Mele Dunayserî: Müzakerede koşullar eşit olmalı

img

MÊRDÎN - İslam inancına göre barışın farz olduğunu söyleyen tarihçi ve ilahiyatçı Mele Dünyaser Dunayserî, İslam inancına göre müzakere koşullarının eşit olması gerektiğini belirterek, bu nedenle Abdullah Öcalan'ın müzakere koşullarının eşitlenmesi gerektiğini söyledi. 

Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan'ın 27 Şubat çağrısıyla başlayan Barış ve Demokratik Toplum Süreci ile ilgili tartışmalar devam ederken, Kürt Özgürlük Hareketi tarafından bugüne kadar önemli adımlar atıldı. Son olarak Meclis'te kurulan Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu heyeti Abdullah Öcalan'la İmralı Yüksek Güvenlikli Kapalı Cezaevi'nde görüştü. Sürecin müzakere aşamasına geçilmesi tartışmaları yapılırken, müzakerede taraflar arasında eşit koşulların sağlanması talebi de sık sık dile getiriliyor. Kürt Özgürlük Hareketi'nin baş müzakereci ilan ettiği Abdullah Öcalan'ın koşullarının bu süreçte nasıl şekilleneceği ise belirsizliğini koruyor. 
 
Demokratik İslam Kongresi (DİK) üyesi tarihçi ve ilahiyatçı Mele Dünyaser Dunayserî, İslam inancına göre, müzakere koşullarının eşit olması gerektiğini ifade etti. İslam'ın "barış dini" olduğunu ve tarihsel olarak barış anlamında önemli miraslar bıraktığını kaydeden Dunayserî, "Bu anlamda çok sayıda ayet bulunmaktadır. Malum; Türkiye'deki muhafazakar kesim genellikle kendisini iktidarcı sermaye ile örgütlediği için kendisine tabi olan cemaat, tarikat ve diğer topluluk mekanizmaları da daha çok sermaye bazlı hareket eder. Bu nedenle de iktidarın meyline göre hareket etmişlerdir. Burada bir yıllık sürecin en önemli kazancı hiçbir insanın bu savaş nedeniyle ölmemiş olmasıdır. Müslümanların da burada Kur'an'ı kendilerine baz alarak bu süreci başarıya götürmeleri gerekir" ifadelerini kullandı. 
 
İslam'ın ilk dönemlerinde Mekke'de direniş ayetlerinin indiğini ifade eden Dunayserî, Medine'ye gidildiğinde ise yeni kabile ve inançlarla bir araya gelindiğinde mevcut İslam dininin hak ve hukuk tanımı üzerinden "medeni" denilen ayetler geldiğini kaydetti. Ayetlerden örnekler veren Dunayserî, "Allah barışı emretmiştir. Taraflardan birinin barışı kabul etmemesi durumunda ise, onlara karşı direnin ve mücadele edin der" dedi. 
 
'MÜZAKERE KOŞULLARINI EŞİTLEMEK ZORUNDAYIZ'
 
Barışın kuru bir söz olarak yer almadığına da dikkat çeken Dunayserî, "Kuru bir barışı, Allah emretmez. Barışı, iki taraf arasında adaletle sağlamayı emreder. Adaletin tanımı da yarısı vicdan, geri kalan yarısı da hak hukuk demektir. İki tarafı eşitleyiniz, birbirinizi inkar etmeyin anlamındadır. Allah'u Teala adaletli barışı ve eşitliği emrediyor. Adalet ve eşitliğin barışın iki ana sütunu olarak bize rol, model olarak sunuyor. Ayetler üzerinden baz alırsak, barış sürecine Anadolu'da, İç Anadolu'da, Karadeniz'de bulunan muhafazakar ve dindar kesimler Kur'an üzerine katılmak zorundadır" diye konuştu.  
 
Eşitlik konusunda müzakere eden tarafların da eşitliğinin sağlanması gerektiğini kaydeden Dunayserî, Abdullah Öcalan'ın koşullarının da bu nedenle devlet adına süreci yürütenlerle eşit hale getirilmesi gerektiğine dikkat çekerek, "Müzakerelerde karşılıklı irade beyanı esastır. Müzakerelerde eşitlik şarttır. Ne taban olacak, ne de tavan olacak. Bunun dinsel arka planı da var. Bütün mabetlerde de bu böyledir. Mesela Göbeklitepe (Girê Miraza) ovaldir. Burada da eşitliği baz almışlardır. Kainatın ana ekseni budur. Ovallik eşitlikten gelir. Siz bir müzakere yürütüyorsunuz, bir güçsünüz. Ama diğer taraftan dört duvar arasında müzakere yürüten bir taraf var. Bu şartlara müzakere denmez. Siz dışardasınız, herkesle iletişim kanalları var. Fikirlerin toplandığı havuzlar var. Değerlendirmeler var. Analizler var. Ama diğer tarafta dört duvar arasında, bir irade beyanı var. Buna eşitlik denmez. Adalet de bu şekilde olmaz. Bunu ayeti kerimede olduğu şekilde Müslüman kesim de idrak etmek zorundadır. Eğer Müslüman iki topluluk arasında bir barış sağlayacaksak, ayeti kerimede belirtildiği şekilde her türlü şartları eşitlemek zorundayız. İrade beyanı ve müzakere koşullarını eşitlemek zorundasınız ki, Allah'ın barışı ihya olsun" şeklinde konuştu. 
 
