‘Sempozyûma Zimanê Kurdî' dest pê kir: Mirov bi zimanê xwe mirov e

  • rojane
  • 16:04 17 Gulan 2025
  • |
img

WAN – “Sempozyûma Zimanê Kurdî” ya Şaxa Egîtîm Sen a Wanê dest pê kir. Di axaftina beşdaran de hate ragihandin ku têkoşîna ji bo ziman kêm e û divê bêtir xebat werin kirin.

Sendîqaya Kedkarên Perwerdehî û Zanistî ya Şaxa Wanê (Egîtîm Sen) îsal bi şiara “Sosyo-polîtîka ziman” di 17-18’ê Gulanê de “Sempozyûma Zimanê Kurdî” lidar dixe. Sempozyûma ku di Salona Baro ya Konferansê de lidarket, ji çar perçeyên Kurdistanê zimanzan beşdar bûn.
 
Di axaftina destpêkê de Serokê Şaxa Egîtîm-Sen a Wanê Mûrat Atabay axivî. Atabay diyar kir ku dewletê di her qadê de zimanê Kurdî qedexe kirî û wiha got: “Zarokên me bi Kurdî neaxivin, li gundan jî êdî bi Kurdî nayê axaftin. Berê navên zarokên me ne bi Kurdî bû lê bi Kurdî diaxivîn, îro navên zarokên me bi Kurdî ne lê em bi wan re zimanê wan ê dayikê xebernadin. Di vê mijarê de divê em bibin berpirsiyar. Mixabin xebatên ku niha tên kirin têrî xilasiya Kurdî nake. Ji bo vê divê em xebatên baş û girîng bikin. Xebatên ziman veguherî pêşbirkê. Divê em xebatên der barê ziman ji vê rewşê derxin.”
 
‘JI BO ZIMAN XEBAT’
 
Piştre endamê Komisyona Zimanê Kurdî Lokman Babat axivî û bal kişand ser girîngiya sempozyûmê di meha Gulanê de û wiha got: “Ger îro em vê sempozyûmê pêk tînin, ev jî bi saya kesên di vê dîrokê de canê xwe ji dest dane ye. Ez wan bi rêzdarî bibîr tînim. Em wek komisyon kursên Kurdî, panel, komên xwendinê, şano û xebatên dîtir pêktînin. Lê mixabin nebûna xebata fermî ji bo ziman  ji ber pêkneanîna berpirsiyariya dewletê ev barê giran dikeve ser xemxurên ziman û saziyên wek me û weşanxaneyan. Lê em dizanin ku van xebata dê têr neke ji bo pêşîlêgirtina xetereya li ser zimanê me. Ji bo vê divê em pir bixebitin.”
 
‘BERÊ DIVÊ EM AZAD BIN’
 
Mêvanê rûmetê yê sempoyûmê Nezîr Ocek diyar kir ku bêyî azadî di tu qadê de em mê pêşnekevin. Ocek destnîşan kir ku ev pirsgirêk ji bo ziman jî derbasdar e û wiha got: “Dê gele me nikaribe bixwîne û binivisîne lewre deste wan di kelebçeyê de ye. Ji bo vê divê bere em û gele me azad bin. Mirov ziman e, ziman mirov e. Divê herkes li zimanê xwe xwedî derbikeve.”
 
Piştî axaftinê, rûniştina ku ji aliyê hîndekar Mazlûm Kanîwar ve rêve diçû, axêver Ánne Márjá Guttorm Graven û Berdevkê Platforma Ziman Şerefxan Cizîrî beşdar bûn.
 
