Min tirs danî aliyekî û çûme Rojhilat û Îranê

img
NAVENDA NÛÇEYAN - Ez dixwazim biçim Îranê û geşedanên li wir rasterast bi çavên xwe bibînim. Ji ber dizanim bi dehan rojnameger girtî ne û rojnamegerên ji derve diçin jî bi tewanbariya sixûriyê têne girtin ditirsim. Her kesê pê dişêwirim bo neçim gumanên xwe dibêje û dixwaze ez ji biryara xwe vegerim. Bo vê yekê êdî bi kesî naşêwirim û çi dibe bila bibe dixwazim bi xwe bibînim. Êdî li Îran'ê me.
 
Jîna Emînî di 13'yê îlona 2022'yan de dema bi birayê xwe Kiyareş Emînî re li Tehranê li îstasyona metroyê ye, bi hinceta ku li gorî qaîdeyên Îslamî serê xwe negirtiye bi komek jin re tê binçavkirin. Şahidên bûyerê destnîşan kirin ku Jîna di dema binçavkirinê de ji ber îtirazî heqaretên polîsan kiriye hatiye derpkirin û serê wê li hesinê wesayîta polîsan ketiye. Piştre ew rakirine nexweşxaneyê û di 16'ê îlonê de li nexweşxaneyê jiyana xwe ji dest da. Tetkîkên tibî jî agahiyên şahidên bûyerê piştrast kirin û di tetkîkan de hat destnîşankirin ku Jîna, ji ber xwîn rijiyaye ser mejiyê wê jiyana xwe ji dest daye. Piştî malbatê ev yek ragihand, destpêkê li bajarê Jînayê anku li Seqizê, piştre jî li hemû rojhilatê Kurdistanê û hin bajarên Îranê xwepêşandanan rû da. Ev xwepêşandan ber bi serhildanekê ve veguherî û 2 meh li pey xwe hişt. Di nava van du mehan de ligel ku bi sedan welatî hatin kuştin û birîndarkirin jî, gel ji kolanan venekişiya û li derdora dirûşma "Jin Jiyan Azadî" bîreke kolektîf ava kir. 
 
Ji ber ku ji roja xwepêşandanan dest pê kiriye û heya niha li Îranê înternet hatiye qutkirin agahiyên wir jî kêm kêm belav dibin. Lê ligel vê yekê jî çalakiyên îranîyan li hemû cîhanê deng vedan. 
 
MIN BIRYAR DA KU BIÇIM ÎRANÊ
 
Ji 17'ê îlonê ku li Rojhilat û Îranê çalakî dest pê kirine û heya niha li seranserê welat înternet tê astengkirin. Raya giştî jî perçe perçe hay ji agahiyên li vî welatî dibe. Her çiqas bi sepanên VPN'yan welatî hewl bidin vê astengiyê berteref bikin jî zêde bi ser nakevin. Lewre temenê her sepana VPN di navbera nîv saet û du saetan de diguhere. Bi tespîtkirina kodên wan VPN'yan re ew jî têne bêbandorkirin. Rojnamegerên vî welatî di bin zexteke zêde de ne. Dîsa rojnamegerên ji derve dixwazin biçin Îranê jî ji ber tewanbariya sixûrtiyê û tirsa girtinê vê yekê nadine ber çavan. Ji ber vê yekê agahiyeke herî biçûk jî, dîmenekî 3-4 saniye jî pir qîmet e ji bo hînbûna geşedanên li Îranê. Di serdemên wisa de belavbûna agahiyên şaş û piştperdekirina agahiyên sosret jî zêde dibe. Ev yek jî dibe sedem ku mirov bi baldarî nêzî dîmen û agahiyan bibe. Weke nûçegihanê Ajansa Mezopotamyayê (MA) ji bo geşedanan li cihê bûyerê bişopînim, bi welatiyên Rojhilat û Îran re biaxivim, çavdêrî bikim û rasterast agahiyên ji wir bi raya giştî re parve bikim, biryar didim biçim Rojhilat û Îranê. 
 