'BARIŞIN İNŞASI FARZDIR'
 
Toplumun barışa ihtiyacı olduğunu ifade eden Dunayserî, toplumda ciddi bir çürümenin meydana geldiğini ifade ederek, bu çürümenin önüne geçebilmek amacıyla da toplumun barış için bütüncül bir şekilde hareket halinde olması gerektiğini söyledi. Özellikle muhafazakar, inançlı kesimin buna öncülük etmesi gerektiğini ifade eden Dunayserî, İslami kesimlerin Kuran'ı baz alarak sürece dahil olması gerektiğini vurguladı. Günümüz koşullarının tarihteki koşulların aynası olduğunu dile getiren Dunayserî, Medine Sözleşmesi'ne dikkat çekerek, şunları söyledi: "Medine Sözleşmesi; farklı inançların, farklı etnik kimliklerin bir arada yaşayabilmesi için ortaya çıkmış, dönemin en demokratik Anayasası'dır. Medine Sözleşmesi; Akdeniz'deki, Ortadoğu coğrafyasındaki gerçeklikleri baz alarak ortaya çıkmış bir sözleşmedir. Burada Hazreti Muhammed'in politik ve siyasi zekası da ön plana çıkıyor. Burada değişik toplulukların hakları, kültürlerini, dillerini tanıma ve tanımanın ötesinde sonrasında koruma vardır. İslam iktidar olduğu halde bu sözleşme ortaya çıkmıştır. En önemli özelliği budur. Günümüzde Medine Sözleşmesi'nin uygulanması için şartlar müsait. İnsanların ontolojik yapılarının kabul edilmesi gerekir. Şunu net olarak bilmek gerekir; camideki huzurlu ibadetimiz, cemevindeki huzurlu ibadetten geçer veya Şengal'de, kilisede huzur içinde yapılan bir ayinden geçer. Ne kadar saygı, ne kadar özgürlük, geleceğin de o kadar teminat altında olması demektir. Medine Vesikası'nın özü aslında budur. Burada barış ayeti kerimeler ışığında açık ve net bir şekilde Allah'u Teala, emri hazırdır. Barışın inşası bütün Müslümanlar üzerinde farzdır."
 
