dijî paşvebirina heqîqeta civakîya jinan û hiştina tarîtiyê têdikoşin. Eynî weke Denîz Firatan, Nagîhan Akarselan ji aliyekî ve şopa heqîqetê dişopînin, aliyê din jî dibin hedef. Ez dixwazim bêjim ku ji cihê ku hevrêyên me hişti ne, em ê heqîqetê jinûve bigihînin gelan.
Hevseroka DEM Partiyê ya Wanê Gulşen Kûrt jî 8’ê Adarê li hemû jinên girtî pîroz kir.
AMED
Di pêşengtiya TJA’yê de ji bo mitînga 8’ê Adarê ya dê sibê li Amedê bê lidarxistin li bajêr belavok hatin belavkirin û jin vexwendin mitîngê.
Rêxistina DEM Partiyê ya Peyasê û TJA’yê di çarçoveya 8’ê Adarê Roja Jinan de serdana tekstîlan kir û belavok belavkirin. Hevseroka DEM Partiyê ya Peyasê Leyla Baran, namzeta hevşaredariyê ya Peyasê Bêrîvan Sîncar, Hevseroka Partiya Herêmên Demokratîk (DBP) a Gelan Nesîbe Harran û namzetên meclisa şaredariyê tev li serdanê bûn.
Jinên beşdarî aktîvîteyê bûn pêşmalkên ku li ser “Jin jiyan azadî” dinivîsî li xwe kirin û kolan kolan geriyan. Jinan jinên dikandar û li kolanan vexwendin mitînga 8’ê Adarê ku dê sibê li Amedê bê lidarxistin. Ji jinan re belavok û alên ku li ser “Jin jiyan azadî” dinivîsî hatin dayîn.
DEM Partiyê li navçeya Sûr a Amedê jî têkildarî 8’ê Adarê Roja Jinan a Cîhanê banga mitîngê kir û belavok belavkirin. Namzeta Hevşaredariyê ya Bajarê Mezin a Amedê Serra Bûcak, namzeta hevşaredariyê ya Sûrê Gulan Onkol, TJA, rêxistina DEM Partiyê ya navçeyê û namzetên meclisa şaredariyê.
ÎDIR
Tevgera Jinên Azad (TJA) û Partiya Wekhevî û Demokrasiyê ya Gelan (DEM Partî) bi boneya 8’ê Adarê Roja Jinan a Cîhanê li navçeya Başan a Îdirê şahiya jinan lidarxist. Li şahiya ku li buroya hilbijartinê pêk hat, ji bilî rêveberên navçey û bajêr gelek jin tev li bûn. Beriya axaftinan tevî barîna baranê govend hate gerandin.
Pişt re Hevseroka DBP’ê ya Bajêr Oya Malgaz bal kişand ser dîroka 8’ê Adarê û destnîşan kir ku ji wê rojê ve têkoşîna jinan berdewam dike. Malgaz, destnîşan kir ku di civaka ku jin bi rê ve dibin de wekhevî heye û got: “Piştî ku mêran rêveberî girt destê xwe şer û xizaniyê dest pê kir. Ji ber vê yekê paradigmaya me ji jinan re pêşengtiyê dike. Em beriya niha çawa bi ser ketine di vê hilbijartinê de jî em ê bi hêza jinan serbikevin.”
Namzeta hevşaredariyê ya Başarê Alya Akkûş a pişt re axivî jî wiha got: “Em ê Başanê bikin bajarê jinan.”
Piştî axaftinan ji jinan re qûrnefîl hatin belavkirin û bername bi dawî bû.
ÇEWLÎG
Rêxistina DEM Partiyê ya Kanîreşê bi boneya 8’ê Adarê li avahiya xwe bernameyek li dar xist. Namzeta Hevşaredariyê ya Kanîreşê Zuhre Eroglû û gelek jin tev li bernameyê bûn. Di bernameyê de her tim dirûşma “Jin jiyan azadî” hate berzkirin. Eroglû ya li vir axivî, diyar kir ku dê di 1’ê nîsanê de bi jinan re serbikevin û feraseta serwer a zilaman bi hev re hilweşînin. Eroglû, anî ziman ku weke tevgera jinên kurd, pergaleke ku ji jinên cîhanê re bibe mînak ava kirine û wiha got: “Dewleta tirk bi hemû hêza xwe êrişî Rojava dike, ji ber ku li wir destkeftiyeke jinan a gelekî mezin heye û ev yek wan aciz dike. Têkoşîna azadiyê ya jinan di kesayeta Rojava de ji bo hemû jinên cîhanê bû rol model. Em jî nûnerên vê kevneşopiyê ne.”
Aktîvîte bi gerandina govendê ya piştî axaftinan bi dawî bû.