HERKESÊ KU ALÎKARÎ JÊ DIXWAZIM DIBÊJE MIN 'NEÇE'
 
Destpêkê dixwazim bi welatiyên ku min berê di dema ziyaretên Îranê de ew nas kiribûn têkilî deynim û bûyerên wir rasterast ji wan bibîhizim. Lê ji ber pirsgirêka înternetê û şebekeyên telefonê demek dirêj bi ser nakevim. Di demên ku pêwendî datînim de jî ji ber qutbûna telefon û înternetê baş tê nagihîjim bê çi dibe çi nabe. Ez bi rojnamegerên îranî ku li ser medyaya sanal wan dişopînim re pêwendî datînim û rewşa Îranê ji wan dipirsim. Lê ew jî ji ber li dîasporayê dijîn tenê agahiyên ku ez li ser înternetê dişopînim dikarin bi min re parve bikin. Dema pirsa rîska çûyina Îranê dikim jî, her kesekî bi wan re hevdîtin dikim behsa xetereyan dike û dibêjin ku weke tûrîst çûyina Îranê bi xwe jî pir talûkeye û hin mînakên neyinî didin. Dibêjine min ger min biryara çûyinê dabe jî divê demildest dest ji vê yekê berdim. 
 
BER BI ÎRANÊ VE DERDIKEVIM RÊ
 
Ligel ku dizanim di nava du mehan de bi dehan rojnameger hatine girtin jî, tirsa xwe datînim aliyekî û biryara çûyinê didim. Dizanim ku çiqas bi derdorê bişêwirim ewqas ez ê di meseleya çûyinê de bêbawer bibim û ji ber vê yekê biryar didim ku êdî bi kesî re neşêwirim û biçim, ger rîskek hebe jî bi xwe bibînim û tecrube bikim. Piştî malbat û hevalên xwe yên ajansê îkna dikim bi tirs ber bi welatê ku berê du cara bi kelecan min ziyaret kiribû ve derdikevime rê. 
 
NIZANIM WÊ ÇI WERE SERÊ MIN LÊ ÊDÎ LI ÎRANÊ ME
 
Piştî karûbarên pasaportê yên li Deriyê Sînorê Kapikoy xilas dibin, 5 deqîqe dimeşim û digihîjim Deriyê Sînor ê Xoy-Razî. Xirecira tîcareta welatiyên di navbera sînoran de dikin dest pê dike. Di navbera lodên eşyayên ku ji Îran'ê hatine û yên wê biçin Îranê de bi qenderê nîv saetê cehd dikim û pasaporta xwe didime destê leşkerekî Îranî. Piştî çavê xwe li rûpelê pasaportê digerîne, deriyê hesinî bi qenderê ez karibim têre derbas bibim vedike û ji nava wê xirecirê min dikişîne aliyê Îranê. Derbasî eywana kontrola pasaportan dibim. Li eywanê ji ber dor tune ye karûbarên min yên li vir jî zû diqedin û bi tevahî derbasî xaka Îranê dibim. 
 
 
BAJAR BI BAJAR DIGERIM
 
Destpêkê li Ûrmiye, Xoy, piştre li Mahabad, Pîranşar, Bokan, Miyandûab, Seqiz û herî dawî li Tehranê geriyam. Bi xwepêşandaran, bi kesên birîndar, bi ciwanan, bi zarokên dibistanê, bi akademîsyenên zanîngehê, bi dikandaran û bi malbatên ku zarokên wan jiyana xwe ji dest dane re min hevpeyvîn kirin. 
 
Beriya van hevpeyvînan dixwazim di destpêkê de der barê Îranê, xwepêşandanên berê û niha de hin agahiyan bidim. Her wiha di çarçoveya hevdîtinên min kiriye de, ferqa di navbera çalakiyên berê û niha de dixwazin bi çend agahiyên hevpar bi we re parve bikim.
 
JI MONARŞIYÊ BER BI KOMARA ÎSLAMÎ VE
 
Di sala 1979'an de Îran ji monarşiya Muhammed Riza Pehlewî veguherî Komara Îslamî ya di bin rêveberiya Ayetullah Ruhullah Humeynî ku nêrîna mezhebê Şîa û huqûqa Îslamî esas digirt. 
 
Di dema şoreşa Îranê de ji bo Şah ji desthilatdariyê bê xistin lîberal, çepgir û komên îslamî tevek bi hev re tevgeriyan û pişt re Şah Ayetullah Humeynî hate desthilatdariyê. Lê Humeynî di demeke kin de kesên lîberal, çepgir û komên muxalîf tefisand, binçav kir, şande sirgûnê û ew bi darve kirin. Bi guherîna rejima Îranê re molla her ku çû xwe di hemû saziyên dewletê de bi rêxistin kir û civak tefisand, mehkûmî jiyaneke "bêrûmet" kir. 
 
