Rojnameger Karadaş: Dibe ku şer li Rojhilata Navîn ji kontrolê derkeve

  • rojane
  • 09:00 22 Nîsan 2024
  • |
ÎZMÎR - Rojnameger Yusuf Karadaş anî ziman ku DYA û Îran dixwazin bi ji ber rewşên xwe yên navxweyî, şerê li Rojhilat Navîn bidomînin û da zanîn ku sekna Îsraîlê ya êrişkar û çekdarbûyîna li tevahiya cîhanê, dikare şer ji kontrole derxe. 
 
Êrişa Hamasê ya di 7’ê cotmeha 2023’yan, tundiya şerê di navbera Îsraîl û Filîstînê de zêde kir û her diçe herêm bêhtir ber bi gengeşiyeke kurtir ve diçe. Êrişên Îsraîlê li dijî Lubnan, Yemen û Sûriyê û herêmê berdewam dikin. Îran herî dawî di 13’ê nîsanê de zêdetirî 300 dironên bi muhîmmatên teqemenî bar kirî û fuzeyan li dijî Îsraîlê êrişa bi navê “wehda rast” li dar xist. Bi ser vê yeke Îsraîl di 19’ê nîsanê de êrişî navenda Haşdî Şabî ya Bexdayê kir. Ji Lubnan û Yemenê êrişên li dijî Îsraîlê û dagirkirina Îsraîlê ya li Xezayê jî dom dikin. 
 
Herwiha di pêvajoya ku êriş pêk tên de endamtiya tam a Filistînê di Neteweyên Yekbûyî (NT) de nehat qebûlkirin. Pêşniyara naskirina dewleta Filîstînê ya di Konseya Ewropayê de ji hêla DYA’yê hate vetokirin. Îngilîstan û Swîsre bêmeyl man 12 endamên konseye yên din jî hemberî endamtiyê deng dan. 
 
Rojnameger Yusuf Karadaş derbarê gengeşiya li Rojhilata Navîn, nêzîkatiya dewletên din a li hember Filîstînê û pevçûnan de ji ajansa me re axivî.
 
Karadaş anî ziman ku Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê (DYA) û dewletên bêmeyl mane polîtîkayekî dualî dan meşandin û destnîşan kir ku gotina rayedarên DYA’yî ya ‘Divê Îsraîl û Filîstîn pirsgirêkê di navbera xwe de çareser bikin’ jî rasteqîn nîn e. Karataş da zanîn ku ji her du welatan, yek axa welatê din dagir kiriye û wiha got: “Qala pêkanîna hiqûqê dikin lê belê biryarên NY yên salên 1967 û 1973’yan yên ku derketine Îsraîlê ya ji axa Filîstînê û çareseriya bi 2 dewletî heye. Yên ku dibêjin em hiqûqa navneteweyî û demokrasiye diparêzin dualî tevdigerin. Me vê dualîbûnê di referanduma herêma Federe ya Kurdistanê de dîtibû. Lê NY mafê diyarkirina çarenûsa xwe ya her netewekî xistiye bin temînatê, piştgirî neda referanduma Kurdistana Iraqê ya di vê çarçoveyê de hatiye kirin. Lewma derdê mêtingeran ne hiqûq e ne jî aştiyê anîn e. Ew tenê berjewendiyên xwe difikirin.” 
 
TIRSA BELAVBÛNA ŞER A DYA’YÊ
 
Karadaş destnîşan kir ku dewletên rojavayî berjewendiyên Îsraîlê diparêzin û axaftina xwe wiha domand: “Yên ku li dijî bombebarana Îsraîlê ya li Sûriyeyê bêdeng mane, piştî bersiva Îranê ji bo piştevaniyê ketin dorê. Ev bi xwe mijara nêzîkatiya hiqûqê dide der. Tirsa DYA’yê berbelavbûna şer e. Ji ber DYA ji sala 2008’an ve hewl dide hêzên xwe yên leşkeri ji Iraq û Sûriyeyê vekişîne. A rastî dixwaze xurtbûna Çînê rawestîne. Di navbera dewletên Ereb û Îsraîlê de peymanên normalbûnê yên Abrahamê hatin îmzekirin. Ev plan li gorî dilê DYA’yê bû. DYA naxwaze têkiliyên ku saz kirine ji ber şer xera bibin. Herwiha DYA naxwaze Îran li Iraq, Sûriye û Yemênê bandora xwe zêde bike. Dîsa Rûsya jî hêza xwe zêde kir. Ev mudaxile û pevçûn ji hêla DYA’yê de encamên baş dernexist holê.”
 
