Lêkolîna qadê: Hilbijêrên kurd qeyûm naxwazin

  • rojane
  • 13:33 13 Mijdar 2024
  • |
img

STENBOL - Spectrum House bi hilbijêrên kurd re lêkolîna qadê kir û ji beşdaran ji sedî 74,2’yan tayînkirina qeyûman “xelet” nirxandin. Beşdaran gotin ku divê muxalefet li dijî qeyûman bi hev re têbikoşe. 

 
Navenda Raman û Lêkolînê ya Spectrum Houseyê ji bo lêkolînkirina helwest û bendewariyên hilbijêrên kurd ên li dijî tayînkirina qeyûman, di navbera 15-28’ê cotmehê de li qadê ankete çêkir û encamên wê eşkere kir. Lêkolîna qadê li bajarên Agirî, Dîlok, Êlih, Çewlig, Amed, Colemêrg, Mêrdîn, Şirnex, Wan, Stenbol, Enqere û Mêrsînê hate kirin. Anket, bi kesên kurd ên temenê wan 18 û bi ser vî temenî re hatiye kirin. Ji sedî 51,4’ê beşdaran zilam û ji sedî 48,6 jî jin in. 
 
Ji sedî 40,4’ê beşdarên lêkolînê ji bo pirsa “We di hilbijartinên giştî yên parlamenteriyê yên 2023’yan de dengê xwe da kê?” gotin DEM Partî, ji sedî 22,3’yan got AKP û ji sedî 10’an jî gotin dengê xwe dane CHP’ê. Ji sedî 22,1’an jî gotin dengê xwe nedane. 
‘HÛN JI TAYÎNKIRINA QEYÛMAN ÇIQAS AGAHDAR IN?’ 
 
Di lêkolînê de pirsa “Hûn têkildarî tayînkirina qeyûman çiqas agahdar in?” hate kirin. Ji sedî 64,8’î beşdaran gotin “Ez agahdar im”, ji sedî 23,2’yan gotin “Ez ne agahdar im ne jî ne agahdar im” û ji sedî 12’yan jî gotin agahdar nînin. 
 
 
HERÎ ZÊDE HILBIJÊRÊN MHP’Ê JI QEYÛMAN AGAHDAR IN 
 
Balkêş e ku ji sedî 40’ê beşdarên digotin “Ez gelek agahdar im” hilbijêrên MHP’ê ne. Ji sedî 37,3’yê hilbijêrên DEM Partiyê gotin “Ez gelek agahdar im” û ji sedî 43,1’ê jî gotin; “Hindik agahdar im.” 
 
 
Di lêkolînê de pirsa “Hûn tayînkirina qeyûman çawa dinirxînin?” jî hate kirin. Ji sedî 83,9’ê beşdarên digotin “Ez agahdarim” gotin “Tayînkirina qeyûman xelet e”, ji sedî 10,5’an jî gotin “Ez rast dibînim.” 
 
 
TAYÎNKIRINA QEYÛMAN XELET TÊ DÎTIN 
 
Ji beşdaran ji sedî 74,2’yan ji bo pirsa “Hûn tayînkirina qeyûman çawa dinirxînin?” gotin “Ez xelet dibînim”, ji sedî 14’an gotin “Ne rast dibînim ne jî xelet” û ji sedî 11,8’an jî got; “Ez rast dibînim. 
 
 
Ji bo pirsa “Li gorî we qeyûm çima tên tayînkirin?” ji sedî 61,5’ê beşdaran gotin “Ji bo tunehesibandina îradeya gelê kurd.” Di beşda behsa xeberê de tenê ji sedî 5,7’ê beşdaran gotin; “Ewlehî û têkoşîna li dijî terorê.” 
 
 
'QEYÛM ÇARESERIYÊ ZEHMET DIXIN’
 
Bi domdarî di lêkolînê de pirsa “Bandora tayînkirina qeyûman a li ser çareseriya meseleya kurd çawa ye?” hate kirin. Ji beşdaran ji sedî 79,1'an gotin “Meseleya kurd zehmettir dike.” Ji sedî 13,7’î beşdaran gotin bêbiryar in û ji sedî 7,2’yan jî gotin “dê çareseriyê hêsantir bike.” 
 
 
GELO DÊ TAYÎNKIRINA QEYÛMAN BIDOME?
 
Ji bo pirsa “Li gorî we dê hikûmet tayînkirina qeyûman bidomîne?”, ji sedî 66,4’î beşdaran gotin “erê”, ji sedî 18,3’yan gotin “na” û ji sedî 15,2’yan jî gotin “Bêbiryar im.” 
 