HÊVIYÊN ÎRANEKE NÛ
 
Her çiqas dem dem welatî li hemberî van kirinan serî hildabin jî di 43 salên rejîma Komara Îslamî de tu tişt bi dest nexistin û neguherandin. Lê kuştina Jîna Emînî û xwepêşandanên ku li rojhilatê Kurdistanê dest pê kirin pêl bi pêl di bin dirûşma "Jin Jiyan Azadî" de li tevahiya Îranê belav bû û hêviyeke nû di dilê her îraniyekî li nava welêt û li dîasporayê dijî de şîn kir.
 
Bi milyonan welatiyên Îranî ku li dîasporayê dijîn di van demên krîtîk de bala xwe dane ser welatê xwe. Daxwaza tevan avabûna Îraneke nû ye. Ji ber wê yekê jî ligel hemû bêderfetiyan çend saniye dîmenên ji welatên wan digihîjine ber destên wan li hemû cîhanê belav dikin. Cara yekemîn e ku li derdora xeyalên nû hemû netew, bawerî têne cem hev û bi awayekî kolektîf dixwazin rejima Cumhurî Îslamî têk biçe û Îraneke nû ava bibe. 
 
TIŞTA EV CAR ÎRANIYAN BO GUHERÎNÊ EWQAS MOTÎVE KIRIYE ÇI YE? 
 
Her kesê ez pê re diaxifim bi gotina "ev car naşibe carên din" dest bi axaftinê dike. Mînakên çalakiyên 2009 û 2019'yan didin. Dibêjin di 2009'an de tevgereke bi hêz derketibû û daxwaza demokrasiyê dikirin. Piştgiriya hin derdorên muxalifên hikûmetê jî girtibûn. Lê ew pêkhate tenê ji çîna navîn a bajariyan pêk dihat. Piştre karkerên meaşên xwe nedigirtin, cotkarên ji polîtîkayên hilberînê nerazîbûn rabûne ser piyan. Herkes bi derdê xwe re miştexul bû û tenê dawa daxwazên xwe dikir. Çalakiyên herî bi bandor di 2019'yan de pêk hatibûn. Yek armanceke hevpar hebû ew jî buhabûn û meseleyên aborî bûn. Welatiyên feqîr û hêjar tev li vê çalakiyê dibûn û wê demê bedelekî giran jî dan.
 
Lê niha serhildanên ku du meh li pey xwe hiştin di 43 salên rejima Komara Îslamî de çalakiyên herî berfireh û bi rêk û pêk in. Kurd, faris, azerî, belûc û erebên hêjar, çîna navîn, cotkar, xwendekar li derdora dirûşma "Jin Jiyan Azadî" kom bûn û di navenda vê yekê de jî jin cih digire. Bi vê hêla xwe gelên Îranê vê serhildanê naşibînine serhildanên berê. Her welatiyekî ez bi wan re diaxivim dibêje "rast e gelek meseleyên me hene. Ji hêla aborî ve êdî herkes tengezar e, pereyê Îranê bê qîmet e. Mirovên çîna navîn jî êdî hêjar in. Lê ji van wêdetir çalekî û îtirazên vê carê bi rûmeta mirovahiyê re eleqedar in." Gelê Îranê ji ber vê yekê berê qet bi daxwazeke wiha hevpar re rû bi rû nemabûn. 
 
'JIN JIYAN AZADÎ' ÇAWA WERGERIYA DOZEKE GERDÛNÎ?
 
Mirovên dadikevin qada ew jiyana xwe ya tertebelav bûye, ciwaniya xwe ya heba bûye, kêf û şahiyên xwe yên nîvco mane û ew jiyana bi rûmet ku jê bêpar mane dixwazin. Ev tê wateya ku jiyaneke nû dixwazin. Yanî tevgereke ku jiyaneke nû dixwaze û vê yekê jî bi "Jin Jiyan Azadî" re formule dike. Ji zarokên xwendekarên dibistana amadehî ku rasterast muxatabê "zilma dewletê" nebûne bigirin, heya temenmezinên ku gelek êş û azar kişandine, dibêjin ku "jin di bin piyan de be jiyan bêrûmet e, bi jiyaneke bêrûmet jî jiyaneke azad ne pêkan e. Bo vê yekê ger azadî were teqez bi riya jiyaneke bi rûmet pêk tê, jiyana bi rûmet jî ancax bi jinê pêkan e." 
 
Di gera min a rojhilatê Kurdistanê û Îranê de tişta sereke ku dihat daxwazkirin û formulekirin ev bû. Êşeke kolektîf ancax bi îdiayeke kolektîf dikare bê dermankirin. Ev îdiaya kolektîf jî bi "Jin Jiyan Azadî" teşe girt û bû îdiayeke gerdûnî.
 
