'Binpêkirinên li girtîgehan girêdayî tecrîda li Îmraliyê ye’

  • rojane
  • 09:37 23 Çile 2025
  • |
img

RIHA - Berdevka Komîsyona Girtîgehan a OHD'ê Ayşe Şehrîban Demîrel bal kişand ser binpêkirinên mafên mirovan ên li girtîgehan û got: "Binpêkirinên mafan ên li Tirkiyeyê girêdayî binpêkirinên li Îmraliyê ne."

Li gorî daneyên Wezareta Edaletê yên 5’ê Kanûna 2024’an; di 11 mehên ewil ên 2024’an de 709 girtiyan li girtîgehan jiyana xwe ji dest dan û tehliyeya 8 hezar û 521 girtiyan jî bi sedema “nebaşhalî”yê hatin astengkirin. Binpêkirinên giran ên mafên mirovan, di rapora Komeleya Hiqûqnasên ji bo Azadiyê (OHD) û Federasyona Komeleyên Hiqûqî û Piştevaniya bi Malbatên Girtî û Hikûmxwararan re ya Medê (MED TUHAD-FED) ya di 2’yê Çileyê de jî cih girtin. Di raporê de hat gotin ku sedema bingehîn a van binpêkirinan neçareserkirina pirsgirêka Kurd û tecrîda li ser Rêberê PKK’ê Abdullah Ocalan e. 
 
Hevberdevka Komîsyona Girtîgehan a OHD’ê Ayşe Şehrîban Demîrel diyar kir ku sedema esasî ya binpêkirina mafan a li girtîgehan, encama tecrîda li ser Abdullah Ocalan e. Ayşe Şehrîban Demîrel, got ku binpêkirin bi awayekî sîstematîk tên kirin û ev tişt anî ziman: “Yek ji van jî nahêlin girtiyên nexweş mafê xwe yê tenduristiyê bi kar bînin. Ji ber ferzkirina lêgerîna nava dev û kelemçekirinê, naxwazin biçin nexweşxaneyan. Me di vê mijarê de bi girtîgehan re hevdîtin kir lê encamek jê derneket. Dibêjin ku ji sewqan cendirma berpirsyar in û îdiaya ‘tevdîra ewlehiyê’ dikin.” 
 
 
Ayşe Şehrîban Demîrel, anî ziman ku Saziyên Tipa Edlî ji bo girtiyên nexweş tehliye nebin bi roleke neyînî dilîzin û neberdana girtiyê nexweş Fevzî Aslan ê li Girtîgeha bi Ewlekariya Bilind a Edeneyê tê ragirtin weke mînak nîşan da. Ayşe Şehrîban Demîrel, bi domdarî qala Lijneya Îdare û Çavdêriyê kir û wiha got: “Ev lijneye bi biryarên keyfî tehliyeyan asteng dikin û înfazan dirêj dikin. Ev jî binpêkirineke giran e.” 
 
GIRTÎGEHA SÎNCANÊ BÛYE GIRTÎGEHA PÎLOT
 
Ayşe Şehrîban Demîrel, got ku ji hêla binpêkirinên mafan ên Lijneya Îdare û Çavdêriyê ve Girtîgeha Jinan a Sîncanê girtîgeheke pîlot e û wiha pê de çû: “Ji sala 2021’ê roja ev lijneye ketiye meriyetê heta niha tu girtiyên jin nekarîn li vê girtîgehê mafê tehliyeya bişert bi kar bînin. Ev lijneye nirxandinên bêalî nakin. Pirsên dadgeh jî nakin dipirsin û dixwazin girtiyan neçarî bersivên cuda bikin. Pirsên weke ‘PKK rêxistina terorê ye yan na?’, ‘Ji bo Abdullah Ocalan çi difikirî?’! tên kirin. Her wiha dipirsin bê piştî girtîgehê dê li derve çi bike. Bi van sedeman jî tehliyeya girtiyan taloq dikin. Li Rihayê jî heman rewş heye.” 
 