‘DIBE KU ŞER JI KONTROLÊ DERKEVE’
 
Karadaş da zanîn ku Îran naxwaze bandora xwe ya li herêmê saz kiriye winda bike û diyar kir ku Îran di polîtîkayên xwe yên navxweyî de zehmetiyan dikêşe. Karadaş ser protestoyên piştî qetilkirina Jîna Emînî yên li Îranê derketine jî sekinî û wiha got: “Li dijî rejîma meleyan a derveyî demokratik û bizext bertekekî mezin heye. Ji ber wê dema Îran bersivê dide êrişên li dijî xwe, naxwaze li herêmê şer derkeve. Ji ber wê li aliyekê dixwaze bêdeng nemine li aliyê din dixwaze hêza xwe nîşan bide. Êrişa li dijî Îsfahanê hatiye kirin Îsraîlê hêj jî negirtiye ser xwe lê belê DYA dibêje Îsraîlê pêk aniye. Ev jî nîşan dide ku DYA naxwaze têkeve nav vê gengeşiyê. Helbet îhtîmala ku şerê kontrolkirî ji kontrole derkeve jî heye. Îsraîl nasekine û êrişên xwe yên li Iraq û Sûriyeyê didomîne. Herwiha li cîhanê her ku diçe çekdarbûyîn zêde dibe. Mirov nikare bêje bê ka dê ev rewş li herêmê şerekî berfireh derxe yan na. Lê belê dikare di herêmê de encamên taluketir derxe holê.”   
 
‘TIRKIYE LI CEM ÎSRAÎL Û DYA’YÊ YE’
 
Karadaş têkildarî mijara Filîstînê de bal kişand ser sekna Tirkiyeyê û got ku tevî qetlîamên ku bi aşkerayî tên kirin, têkiliyên bazirganiyê yên bi Îsraîlê re nesekinîne. Karadaş bi bîr xist ku têkçûna desthila Erdogan a piştî hilbijartinê, AKP neçar ma ku li dijî kirinên Îsraîlê danekirina têxe dewrê û wiha pê de çû: “Li vê derê jî gumanên nêzbûna DYA’yê derdikevin holê. Wezîrê AKP qirkirina Filîstînê qebûl dike lê belê dibêje bi Îsraîlê re peymana herêma serbest a bazirganiyê heye. Pêdiviyên serekê yên hêzên dagirger ji Tirkiyeyê diçin. Herwiha Erdogan girîngiyê dide gengeşiya di navbeta Îran û Îsraîlê. Tirkiye ev demekî dirêje bi Iraq û DYA’ê re hevdîtinan pêk tîne. Tirkiye dixwaze di herêmê de Îranê sînordar bike li aliyê din dixwaze hêzên leşkerî yên PKK’ê bi operasyonan ji holê rake û dewletên din jî piştgiriyê bidin van operasyonan. Ev lêgerîn jî sekinîna cem Îsraîlê ya Tirkiyeyê pir zelal nîşan dide.” 
 
‘ÇARENÛSA ME BI PIŞTEVANIYÊ VE GIRÊDAYÎ YE’
 
Karadaş diyar kir ku tevahiya têkoşîna desthilatdariyê ya li herêmê ne ji bo qenciya gelen e û got ku pevçûnên derketine, zextê li gelen dike, rê li ber mêtingeriyê vedike. Karadaş anî ziman ku ji bo pêvajoya pevçûnê xelas bibe, divê dagirkeriya hemû hêzên li herêmê bi dawî bibe û wiha pê de çû: “Divê her welat ji bo çarenûsa xwe diya bike, têbikoşe. Ev yek ne hêsan e. Lêbelê raperînên salên 2009 û 2010’an ên gelên Rojhilata Navîn vê hêzê derxist holê. Bi qasî ku gel karibin cudahiyên olî, mezhebî û şerên olî danin aliyekê, dê karibin Rojhilata Navîn a ku bi hev re bijîn ava bikin. Mînak dema ku em qala Filîstînê dikin em ne tenê behsa wê derê dikin. Çawa ku pirsgirêka kurd pirsgirêkekî herêmî be, pirsgirêka Filîstînê jî wisa ye û divê ev pirsgirêk bi hemû aliyên xwe ve were çareserkirin. Piştevaniya Filîstînê perçeyekî têkoşîna gelê kurd e. Çarenûsa me hemûyan bi piştevaniya me ve girêdayî ye.”
 