ÎTIRAZA LI HEMBERÎ BÊRÛMETKIRINA JIYANÊ
 
Li Îranê jiyana mirovan bi taybetî jî jiyana jinan di bin çavdêriyeke siyasî û bîrdozî de ye û ev çavdêriyeke ku jinayê li mirovan diherimîne ye. Hema hema li hemû welatên Rojhilata Navîn rewş wiha ye û li hemberî vê bêrûmetkirina jiyanê îtiraz hene. Li gelek welatan di encama xwepêşandanan de desthilatdarî jî guherî ne. Lê li Îranê ferqeke mezin heye. Dema vê ferqê dipirsim jî her kesekî pê re hevpeyvîn dikim behsa rol û pêşengiya jinê dike. Dirûşma "Jin Jiyan Azadî" serhildanên Îranê ji hemû serhildanên Rojhilata Navîn vediqetîne. 
 
DEMA XWENDEKAR JI DIBISTANAN DERDIKEVIN DENGÊN DIRÛŞMAN OLAN DIDE
 
Dema li nava bajêran digerim bi taybetî saet li 12.30 deqîqeyî û di saetên êvarê de dema xwendekarên dibistanan belav dibin dengê "Bimre dîktator", "Jin Jiyan Azadî" bilind dibin. Ew gotinên ku kesên min bi wan re hevdîtin dikir digotin "Herî zêde ciwan û zarokên temenê wan di binê 18 salan de ne xwendekarên dibistanê ne tev li van çalakiya dibin" bi vê çavdêriya min piştrast dibin. 
 
CIWAN CARA YEKEMÎN E EWQAS NÊZÎ XEYALÊN XWE NE
 
Heya niha ji qurbaniyên hatine kuştin pareke zêde jî kesên temenê wan di bin 18'yan de ne. Û ev yek jî rola xwendekarên dibistanan li ber çavan radixîne. Kabîliyetên van ciwanan, enerjiya wan, daxwazên wan ên ji bo pêşerojê, dibe sedem ku ji çalakiyan nemînin. Ev ciwanên ku temenê wan di navbera 15 û 25 salan de ne naxwazin "extiyar" pêşeroja wan diyar bikin û ji ber vê yekê jî bêdeng namînin. 
 
Ciwan êdî ji siyaseta niha bêbawer in û di wê baweriyê de ne ku bi hilbijartinan tiştek naguhere. Ji ber wê ew ciwanên di deh salên dawî de ji xwe re dinyayek ava kirine, niha di wê baweriyê de ne ku bi van xwepêşandanan nêzî xeyalên xwe ne. Ji ber wê jî ji tu çalakiyê namînin.
 
'ÊDÎ VEGER TUNE YE'
 
Welatî dibêjin ku "ev çalakî bi jin û xortên ciwan dest pê kir." Lê êdî di nava du mehan de bi hêdî hêdî malbatên van ciwanan jî daketin kolanan. Ev yek jî hêza guherîna derketina kolanê nîşan dide ku her beşên civakê dema tev li van xwepêşandanan bû êdî vegera ji guherînê namîne. 
 
Dema bi jinên di nava çalakiyan de ne re diaxivim xebata xwe bi du mehan sînordar nakin û behsa 43 salên borî dikin. Destnîşan dikin ku îtirazên jinan nû dest pê nekirine. Piştî 1979'an berxwedana jinan dest pê kiriye û niha di lûtkeyê de ne. Her wiha nêzî encamgirtinê ye.  
 
JIN 43 SAL IN TÊDIKOŞIN LÊ CARA YEKEMÎNE EWQAS NÊZÎ ENCAMÊ NE
 
Jin dibêjin ku yek ji emrê destpêkê yê Humeynî piştî şoreşa 1979'an sergirtina (hîcaba îcbarî) jinan bû. Xwest ku jin bi tevahî bikevin çarşefê. Li hemberî vê yekê di 8'ê Adara 1979'an de li Tehran û bajarên mezin yên Îranê jinan çalakiyên bi girseyî lidar xistine û destnîşan kirine ku ew ê azadiya xwe fedayî rejimê nekin. 
 
