Pisporê Rojhilata Navîn Ozkan: Şer ne çareserî ye, çareserî pergala demokratîk e

  • rojane
  • 10:55 15 Hezîran 2025
  • |
img

STENBOL - Pisporê Rojhilata Navîn Îslam Ozkan diyar kir ku êrîşên Îsraîlê yên li hemberî Îranê gefê li tevahiya herêmê dixwe û got, "Çareseriya pirsgirêkê di avakirina rêveberiyeke demokratîk, azadîparêz û adîlane de ye."

 
Îsraîlê di 13'ê Hezîranê de bi îdîaya 'pêşîgirtina li hilberîna çekên nukleerî' li dijî Îranê dest bi êrîşê kiribû. Di qonaxa yekem a êrîşan de gelek tesîsên nukleerî û leşkerî hatin hedefkirin û di nav de tesîsa dewlemendkirina uranyûmê ya Natanz ku li navenda Îranê ye. Her wiha rayedarên payebilind ên leşkerî jî di nav de Serokê Fermandariya Giştî ya Îranê General Mûhammed Bagherî, Fermandarê Hêzên Mûxafizên Şoreşê yên Îslamî General Huseyîn Selamî, Fermandarê Biryargeha Navendî ya Hatem El Anbiya Gholamalî Reşîd û Fermandarê Hêzên Hewayî û Fezayê yê Mûxafizên Şoreşê Tûggeneral Amîr Alî Hacîzade û her wiha gelek zanyar jiyana xwe ji dest dan.
 
Pisporê Rojhilata Navîn Îslam Ozkan êrîşên di navbera Îsraîl û Îranê de ji bo Ajansa Mezopotamyayê (MA) nirxand.
 
Ozkan anî ziman ku ne ecêb e Îsraîl êrîşî Îranê bike, lê belê balkêş e ku di pêvajoya muzakereyên li ser çekên nukleerî yên navbera DYA û Îranê de rû da û destnîşan kir ku ev yek berevajî stratejiya aştiyê ya serokê DYA Donald Trûmp ku di her firsendê de îdia dikir bû. Ozkan bi bîr xist ku Îranê piştî êrîşê muzakereyên xwe yên çekên nukleerî sekinandiye û wiha got: “Ji sala 2007'an û vir ve Îsraîl bi berdewamî diyar dike ku hilberîna Îranê ya çekên nukleerî tehdîdeke û pêwîst e êrîşî tesîsên nukleerî bê kirin. Ji ber hem dijberiya rayedarên payebilind ên leşkerî yên Îsraîlê hem jî ji ber berxwedana DYA ya li dijî fikra êrîşeke bi vî rengî ya navbera salên 2009-2011'an, vê pêvajoyê destûr neda operasyona leşkerî ya li dijî Îranê. Ji wê demê û vir ve Îsraîl li şûna operasyonên leşkerî, bi rêya korsan û hackeran dest bi êrîşan kir û bi vê yekê re hewl da hilberîna çekên nukleerî ya Îranê bi 10-15 salan dereng bixîne. Ji ber vê yekê li şûna vebijêrkeke leşkerî, ji xwe şerekî elektronîk dida meşandin. Niha jî di warê leşkerî de êrîşan dike.”
 
ARMANCA ÎSRAÎLÊ
 
Piştî nakokiyên di navbera Îran û Îsraîlê de Ozkan diyar kir ku di 7'ê Cotmeha 2024'an de rayedarên DYA'yê ragihandin ku Îran dikare di nava hefteyekê an jî du hefteyan de çekên nukleerî bi dest bixe û ew gihaştine asta xwe ya dewlemendkirina uranyumê ku tê xwestin. Ozkan wiha axivî: “Ji vê daxuyaniyê, em fam dikin ku Îsraîl ji nêz ve tesîsên nukleerî yên Îranê gav bi gav dişopîne û dizanîbû ku dewlemendkirina ûranyûmê di kîjan astê de ye. Dema vê êrîşê ji nêz ve bi vê ve girêdayî ye. Dema ku em li armancên êrîşê yên Îsraîlê dinêrin, ez bawer dikim ku armanca wê ya yekemîn ew e ku êrîşî tesîsên nukleerî yên Îranê bike û hilberîna ûranyûmê xera bike. Armanc ne tenê ev e; armanca duyemîn jî ew e ku bi lawazkirina Îranê ve guhertina rejîmê ye.”
 