'CEZAYÊN DISIPLÎNÊ’
 
Bi domdarî Ayşe Şehrîban Demîrel got ku cezayên disiplînê yên keyfî tên dayin jî weke hinceta astengkirina tehliyeya bişert tên nîşandan û wiha axivî: “’Gerandina govendê’, ‘pirtûkên îdareyê dixwest nexwendiye’ û hwd. weke hinceta cezayê disiplînê tên nîşandan. Pirtûkên şexsî yên girtiyan weke ‘dokumanên rêxistinê’ tên nîşandan û lêpirsînên disiplînê tên vekirin. Weke hinceta taloqkirina tehliyeyê tên nîşandan. Gelek caran ji ber van cezayên disiplînê înfaza wan tê şewitandin. Serlêdanên li dijî vê tên kirin jî bêencam dimîninin. Ev yek nîşanî me dide ku ev lijneye li dijî girtiyên siyasî di nava hewldaneke cuda de ne.” 
 
'BINPÊKIRINAN ELEQEYA XWE BI TECRÎDÊ RE HENE’ 
 
Ayşe Şehrîban Demîrel, daxuyand ku van binpêkirinan tevekan eleqeya xwe bi tecrîda li ser Abdullah Ocalan re hene û got: “Girtîgehên bi tîpa F S û Y’ê ji bo girankirina tecrîdê hatine avakirin. Rewşa girtîgehên Tirkiyeyê girêdayî konjonktura siyasî ye. Em dizanin ku piştî anîna birêz Abdullah Ocalan, girtîgehên Tîpa F hatin avakirin û girtiyên siyasî û Kurd hedef hatin girtin. Îcar jî yên tîpa S û Y’yê hatin avakirin. Ji bo astengkirina van girtîgehan divê bertek were nîşandan û pêvajoya hiqûqî bê destpêkirin. Em jî dê bi daneyên xwe serlêdanan bikin. Mirov dikare bibêje binpêkirinên mafan ên li Tirkiyeyê yekser eleqeya xwe bi Îmraliyê re heye. Tirkiye bi hiqûqa xwe jî nake. Birêz Abdullah Ocalan hêj jî tecrîdkirî ye û hiqûqeke cuda li wir di dewrê de ye. Hevdîtinên bi malbat û parêzeran re tên astengkirin û cezayên disiplînê yên keyfî tên dayin. Divê raya giştî û saziyên demokratîk bertekên cidî nîşan bidin. Divê mekanîzmayên navneteweyî jî li dijî vê rewşê peywirên xwe bicih bînin.” 
 