 
GELO HELWESTA DEM PARTIYÊ TÊR DIKE? 
 
Ji sedî 24,6’ê beşdaran ji bo pirsa “Hûn helwesta DEM Partiyê ya li dijî tayînkirina qeyûman çawa dibînin?” gotin “Ez têr nabînim”, ji sedî 23,7’an gotin “Ez têr dibînim”. Di heman beşê de helwesta DEM Partiyê ya li herêmê tê dîtin jî hate pirsîn. Hat gotin ku hejmara kesên li “bajarên tirkan” helwesta DEM Partiyê têr dibînin, ji ya kesên li “bajarên kurdan” dijîn zêdetir e. 
 
 
HELWESTA CHP’Ê YA LI DIJÎ QEYÛMAN KÊM TÊ DÎTIN 
 
Li gel helwesta DEM Partiyê, her wiha helwesta CHP’ê ya li dijî qeyûman jî ji beşdaran hate kirin. Ji sedî 36,1’ê beşdaran ji bo pirsa “Gelo hûn helwesta CHP’ê ya li dijî qeyûman çawa dibînin?” gotin “Ez têr nabînim”, ji sedî 15,8’an jî gotin “Ez têr dibînim.” 
 
 
TÊKOŞÎNA HEVPAR DERKET PÊŞ
 
Ji bo pirsa “Ji bo pêşîlêgirtina tayînkirina qeyûman divê çi were kirin?” ji sedî 36,5’ê beşdaran gotin “Divê partiyên muxalefetê bi hev re tevbigerin”, ji sedî 19,9’ê beşdaran gotin “Divê DEM Partî têkoşîneke xurtir bimeşîne”, ji sedî 13,3'yê beşdaran gotin “Divê hilbijartina pêşwext were kirin”, ji sedî 5,3’yan gotin “Divê protestoyên sivîl bên kirin”, ji sedî 4,5’an gotin “Divê zextên nvaneteweyî bên zêdekirin” û ji sedî 2,3’yan jî gotin “Divê boykot pêş bikeve, kes neçe ser sindoqê.” 
 
 
QEYÛMÊ DIXWESTIN TAYÎNÎ WANÊ BIKIN ÇIMA PAŞVE KIŞANDIN? 
 
Yek ji pirsên balkêş jî pirsa “Li gorî we çima qeyûmê dixwestin tayînî Şaredariya Bajarê Mezin a Wanê were kirin paşve hate kişandin?” bû. Ji sedî 53’yê beşdaran gotin “Kurd xwedî li îradeya xwe derketin, protesto û çalakiyên sivîl pêş xistin”, ji sedî 11,5’an gotin “Ji ber ku muxalefeta civakî li dijî vê sepanê derket”, ji sedî 5,4’an gotin “Sepaneke derhiqûqî bû lewma”, ji sedî 4,5’an gotin “Demekî kin piştî hilbijartinan bû, ji hêla dem ve xeletî bû” , ji sedî 3,9’an gotin “Ji ber zextên navneteweyî” û ji sedî 3,8’an jî gotin “Fikrên cuda yên di nava hikûmetê de.” 
 