‘DIBE KU ŞER BERFIREH BIBE’
 
Ozkan da zanîn ku êrîş wê bi tenê bi Îranê re sînordar nemînin û bandorê li hemû welatên herêmê bikin û gotinên xwe wiha dewam kir: "Dema li Rojhilata Navîn êrîş hebe, ti carî bi welatekî bi tenê re sînordar namîne. Teqez dê bandorên herêmî hebin. Qelsbûna rejîmê li Îranê jî tê wateya qelsbûna Iraq, Yemen, Fîlîstîn û Lubnanê bi heman rengî. Niha zehmet e ku mirov texmîn bike bê ev êrîş wê çiqasî dewam bikin. Ez di wê baweriyê de me ku berfirehiya van êrîşan wê rêveçûna şer a li ser bingeha bersiva Îranê diyar bike. Ji ber vê yekê dibe ku şer hîn bêhtir gur bibe û Yemen û Iraq jî tevlî bibe. Eger Îran dixwaze li dijî Îsraîlê serketinê bi dest bixe, lazim e hem îstîxbarata xwe, hem jî parastina hewayî xurt bike."
 
ÊRÎŞ GEFÊ LI HEMÛ HERÊMÊ DIXWE
 
Ozkan bal kişand ser welatên Rojavayî bi dayîna çek, îstîxbarat û teknolojiyê re parçeyek ji vî şerî ne û destnîşan kir ku eger şer dewam bike wê li Rojhilata Navîn bibe sedema gelek tiştan. Ozkan diyar kir ku welatên bi fermana cîhana rojava re di nava ahengiyê de ne jî wê bikevin bin bandora vî şerî û got, "Misir niha hevalbendê DYA’yê ye û her çend têkiliyên wan ên bi Îsraîlê re baş bin jî, ji hêza Îsraîlê nerehet in. Ji ber vê yekê ev gef ne tenê ji bo Îranê, ji bo hemû welatên herêmê gefek e."
 
DÎNAMÎKÊN LI NAVA ÎRANÊ 
 
Ozkan anî ziman ku ne diyar e bê ka êrîşa Îsraîlê ya li ser Îranê wê bandoreke çawa li dînamîkên navxweyî yên welêt bike û gotinên xwe wiha dewam kir: "Di nava şert û mercên asayî de, di serdema dawî de bi bûyerên mîna yên derdora Jîna Mahsa Emînî û serhildanên din re, daxwazên gel ên ji bo demokrasî û azadiyê zêde bûn. Li ser faktorên hawirdorê yên bi vî rengî, tê payîn ku serhildanek dikare bê tesbîtkirin, lê di heman demê de di vê mijarê de pîvanên psîkolojîk jî hene. Welatek ji derve ve rastî êrîşa hêzeke dijminane tê. Dibe ku ev yek ji nedîtî ve were, rê li ber yekbûnê veke. Yanî, eger mirovên ji bo pirsgirêkên xwe yên navxweyî rabûne ser piyan, dema Îsraîl êrîş dike xwe beşdarî raperînekê dibînin, dibe ku ji nişka ve xwe bi dijmin re hevaltî bikin. Ji ber vê yekê, dema mijar bibe parastina welat, hevsengiyên psîkolojîk dikarin biguherin.”
 
