Piştî amadekirina îdianameya lêpirsîna Şaredariya Bajarê Mezin a Stenbolê ku bi îdiaya gendeliyê hat kirin, Serdozgeriya Komarê ya Stenbolê di 12'ê Mijdarê de ragihand ku li ser bingeha tohmetên di îdianameyê de, li Dadgeha Bilind a Îstînafê der barê CHP'ê de doza girtinê hatiye kirin. Di îdianameyê de ji bo Şaredarê Stenbolê Ekrem Îmamoglû 2 hezar û 352 sal cezayê girtîgehê hat xwestin. 

 

Parêzerê Navenda Giştî ya Partiya Gel a Komarê (CHP) Çaglar Çaglayan der barê îdianame û agahdariya girtinê de ji ajansa me re axivî.

 

Çaglayan destnîşan kir ku li dijî CHP'ê îdianameyek heye, lê vê dawiyê bi zêdekirina beşên têkildarî îdiayên sîxuriyê di dosyeyê de fermana girtinê hatiye nivîsandin û got: "Serdozgeriyê got ku îdiayên fermana girtinê derew in, lê bi nivîsa derket holê kifş bû ku daxwaza girtinê rast e. Ew îdia dikin ku kirîna avahiya rêxistina Stenbolê bi bertîlê pêk hatiye. Lêbelê, lêpirsînek li ser kirîna avahiya Stenbolê hat kirin û wê lêpirsînê tu bertîl nedît. Tê îdiakirin ku CHP daneyên dengdêr û sindoqên dengdanê ji kesên di nav rêxistina îdiakirî de re şandiye. Ger partiyên siyasî daneyên dengdêran ji Lijneya Bilind a Hilbijartinê (YSK) li derveyî demên hilbijartinê wergirin, ev dane agahdariya sindoqên dengdêran nagirin nav xwe. Hejmarên telefonên desta yên dengdêran qet di daneyên ku ji YSK'ê ji partiyên siyasî re tên şandin de cih nagirin. Partiyên siyasî nikarin agahdariya telefonên desta yên dengdêran bigirin. Lêbelê, bi metnekê ve hatiye zeliqandin ku îdia dike ev agahî di navbera Îlona 2023 û Mijdarê de hatine şandin." 

 

‘SERDOZGERÊ KOMARÊ NIKARE DOZA GIRTINÊ BIKE'

 

Çaglayan diyar kir ku di nivîsa têkildar de agahiyên ku lêpirsînek li ser Kongreya Rêxistina Stenbolê ya CHP veguheriye dozê jî hene. Çaglayan got: "Dema ku em xala 101 a Qanûna Partiyên Siyasî û xalên 68 û 69 ên Destûra Bingehîn bi hev re binirxînin, tê tekezkirin ku ger partiyek bibe navenda kiryarên dijî rêgezên ku di xalên 68 û 69 ên Destûra Bingehîn de hatine destnîşankirin, dê li gorî xala 101 dozeke girtinê were vekirin. Nivîs bi îdiaya ku kiryarên CHP berdewam in û bûne navenda çalakiyan bi dawî dibe. Serdozgeriya Stenbolê ji bo lêkolîna pêwîst partiyê agahdar dike. Agahdarkirina partiyê ji bo lêkolîna pêwîst jixwe mecbûrî ye, ji ber ku li gorî qanûnê, CBS nikare li dijî Dadgeha Bilind a Îstînafê girtinê bixwaze. Lêbelê, heke hûn di nav nivîsê de qanûnên têkildar îqtibas bikin û bibêjin, 'Divê ev wisa were kirin,' ev ê bibe daxwaza girtinê. Ez bawer nakim, li gorî nirxandinê ku Dadgeha Bilind a Îstînafê dê ji Dadgeha Destûra Bingehîn girtinê bixwaze. Wekî partî, em ê li ser vê mijarê serlêdanekê bikin û amadekariyên me temam bûne."

 

Çaglayan, gotinên Ozgur Ozel ên "Mesele li ser pêvajoyê ye, ne li ser encamê ye" bi bîr xist û got ku fikarên ku îdîanameya Şaredariya Bajarê Mezin a Stenbolê dê encamên siyasî, ne yên qanûnî, bide, rast in û got: "Ev îdîaname bi hevoka 'tevnên axtapot' dest pê dike. Ev hevok ji hêla Serokkomar û Serokê AKP'ê Recep Tayyip Erdogan ve hatiye gotin. Ev du pirsan derdixe holê: Ger îdîaname bi daxuyaniyek ji Serokkomar ku di heman demê de serokê AKP'ê ye, dest pê bike, wê hingê ev karesateke qanûnî ye. Ger ev hevok di îdîanameyê de cih bigire û ger serokê partiyeke siyasî berî ku îdîaname were nivîsandin jî ji vê yekê were agahdarkirin, wê hingê karesatek hîn mezintir heye ku prensîba cudakirina hêzan û serdestiya hiqûqê ji holê radike. Îdîaname bi vegotineke siyasî dest pê dike ku bi tenê xwe dispêre îfadeyên îtîrafkaran û tomarên HTS, digel şahidên veşartî. Ji bilî vê, ew rasterast destnîşan nake ku 'ev pere ji vî kesî re hatiye dayîn.' Ev me digihîne xala jêrîn: di dosyeyê de tu delîl tune ku wekî delîl were hesibandin. Her pisporeke hiqûqî ku vê îdianameyê dixwîne dikare hîs bike ku li vir dosyeyeke siyasî heye."

