Jinên Iraqî û êzidî: Guhertina Qanûna Rewşa Şexsî êrişeke li dijî mafên jinan e

  • jin
  • 11:00 13 Tebax 2024
  • |
img

NAVENDA NÛÇEYAN - Jinên Iraqî û êzidî diyar kirin ku hewldanên ji bo guherandina “Qanûna Rewşa Şexsî” ya li Iraqê, êrişeke li dijî mafên jinan e û wiha gotin: “Divê hêj ev qanûne nehatiye guherandin bi temamî bê rakirin. Banga me ji sazî û dezgehên li Iraqê ji bo mafên jin û zarokan têdikoşin ew e ku li dijî vê dengê xwe bilind bikin.”  

Hêzên Şîe yên li Parlamentoya Iraqê guhertinek ji bo “Qanûna Kesî” pêşniyar kirine ku têde mafê xwedîtiyê ji dayikan tê standin ku ev jî zewaca zarokên 9 salî rewa dike. Hiqûqnas û çalakvan dibêjin, qanûn mafên jin û zarokan binpê dike û dibe sedema parçebûn û zêdebûna tundiyê di nava civakê de.

Hewldanên ji bo sererastkirina “Qanûna Rewşa Şexsî” ya Iraqê berdewamin û li hember wê jî helwesteke tund ji bo rawestandin û bidawîkirina vê sererastkirinê heye.

Jinên iraqî û êzidî der barê hewldanên ji bo guhertina qanûnê daxuyaniyeke hevpar dan.

Daxuyanî wiha ye: “Li Parlementoya Iraqê guhertina di Qanûna Şexsî ya Jimara 188 a sala 1959’an li Iraqê de tê nîqaşkirin ku têde guhertin bên kirin. Di zagonên Iraqê de cih ji mafê jinan re nîne. Zagonên heyî de jî azadiya jin û wekheviya di navbera zayendan de îfade nakin. Hemû zagon bi destê mêr, bi aqlê mêr tên nivîsandin û erêkirin. Guhertina di vê zagonê de jî herî zêde jiyana jinan dixe bin metirsiyê. Zagonên ji bo jin, zarok û mafê wan bi destê mêr tên amadekirin. Yê ku vê nîqaş dike û dide guhertin jî cardin mêr û aqlê dewletê ye.

 
ZEWACA ZARORKEK KEÇ A 9 SALÎ QIRKIRIN E
 
Em guhertina di vê zagonê de tê nîqaş kirin wekî metirsiya li ser jiyana her jinekê di hundirê Iraqê de dijî digrin dest û wisa dibînin. Di rewşa heyî de jin bi tu awayî ji bo jiyana xwe, ji bo parastina mafên xwe ne xwedî tu mafî ye. Newekheviya dewlet di navbera mêr û jin de bi rêya zagonên mîna vê dide avakirin, ev zêdetir maf dide mêr li ser jin bibe xwediyê gotinê. Li Iraqê jî jiyana jinan li her qada jiyanê di bin metirsiyê de ye. Di aliyê siyasî, aborî, perwerdehî û zagonî de mafê jin tên binpêkirin. Rewakirina zewaca zarokeke keç a 9 salî, qirkirin e. Di şexsê jinê de qirkirina civakê ye. Zewaca zarokek a 9 salî kuştina jiyanê ye.
 
Ev guhertina di vê zagonê de bê çêkirin wê bi awayekî fermî rê li ber zewaca zarokên keç ên di temenê 9 salî de veke. Rewakirina vê, wê bibe sedema kuştina jin û zarokên keç di aliyê fîzîkî, derûnî û civakî de.
 
LI ŞÛNA GUH BIDIN DENGÊ JINÊN AZADÎXWAZ, QIRKIRINÊ NÎQAŞ DIKIN
 
Em di sedsala 21’emîn de ne ku ev sedsal sedsala azadiya jinê ye. Li tevahiya cîhanê jin bi felsefeya ‘Jin jiyan azadî’ têdikoşin û li dijî zîhniyeta desthiladar a baviksalar li ber xwe didin. Li şûna ku Iraq guh bide dengê jinên azadîxwaz, berovajî wê qirkirina jin nîqaş dike û dixwaza pêk bîne. Em guhertina zagonên kesî di perlementoya Iraqê de, êrîşek li dijî têkoşîna jinan dibînin.
 
BANGA JI BO SAZÎ Û DEZGEHAN
 
Em wek jinên Iraqî vê biryarê bi tundî red dikin û şermezar dikin. Pêwîste beriya guhertina vê zagonê demil dest bê batal kirin. Em bang li hemû sazî û rêxistinan ên ji bo mafê jin û zarokan di hundirê Iraqê de têdikoşin dikin li dijî vê dengê xwe bilind bikin. Cihê zarokên keç yên 9 salî ne zewac, zarok anîn û mal e. Cihê wan lîstok, park, kolan û dibistane.”
 