BANDORÊN ÊRÎŞAN ÊN LI SER TIRKIYEYÊ 
 
Ozkan bilêv kir ku êrîş wê bandorê li tevahiya cîhanê bikin lê belê wê ji aliyê aborî ve Tirkiyeyê tehlûke bikin û wiha axivî: "Ji ber ku buhayê petrolê bi qasî ji sedî 8-10 zêde bûye, ev êrîş wê bandorê li tevahiya Tirkiyeyê bike. Eger bi rengekî din bandorê li Tirkiyeyê neke jî, wê bandoreke girîng a aboriyê bike. Eger pîvana êrîşê zêde bibe, ev buha wê hîn bêhtir zêde bibe. Eger ev şer veguhere pevçûneke herêmî, wê sîstema herêmê bi temamî biguhere û hin welat neçar in bi welatên din re aliyan bigirin û zorê bidin Tirkiyeyê ku helwesta xwe diyar bike. Helwesta fermî ya Tirkiyeyê niha daxuyaniyên ku piştgiriya Îranê dikin. Lê belê, eger rejîma li Îranê di demeke dirêj de bi rîska hilweşînê re rû bi rû bimîne, xuya ye Tirkiye gelekî zêde li kêleka welatên bi ser dikevin, yanî DYA û Rojava ye. Tirkiye jî gelekî dizane ku bi gefa Îsraîlê re rû bi rû ye, lewma wê gelekî xetere be. Ji ber vê yekê wê li kêleka NATO'yê be.”
 
ŞER NE ÇARE YE
 
Ozkan da zanîn ku çareseriya pirsgirêkên li Rojhilata Navîn bi şer çareser nabe û destnîşan kir ku çareserî bi hatina rêveberiyên demokratîk, edalet û azadîparêz re pêkane ku dawî li pêkanînên antî demokratîk û polîtîkayên berfirehkirinê yên Îsraîlê were anîn û wiha got: "Eger em qala çareseriyeke rast û rasteqîn dikin, ne pêkane ku bi rêbazên şer û leşkerî vê yekê çareser bikin. Yê ku hiqûqa navneteweyî tine dihesibîne û binpê dike, divê ewilî bê darizandin û xwe ji herêmên dagir kirine vegirin.”
 
RÊBAZA ADIL Û DEMOKRATÎK
 
Ozkan diyar kir ku Rojhilata Navîn ancax bi naskirina mafên gelan, nasnameyên etnîkî û dayîna mafên çandî û siyasî bi taybetî ji bo Kurdan dikare aramiya rasteqîn pêk bîne û wiha axivî: “Eger ev neyên kirin, hikûmetên li Rojhilata Navîn wê berdêla şer û pevçûnê radestî welatên rojavayî bikira. Bi gotineke din, eger hûn Elewiyan qetil bikin, mafên Durziyan tine bikin û Kurdan tine bihesibînin, encam wê kaos be. Li Rojhilata Navîn yan sîstema baviksalarî an jî rejîmên me yên otorîter ên mîna Baas hene. Eger hûn nikarin mirovên azad bigihînin û nasnameyên wan ên etnîkî, çandî û siyasî nas bikin, hingî nepêkan e ku di nava demeke dirêj de Rojhilata Navîn a aram bê afirandin. Ji ber vê yekê, di serî de divê hûn destwerdanên derve yên li Rojhilata Navîn ji holê rakin û li ser bingeha maf, edalet û mafên demokratîk sîstemek û rêveberiyekê ava bikin."
 
MA / Esra Solîn Dal
 
 
 