MA / Ceylan Şahînlî 

Sernavên din

18:09 Şandeya Îmraliyê dê bi Wezîrê Dadê re hevdîtinê bike
16:56 Şandeya Îmraliyê ya DEM Partiyê têkildarî ‘nîşeyên hevdîtinê’ daxuyanî da
16:28 DBP: Divê polîsên ji ber guhdarîkirina stranên Kurdî malbat derb kirin ji kar bên avêtin
16:07 Kongra Star: Temînata Sûriyeyê nenavendîbûna demokratîk e
15:50 Navenda Metroyê: Di 6 mehan de 110 kes hatin binçavkirin
15:49 Ahmet Ozer ji dosyaya ‘lihevkirina bajar’ tehliye bû
14:41 Polîsan 3 kes ji ber stranên Kurdî derb kir, dozger jî xwest bên girtin
14:32 MEBYA-DER’ê li Şirnexê rêveberiya nû hilbijart
14:21 Xwebûn bi manşeta “Destpêka pêvajoya nû” derket
13:27 595 hezar ciwanan bi hêviya perwerde û peydakirina kar koç kirine
13:08 HSD’ê ji bo Siwêdayê banga agirbestê kir
12:59 Rojnamegerê tedawiya penceşêrê dibû jiyana xwe ji dest da
12:53 Şebnem Korur Fîncanci: Divê rêxistinên civaka sivîl jî beşdarî komîsyonê bibin
12:14 PDK û YNK dê îro bicivin
11:50 Tazmînata ji bo leşkerê hatibû kuştin ji malbatên HPG’iyan xwestin
11:27 Palestine Action li Ingilistanê hate qedexekirin: Yasayeke neheq hate derxistin
11:08 Li gundên Cilbya û Bilikayê rojane 270 tonê daran tên birîn
10:39 SOHR: Li Suweydayê 37 kes hatin kuştin
10:36 Li Endonezyayê bi pileya 6.7’ê erdhej çêbû
10:26 DBP, DEVA, SAADET: Divê pêvajoya avakirina komîsyonê û gavên hiqûqî neyê dirêjkirin
09:51 Şewata li Îzmîrê gihîşte rê
09:48 Welatiyên Wanê bangî dewletê kirin: Em ne gotin lê fermiyetê dixwazin
09:45 Li Pirsûsê birîndar bû, di têkoşîna edaletê de hate girtin
09:00 Dîroka hevdîtinê ya Şandeya Îmraliyê ya bi Ozel û Bahçelî re diyar bû
09:00 ROJEVA 14’Ê TÎRMEHA 2025’AN
08:34 Di hevdîtina ‘Civaka Demokratîk’ de li pêşniyarên gel guhdarî kirin
08:34 Şaredarê Şîleyê hate girtin
13/07/2025
21:39 Rêveberiya Xweser têkildarî hevdîtinên bi Şamê re daxuyanî da
21:26 Alçîçek li warê xwe Amedê bi coş hate pêşwazîkirin
17:12 Berxwedana li Hesendînê ya li dijî madenê didome
16:45 Kesên di Komkujiya Pirsûsê de hatin qetilirin dê bên bibîranîn
16:40 Spanyayê Ahmet Dîkmen girt: Xetereya vegerandina li Tirkiyeyê heye
16:39 ‘Elewî û Kurdan li dijî înkarê li ber xwe dan’
16:18 Kesên di Komkujiya Zîlanê de hatin qetilkirin bi bîr anîn
16:10 Li Balikesîrê şewat derket
16:05 Li Zozana Tiloranê hevdîtina ‘Civaka Demokratîk’
15:50 Mala Muze û Çandê ya Qazî Mihemed hate vekirin
15:36 AATUHAY-DER’ê kongreya xwe li dar xist
14:59 Çelîk têkildarî gotinên Erdogan daxuyanî da
14:51 Hevşaredarên Tetwanê: Dê xebatên me yên ji bo çanda Kurdî bidomin
14:40 ‘Em ji nexşerêya birêz Ocalan bawer in’
14:27 Serokê Baroya Agiriyê: Divê êdî dewlet berpirsyartiyê li xwe bigire
14:04 Li Gimgimê aşûre hate belavkirin
13:55 Di şewata Enqereyê de yek jê pitik 3 kes mirin
13:51 Ji bo Komkujiya Zîlanê banga hevrûbûnê
13:45 Medyaya Îranê: Pezeşkiyan di êrişa Îsraîlê de birîndar bû
13:04 Gulistan Kiliç Koçyîgît: Avakirina aştiyê peywira me tevan e
12:42 Du zarokên wê tev li PKK’ê bûn: Barekî giran li ser milê me hemûyan e
12:32 Zwanenberg piştgirî da Ocalan
12:02 ‘Pêvajoya Aştî û Civaka Demokratîk’ li Êlihê ji 25 hezar kesan re hate vegotin