Sernavên din

16/09/2025
16:51 'Azadiya Ocalan azadiya civakê ye’
16:40 Di doza HDK’ê de biryara beraet û ‘sekinandina teqîbatê’ hat dayin
15:37 ‘‘Jin, Jiyan, Azadî' ji dilê Kurdistanê derket û bû dengê hevpar ê xeyala azadiyê’
15:23 Li Wanê banga ji bo meşê: Divê Ocalan azad bibe
15:10 Li Tirkiyeyê cara ewil li ser formayê tîmekê dirûşma bi Kurdî cih girt
15:03 Li Gazî Yaşargîlê tundiya li dijî tenduristvanan hate protestokirin
14:58 Bernameya Sûrfestê diyar bû
14:40 Li Seqizê greva giştî ya ‘Jîna Emînî’
14:32 OHD’ê bang li Meclisê kir: Bila Kurdî bibe zimanê fermî
14:30 Ji Rojava bo jinan: Em ruhê şoreşê zindî bihêlin
14:28 Piştî Jîna Emîniyê: Hat fêmkirin ku bêyî azadiya jinan azadiya mêran ne pêkan e
14:14 Pirtûkên girtiyan bi hinceta ‘ewlehiyê’ nayên dayin
13:35 ‘Jin, jiyan, azadî manîfestoya jiyana azad e’
13:30 ‘Efû’ya rejîma Îranê dê ji bo girtiyên siyasî derbasdar nebe
13:25 Di 16 rojan de li Sûriyeyê 13 sivîlan jiyana xwe ji dest dan
13:22 Banga tevlibûna meşê: Rêya aştiyê ji azadiya Ocalan derbas dibe
12:36 Filistînê ji bo Xezeyê bang li civaka navneteweyî kir
12:33 ‘Têkoşîna Jîna Emînî pêşengtiya jinan kir’
12:24 Li pêşiya KE’yê çalakî: ‘Mafê hêviyê’ cîbicî bikin
12:12 Li Dêrsimê xetereya erdhej, hezaz û lehiyan
11:41 Bavê girtiyê nexweş ê mafê wî yê hêviyê nayê cîbicîkirin: Ev îşkence ye
11:10 Jinên Meksîkayî ji bo ‘mafê hêviyê’ çalakî li adr xistin
11:05 Ji bo meşa Amedê bang: Em azadiya Ocalan biqîrin
10:56 Hinceta taloqkirina tehliyeya Mizrakli: Ji rêxistinê veneqetiyaye!
10:44 Ji Komîteya Wezîran re name: Di mijara ‘mafê hêviyê’ de peyama zelal bide
10:34 Endama Koordînasyona KJAR’ê: Li Rojhilat û Îranê xeteke nû ya têkoşînê heye
09:49 Îsraîlê li dijî Xezeyê operasyona bejahî da destpêkirin
09:35 Li Amedê xebatên ji bo meşa ‘mafê hêviyê’ didomin
09:30 Li Çiyayê Gabarê gefeke nû: 114 bîrên sondajê yên nû tên vekirin
09:19 Li Gilîdaxê pirsgirêka sergoyê
09:00 ROJEVA 16’Ê ÎLONA 2025’AN
15/09/2025
19:54 Kampanyaya ‘Em ji bo bijîn û bidin jiyandin birêxistin dibin’ hat destpêkirin
17:00 Foruma Sûriyeyî ya 5’emîn: Serkeftina Rêveberiya Xweser piştrast bû
16:24 Nêrgiz Mihemedî: Dixwazin tolê ji tevgera ‘jin, jiyan azadî’ hilînin
16:12 Malbata ji bo hevdîtina girtîgehê diçû Erzînganê di rê de qeza kir
15:30 Ji bo meşa 17’ê Îlonê li Wanê belavok hatin belavkirin
15:24 Di êrişa çekdarî ya Êlihê de 24 kes hatin binçavkirin
15:20 Êrişên li dijî goristanan bi navê ‘Hey Hewar’ bû belgefîlm
14:44 Ji Mûşê banga ‘mafê hêviyê’ cîbicî bikin
14:29 Ji OHD’ê rapora girtîgehên Osmaniye û Tokatê: Tehliye bi biryarên lijneyê tên astengkirin
14:09 Mûçeyê kêmtirîn ji sedî 68 di bin sînorê birçîtiyê de ma
14:03 BTK’ê ji bo nûçeya têkildarî qeyûmê Xelfetiyê biryara astengkirinê da
13:34 Komîsyon dê vê hefteyê li akademîsyen, komele û weqfan guhdarî bike
13:30 Xelkê Amedê: Divê komîsyon li Abdullah Ocalan guhdarî bike
13:19 Dê li 3 bajaran ji bo ‘Mafê hêviyê’ meş bên lidarxistin
12:36 Di cînayeta nefretê de tê payin mutalaa were pêşkeşkirin
12:28 KNK: ‘Jin, jiyan, azadî’ çirûska avakirina civakek demokratîk û azad e
12:24 Ji 39 jinan ji bo KE’yê nameya ‘mafê hêviyê’
12:16 Erol hevdîtina dawî ya li Îmraliyê vegot: Divê pêvajo derbasî qonaxa duyemîn bibe