MA / Ahmet Kanbal

Sernavên din

09:47 Ji bo gelek bajarên Bakur hişyariya barînên zêde hat kirin
09:46 Li Srî Lankayê karesat: 627 kesan jiyana xwe ji dest dan
09:18 Mele Dunayserî: Aştî ferz e, divê şert û mercên muzakereyê jî wekhev bin
09:17 ‘Li Licê ji ber bazirganiya tiryak û fihûşê ya bi destê dewletê tê kirin daraz bêkêr e’
09:13 Rapora girtiyê nexweş: Nakokî, teşxîsa kêm û nexweşiyên nehatine nivîsandin
09:05 Akademîsyen Orhan: Divê di verastkirina qanûnên entegrasyonê de ‘mafê hêviyê’ hebe
09:04 Çîroka Hemo yê 'Emîrê DAIŞ'ê'
09:00 ROJEVA 8'Ê KANÛNA 2025'AN
07/12/2025
21:30 Festîvala Fîlman a Amedê destpê kir
19:54 Li Eskîşehîrê kursa Kurdî hat astengkirin
18:51 PYD: Avakirina Sûriyeyeke nû bi demokrasî û sîstema nenavendî ve pêkan e
18:35 Konferans bi dawî bû: Em ji bo hêza gotinên Ocalan bibin welatê xwe li vir in
16:51 Tedawiya rojnamevan Aykol didome
15:37 Xelatgira Nobelê Şirîn Ebadî: Azadiya Abdullah Ocalan şertê sereke yê pêvajoyê ye
15:00 Saziyên ji bo alfabeya Kurdî hînî zarokan bikin çalakî kirin
14:53 Şîn û mewlûdên ji bo PKK’iyan bi girseyî hatin ziyaretkirin
14:39 Demîrtaş: Ev pêvajo ne parçebûnê, dê yekitiya birûmet pêk bîne
Fîgen Yuksekdag: Deriyên serdemeke nû hatin vekirin
14:38 Li Mêrdînê cade di bin avê de man
14:37 Prof. Paech: Hebûna Kurdan û kêmaniyan divê bi mafên kolektîf were parastin
14:06 Fîlozof John Holloway: Min ronahiya Rêber Ocalan anî vir
13:10 Dubbins: Banga 27’ê Sibatê ji bo Tirkiye û Rojhilata Navîn firsendekî mezin afirand
10:29 'Konferansa Navneteweyî': Êdî Kurd tev li pergala avaker a Rojhilata Navîn bûne
10:16 Hejmara nû ya kovara Jinê derket
10:06 Parlamenterê berê yê Hindî: Rêgezên Ocalan dê ji bo hemû cîhanê aştiyê bîne
09:55 Beşdarên konferansê: Niha ne dema temaşekirinê, dema nivîsandina dîrokê ye
09:26 Dayikan got: Heta Rêberê me azad nebe aştî nabe
09:23 Bi hinceta deynê xwarinê yê li girtîgehê dest danîn ser bûrsa keça wî!
09:17 Li Dêrsimê berteka li dijî fihûşê: Tiştên tên kirin berdewama polîtîkayeke bi zanebûn e
09:15 Qeyûmî avahiya dîrokî dewrî wezaretê kir
09:08 Adalet Kaya: Em ê li Licê li dijî tora fihûşê komîsyonan ava bikin
09:04 Navnîşana sînemaya azad
09:00 ROJEVA 7'Ê KANÛNA 2025'AN
06/12/2025
20:03 Azîme Işik: Ji bo veguhertinê divê pîvana edaletê were qebûlkirin
19:21 Li Helebê banga ji bo azadiya Abdullah Ocalan
19:11 Fîdan: Ocalan dikare li Sûriyeyê bibandor be
18:26 NY: Li Sûriyeyê binpêkirinên mafên mirovan didome
18:03 Parlamenterê Îrlandî Kearney: Divê civaka sivîl tevlî pêvajoyê bê kirin
Serokwezîrê berê yê Katalonyayê Garcia: Ya herî girîng peymana we ya bi gelê we re ye
16:55 Bahçelî: Dê baskê duyemîn ê çûka aştiyê bê çêkirin û her kes dê firîna wê bibîne
16:45 Dermankirina rojnamevan Aykol didome
16:42 Li sê bajaran bang ji bo girtiyên nexweş
15:55 Nêçîrvan Barzanî: Avakirina aştiyê dê bandorê li tevahiya herêmê bike
15:49 Arzû Yilmaz: Entegrasyona ku Abdullah Ocalan behs dike, formula jiyana bihevre ye
Oleksandra Viacheslavivna Matviichuk a xwediya Xelata Nobelê: Divê em jinan daxilî pêvajoyê bikin
15:16 Li Stenbolê Komxebata Aştiyê: Em dixwazin bi awayekî çalak di pêvajoyê de cih bigirin
15:04 Senatorê Efrîqaya Başûr Bhabha: Ji kêliya em bi fermî naskirin ve her tişt guherî
14:36 Li Sûriyeyê 665 kesan ji ber bermahiyên şer jiyana xwe ji dest dan
14:31 Ji bo Mehmet Guler, Rojhat Ozdel û Faîk Kevcî edalet xwestin
14:23 Endamê komîsyonê Yildiz ê çû Îmraliyê: Meseleyeke dewletê ye ku nayê taloqkirin
14:13 Girtiyê ku ferzkirina 'nizama leşkerî' red kir, gardiyanan êrişî wî kir
