NAVENDA NÛÇEYAN- Rojnameger Baran Germiyanî diyar kir ku tevî gelek dem derbas bûye li Herêma Federal a Kurdistanê hikûmet nehatiye avakirin û hêviya gel ew e ku hikûmeteke nû bê avakirin û pirsgirêkên weke şer û krîza aborî ya li herêmê çareser bibe.
Li Herêma Federal a Kurdistanê di 20’ê cotmehê 2024'an de hilbijartina parlamentoyê ango dengdan hat lidarxistin. Ji aliyê Komîsyona Bilind a Serbixwe ya Hilbijartinan a Iraqê ve hilbijartinên Parlamentoya Herêma Kurdistanê bi dawî bûn. Li gorî encamên sindoqên ku li Hewlêr, Silêmanî, Duhok û Helebce hatine danîn, PDK di rêza yekem de, YNK di rêza duyemîn û Nifşa Nû di rêza sêyem de hilbijartin qedand. Li gorî encaman PDK'ê 39 kursî, YNK'ê 23 kursî û Tevgera Nifşê Nû jî 15 kursî bidest xistine. PDK'ê li gorî hilbijartinên berê 6 kursî winda kir, YNK'ê 2 kursiyên parlamentoyê zêde kir. Li gorî van encaman tu partî nikare bi tena serê xwe hikûmetê ava bike.
Li Herêma Federal a Kurdistanê piştî hilbijartinan çavê hemû kesan li partiyanê ku wê hikumet di navbera kîjan partiyan de bê avakirin. Her wiha rûniştina yekemîn a parlamentoyê di 2'yê kanûna 2024'an de pêk hat.Ji bo avakirina hikûmeteke nû pêwîste ku PDK bi partiyekî re koalîsyonê bike. Lêbelê 2 meh derbas bûn hê di navbera partiyan de koalisyon çênêbûye. Der barê nevakirina hikûmetê de û ji bo vê xebatên ku tên meşandin de rojnameger Baran Germiyanî nirxandin kir.
'PDK NAXWAZA DAXWAZÊN PARTIYAN PÊK BÎNE'
Rojanemeger Germiyanî, anî ziman ku ji bo avakirina hikûmeteke nû de ti hewldaneke PDK'ê nine û wiha axivî:" Piştî ragihandina encamên giştî yên hilbijartinan ji bo damizirandina hikûmeteke nû diviyabû partiyên siyasî dest serdana bikirana. Her çiqas hin seredan hebûn jî PDK naxwaze ku daxwazên partiyên siyasî pêk bîne. PDK dixwaze hikûmetekî ava bike jî lê daxwazên partiyên ku ê r koalîsyonê bike jî qebûl nake. Hê heta niha jî hikûmetek nû nehatiye avakirin. Ji aliyekî din ve jî parlamentoya nû ya Herêma Kurdistanê nekariye rûniştina serokatiyê pêk bîne.Hemû aliyên siyasî dixwazin ku hikûmeta nû divê pir reng be, lê di rastiyê de ne wisa ye. Belkû hikûmet di navbera 2 aliyan de bê avakirin û heta niha jî beşek ji aliyên siyasî bang dikin ku bi tu awayî beşdarî hikûmetê nabin."
'DÊ YNK Û PDK BI HEVRE AVA BIKIN'
Rojnameger Botan Germiyanî bi lêv kir ku hikûmeta ku bê avakirin tê payin ku di navbera PDK'ê û YNK'ê de bê avakirin û wiha got:" Helbet ji sala 1992'an ve ku hikûmeta Herêma Kurdistanê hatiye damezrandin, YNK û PDK heta kabîneya nehemîn bi hev re di nav hikûmetê de bûn. Du kabîne jî aliyên siyasî yên din bi wan re bûn. Lewma zehmet e ku di kabîneya dehemîn de YNK û PDK bi hev re nebin. Berevajî, ew diyar e ku ew ê bi hev re biçin hikûmetê û postên girîng di navbera xwe de parve bikin û bi vî awayî li hev bikin, herçend niha gengeşeya wan li ser pênc postên serokatiyê ye."
'ENCAMÊN HILBIJARTINÊ WEKE SEXTEKARÎ DIBÎNIN'
Rojnameger Germiyanî, anî ziman ku di dema vekirina parlamentoyê de jî hin geşedan çêbûne û wiha domand:" Beşek ji aliyên siyasî ji niha ve ragihandine ku bi tu awayî beşdarî hikûmetê nabin. Her wiha Komela Dadgerî bi fermî ragihandiye ku ne tenê beşdarî hikûmetê dibe ku beşdarî parlamentoyê jî nekin. Ji ber ku encamên hilbijartinê wek sextekarî dibînin. Di rûniştina yekem a parlamentoyê de ku endamên parlamentoyê sonda yasayî xwarin, endamekî parlamentoyê yê Komela Dadgerî biryara partiya xwe şikand û lewma Komela Dadgerî ew ji nav refên xwe derxist."
ÊRIŞÊN TIRKIYEYÊ
Rojnameger Germiyanî bal kişand li ser qeyranên herêmê û ev tişt got:"Kabîneyên borî hemû gelek pirsgirêk û qeyranên cuda ji bo welatiyan anî. Bi taybetî di kabîneya nehemîn de ku wek kabîneyek têkçûyî tê binavkirin. Ji aliyekî ve nekarî bi qasî pêwîst meaşê meaşxwaran dabîn bike û tenê îsal meaşê du mehan nehatiye dayîn. Her wiha têkiliyên di navbera hikûmeta herêmê û Iraqê de di asteke xerab de ne. Ne tenê ev, dewleta dagirker a Tirkiyeyê bi kûrahiya 40 kîlometran ketiye nav axa Başûrê Kurdistanê. Tenê îsal 11 binge û baregehên nû ava kirine ku bi giştî dibe 75 binge û baregeh. Neh gund bi tevahî vala kirine û bi giştî 170 gund ji ber dagirkeriya dewleta Tirkiyeyê vala bûne û metirsî li ser 602 gundên din jî heye. Zêdetirî 400 gund jî nehatine karîn ji ber bombardimanê were avakirin. Ji aliyekî din ve nêzîkî 72 hezar donim erd ji daristan û çêre û mêrgan şewitiye."
'HIKÛMETA KU TÊ AVAKIRIN DIVÊ PIR RENG BE'
Rojnameger Botan Germiyanî, got ku heke hikûmeta ku tê avakirin pergala xwe de guhertinan çêneke dê xeteriyeke mezin jî bi xwe re bîne û got, "Bêguman gelek mijarên girîng hene ku divê hikûmeta nû bi lez were avakirin û hewl bide wan çareser bike ku bi çarenûsa gelê başûrê Kurdistanê ve girêdayî ne. Divê hikûmeta ku tê avakirin tenê malbata Barzanî biryardar nebe, divê ku hikûmeta ku tê avakirin pir reng be û li dijî gendelî, binpêkirina azadiyan û dagirkeriya dewleta Tirkiyeyê bisekine."
MA / Zeynep Durgut