Li ser vê berteka mezin, Humeynî gotinên xwe înkar dike û dibêje ku tu mecbûriyeta çarşefê tune ye. Lê di dawiya sala 1980'yî de Humeynî di wazên înê de sînyalên şoreşa çandî dide û qaîdeyên şerî û rêveberiya mollayan bi hêdî hêdî mecbûrî û cih bi cih dike. Zanîngehên li hemberî vê yekê derdikevin bi destên milîsên Besîc (polîsên sivîl) têne bêbandor kirin, xwendekar û pêşengên koman têne kuştin. Ev pêvajo heya sala 1983'yan berdewam dike. Wê demê gel ji ber ku bi şerê İran û Iraq'ê re mijûl e, Humeynî jî hêza xwe zêdetir dikare bi cih bike. Mamoste û akademîsyenên gelek zanîngehan têne tesfiyekirin. Lê jin ji mafên xwe venagerin û ligel bedelên giran jî bêrawestan çalakî û bertekên xwe didomînin. 
 
XWEDÎDERKETINA GELÊ KURD A LI JÎNAYÊ REWŞ GUHERAND
 
43 sal e jin çalakiyên cur be cur li dar dixin. Di van 43 salan de bi milyonan jin ji hêla Gaşt e Îrşad (Devriyeyên Rehber) ve hatin biçûkxistin, îşkence dîtin. Heta gelek ji wan hatine kuştin jî; lê ji ber zilma dewletê malbat newêribûne faîlên zarokên xwe aşkera bikin. Ev yek bi kuştina Jîna Emînî şikest. Xwedîderketina malbatê li Jînayê, belavkirina vê zilmê bi saya du rojnamegerên jin Nilufer Hamedi û Elahe Mohammadi û yekem car bi berzkirina dirûşma "Jin Jiyan Azadî" ji ber serê gora Jînayê, kir ku parastina rûmeta mirovahiyê berbelav bibe. Vê yekê kir ku reng û deng û daxwazên vê serhildanê, ji hemû serhildanên din cudatir û bi bandortir bibe. Êdî mesele hate asteke wisa ku ji sergirtina bi zorê (hîcaba îcbarî) bihurî, veguherî parastina maf û rûmeta mirovahiyê.
 
Di nava du mehên borî de hemû îranî êdî dizanin ancax bi azadiya jinê re civak dikare azad bibe û bo vê yekê jî hemû pêkhate, reng, deng, netew, cins, mezheb, ol û çîna xwe datînin aliyekî û li derdora yek dirûşmê mil bi mil têdikoşin.
 
LI ÎRANÊ ÊDÎ TU TIŞT NE WEKE BERÊ YE!
 
Encama van çalakiyan çi dibe bila bibe ji niha ve vê tevgerê gelek destkeftin bi dest xistine. Ev yek li kolan, cade û bazarên rojhilatê Kurdistanê jî û li bajarên Îranê jî berbiçav e. Li gund, bajar û paytextên eyaletan hemû pêkhateyên welat ji bo di jiyaneke bi rûmet de israr bikin  neteweyekî nû ava kirine û ew jî jin e. Ji ber wê yekê bavê Muhemmed Hesenzade yê ku li Bokanê hat kuştin li ber serê gora kurê xwe wiha digot: "Berê ji bo kesên pir bi xîret, kesên bi namûs û wijdan digotin çi mêr e. Niha kesek ji bo karibe bibe mêrekî baş divê weke jinekê be. Lewre jin ji mêran bi xîrettirin." 
 
 
BI HER ÊRIŞÊN REJÎMÊ RE PÊLA ÇALAKIYAN GURTIR DIBE
 
Dîsa rejîm îlan bike jî neke jî diyar e Gaşt e Îrşad fesih bûye; lewre sergirtina bi zorê tu bandora wê nemaye. Li ber çavên polîsan li hemû deverên bajêran êdî mirov, jinên li hemberî hîcaba îcbarî serê xwe vedikin û ji xwe bawer dimeşin dibîne. Kuştin jî êdî feyde nake. Rejima Îranê her ku êrişên xwe zêdetir dike, hejmara kesên dadikevine kolanan jî li hemberî vê zêdetir dibe.
 
De derbarê hin saziyên rejima Îranê ku wê di dema rêzenivîsan de tim navê wan derbas bibe hin agahî û peywirên van saziyan: 
 
* BESÎC: Ji hêla Ayetullah Humeynî ve di mijdara 1979'an de li Îranê hatiye damezirandin û teşkîlateke ji milîsên xwebexş pêk tê. Navê vê rêxistinê yê fermî Hêza Berwedêr Besîc e. Ji ciwanên ku bi 'dildarî' ji bo dewletê dixebitin pêk tê. Ligel ku di tu qanûnên Îranê peywira Besîc a çekdarî tune ye jî hêzeke çekdarî ye. Heya niha polîs nikaribûye Besîc ji ber sûcên li kolanan kiriye bigire û radestî darazê bike. Tu sazî jî heya niha berpirsiyariya cînayetên ku vê hêzê pêkanîne jî negirtiye ser xwe. Ji ber ku unîformayekî vê hêzê tune ye, gel wan weke 'hêzên bi cilên sivîl' pênase dike. 
 