Sernavên din

14/07/2025
18:09 Şandeya Îmraliyê dê bi Wezîrê Dadê re hevdîtinê bike
16:56 Şandeya Îmraliyê ya DEM Partiyê têkildarî ‘nîşeyên hevdîtinê’ daxuyanî da
16:28 DBP: Divê polîsên ji ber guhdarîkirina stranên Kurdî malbat derb kirin ji kar bên avêtin
16:07 Kongra Star: Temînata Sûriyeyê nenavendîbûna demokratîk e
15:50 Navenda Metroyê: Di 6 mehan de 110 kes hatin binçavkirin
15:49 Ahmet Ozer ji dosyaya ‘lihevkirina bajar’ tehliye bû
14:41 Polîsan 3 kes ji ber stranên Kurdî derb kir, dozger jî xwest bên girtin
14:32 MEBYA-DER’ê li Şirnexê rêveberiya nû hilbijart
14:21 Xwebûn bi manşeta “Destpêka pêvajoya nû” derket
13:27 595 hezar ciwanan bi hêviya perwerde û peydakirina kar koç kirine
13:08 HSD’ê ji bo Siwêdayê banga agirbestê kir
12:59 Rojnamegerê tedawiya penceşêrê dibû jiyana xwe ji dest da
12:53 Şebnem Korur Fîncanci: Divê rêxistinên civaka sivîl jî beşdarî komîsyonê bibin
12:14 PDK û YNK dê îro bicivin
11:50 Tazmînata ji bo leşkerê hatibû kuştin ji malbatên HPG’iyan xwestin
11:27 Palestine Action li Ingilistanê hate qedexekirin: Yasayeke neheq hate derxistin
11:08 Li gundên Cilbya û Bilikayê rojane 270 tonê daran tên birîn
10:39 SOHR: Li Suweydayê 37 kes hatin kuştin
10:36 Li Endonezyayê bi pileya 6.7’ê erdhej çêbû
10:26 DBP, DEVA, SAADET: Divê pêvajoya avakirina komîsyonê û gavên hiqûqî neyê dirêjkirin
09:51 Şewata li Îzmîrê gihîşte rê
09:48 Welatiyên Wanê bangî dewletê kirin: Em ne gotin lê fermiyetê dixwazin
09:45 Li Pirsûsê birîndar bû, di têkoşîna edaletê de hate girtin
09:00 Dîroka hevdîtinê ya Şandeya Îmraliyê ya bi Ozel û Bahçelî re diyar bû
09:00 ROJEVA 14’Ê TÎRMEHA 2025’AN
08:34 Di hevdîtina ‘Civaka Demokratîk’ de li pêşniyarên gel guhdarî kirin
08:34 Şaredarê Şîleyê hate girtin
13/07/2025
21:39 Rêveberiya Xweser têkildarî hevdîtinên bi Şamê re daxuyanî da
21:26 Alçîçek li warê xwe Amedê bi coş hate pêşwazîkirin
17:12 Berxwedana li Hesendînê ya li dijî madenê didome
16:45 Kesên di Komkujiya Pirsûsê de hatin qetilirin dê bên bibîranîn
16:40 Spanyayê Ahmet Dîkmen girt: Xetereya vegerandina li Tirkiyeyê heye
16:39 ‘Elewî û Kurdan li dijî înkarê li ber xwe dan’
16:18 Kesên di Komkujiya Zîlanê de hatin qetilkirin bi bîr anîn
16:10 Li Balikesîrê şewat derket
16:05 Li Zozana Tiloranê hevdîtina ‘Civaka Demokratîk’
15:50 Mala Muze û Çandê ya Qazî Mihemed hate vekirin
15:36 AATUHAY-DER’ê kongreya xwe li dar xist
14:59 Çelîk têkildarî gotinên Erdogan daxuyanî da
14:51 Hevşaredarên Tetwanê: Dê xebatên me yên ji bo çanda Kurdî bidomin
14:40 ‘Em ji nexşerêya birêz Ocalan bawer in’
14:27 Serokê Baroya Agiriyê: Divê êdî dewlet berpirsyartiyê li xwe bigire
14:04 Li Gimgimê aşûre hate belavkirin
13:55 Di şewata Enqereyê de yek jê pitik 3 kes mirin
13:51 Ji bo Komkujiya Zîlanê banga hevrûbûnê
13:45 Medyaya Îranê: Pezeşkiyan di êrişa Îsraîlê de birîndar bû
13:04 Gulistan Kiliç Koçyîgît: Avakirina aştiyê peywira me tevan e
12:42 Du zarokên wê tev li PKK’ê bûn: Barekî giran li ser milê me hemûyan e
12:32 Zwanenberg piştgirî da Ocalan
12:02 ‘Pêvajoya Aştî û Civaka Demokratîk’ li Êlihê ji 25 hezar kesan re hate vegotin