‘LI NORWECÊ ZIMANÊ SAMÎ’
 
Ánne Márjá Guttorm Graven der barê “Li Norwecê Ziman û Çanda Samî” axivî, Graven berê axaftina xwe stranek bi zimanî Samî stra. Ánne Márjá Guttorm Graven rave kir ku li Norwecê tenê li du bajaran bi zimanê Samî tê axavtin û wiha got: “Axêverên vî zimanî 3 hezar kes in. Cihê kuz iman û çanda gelê Samî lê heye wek hev in. Li cîhanê hejmara gele Samî di navbera 50 û 80 hezarî ye. Niha 20 hezar kes bi zimanê Samî diaxivin. Hemû zimanên Samî li ber xetereya windabûnê ye. Tenê li herêmên bakur, rêjeya axêverên zimanê Samî baş e. Li herêmên dîtir hejmara wan di navbera 450-500 kesî ye. Ev rewş jî derî li ber windabûna ziman vedike. Civaka me teqez divê zimanên Samî bide jiyîn. Bi zimanê Samî fîlm, şano û muzîk tên çêkirin lê hejmara axêveran hindik e. Sedema vê jî di salên 1900’î de polîtîkayên asimîlasyonê yê welatên dîtir bû li hember gelê Samî. Ji bo zimanê Samî bê jibîrkirin em rastî polîtîkayên faşîst û tundiyan hatin. Ev yek jî sedema asimilasyona ziman e. Gelên Samî li hember polîtîkayên asîmîlasyonê berxwe dan ev qirkirin vala derxist.”
 
‘LI EWROPAYÊ SOSYO-POLÎTÎKA KURDÎ’
 
Piştre Şerefxan Cizîrî axavtina xwe ya bi ser navê “Li Ewropayê sosyo-polîtîka Kurdî” peşkêş kir. Cizîrî wiha rave kir: “Heta salên 1960’î li gelek welatên Ewropayê polîtîkayên asîmîlasyonê berdewam dikir. Piştî 1960’î ev rewş sivik bû. Nexasim li Swêdê, li Stockholmê pêşketina zimanê Kurdî bi alikariya dedwletê bû. Swêdê div ê mijarê de ekolek avakir. Saziyên ku hatin damezrandin, xebatên li ser Kurdî di vê mijarê de cihek girîng girt. Li Ewropayê pişgiriya dewletê ji boz iman girîng e. Ger ji hêla dewletê ve ji bo van zimanan piştgirî nehata dayîn û perwerdehî çêneba ewqas pêşnediket. Kurdên ku çûne Ewropayê haweyekî azad bi zimanê xwe axivîn û nivisîn ji bo wê zimanê xwe pêşxistin. Barê me yê her warî de ziman e û rêya me dûr . Ji bo wê herkes divê erka xwe bîne cih.”
 
Sempozyûm didome.