Sernavên din

16:15 Li Îranê di şeş mehan de 424 kes hatin darvekirin
15:46 Komîsyona Ciwanan a ÎHD'a Enqereyê hate damezirandin
15:42 Hûrgiliyên gelaleya DEM Partî dê pêşkeşî komîsyonê bike diyar bûn
15:24 Komeke paşverû li Beyoglûyê kom bû
15:15 Danişîna Nîmet Tanrikûlû hate taloqkirin
15:00 Malpera înternetê ya Lemanê hate astengkirin
14:55 Îfadeyên xebatkarên Kovara Lemanê yên li emniyetê temam bûn
14:52 Tulay Hatîmogûllari çû serdana TESK’ê
14:51 Der barê girtiyên li Girtîgeha Dûmlûyê de lêpirsîn hate destpêkirin
14:48 Şandeya ji Ewropayê çû serdana DEM Partiyê
13:58 Li Erxeniyê mirina bi guman
13:57 DAD’ê têkildarî Madimakê daxuyanî da: Bila Komîsyona Lêkolînên Heqîqetê bê avakirin
13:48 Gemlîk vêcarê bi pileya 3.0’ê hejiya
13:43 Îran: Heke DYA temînatê nede em ê muzakereyan nekin
13:36 Piştî 31 salan bi sirûda ‘Herne Pêş’ hat pêşwazîkirin
13:30 Li Gemlîkê bi pileya 4.2’yê erdhej çêbû
12:54 Wezîr Yûmakli têkildarî şewatan daxuyanî da
12:50 Bakirhan: Bila komîsyon bê avakirin, gavên demokratîkbûnê bên avêtin
12:45 Şandeya ji Ewropayê hat ji bo hevdîtina bi Abdullah Ocalan re daxwazname da
12:35 Li Gemlîkê erdhej
12:19 Li Hatayê şewat belav dibe: Ka ew 27 balafir û 105 helîkopter li ku ne?
12:03 DEM Partî: Em li dijî hemû zextên li ser muxalefetê ne
12:02 Ferîde Eralp: Em ji bo aştiyeke jin tê de azad bixebitin
11:36 Bayindir: Geşedanên kurewî kongreya netewî ferz dike
11:35 Serokatiya demê ya YE’yê derbasî Danîmarkayê bû
11:21 DYA’yê mueyîdeyên ser Sûriyeyê rakir
11:21 Li Elkê têketina 3 herêman hate qedexekirin
11:15 Xelata serketiyên pêşbirka wênekêşiyê nehate dayîn
11:14 Çalakî û meşên li Beyoglûyê ji bo rojekê hatin qedexekirin
11:13 Şewata li Antakyayê didome
11:13 Bi hinceta ‘stokê’ dest danîn ser tirşiyê girtiyan
11:12 Li 3 navçeyên Manîsayê şewat derket
11:11 Şewata li Îzmîrê di roja 3’yan de didome
11:11 Jin li Gimgimê ji bo çand, xweza û azadiyê civiyan
10:20 Serokên Baroyan: Divê TBB şandeya çavdêriyê ava bike
10:18 Li Hesandînê xebatên bêyî ÇED’ê: Hişyariya texrîbatên jêneveger hat kirin
09:43 Fatma Bostan Unsalê bangî desthilatê kir: Divê gavên hiqûqî û siyasî bên avêtin
09:42 Li Rihayê dê danişîna tecawizkirina zarok bê lidarxistin
09:41 Seferî Yilmaz: Divê li dijî rantxwirên şer her kes ji bo aştiyê bixebite
09:24 Malbata Rozerîn Çûkûrê bertek nîşanî biryara AYM'ê da: Me edalet nedît
09:00 Nivîskar Taç: Em li pêvajoyê xwedî derkevin
09:00 ROJEVA 1’Ê TÎRMEHA 2025’AN
08:29 Mihrîcana Tetwanê: Em jin ji bo pêvajoyê amade ne
08:28 Li Îzmîrê li dijî CHP’iyan operasyon: Tunç Soyer hate binçavkirin
30/06/2025
17:21 Temellî: Divê zemîna hiqûqî were avakirin
17:07 Encamnameya Meclisa Ekolojiyê ya Amedê: Bi komunan em xwezayê biparêzin
16:19 Jin di ‘Atolyeya Jineolojiyê’ de hatin gel hev
16:06 Înîsiyatîfa Jinan a Pêdiviya Min bi Aştiyê Heye ji bo 8’ê Tîrmehê bang kir
15:23 Şirîn Ebadî: Îşkenceyên li Girtîgeha Evînê zêde bûn