11:49 Welatiyên Amedî: Em azadî û wekheviyê dixwazin
11:29 Şahidên berxwedana 14’ê Tîrmehê: Ruhê wê demê ev em gihandin vê rojê
11:02 Jin ji bo yekitiya neteweyî têdikoşin: Hedef kongreya neteweyî ye
10:39 Birayê xwe Alî Çîçek vegot: Digot ‘Em ê bi ser kevin’
10:22 Hejmara 124’an a kovara Jinê derket
10:18 Li Şirnexê tacîza zayendî li zaroka 13 salî hate kirin
10:06 Parastvanên mafan ên envanterên çekan radestî wan hatine kirin dê raporê amade bikin
09:52 Hevserokê Giştî yê ÎHD’ê: Êdî tu hincetên dewletê neman
09:37 Mihrîcana Tetwanê di roja 16’an de bi dawî bû
09:30 Dayika 12 salan piştre keça xwe di merasîmê de dît: Em aştiyê dixwazin
09:20 TJA bi boneya pêvajoyê bi jinên Tirkmen re civiya
09:12 Hat îdiakirin ku cerdevanan dest danîne ser erdê gundiyan
09:02 Wekîlên DEM Partiyê: Divê Meclis di çareseriyê de bi roleke çalak rabe
09:01 Li Besta û Biligayê dîmenên talankirina daristanan
09:00 ROJEVA 13’Ê TÎRMEHA 2025’AN
12/07/2025
18:17 Şara û Aliyev hevdîtin pêk anîn
17:38 2 girtî serbest hatin berdan
17:31 Tirkiyeyê bejahiya Amêdiyê bombeberan kir
16:44 Panela Komkujiya Zîlanê: Armanc înkar û qirkirin bû
16:17 Pervîn Buldan gotina Erdogan nirxand
16:17 Firat Nebîoglû hat berdan
15:28 Ji bo 3 girtiyan doza azadiyê kirin: Nikarin pêdiviyên xwe dabîn bikin
14:58 Xizmên Windayan piştgirî dan pêvajoyê: Bila komîsyon bê avakirin
14:35 Ji KESK'ê daxwazên ji bo 'pêvajoyê'
14:25 Ji bo Sune û Çakarsin şîn hate danîn
13:58 33 sal in tu agahî ji Kayayê ku cerdevanan ew revandiye nayê girtin
12:34 Di ser Komkujiya Zîlanê de 95 sal derbas bûn
11:50 Erdogan: Em ê bi avakirina komîsyonê li ser pêdiviyên qanûnî yên pêvajoyê biaxivin
11:40 Li Balikesîrê ji ber şewatê du tax hatin valakirin
11:15 Vaye dîmenên amadekariya merasîma dîrokî!
11:09 Merasîma dîrokî di manşeta ewil a rojnameyan de cih girt
11:06 Kesên şahidiya merasîma dîrokî kirin bihêvî ne: Berpirsiyarî li ser milê her kesî ye
11:03 Salîha Aydenîz: Şewata çekan destpêka têkoşîneke nû ye
10:38 Unsal: Ji bo siyaseta demokratik sererastkirinên qanûnî divê
10:00 Ji bo girtiyê nexweş Çam serlêdaneke nû
09:58 Nivîskar Karakûş: Ger reforma hiqûqî çêbibe dê pêvajo pêş ve biçe
09:40 Li Tetwanê konserteke bicoş li dar ket
09:08 Welatiyên Botanê li benda ‘sererastkirinên hiqûqî’ ne
09:00 ROJEVA 12’YÊ TÎRMEHA 2025’AN
11/07/2025
20:36 Bafil Talebanî: Biryara PKK'ê ya destpêkirina serdemeke nû gavekî dîrokî ye
20:26 Wezîrê Dadê Tunç: Ji niha û pê ve karê me zede ye
20:07 Besê Hozat: Niha dora aliyê din e
20:02 Hevserokên Giştî yên DEM Partiyê: Merasîma PKK'ê vexwandina ji bo jiyana azad e
18:51 Berdana Erdemê 30 sal in girtî ye cara duyan hat taloqkirin
18:45 Davûtoglû: Divê em pêşengiya vê serdemê bikin
18:40 Erdogan: Gava ku hate avêtin bibe wesîleya xêrê
17:05 Midûrê Karên Nivîsan ê Kovara Lemanê hate binçavkirin
17:02 Fîkret Ataş hate tehliyekirin: A girîng azadiya civakî ye
16:59 Ozgur Ozel: Divê pêvajo li Meclisê bi gavên lez û bibiryar bê birêvebirin
16:50 Kurtulmuş: Xebatên me yên têkildarî komîsyonê ber bi dawiyê ve ne