Sernavên din

16/06/2025
16:30 'Tu hêz nikare kedkarên rêxistinkirî têk bibe'
16:22 Rêxistinên ciwanan têkoşîna sosyalîst nîqaş kirin
16:00 Hevberdevka HDK’ê serdana xebatkarên KRT TV’ê kir
15:59 DBP: Ji bo çareserî û aştiyê pêdivî bi têkoşîneke bibiryar heye
15:29 Erdogan li Pezeşkiyan geriya: Vegerin ser maseya muzakereyê
13:31 Temellî: Divê peywira me ya esasî avakirina komîsyonê be
13:31 Rojnamegerên binçavkirî sewqî edliyeyê hatin kirin
13:26 Civaknasê Îranî ku banga ‘şer bi dawî bikin’ kir hate girtin
12:12 Hevserokên Giştî yên DEM Partiyê dê biçin serdana Îmamoglû û Kaya
12:00 Tehliyeya Yilmaz ê 32 sal in girtî ye cara 8’an hate taloqkirin
11:54 Trump: Dema lihevkirinê hat
11:21 Girtiyê nexweş Guler tevî biryara dozger jî sewqî ATK’ê nayê kirin
11:07 Tehliyeya Canan ê ‘poşmantî’ red kir ji bo 6 mehan hate taloqkirin
11:01 Serokê Federasyona Komeleyên Suryan: Em piştgiriyê didin pêvajoyê
09:32 Xwebûn bi manşeta ‘Bingeha kolektîfbûnê’ derket
09:12 Kêla gora Turan hate texrîbkirin: Heke biratiyê bixwazin divê pêşiya van êrişan bigirin
09:07 Xizmên girtiyên nexweş: Divê astengiyên li pêşiya berdana wan bên rakirin
09:04 27 salên beriya Sema Yuceyê: Îrade tiştekî cuda ye
09:02 Denîz Poyraz 4 sal berê hat qetilkirin: Em ê ji bîr nekin
09:01 Şerê Îsraîl-Îranê di roja 4’an de ye: Tesîsên enerjiyê di hedefê de ne
09:00 ROJEVA 16'Ê HEZÎRANA 2025'AN
15/06/2025
16:53 HDK’ê kesên di Komkujiya Seyfoyê de jiyana xwe ji dest dan bîr anî
16:48 Li Êlihê şaneşîn kete xwarê: 3 kesan jiyana xwe ji dest dan
16:45 ‘Mafê hêviyê dê ji bo dewletê bibe gavekî girîng’
16:16 Hefteya Koçberiyê: Em malên xwe yên hatine şewitandin, mafên xwe yên hatine xespkirin dixwazin
15:49 Fransa, Ingilistan û Almanyayê teklîfa muzakereyan li Îranê kir
14:39 Partiya Çep a Kesk civîna xwe ya PM’ê li dar xist
13:23 Meclisa Ekolojiyê ya Amedê hate avakirin
13:10 Keskîn Bayindir: Felsefeya Ocalan pêkvejiyanê pêşkeşî me dike
12:55 Meclisa Ciwanan a DEM Partiyê ji bo zarokan şahî li dar xist
11:15 Şerê Îsraîl-Îranê di roja 3’yan de didome
10:55 Pisporê Rojhilata Navîn Ozkan: Şer ne çareserî ye, çareserî pergala demokratîk e
10:47 Malbatên PKK’iyên ji hêla PDK’ê ve hatine girtin: Em dixwazin agahî ji zarokên xwe bigirin
10:24 Welîd Çolî: Şerê Îsraîl-Îranê şerê serdestiyê ye
10:23 Trump gef xwar: Heke Îran êriş bike em ê tevahiya hêza xwe ya leşkerî bi kar bînin
10:00 Partiyên siyasî yên Kurd dixwazin bi Ocalan re hevdîtin pêk bînin
09:45 Hejmara 120’an a kovara Jinê derket
09:42 Ji bo girtî Erbaga banga hestiyariyê
09:39 Dîmenên nû yên texrîbata ekolojîk a li Gabarê
09:36 Mîrateya Qral Sakon: Gundê Sakê
09:24 Serokê Baroya Wanê: Divê retorîka ‘Tirkiyeya bêteror’ bê terikandin
09:23 Ji bo koçeran rêya bi kort, ji bo baregeha leşkerî rêya betonê
09:05 Li Edeneyê posterê Abdullah Ocalan hate hilayistin
09:03 ‘Divê dewlet bi lezgînî gav bavêje’
09:02 Di dema agirbestê de birayê wî jiyana xwe ji dest da: Êrîş baweriyê kêm dike
09:01 ROJEVA 15’Ê HEZÎRANA 2025’AN
14/06/2025
16:53 Êrişên Îsraîlê berdewam in: 3 zanyar hatin kuştin
16:35 PJAK’ê der barê Îranê de daxuyanî da: Azadî di têkoşîna demokratîk a gel de ye