ÎZMÎR
Nobeta Edaletê ya bi pêşengtiya Komeleya Alîkariya bi Malbatên Girtî û Hikûmxwaran re (EGE TUHAY-DER) û Tevgera Jinên Azad (TJA) hatiye destpêkirin di roja 36’an de berdewam kir. Gelek welatî serdana Nobeta Edaletê ya ku di avahiyên rêxistinên DEM Partiyê yên Bayrakli û Karabaglarê de tê domandin, kirin. Di nobetê de gelek caran dirûşmên “Jin jiyan azadî” û “Bijî berxwedana zindanan” hatin berzkirin.
Dayika Aştiyê Peyruze Kurt di çalakiya nobeta di avahiyê DEM Partiyê ya li Bayrakliyê de axivî û bi bîr xist ku çalakiya greva birçîbûnê ya li girtîgehan tê domandin sed rojan li pey xwe hiştin. Kurt diyar kir ku dê dayik li her derê piştgiriya girtiyan bikin û wiha got: “Bila ji dengê wan re deng were dayîn, bila ji vê pirsgirêkê re çareseriyek were dîtin. Çalakiya greva birçîbûnê zehmet e. Mirov di meha Remezanê de jî ji bo ku tiştekê bixwe, li benda banga mele disekine. Em dixwazin ev zilme xilas bibe, girtî çalakiya xwe dawî bikin û ev tecrîd were rakirin. Heya tecrîd ranebe dê ev zilm jî xilas nebe. Heya ku tecrîd ranebe dê kesek li cihê xwe nesekine. Em wek dayik, aştiyê dixwazin. Ji ber aştî nayê dilê me dişewite, em naxwazin dilê tu dayikan bişewite.”
Kurt xwest bi boneya 8’ê Adarê tevahiya jinan li kolanan bin. Kurt anî ziman ku jin ne di bin zordariyê, li pey dîwaran, bila li kolanan 8’ê Adarê pîroz bikin.
Nobeta Edaletê ya li avahiyê rêxistina DEM Partiyê ya li navçeya Karabaglar dom dike jî ji hêla gelek welatiyan ve hate ziyaretkirin. Di nobetê de gelek caran diruşma “Jin, jiyan, azadî” hate berzkirin.
Nobet bi serdanan re dom kir.
RIHA
Komeleya Piştevaniyê ya Jinan a Rihayê li Eywana Konferansan a Tahir Elçî ya Riyaê şahiya muzîkê li dar xist. Pankartên “Jin, jiyan, azadî”, “Piştevaniya jinê dide jiyîn” û Em hebûn, hene û dê her hebin” hatin daliqandin. Gelek jin tev li şahiyê bûn. Rêvebera komeleyê Şevreş Yazar di bernameyê de axivî û wiha bal kişand ser 8’ê Adarê: “Bingeha hemû pirsgirêkan, newekhevî ye. Heta ku di her qadên jiyanê de wekhevî nebe, dê pirsgirêk çareser nebin. Heta jin azad nebin, civak jî azad nabe.”
Piştre jî koma muzîkê ya komeleyê “Müziğin Ruhunda Buluşan Kadınlar” derket ser dikê. Endamên komê cil û bergên kurdî li xwe kiribûn û li ber defê stranên kurdî û tirkî gotin. Jinan govend gerandin û şahî bi govend û dirûşma “jin, jiyan, azadî” bi dawî bû.
COLEMÊRG
Meclisa Jinan a DEM Partiyê ya Colemêrgê û TJA’yê jî li navenda bajar şahî li dar xist. Şahî bi dirûşma “Em bi jin, jiyan, azadiyê ber bi 8’ê Adarê ve dimeşin” hat lidarxistin û jinan cil û bergên kurdî li xwe kirin. Tevî rewşa nebaş a hewayî jî jin bi dirûşma “Jin, jiyan, azadî” daketin qada şahiyê û govend gerandin. Şahî, bi rêzgirtinê dest pê kir û piştre jî Hevseroka DEM Partiyê ya Colemêrgê Humeyra Armût axivî. Armût, anî ziman ku ji sala 2015’an ve li Colemêrgê li dijî jinan polîtîkayeke qirêjî di meriyetê de ye û ev tişt anî ziman: “Xwestin jinan di nava malê de hefs bikin û hemû qadan ji zilaman re bihêlin. Lê jinan bi 8’ê Adarê re her der bi rengên xwe xemilandin. Dê têkoşîna me heta dawiyê bidome. Bijî têkoşîna jinan, bijî yekitiya jinan.”
Namzeta hevşaredariyê ya Colemêrgê Viyan Tekçe jî got ku jin bingeha civakê ne û dê hemû saziyên jinan ên qeyûm girtine dîsa vekin. Parlamentera DEM Partiyê ya Şirnexê Newroz Uysal jî diyar kir ku ji bo avakirina civakeke azad, di nava lêgerîna heqîqetê de ne.