11:49 Welatiyên Amedî: Em azadî û wekheviyê dixwazin
11:29 Şahidên berxwedana 14’ê Tîrmehê: Ruhê wê demê ev em gihandin vê rojê
11:02 Jin ji bo yekitiya neteweyî têdikoşin: Hedef kongreya neteweyî ye
10:39 Birayê xwe Alî Çîçek vegot: Digot ‘Em ê bi ser kevin’
10:22 Hejmara 124’an a kovara Jinê derket
10:18 Li Şirnexê tacîza zayendî li zaroka 13 salî hate kirin
10:06 Parastvanên mafan ên envanterên çekan radestî wan hatine kirin dê raporê amade bikin
09:52 Hevserokê Giştî yê ÎHD’ê: Êdî tu hincetên dewletê neman
09:37 Mihrîcana Tetwanê di roja 16’an de bi dawî bû
09:30 Dayika 12 salan piştre keça xwe di merasîmê de dît: Em aştiyê dixwazin
09:20 TJA bi boneya pêvajoyê bi jinên Tirkmen re civiya
09:12 Hat îdiakirin ku cerdevanan dest danîne ser erdê gundiyan
09:02 Wekîlên DEM Partiyê: Divê Meclis di çareseriyê de bi roleke çalak rabe
09:01 Li Besta û Biligayê dîmenên talankirina daristanan
09:00 ROJEVA 13’Ê TÎRMEHA 2025’AN
12/07/2025
18:17 Şara û Aliyev hevdîtin pêk anîn
17:38 2 girtî serbest hatin berdan
17:31 Tirkiyeyê bejahiya Amêdiyê bombeberan kir
16:44 Panela Komkujiya Zîlanê: Armanc înkar û qirkirin bû
16:17 Pervîn Buldan gotina Erdogan nirxand
16:17 Firat Nebîoglû hat berdan
15:28 Ji bo 3 girtiyan doza azadiyê kirin: Nikarin pêdiviyên xwe dabîn bikin
14:58 Xizmên Windayan piştgirî dan pêvajoyê: Bila komîsyon bê avakirin
14:35 Ji KESK'ê daxwazên ji bo 'pêvajoyê'
14:25 Ji bo Sune û Çakarsin şîn hate danîn
13:58 33 sal in tu agahî ji Kayayê ku cerdevanan ew revandiye nayê girtin
12:34 Di ser Komkujiya Zîlanê de 95 sal derbas bûn
11:50 Erdogan: Em ê bi avakirina komîsyonê li ser pêdiviyên qanûnî yên pêvajoyê biaxivin
11:40 Li Balikesîrê ji ber şewatê du tax hatin valakirin
11:15 Vaye dîmenên amadekariya merasîma dîrokî!
11:09 Merasîma dîrokî di manşeta ewil a rojnameyan de cih girt
11:06 Kesên şahidiya merasîma dîrokî kirin bihêvî ne: Berpirsiyarî li ser milê her kesî ye
11:03 Salîha Aydenîz: Şewata çekan destpêka têkoşîneke nû ye
10:38 Unsal: Ji bo siyaseta demokratik sererastkirinên qanûnî divê
10:00 Ji bo girtiyê nexweş Çam serlêdaneke nû
09:58 Nivîskar Karakûş: Ger reforma hiqûqî çêbibe dê pêvajo pêş ve biçe
09:40 Li Tetwanê konserteke bicoş li dar ket
09:08 Welatiyên Botanê li benda ‘sererastkirinên hiqûqî’ ne
09:00 ROJEVA 12’YÊ TÎRMEHA 2025’AN
11/07/2025
20:36 Bafil Talebanî: Biryara PKK'ê ya destpêkirina serdemeke nû gavekî dîrokî ye
20:26 Wezîrê Dadê Tunç: Ji niha û pê ve karê me zede ye
20:07 Besê Hozat: Niha dora aliyê din e
20:02 Hevserokên Giştî yên DEM Partiyê: Merasîma PKK'ê vexwandina ji bo jiyana azad e
18:51 Berdana Erdemê 30 sal in girtî ye cara duyan hat taloqkirin
18:45 Davûtoglû: Divê em pêşengiya vê serdemê bikin
18:40 Erdogan: Gava ku hate avêtin bibe wesîleya xêrê
17:05 Midûrê Karên Nivîsan ê Kovara Lemanê hate binçavkirin
17:02 Fîkret Ataş hate tehliyekirin: A girîng azadiya civakî ye
16:59 Ozgur Ozel: Divê pêvajo li Meclisê bi gavên lez û bibiryar bê birêvebirin
16:50 Kurtulmuş: Xebatên me yên têkildarî komîsyonê ber bi dawiyê ve ne