11:33 Li girtîgehên Tîpa S û Ewlehiya Bilind tecrîd didome
10:44 Di çanda Kurdî de gefa ‘modayê’: Kiras û fîstan ji eslê xwe tên dûrxistin
10:14 Rewşa Îranê ya piştî 'Jin, jiyan, azadî': Jin li bendê namînin, ava dikin
09:57 Komîteya Wezîran ji bo ‘mafê hêviyê’ dicive: Tê payin ku biryara navberê bê dayin
09:28 Xwebûn bi manşeta ‘Mafê hêviyê gerdûnî ye’ derket
09:00 ROJEVA 15’Ê ÎLONA 2025’AN
09:00 Parêzer ber bi Îmraliyê ve bi rê ketin
08:03 Li Êlihê êrişa çekdarî: Dayik, bav û 2 zarokên wan hatin qetilkirin
14/09/2025
16:17 Mûrat Arslan piştî 30 salan hate berdan
15:43 Çalakiya Belucan di meha 3’yan de didome
14:46 Li Mêrdînê TUHAD-DER hate avakirin
14:27 10 rêxistinên zarokan ji bo Şerîfe Mihemedî bang kirin
14:10 Li gelek bajaran çalakiya ‘mafê hêviyê’: Biryara DMME’yê bicih bînin
13:18 Ocalan ji eşîrên Ereb re name şand: Ji bo Sûriyeya demokratîk hûn dikarin rolekî girîng bilîzin
13:04 Serkeftina Kobanê ji bo gelan bû hêvî
12:24 HSD: Hêzên hikûmeta Şamê li Dêrazorê êrişî hêzên me kirin
12:21 Rapora BÎSAM’ê: Sînorê birçîtiyê mûçeyê kêmtirîn derbas kir
12:04 Jody Williams: Tirkiye mecbûr e gavên li gorî pêvajoyê biavêje
12:03 Ji IPPNW Swîsreyê nameya ‘mafê hêviyê’: Divê tavilê bikeve meriyetê
12:03 Berxwedana li pişt dîwaran: Çalakiya ewil di qawîşa jinan de dest pê kir
11:22 Krîz û hişkesaliyê bandor li amadekariyên zivistanê kir
10:46 Li Dêrazorê li dijî şaneyên DAIŞ’ê operasyon: 8 kes hatin binçavkirin
10:41 Li Rojava sala nû ya perwerdeyê dest pê kir
10:39 ‘Bi veguherîna civakê re dikare pêşiya tundiya ser jinan were girtin’
10:15 Parêzer Guneş: Ocalan şensê dawî yê vê dewletê ye
09:57 Konsey dê bi rojeva ‘Mafê hêviyê’ bicive: Divê gav bên avêtin
09:40 Li Geliyê Xursê xetereya hişkesaliyê
09:17 Hejmara nû ya kovara Jinê derket
09:16 Ji Çiyayên Kazê ber bi Bestayê ve: Em dikarin bi hev re xwezayê azad bikin
09:03 Li ser daxwaza zanîngehê parvekirinên têkildarî Rojîn Kabaîşê hatin astengkirin
08:56 ROJEVA 14’Ê ÎLONA 2025’AN
13/09/2025
16:46 Nêrgiz Mihemedî: ‘Jin, Jiyan, Azadî’ hê zindî ye
16:03 SOHR: Li Siwêdayê 2 hezar û 38 kes hatine kuştin
15:47 Xwestin kesên li Siwêdayê hatine revandin bên berdan
15:32 Karayilan: Bêyî azadiya Rêber Apo aştî ne pêkan e
15:26 Rêxistina Efûyê: Divê Şerîfe Mihemedî demildest bê berdan
15:16 Ji bo girtiyên nexweş Poyraz û Îvrengî doza berdanê kirin
14:48 Parlamenterê îtalî: Divê Konseya Ewropayê mudaxilî doza Ocalan bibe
14:36 Ji Ocalan peyam ji bo festîvalê: Divê têkoşîna li ser axa xwe armanca me ya sereke be
14:10 Xizmên windayan: Komisyonê ava bikin û kiryaran eşkere bikin
13:30 Ji şahidê windakirina Kenan Bîlgîn name ji bo Dayikên Şemiyê
12:51 33’yemîn Festîvala Çanda Kurd li Dortmundê dest pê kir
12:04 Abdullah Ocalan nameyek ji eşîrên ereban re şand
11:30 Profesor Eva Illouz: Ocalan ne şer, aştiyê hilbijart
11:07 Li Agiriyê teyrokê li gulberojan xist, lêçûn zêde bûn
10:22 Sushîla Karkî bû serokwezîra jin a ewil a Nepalê
10:04 Serşêwirmendê Erdogan, Hamdî Kiliç mir
10:01 Erdogan grevê qedexe kir
09:55 Cinayeta Dûrdû: Nexşeya cihê lê hat qetilkirin hat guherandin
09:14 Li herêma Kamçatkayê bi pileya 7.4 erdhej
09:11 'Bêyî şert û şirût divê mafê hêviyê bê pêkanîn'