* ARTEŞ: Hêza çekdarî ya Îranê ji Arteş û Muhafizên Şoreşê anku Pasdaran pêk tê. Bi riya Serokatiya Serfermandariyê ev hêz rasterast girêdayî rêberê olî ye. Yekîneya leşkerî ya Arteş heya niha mudaxeleyî çalakiyên gel yên du mehên borî nekiriye. Leşkerên ku li gorî kanûnên Îranê 2 salan leşkeriya bi zorê dikin jî di nava vê Arteşê de cih digirin û hejmara yên ku dibêjin ger Arteş dest bi mudaxeleyê bike ew ê firar bikin ne hejmareke kêm e. 
 
* PASDARAN: Sipahî Pasdaranî Înkilabî Îslamî (Artêşa Muhafizên Şoreşa Îranê) girêdayî Hêza Çekdar a Îranê ye. Beşên wê yên bejahî, hewayî, behrê û fuze hene. Artêşeke bîrdozî û milîsî ye. Gel bo wan dibêje Pasdar an jî Sipah. Ji hêla rêberê olî Ayetullah Humeynî ve di 5'ê gulana 1979'an de hatiye damezirandin. Li gorî Makezagona Îranê ev hêz bi parastina asayîşa hundirîn, şoreşê û astengkirina 'fikrên rêşaş' re peywirdar e û ji 100 hezarî zêdetir neferên wê hene. Ji hêla aborî ve jî împaratoriyeke bi milyaran dolaran ava kiriye û tê gotin ku Pasdaran, piştî Şîrketa Neftê ya Mîllî ya Îranê û Fona Îmam Riza, saziya sêyemîn ya herî zengîn a Îranê ye. 
 
* GAŞT-E ÎRŞAD: Gaşt e Îrşad ango Dewriyeyên Rehber, yekîneya polîsan e ku rasterast mudaxeleyê jiyana mirovan dike û qaîdeyên hişk li welatiyan ferz dike. Ev polîs li kolanan kesên li gorî qaîdeyên danîne tevnagerin dixine binçavan. Di 4'ê tebaxa 2014'yan de Lijneya Bilind a Şoreşa Çandî "Stratejiya Pêşxistina Çanda Îffetê' erê kir. Teşkîlata polîsan, Wezareta Karên Hundir û Wezareta Enformasyonê saziyên ku endamê vê komîsyonê ne. Di havîna 2005'an de, hate ragihandin ku Gaşt e Îrşad dest bi kar kiriye û hate gotin tenê wê ev polîs kesên 'serê xwe nagirin' hişyar bikin. Lê piştî çend mehan prosedur hate guhertin û hate ragihandin ku heya niha gelek jinên li gorî qaîdeyan serê xwe nenixumandine hatine girtin. Ne tenê li cade û kolanên nava bajêr, her wiha li cihê seyrangehan û salonên dawetan jî planên 'ewlehiya civakî' ketin meriyetê û ew polîsên ku berê zêdetir çavdêriya cil û bergên jinan dikir êdî dest bi teftîşa atolye û dikanên kincan, salonên berberan û dikanên wênegiran jî kirin. 
 