MA / Tolga Guney 
 
 
 

Sernavên din

20:34 Remzî Kartal: Rêber Apo bi telekonferansê beşdarî kongreyê bû
18:46 Meclisa Kirmanckî tê îlankirin
16:53 Leyla Zana: Erkên nû li ber me hemûyan hene
16:22 Tulay Hatîmogullari: Dema avakirina bingeheke demokratîk û zagonî hatiye
16:02 DEM Partiyê têkildarî ‘kongreyê’ daxuyanî da: Qonaxeke dîrokî ye
15:53 Pervîn Bûldan: Kongreyeke dîrokî ye, bi Ocalan re ‘ragihandineke teknîkî’ çêbûye
14:32 Li Amedê 7 xwendekar hatin binçavkirin
14:30 Gelek kes çûn serdana şîna Onder a li Semsûrê
13:10 Piştî dîlgirtina 31 salan hat warê xwe
13:05 Ji bo girtiyan bang kirin: Ji bo çareseriyê divê pêvajoya reformê bê destpêkirin
13:03 PKK’ê ragihand: Me kongreya xwe ya 12’emîn li dar xist
12:26 Şaredariyê li dijî biryara redkirina navê ‘Orhan Dogan’ serî li dadgehê da
11:35 Berdevka DEM Partiyê: Hindik ma ye PKK ragihîne ku kongreya xwe li dar xistiye
11:28 Êrişên Hindistan û Pakistanê yên li dijî hev zêde dibin
11:27 Dema ku giliyê gardiyan kir, bû gumanbar
11:18 Ji bo Sirri Sureyya Onder li Semsûrê şîn hate danîn
11:08 Malbatan ji bo hevdîtina li Îmraliyê serlêdan kirin
10:50 Der barê rojnamevan Kanbal de doz hat vekirin
10:25 Rêwîtiya koçeran dest pê kir
10:03 Welatiyên li bazara taxê: Çareserî banga Ocalan e
09:54 Hevdîtinên çareseriyê yên di meseleya Kurd de
09:53 Dîcle Anter: Sirri ji bo hevrûbûna bi rastiyan re têkoşiya
09:32 Çelîk ê piştî 31 salan hate berdan li warê xwe bi coş hate pêşwazîkirin
09:26 Li girtîgehên Antalyayê 90 girtiyên nexweş hene: Girtiyan berdin
09:05 Dîmenên nû yên li Gabarê birîna daran derket holê
09:04 Li Şirnexê gel nikare ji xizmetên tenduristiyê sûd bigire
09:02 ‘Sererastkirina qanûnî ya ji bo mafê hêviyê gaveke bivênevê ye'
09:01 Xizmên girtiyan: Em hem li benda aştiyê hem jî li benda gotinên Abdullah Ocalan in
09:00 ROJEVA 9’Ê GULANA 2025’AN
08/05/2025
16:46 Arinç: Divê dewlet kesên di pêvajoyê de cih digirin biparêze
16:37 Li Amedê xwendekarên hiqûqê Onder bi bîr anîn
16:29 Bi hinceta ‘tililî’ û ‘hembêzkirinê’ ceza dan 9 girtiyên jin
16:22 Di meha Nîsanê de 8 jê zarok 152 karkeran jiyana xwe ji dest dan
15:42 124 kesan xatir ji Onder xwestin: Te li dilê me tevan aştî nivîsand
15:17 Doza Oner ê bi wesayîta zirxî hatibû qetilkirin birin îstînafê
13:51 Di rêya nexweşxaneyê de êrişî girtiyan kirin
13:44 Cezayê hucreyê dan girtiyan
13:32 Erdogan: Pêvajoya li pêşiya me dê hêsan nebe
13:26 Li Amedê lansmana Fuara Hunerê ya ArtTîgrîsê hat dayin
12:39 Li cîhanê hevdîtinên aştiyê: Bi avêtina gavan çareserî pêk hat
12:37 Mafê tedawiyê yê Werîşe Mûradî tê astengkirin
12:31 Di doza rojnameger Guneş de dê ji emniyetê ‘agahî’ bên xwestin
12:25 Ji bo daxuyaniya têkildarî girtiyan banga tevlibûnê hat kirin
12:22 Parêzerên Abdullah Ocalan ji bo hevdîtinê serlêdan kirin
12:21 DEM Partiyê têkildarî îdiayên sûîqestê daxuyanî da
12:06 Danişîna doza girtiyê nexweş Karatay hate lidarxistin
11:58 Starta çalakiyên Serê Gulanê hate dayin
11:34 Di şerê Hindistan-Pakistanê de herî kêm 43 kes hatin kuştin
11:29 Li dijî girtîgehên bi ‘tîpa bîrê’ greva birçîbûnê tê destpêkirin