Piştî axaftinan, dengbêj Hediya Kalkan derket ser dikê û stran got. Bi stranên Kalkanê re coşa li qadê zêde bû, govend hate gerandin û şahî bi dirûşmên “Jin, jiyan azadî” û “Bijî berxwedana Rojava” bi dawî bû.
DÊRSIM
Xwendekarên Zanîngeha Mûnzûrê beriya 8’ê Adarê li kampusê daxuyanî dan çapemeniyê. Di daxuyaniya ku gelek kes tev li bûn de dirûşmeya “Gulistan Dokû li ku ye?” hatin berzkirin û Rojvelat Kizman a li Êlihê jiyana xwe ji dest da nehate jibîrkirin.
Seher Alkin a di daxuyaniyê de axivî, wiha got: “Em 8 'ê Adarê bi ruhê berxwedanê yê ku li dijî êrîşên li ser nasnameya jinê û qadên jiyanê bi hemû rêbazên pergalên zilam serwer bi hêrseke mezin pêşwazî dikin. Têkoşîna me ya wekhevî û azadiyê, li dijî zîhniyetên ku jinê bêqîmet dikin û bi hev re diguherînin, dewam dike.” Alkin a aqûbeta Gulistan Dokûyê pirsî, wiha domand: “Heta ku faîl bên cezakirin, em pirsa ‘Gulistan Dokû li ku ye’ bipirsin.”
ROJVELAT KIZMAZ HAT BIBÎRANÎN
Alkin, a bal kişand ser mirina Rojvelan Kizmaz a jiyana xwe ji dest da û yek ji hevala herî nêz a Dokûyê bû û got: “Me careke din dît ku di mirina Rojvelat de jî çiqas necidî tevgeriyan. Weke jinên ciwan em ê bibin dengê ku Rojvelat û Gulistan nikaribûn derxîne û em ê heta dawî bibin dengê jinên hatine qetilkirin, windakirin û îstîsmarkirin.”
ÊLIH
TJA’yê ji bo mitînga ku dê di 8’ê Adarê Roja Jinan a Cîhanê de li dar bixin banga tevlibûnê kir. Parlamentera DEM Partiyê Zeynep Odûncû, namzeta Hevşaredariyê ya Êlihê Gulistan Sonuk û aktîvîstên TJA’yê li ser Cadeya Gulistanê hatin bahev û meş lidarxistin. Jinên ku cilên kurdî li xwe kirin, dirûşmeyên “Bijî berxwedana zindanan” û “Jin jiyan azadî” berz kirin. Jinên ku di rê de belavok belav kirin di rê de bi lêdana defê, gotina stranan, çepik û tilîliyan derbasî ber buroya hilbijartinê ya navendî ya DEM Partiyê bûn. Jinan li vir govend gerandin.
AGIRÎ
Li avahiya Rêxistina Giyadîn a Agiriyê jî aktîvîteyek hate lidarxistin. Parlamentera DEM Partiyê ya Agiriyê Necla Demîr, aktîvîstên TJA’yê, rêveberên jin ên Rêxistina DEM Partiyê ya Agiriyê, Dayikên Aştiyê û namzeta Hevşaredariyê ya Giyadînê ya DEM Partiyê Hayat Zorbay û gelek jin tev li bûn.
‘EM Ê TÊKOŞÎNA JINAN MEZIN BIKIN’
Jinên ku bi cilên herêmî tev li çalakiyê bûn pankarta “Dem dema xwebûnê ye” vekirin. Namzeta Hevşaredariyê ya Giyadînê ya DEM Partiyê Hayat Zorbay a li vir axivî, diyar kir ku ji bo bibe dengê jinan, têkoşîna wan pêş bixe bûye namzet û anî ziman ku dê têkoşînan jinan mezin bikin.
Aktîvîte bi govend û çepikan bi dawî bû.
MÛGLA
Meclisa Jinan a DEM Partiyê di çarçoveya aktîvîteyên 8’ê Adarê de li Taxa Çaltilik a Mîlasê şahiya jinan lidarxist. Gelek jin tev li bernameyê bûn. Jinên ku azadiya Gultan Kişanakê xwestin dirûşmeya “Jin jiyan azadî, ji jinên girtî re azadî” berz kirin.
Namzeta Hevşaredariyê ya Bajarên Mezin a Mûglayê ya DEM Partiyê Candan Susoy a di şahiyê de axivî, got ku “Heta ku ji bo hemû gelan aştî were dê têkoşîna wan bidome.”
Hevseroka DEM Partiyê ya Mûglayê Neslîşah Çetînkayay jî dîroka 8’ê Adarê û têkoşîna jinan vegot.