Sibê: Xoy û Urmiye: Gel ji rejima Îranê gelek kişand
 
MA / Abdurrahman Gok
 

Sernavên din

06/10/2025
22:41 Jinên ku gihîştin Enqereyê: Bila Abdullah Ocalan serbest bê berdan
22:34 Mîhrîcana Hîlarê bi konsera Xecê û Xêro Abbas bi dawî bû
18:39 Jinên ji Amedê meşiyan li Enqereyê ne
16:58 Di Şahiya Gastronomiyê ya Hîlarê de ji bo zarokan pêşbirk hate lidarxistin
16:56 16 baroyên Kurdistanê: Çareseriya mayinde bi esasgirtina serweriya hiqûqê dibe
15:53 Li Pasûrê li dijî talanê mitîng: Em bi hev re jiyanê biparêzin
15:17 Kurt piştî 30 salan li bajarê xwe hate pêşwazîkirin: Em ê têbikoşin
14:00 Ji ber ferzkirina kelemçeyê red kir nehat tedawîkirin
13:41 Gelek kes çûn serdana şîna Zeynep Kayayê: Dê di têkoşîna me de bijî
13:29 Talebanî: Ji bo Êzidî vegerin ser axa xwe em ê piştgiriyê bidin
13:22 Têkildarî firotina tîşortên bi ‘Torosa Spî’ serlêdana sûc hate kirin
13:17 Profesor Robinson: Divê Abdullah Ocalan azad bibe
13:12 Taxên Şêxmeqsûd û Eşrefiyê hatine dorpêçkirin
12:57 Serokwezîrê Fransayê îstîfa kir
12:17 Ji têkoşîna çekdarî ber bi akademîsyeniyê ve: Divê Ocalan bê şert azad be
12:09 Çîgdem Dogû: Divê jin bi awayekî komunal xwe birêxistin bikin
11:55 Baroya Amedê banga berdana Demîrtaş û girtiyên din kir
11:26 Çeteleya JINNEWS’ê ya meha Îlonê: 19 jin hatin qetilkirin
11:16 Fuad Bêrîtan: Em li Îranê ji bo hemû senaryoyan amade ne
10:55 Jin dixwazin keda wan bê dîtin
10:31 Encama Xelatên Rojnamegeriyê ya Gurbetellî Ersozê diyar bûn
10:15 Di bîranînên Mîralayê Rûs Tomîlov de bajarê Amedê
09:58 Li Elkê wêneyê talanê: Daristanên Kespiyanişê di 3 mehan de hatin tunekirin
09:45 Li dijî Rafîneriya Zêr a Stenbolê operasyon: 21 kes hatin binçavkirin
09:37 Planên Tirkiyeyê yên li Sûriyeyê: Dixwazin bi destê eşîran zemîna şer ava bikin!
09:00 ROJEVA 6'Ê COTMEHA 2025'AN
05/10/2025
16:57 Hikûmeta Demkî ya Şamê cejnên gelan tune hesibandin
16:40 Meşa jinan gihîşt Mersînê: Rêya firsenda dîrokî di Îmraliyê re derbas dibe
15:04 Rêya Tebqa-Selemiyê hat girtin
14:52 Ji Koreya Bakur li hemberî leşkerên amerîkî 'tevdîrên taybet'
14:44 Li Laziqiyê êrişî rojnamevanekê hat kirin
14:34 Ji bo Stenbolê hişyarî: Ava bendavan kêm dibe
14:28 Ji bo Gedîk ê ku ji ber gotina ‘rêzdar Ocalan’ tehliyeya wi hatibû taloqkirin serlêdan hate kirin
14:01 Dêr Hafir hat bomberankirin: Kesek birîndar bû
13:52 Peyam ji bo meşê: Divê Ocalan azad be
13:49 Îranê kolberekî kurd kuşt
13:42 Xwebûn bi manşeta ‘Ji bo Azadiyê’ derket
13:41 Di 9 mehên dawî de li Îranê 38 jin hatine darvekirin
13:26 Nagihan Akarsel li Manîsayê hat bibîranîn
13:24 Peyama Komîteya Dîplomasiyê ji bo meşvanên jin: Em hêzeke mezin ji sekna we werdigirin
13:11 Li Nepalê ji ber barana zede herî kêm 42 kes mirin
13:05 Hikûmeta demkî dest bi tayinkirina endamên meclisê kir
12:45 MKG'ê rapora binpêkirinan a Îlonê eşkere kir
12:45 Îsraîl rexmê ‘plana aştiyê’ êrişê Xezeyê kir
12:30 'Bila perwerdehiya bi zimanê dayikê bi destûra bingehîn bê misogerkirin'
12:13 Hatîmogullari û Bakirhan bi Mirovên Aqilmen re civiyan
11:59 Piştî 30 salan hat berdan: Em xwedî li banga Ocalan derdikevin
11:58 Îranê girtiyekî kurd bi darve kir
11:52 Bang ji bo fînala meşê
11:37 Ji meteorolojiyê hişyarî der barê baranê de
11:29 Lijneya Tahkîmê dê 'cezayê ji ber reklama kurdî' vekole