14:57 Li Amedê sulha du malbatan hate kirin
14:46 Mihrîcana jinan di roja duyemîn de didome
14:38 Şîna Bêrîvan Arazê bi girseyî hate ziyaretkirin
14:29 Ji ber ‘pîrozkirina Newrozê’ ceza dan girtiyên jin
13:55 Kerîm Boran ji girtîgehê derket
13:32 Şewata li Antakyayê gihişt jîngehan
13:10 CHP: Em partiya xwe teslîm nakin
13:00 Di doza lijneyê ya CHP’ê de dê xwe li benda ‘îtîraza li dijî bêpeywiriyê’ bigirin
12:19 Xwebûn bi manşeta ‘Şêx Seîd dengê gel bû’ derket
12:11 Dayikan banga yekitiyê li gelê Kurd kir
11:51 Li Semsûrê jinek hate qetilkirin
11:50 Li gorî TUÎK’ê 2 milyon û 972 hezar kes bêkar in
11:05 Xêro Abbas: Divê hunermend piştgiriyê bidin pêvajoyê
10:15 Kesên dixwazin bi Abdullah Ocalan re hevdîtinê bikin tên Tirkiyeyê
09:52 Şewata li 3 bajaran hate kontrolkirin
09:51 De Conca: Çareserî manîfestoya Ocalan e
09:34 Serokkomar biryara tehliyeya girtiyê nexweş Boran da
09:33 Şewatên li Îzmîrê di roja 2’yemîn de ne:10 tax hatin valakirin
09:12 ‘Gel piştgiriyê dide pêvajoyê’
09:11 Piştî îşkenceyê gef xwarin: Ev der Guantanamo ye
09:10 ‘Nabe ku girtiyên nexweş bibin mijara bazarê’
09:00 ROJEVA 30’Ê HEZÎRANA 2025’AN
08:22 Şewata li Omeryayê hate vemirandin
29/06/2025
17:43 Şêx Seîd û hevalên xwe hatin bibîranîn: Cihê gorên wan nîşan bidin
16:44 Şêx Seîd û hevalên xwe li Xarpêtê hatin bibîranîn
15:29 Ji MED TUHAD-FED û OHD’ê rapor: 631 girtiyên nexweş hene
15:02 DEM Partî bi serokên baroyan û hiqûqnasan re civiya
14:50 Li Kerboranê ji bo zarokan şahî hat lidarxistin
14:49 Çîçek: Dema mijar dibe Kur û Ocalan hiqûqê ji holê radikin
14:25 Li Amedê konferansa ‘Di pêvajoyên şer û çareseriyê de zarok’ hat lidarxistin
13:25 Komxebata di Civaka Demokratîk de Ked: Em neşopînin, ava bikin
13:01 DEM Partiyê ji bo Şêx Seîd banga daxwaza ‘îade-î îtîbarê’ kir
12:22 Bayindir: Dê têkoşîna 100 salî ya gelê Kurd bi serkeftinê tacîdar bibe
12:10 Ji Trump daxuyaniyê Xezeyê: Lihev bikin
11:39 Li Gimgimê mihrîcana jinan: Li cihê Ekîn xistin erdê em radibin ser pêyan
10:41 DBP’ê Şêx Seîd û hevalên wî bi bîr anî
10:35 Bi dikana xwe ya biçûk têdikoşe
10:34 Hejmara 122’yan a kovara Jinê derket
10:29 Di 24 saetan de li Xezeyê 81 kes hatin qetilkirin
10:23 ‘Divê jin tevli pêvajoyê bibin’
10:19 Akademîsyen Mecîd: Duseriya partiyên Kurd li pêşiya yek lîsteyê astengî ye
09:59 Li gorî Dadgeha Destûra Bingehîn, kuştina Rozerîn Çûkûr rewa ye!
09:51 Hevşaredarên Tetwanê: Bi mihrîcanê em xwedî li çanda xwe derdikevin
09:50 'Şer hejmara astengdaran zêde dike’
09:24 Rojnameger: Divê kesên gef li hempîşeya me xwarin bên darizandin
09:14 Li Agiriyê 'Civîna Civaka Demokratîk' hat lidarxistin
09:02 'Li Rojhilata Navîn aştî û dîzaynkirin bi gelan re pêkan e'
09:01 Hiqûqnas Yokuş: Pêvajo dê bi temînata qanûnî bi ser bikeve
09:00 Komkujiyên li dijî jinan li Rihayê hate protestokirin
09:00 ROJEVA 29’Ê HEZÎRANA 2025’AN
08:59 Li Erdîşê coşa ‘Şahiya Biharê’