13:58 Bi girseyî çûn serdana şîna Yîgît û Turgut
13:44 Endamê Şandeya Îmraliyê Erol: Abdullah Ocalan dixwaze Kurd daxilî hiqûqê bê kirin
12:49 Barzanî: Amade me ku ji her alî ve piştgiriyê bidim pêvajoyê
Talabanî: Em piştgiriyê didin her gava ji bo hêviya aştî û demokrasiyê tê avêtin
12:30 Bi îdiaya ‘ezmûna tev li bûye nehatiye dîtin’ tehliyeya Şîmşek hat taloqkirin
12:18 Îlham Ehmed: Em dixwazin xwe li Tirkiyeyê û Tirkiyeyê jî li vir bibînin
12:07 Hevalê Edemen ê 31 salan di girtîgehê de got: Jiyana xwe fedayî têkoşîna gelê xwe kir
11:25 DAIŞ dîsa li Sûriyeyê di nava livûtevgerê de ye
11:07 Abdullah Ocalan: Bi avakirina civaka demokrtîk em ê sosyalîzmê ji nû ve bi dest bixin
10:44 Li Osmaniyeyê qeza: Gelek mirî û birîndar hene
10:38 Konferansa Navneteweyî: Paradigmaya Abdullah Ocalan çareseriyeke mezin e
09:27 Di mehekê de 4 caran sewqî nexweşxaneyê hat kirin: Bila êdî min nebin nexweşxaneyê
09:27 Ji doza ku wekî sedema tayinkirina qeyûm hat nîşandan beraet kir: Divê şaredarî bên vegerandin
09:14 'Şer astengdariyê zêde dike, em ê ji bo aştiyê bitêkoşin'
09:14 Serokê Odeya Dermansazan a Wan-Bedlîs-Colemêrgê: Nediyariya fiyetan bandorê li dermanan dike
09:10 'Divê êdî dewlet paradîgmaya xwe biguherîne'
09:09 Ji Licêyiyan li dijî 'tora fihûşê' banga yekîtiyê
09:07 Festîvala bêyî xalîçeya sor
09:00 ROJEVA 6'Ê KANÛNA 2025'AN
05/12/2025
16:45 Belgefîlma ‘Birîn’ a ji bo bibîranîna Kadrî Bagdu hat weşandin
16:13 'Girtiyê nexweş Yildirim nehat tehliyekirin’
16:07 Li Dêrsimê li dijî fihûşê daketin qadan
15:13 Encama Pêşbaziya Çîrokê ya Şerzan Kurt aşkera bû
14:53 Civaknas Holloway çû serdana Buroya Hiqûqê ya Asrinê
14:36 Der heqê hevşaredar Neslîhan Şedalê de biryara beraetê
14:29 Îlham Ehmed dê di konferansa li Stenbolê de biaxive
14:27 Şîna Alî Kaya yê HPG’î bi girseyî hat ziyaretkirin
14:15 Li dijî zexta sîxurkirin û tacîzê dê serlêdana sûc bê kirin
14:01 Fîlozof Bourg: Ji bo demokratîbûnê divê Kurd bi awayeke çalak tev li siyasetê bin
13:11 Siyasetzan Însel: Hiqûqa giştgir dê dawî li hiqûqa cotstandart bîne
13:01 Hevdîtina li Îmraliyê vegot: Dê hêzek tev li artêşê bibe, ya din dê bibe asayîş
12:27 Di doza wek hinceta tayînkirina qeyûm hatibû nîşandan de biryara beraetê
11:53 Di operasyona bahîsê de pêla duyemîn: Gelek kes hatin binçavkirin
11:52 Ji Abdullah Ocalan bo Konferansa Meclisa Jinan a Mexmûrê peyam
11:39 Ebru Gunay: Pirsgirêka Kurd dê li ser zemîneke navneteweyî bê nîqaşkirin
11:03 Hedef çandina 2 milyon darên berûyê ye
10:40 Rageşiya li herêmê bihabûn bandoreke neyînî li turîzma Wanê dike
10:27 Di dosyeya mirina biguman a jinekê de gumanbar hatin tehliyekirin
09:29 Hevseroka Giştî ya DAD'ê: Divê Abdullah Ocalan karibe bi civakê re têkiliyê deyne
09:27 Me texrîbata li bajarê Zenobiayê Palmîrayê tomar kir
09:09 Li Wanê festîval: Muzîk azad dike, aştî mezin dibe
09:07 Jinên Licê bertek nîşanî 'çeteya' fihûşê dan: Divê her kes serî rake
09:04 Festîvala Fîlman a Navneteweyî ya Amedê: Em bi hunerê re bin
09:03 'Girtiyên nexweş bi çarenûsa xwe re rû bi rû hatine hiştin'
09:00 ROJEVA 5'Ê KANÛNA 2025'AN
04/12/2025
20:22 Abdullah Ocalan: Ji bo serkeftina pêvajoyê di nava hewldanan de me
19:17 Di civîna komîsyonê de aloziya girtekan
16:05 Şîna Can ê HPG’î bi girseyî hat ziyaretkirin
16:04 Xeyala Zinar Altuntaş pêk hat
15:24 AKP û MHP’ê nexwestin girtek bên xwendin
15:21 Li Wanê jinekê bi awayekî biguman jiyana xwe ji dest da
14:10 Komîsyon bi rojeva ‘serdana Îmraliyê’ civiya
13:37 Raportorê PE yê Tirkiyeyê Amor serdana DEM Partiyê kir