11:03 Hevseroka MEBYA DER’ê ya Şirnexê: Em bi avakirina gorên rûxandî ve aştiyê bidin destpêkirin
10:50 HES, Sûlava Bêgiriyê ziwa dikin
10:08 'Di kampanyayê de daxwaza zimanê dayikê, azadiya Ocalan û aştî derketin pêş'
09:52 ‘Li Herêma Federe ya Kurdistanê alozî dibe sedema koçberiyê’
09:29 Hejmara 136'emîn a Kovara Jinê derket
09:15 Hevserokê KNK'ê: Dê komplo bi yekîtiya neteweyî bi temamî pûç bibe
09:00 ROJEVA 5’Ê COTMEHA 2025’AN
04/10/2025
18:52 Bi girseyî serdana şîna Bûlûş û Bûmîn hat kirin
17:20 Ji bo Komkujiya 10'ê Cotmehê bîranîn
16:57 Tûrhanê ku ji girtîgehê derket: Dem dema bi rêbertiya azad civaka azad e
16:37 Kongra Star: Divê Abdullah Ocalan bi awayekî fizîkî azad bibe
16:08 Li Pîranê şewat
16:01 Şahiya Dîrok, Çand û Gastronomiyê ya Hîlarê dest pê kir
14:56 'Platforma Şiyar Be ya Şirnexê' hat avakirin
14:05 Nagîhan Akarsel li cihê lê hat qetilkirin hat bîranîn
14:00 ÎHD û xizmên windayan li aqûbeta Aslan, Narîn û Gumuş pirsîn
13:27 Şandeya jinan a Rêveberiya Xweser hevdîtinên temam kirin
13:22 Dayikên Şemiyê li aqûbeta Turgut Yenîsoy pirsîn
12:48 Jinan li Dîlokê Hakî Karer li cihê lê hat qetilkirin bibîr anîn
11:37 DFG: Bila kesên Nagihanê qetil kirin bên eşkerekirin
11:07 Ji Pexşan Ezîziyê bersiv ji bo DYA'yê: Divê dest ji gurkirina komkujiyan berde
11:01 Ocalan zêdetirî 26 sal in di şert û mercên ji îşkenceyê wêdetir de tê girtin
09:49 Abdullah Ocalan: Pêşveçûna pêvajoyê bi pêwistiyên siyasî û hiqûqî ve giredayiye
09:44 Xwendekarên Zanîngehê li gel xwendinê ji bêgavî dixebitin
09:33 Ji ber ziwabûnê randiman kêm bûye
09:17 Muteahîdê ku bû sedema mirina 39 kesan li Zîlanê xwezayê talan dike
09:09 Ji Hamasê der barê 'plana Xezeyê' de daxuyanî
09:04 Girtiyan dixin hucreyan û bi dedektroan li ser wan digerin
09:00 ROJEVA 4'Ê COTMEHA 2025'AN
03/10/2025
19:09 Bi girseyî serdana şîna Bariş Bor hat kirin
16:40 Îlham Ehmed ji meşê re peyam şand: Di her gavê de em bi we re dimeşin
16:35 Li Êlihê dê mitînga ‘Civaka demokratîk û azadiyê’ bê lidarxistin
16:14 Şandeya DEM Partiyê ji Îmraliyê vegeriya
16:12 Tulay Hatîmogûllari: Divê girtiyên siyasî bên berdan
Tuncer Bakirhan: Biryarên DMME’yê divê bên cîbicîkirin
14:41 Li Konyayê qeydên dersên Kurdî dest pê kir
13:34 DEM Partî: Li gorî biryarên DMME’yê divê girtiyên Doza Kobanê bên berdan
12:25 Meşvanên azadiyê: Dê vê pêvajoyê jin temam bikin
11:41 Rapora DFG’ê ya Îlonê: Binçavkirin, girtin, lêpirsîn, doz û astengkirin domiyan
11:14 ENAG: Enflasyon di Îlonê de ji sedî 3.79 zêde bû
TUÎK: Enflasyon di Îlonê de ji sedî 3.23 zêde bû
11:12 Jin li Amarayê ne: Meşa me ya dîrokî dê encam bigire
10:43 Kadriye Dogan: Ji bo aştiyê divê ‘mafê hêviyê’ bê cîbicîkirin
10:28 Şandeya DEM Partiyê ber bi Îmraliyê ve bi rê ket
10:04 Di hucreyeke yekkesî de hewldanên çareseriya demokratîk
09:54 Antropolog Sîbel Ozbudun: Tirkiye hêj jî meseleyê weke pirsgirêka ‘terorê’ dibîne
09:08 Hevgirtina enternasyonal: Gotarên Nagihan Akarselê li zimanên din hatin wergerandin
09:07 Nerîman Ozcan a hevjînê wê û du xizmên wê hatin kuştin: Înfazeke plankirî bû
09:03 Dayikên Aştiyê: Şerta aştiyê azadiya Abdullah Ocalan e
09:02 Li Agiriyê dema silqokê: Kîloyek silqok ne bi qedeheke çayê ye jî
09:01 Kolanên Wanê: Divê komîsyon li Ocalan guhdarî bike û li dijî Rojava şer neke