16:01 Li Pirsûsê ji bo Altûn û Kaytan merasîma bibîranînê li dar ket
15:32 Bayindir: Bila dewlet dev ji helwestên êrişkar berde
14:46 Li Îzmîrê agir bi daristanê ket
14:27 Dayikên Şemiyê aqûbeta Nûrettîn Çûr pirsîn
14:21 Girtiyê ku tehliyeya wî 5 caran hatibû taloqkirin tehliye bû
14:17 Ji bo jinên girtî kartên piştgiriyê
14:06 Çalakiya KHK: Divê li welat aştî pêk were
13:54 Ji xizmên windayan banga ‘rûbirûbûnê’
13:09 Îran: Beşdariya me ya guftûgoyan ne diyar e
13:01 Şenyaşar hatin bibîranîn: Divê ji bo aştiyê gav bên avêtin
12:51 Di êrîşa li dijî Tebrîzê de 2 fermandarên Îranê hatin kuştin
12:42 Bakirhan: Hevdîtina Ocalan a bi lîderên Kurd re dê pêvajoyê xurt bike
11:56 Serokê komeleyê di êrişa bi çek de jiyana xwe ji dest da
11:44 Li Îranê Serfermandarê Giştî yê Artêşê hate tayînkirin
11:38 Li Şirnexê li hemberî îstîsmara zayendî bertekên hevpar: Bila kiryar bên cezakirin
11:20 Îranê Tengava Hurmuzê girt
11:18 Serokên Baroyên 15 bajaran ji bo rojevê dê biçin Enqereyê
10:59 Gerry Adams piştgirî da Ocalan: Azadiya wî mijareke jiyanî ye
10:41 Dê Xelatên Rojnamegeriya Jinan a Gurbetellî Ersoz bê lidarxistin
10:32 Welatiyên Tirkmen pêvajo nirxandin: Em bi Abdullah Ocalan bawer in
10:30 Dr. Yildiz Onen: Divê mafên penaberan bên qebûlkirin
09:41 Wesayîta karkeran qeza kir: 20 karker birîndar bûn
09:34 Welatiyên Mexmûrê piştgirî dan banga Ocalan: Divê firsend ji dest neçe
09:34 Îranê bi fuzeyan êrîşî Îsraîlê kir
09:02 Welatiyên Dêrsimê: Bila êrîş rawestin, meclîs komîsyonê ava bike
09:01 Di vê pêvajoyê de azmûna desthilatdariyê: Rêveberiyên herêmî
09:00 ROJEVA 14'Ê HEZÎRANA 2025'AN
13/06/2025
22:49 7’emîn Rojên Ma Musicê di roja 2’yan de domiya
22:34 Îranê bi fuzeyan êrişî Îsraîlê kir
22:25 Netanyahu: Êriş dê bidomin, Îran dê bersivê bide
22:12 Êrişên Îsraîlê didomin: Li Tehranê dengê teqînan
22:02 Reyhan Hacioglû ji girtîgehê derket: Dê li cihê min hiştibû bidomînim
21:53 DEM Partî: Êrişên Îsraîlê zirarê didin gel û sivîlên herêmê
21:48 Netanyahu bi Trump û Putîn re hevdîtin kir
21:41 Enqere bi rojeva êrişên Îsraîlê civiya
21:33 Ekîncî ku piştî 30 salan hatibû berdan, jiyana xwe ji dest da
21:18 Konseya Ewlekariyê ya NY’ê li ser daxwaza Îranê dê îro bicive
17:59 Êrişên li dijî Îranê: 78 kes mir û 329 kes birîndar bûn
17:55 KCK’ê têkildarî êrişên Îsraîlê daxuyanî da
16:06 Li Pirsûsê hevdîtina DEM Partiyê ya bi cotkaran re: Em bi berhemdêran re ne
16:05 Bakirhan dê biçe serdana partiyên siyasî
16:04 Bexdayê hemû rêyên ber bi Herêma Kesk ve diçin girt
15:54 Erdogan: Îsraîl, herêmê ber bi felaketê ve dibe
15:48 Ji bo mexdûrên şewatê komîsyona piştevaniyê hate avakirin
15:43 Lîderên 3 welatan bi rojeva Îranê hevdîtin kirin
15:27 Pezeşkiyan: Em ê bersiveke xurt û dijwar bidin
15:06 Bernameya Hefteya Koçberiyê aşkera bû: Vegerin xaka xwe
14:57 Kakşar Oremar: Ev êriş ji bo Îran dev ji hilberandina çekên nukleerî berde hate kirin
14:26 Li Şirnexê şewat derket
14:24 Li Şemrexê şewat: Li cihekî hate tefandin li cihekî dîtir derket
14:05 Ji Trump daxuyaniyeke nû: Êrişên din dê bêrehmtir bin
13:51 Li Sûriyeyê çi diqewime?