11:24 Ji bo rojnameger Zeynep Kuray biryara beraetê hate dayin
11:20 Welatiyên li dijî GES'ê li ber xwe didin: Em naxwazin ji gundê xwe bar bikin
10:50 Êrişên DAIŞ’ê yên li Dêrazorê didomin
10:44 Dayika girtiyê nexweş Ayik: Ji bo aştiyê ji ewil divê girtiyên nexweş bên berdan
10:20 Xelkê Amedê ji zema bo veguhestinê hatiye kirin aciz e
09:53 Tevî agirbestê jî Tirkiyeyê 23 hezar û 369 caran êriş kir
09:52 'Ge rem bibin yek wê şanoya Kurdî bibe asoya gel'
09:28 'Em mecbûr in xwesteka herî mezin a Onder aştiyê pêk bînin'
09:28 ‘Divê hemû sazî ji bo bidawîkirina tundiyê bi berprisiyarî rabin'
09:22 Mal bi mal digere û banga Abdullah Ocalan ji gel re vedibêje
09:10 Poşmantî qebûl nekir berdana wî 11 mehan hat taloqkirin
09:09 'Em ê alaya Onder a ji bo aştiyê di asta herî jor de bilind bikin'
09:00 ROJEVA 8’Ê GULANA 2025’AN
08:49 Dewleta tirk Amediye bombebaran kir
08:48 Hesaba X’ê ya Îmamoglû hate astengkirin
07/05/2025
16:49 Ji bo Onder mewlûd hatin dayin
16:24 Li Dêrsimê operasyona leşkerî hate destpêkirin
16:08 Onder li Meclisê hat bîranîn: Divê pêvajoya nîvco hiştî em temam bikin
15:30 ÎHD: Piştevaniya bi girtiyan re tiştekî însanî ye
14:46 Li Wanê starta 15’ê Gulanê Cejna Zimanê Kurdî hat dayin
14:33 Hevserokê SGDF’ê Muslum Koyun tehliye bû
14:18 Di doza Semra Guzelê de ji bo şahid biryara anîna bi darê zorê
13:58 Bahçelî li Meclisê çû serdana şîna Onder
13:42 Welatiyên li dijî GES'ê derketin kemçe dan sekinandin
13:18 Li Stenbolê bi pileya 3.4’ê erdhej çêbû
13:06 Li Almanyayê zanîngeha Kurd tê vekirin
12:38 Li Sûriyeyê di rojekê de 13 kes hatin qetilkirin
11:42 Rojnameger Dîren Yurtseverê beraet kir
10:57 Çeteleya tundiyê ya JINNEWS’ê: Di meha Nîsanê de 34 jin hatin qetilkirin
10:44 Cezayê muebbeta girankirî dan kujerê Hîlal Karê
10:28 Şerê di navbera Hindistan û Pakistanê de giran dibe: Bi dehan kes hatin kuştin
10:02 Li Kerboranê rêyên 3 gundan bi hinceta 'ewlehiyê' hatin girtin
09:59 Cotkarên tûfiringiyan ji ber zêdebûna lêçûnan bi gilî û gazinc in
09:43 Temel: Em ê ji bo xeyala Komara Demokratîk a Onder bixebitin
09:34 Dayikên Aştiyê: Têkoşîna Onder dê bi ser keve
09:26 Ayla Akat Ata: Têkoşîna Onder wesiyete
09:25 Gundê Cixsê GES'ê naxwaze!
09:13 Ji bo berdana girtiyên nexweş dakevin qadan
09:13 Zeyneb Murad: Banga Abdullah Ocalan bû zemîna konferansê
09:00 ROJEVA 7’Ê GULANA 2025’AN
06/05/2025
16:33 Dadgeha Bilind di biryara xwe ya ‘hesta cinawirî tune ye’ de israr dike
16:10 Aslan, Înan û Gezmîş li ser gorên xwe hatin bibîranîn
15:35 Gundiyên tev li civîna ÇED’ê bûn projeya GES’ê red kirin
15:18 ‘Yên aştiyê dixwazin bila operasyonan bidin sekinandin’
15:08 Serdanên ji bo şîna Onder didomin: Em ê têkoşîna Onder mezin bikin
14:15 Tengîoglû ê êrişî Ozel kiribû hate girtin
13:42 Di febrîqeya ardî de teqîn çêbû: 7 kes birîndar bûn
13:33 Li Dêrsimê 2 kes hatin binçavkirin
13:30 Ji bo Sarsilmaz ê OHD’î biryara beraetê hate dayin
13:29 Serokê AKP’î di şîna Onder de got: Dê hewldana Kekê Sirri bi ser keve
13:28 Tehliyeya Tekîn ê 30 sal in girtî ye 11 mehan hate taloqkirin