 

TÊ XWESTIN RASTIYEKE NEYÎNÎ BÊ BÊ AFIRANDIN

 

Çaglayan diyar kir ku ger Ekrem Îmamoglû bigota ku ew ê tenê di dema şaredariya Bajarê Mezin a Stenbolê de wekî şaredar kar bike, ev pêvajo wisa nedibû. Çaglayan wiha domand: "Ger ew şaredarek bûya ku îdîaya rêvebirina welêt nekira û negihîştibûya hêviyên raya giştî yên ku ew ê bibe namzetê serokomariyê, ev pêvajo çênebûya. Em dibînin ku pirsgirêk ne lêpirsîneke rasterast a gendeliyê ye an jî operasyoneke destên paqij e: Em dibînin ku şîrketên ku di vê dosyayê de behsa wan tê kirin, bi piranî ji şaredarî û rêveberiyên giştî yên ku ji hêla AKP'ê ve tên rêvebirin, îhale wergirtine. Ew jî dikarîbûn bihatana lêpirsînkirin, an jî di fermanên ku di vê lêpirsînê de hatine dayîn de hevoka 'Piştî 2019'an xebata Şaredariya Bajarê Mezin a Stenbolê li ser vê mijarê bişînin' tunebûya. Pirsgirêk ne eşkerekirina rastiyekê ye, lê belê afirandina wêneyekî neyînî li ser kesekî ye. Ez vê yekê wekî parêzerek nabêjim; ew ê îdiayek be; muzakereyên di dosyeyê de vê yekê dibêjin."

 

Çaglayan bal kişand ser nakokiya girîng a gotinên desthilatê ya li ser demokrasiyê ku di heman demê de zextê li ser CHP dike û got: "Li vir, siyasetmedar, nemaze yên li aliyê partiya desthilat, berpirsiyariya li jêr li  ser wan heye: Ger em bêjin ku qeyûm xelet in û demokrasî bingehîn e, divê em Şaredariya Esenyûrt bidin şaredarekî ku ji hêla gel ve hatî hilbijartin. Ger em îdîa bikin ku serdema girtina partiyên siyasî qediya ye, ger em bibêjin ku demokrasî dê bixebite û meriv dikare baweriya xwe bi sindoqên dengdanê bîne, divê em van garantiyan bidin mirovan. Em pêşketinên ku di dewleteke demokratîk a bi serweriya hiqûqê ve tên rêvebirin dijîn. Divê em Tirkiyeyekê ava bikin ku tê de pêvajoya ku em îro dijîn êdî ne pêvajoyek be ku dadger guh bidin kesan û kiryarên wan û dadger tenê li gotinên wan binêrin. Wekî parêzerek siyasî, ez dibêjim ku çareseriya vê pirsgirêkê di siyaset û sindoqên dengdanê de ye. Divê sindoqên dengdanê demildest werin danîn û divê rêveberiya nû bi biryardarî ji van pratîkan dûr bisekine û xwe ji wan dûr bigire. Ez bawer dikim ku CHP dê di hilbijartinê de bi ser bikeve; heke CHP heman xeletiyan bike, welat dê gavek jî pêşde neavêje." 

 

Çaglayan diyar kir ku li welêt her tişt dê biguhere û wiha dawî li axaftina xwe anî: "Zexteke mezin li ser CHP û Ekrem Îmamoglû heye. Em vê yekê niha bi doza girtinê dibînin. Berê jî daxwazên ji bo tayînkirina qeyûman hebûn. Binêrin, ew bi dawî bûn û ev jî wê bi dawî bibin. Ez dibînim ku welatî, bêyî ku girêdayîbûna wan a partiyê be, ji pêşketinên hiqûqî yên li welêt diqewimin bi fikar in. Lê divê kes xem neke. Heta ku ew rastiyê bêjin û li ser rêya rast bisekinin, divê kes dudilî nebe. Li vî welatî rojên pir tarî hatine derbaskirin û em ê vê jî derbas bikin. Bila kes xem neke."

 

MA / Yeşîm Tukel